Σκύρος

Η Άρτεμις Τζίτζη απολαμβάνει εμπειρίες μιας ξεχασμένης Ελλάδας παρέα

με το σοφιστικέ εναλλακτικό κοινό ενός νησιού με αυθεντικό άρωμα, όπου ακόμη και τον Αύγουστο θα βρεις τη δική σου πριβέ παραλία.

Με το βόρειο καταπράσινο­ μέρος της να πατά στις Σποράδες και το βραχώδη γυμνό Nότο της να λοξοκοιτάζει προς τις Κυκλάδες, η Σκύρος φαίνεται ώρες ώρες σαν να μην είναι­ του κόσμου τούτου. Οι ντόπιοι­ τεχνίτες συνεχίζουν την παράδοση φτιάχνοντας ωραιότατα ξυλόγλυπτα και κεραμικά, κάποιοι στα ορεινά φοράνε ακόμη τα «τροχάδια», τα παραδοσιακά σανδάλια με δέρμα και σόλα από λάστιχο, και όλοι είναι φιλικοί, σοβαροί και δεμένοι τόσο στο ύφος όσο και στον πολιτισμό του τόπου τους.

Ίσως γι’ αυτό τη Σκύρο την αγαπούν οι σοφιστικέ και οι εναλλακτικοί μαζί με οικογένειες χαμηλών τόνων που αναζητούν διακοπές με άρωμα παλιότερων δεκαετιών. Στα καφενεία της Χώρας κάθισα απέναντι από intellectuel ζευγάρια που έπιναν αργά τον καφέ τους. Γνώρισα σύγχρονους αναχωρητές, χορτοφάγους και ζεν τουρίστες από το εξωτερικό που οργανώνουν εδώ και χρόνια yoga retreats τα καλοκαίρια. Και πάνω απ’ όλα, μεσούντος του Αυγούστου, οδήγησα μόνη μου για πολλά χιλιόμετρα στο δρόμο προς το άγονο οροπέδιο του Άρι, τον τόπο του μικρόσωμου σκυριανού αλόγου, χωρίς να διασταυρωθώ με κανέναν – εκτός από κοπάδια με πρόβατα αλλά και κατσίκια...

Ξεχάστηκα καθισμένη σε βράχους, με τις παραλίες καταδικές μου, και διέσχισα το δημοτικό δάσος της Σκύρου ανάμεσα σε υπέροχες πευκόφυτες πλαγιές, για να καταλήξω στις γλυκύτατες παραλίες της Ατσίτσας, του Αγίου Φωκά και του Πεύκου. Έφυγα με καραβάκι από το ήσυχο λιμάνι της Λιναριάς με τα λευκά μικρά σπίτια και τα στενά δρομάκια κι έκανα τον περίπλου της απρόσιτης από την ξηρά Νότιας Σκύρου, για να φτάσω στις θαλασσινές σπηλιές με τους σταλακτίτες και στο νησάκι Σαρακήνικο με τα διάφανα γαλάζια νερά. Ανέβηκα στη Χώρα με την κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική αλλά και την τόσο αλλιώτικη ατμόσφαιρα που της χαρίζουν η ήπια ανάπτυξη και η ανθρώπινη αίσθηση. Πήρα τη Μεγάλη Στράτα, το λιθόστρωτο δρόμο που διασχίζει ολόκληρη τη Χώρα, από την κεντρική πλατεία μέχρι το Λαογραφικό Μουσείο του Μάνου και της Αναστασίας Φαλτάιτς, ένα από τα πιο καλά οργανωμένα της Ελλάδας, το αρχαιολογικό μουσείο και την Πλατεία Μπρουκ με μοναδική θέα στις υπώρειες της Χώρας, στον Μώλο και στα Μαγαζιά.

Ανέβηκα μέσα από τα δαιδαλώδη δρομάκια στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και λίγο παραπάνω, μέχρι τα ριζά του Ενετικού Κάστρου: ησυχία, μόνο οι γλάροι για παρέα και το Αιγαίο απέραντο μπροστά μου... Κατέβηκα τα πλατιά πέτρινα σκαλοπάτια στην αρχή του δρόμου για τα Μαγαζιά, με τα στενά δρομάκια και τα άσπρα σπίτια με λουλακί κατώφλια. Παρακεί ο Μώλος, η μόνη οργανωμένη παραλία του νησιού με ομπρέλες και ξαπλώστρες κι ένα μπαρ με beach service στην περίπτωση που κάποιος έχει νοσταλγήσει τον «πολιτισμό».

Σαφάρι παραλιών στον βορρά

Το πράσινο και δασωμένο κομμάτι του νησιού στον Βορρά διατρέχεται­ από ασφάλτινους κι εύκολους χωμάτινους δρόμους που φτάνουν σε γλυκές αμμώδεις παραλίες. Ξεκινώντας από το λιμανάκι, τη Λιναριά, με κατεύθυνση προς τη Χώρα της Σκύρου, η πρώτη παραλία στα δεξιά είναι οι Αχερούνες: πλατιά, αμμώδης και με γαλαζοπράσινα νερά. Περίπου 2 χλμ. παρακάτω, μια αριστερή διακλάδωση σε οδηγεί στις παραλίες του Πεύκου, του Αγίου Φωκά­ και της Ατσίτσας. Είναι από τις ωραιότερες διαδρομές, μια κι ένα μεγάλο μέρος της διασχίζει με βατό χωματόδρομο το προστατευόμενο πευκοδάσος του νησιού.

Ο Πεύκος, με τη μεγάλη αμμώδη παραλία του, είναι περικυκλωμένος από πευκόφυτες πλαγιές που «στολίζονται» με μεγάλα κομμάτια μάρμαρου από το παλιό λατομείο. Ο μικρός Άγιος Φωκάς έχει ψιλό βοτσαλάκι, χέρσα χωράφια από πίσω και χαμηλή θαμνώδη βλάστηση. Ο όρμος της Ατσίτσας, με τη βοτσαλωτή παραλία του, ξεχωρίζει­ για την ομορφιά του τοπίου που την περιβάλλει. Πλούσια βλάστηση που φτάνει μέχρι τη θάλασσα, βράχοι με περίεργα σχήματα, ένα μικρό νησάκι απέναντι και οι πέτρινοι πυλώνες, απομεινάρια της σιδηροδρομικής γραμμής που κατασκευάστηκε στις αρχές του 1900 για τη μεταφορά σιδηρομεταλλευμάτων από τα ορυχεία στο βουνό, πλήρως ενταγμένοι στο περιβάλλον, να προσθέτουν ένα όμορφα παράδοξο στοιχείο. Καμία από τις τρεις αυτές παραλίες δεν έχει ομπρέλες και άλλες παροχές, όπως και καμία δεν πήζει από κόσμο ακόμη και το κατακαλόκαιρο. Γαλήνιες και χαλαρές, είναι ιδανικές για όσους προτιμούν έναν εναλλακτικό τρόπο διακοπών. Να σημειώσουμε ότι στην Ατσίτσα βρίσκεται και το γραφείο εναλλακτικού τουρισμού του νησιού.

Επιστρέφοντας στον κεντρικό δρόμο, λίγο μετά την αριστερή διασταύρωση που μας οδήγησε στον Πεύκο, συναντάμε μια δεξιά στροφή που μας οδηγεί ανατολικά στην Ασπού και δυτικά στην Καλαμίτσα. Η αμμώδης παραλία της Ασπούς, με τα πευκάκια στην άκρη, έχει λίγες χόρτινες ομπρέλες και είναι σχετικά έρημη. Η Καλαμίτσα, πάλι, είναι από τις μεγαλύτερες και πιο δημοφιλείς στο νησί και αγαπημένος προορισμός των wind surfers, αφού την πιάνει γερά ο βοριάς. Μετά την Καλαμίτσα βρίσκεται η αμμώδης κι ερημική Κολυμπάδα και πολύ πιο πέρα, η παραλία Ρένες με χοντρό βότσαλο, ιδανική για ψαροντουφεκάδες. Χρειάζεται, βέβαια, 4x4 για να την προσεγγίσετε.

Πίσω στον κεντρικό δρόμο, σχεδόν κάτω από τη Χώρα, οι διαδοχικές μεγάλες αμμουδιές στα Μαγαζιά και στον Μώλο, στα Πουριά και λίγο πιο πέρα στα Γυρίσματα και στην Καρεφλού συγκεντρώνουν όσους θέλουν τα καλά της οργανωμένης παραλίας με ομπρέλες, μπαρ και cafes (ιδιαίτερα στα Γυρίσματα­), διατηρώντας ωστόσο ένα ύφος πολύ πιο κομψό από τα άκρως τουριστικοποιημένα αντίστοιχά τους στις Κυκλάδες.

Συνεχίζοντας, σε απόσταση περίπου 12 χλμ. από το Χωριό, βρίσκεται η παραλία του Αγίου Πέτρου με ψιλό χαλικάκι και γαλάζια κρυστάλλινα νερά, ενώ λίγο μετά οι αμμουδιές της Κυρά Παναγιάς και της Καλογριάς. Και στις τρεις η χαμηλή βλάστηση επιβάλλει να έχετε μαζί σας ομπρέλα. Η Ατσίτσα προσεγγίζεται και από εδώ, με άσφαλτο, αλλά ο χωματόδρομος μέσα από το δάσος έχει άλλη χάρη.

Στον βραχώδη νότο

Το νότιο, άγονο και βραχώδες κομμάτι της Σκύρου κρύβει θαλασσινές σπηλιές κι έρημα νησάκια που προσεγγίζονται μόνο με καΐκι και ανέγγιχτες παραλίες στις οποίες φτάνεις με 4x4. Ο μικρός προστατευμένος όρμος Τρεις Μπούκες και τα νησάκια Σαρακήνικο και Πλατιά που κλείνουν την εμπασιά του φτιάχνουν ένα σκηνικό ονειρεμένης ομορφιάς, το οποίο όμως θα πρέπει να το αγναντέψετε από ψηλά, καθώς η ναυτική βάση που βρίσκεται εκεί απαγορεύει την είσοδο. Η διπλανή παραλία Ρένες πάντως, ερημική, πεντακάθαρη και ιδανική για ψαροντουφεκάδες, προσεγγίζεται με 4x4 και αξίζει σίγουρα τον κόπο. Η Γλυφάδα έχει άμμο και γαλανά νερά, ενώ σε μιαν­ άκρη της αναβλύζει γλυκό νερό, το οποίο της έδωσε και το όνομα. Το καϊκάκι που φεύγει από τη Λιναριά θα σας πάει στο νησάκι Σαρακήνικο –διάφανο γαλάζιο νερό και πολύχρωμος βυθός–, όπως και στις θαλασσινές σπηλιές με τα σμαραγδένια νερά και τους σταλακτίτες. Μπαίνει, μάλιστα, στη μεγαλύτερη από αυτές, την Πεντεκάλη.

Σκύρος Know How

Πού να μείνετε

Ammos Hotel (2222091234, www.skyros-island.gr/ammos) Ωραιότατο και σχετικά καινούργιο­ ξενοδοχείο στα Μαγαζιά, το οποίο αποπνέει αίσθηση φιλόξενου σπιτιού. Δίχωρα δωμάτια με ένα μεγάλο διπλό κρεβάτι στο πατάρι και τοίχο ντυμένο με μεταξωτή ταπετσαρία. Φρέσκα τυροπιτάκια, μηλοπιτάκια και σπιτικές μαρμελάδες για πρωινό. Καταπληκτικοί οι ανεμιστήρες οροφής, σε κάνουν να μην πλησιάζεις το air condition. Διώνη (2222092199, www.

dioni-skyros.gr/gr/main.html)

Συγκρότημα με μπανγκαλόους στην παραλία Ασπούς γύρω από μια μεγάλη πισίνα με θαλασσινό νερό και μέσα σε υπέροχους κήπους όπου βολτάρουν και δύο σκυριανά αλογάκια. Τα δωμάτιά­ του έχουν μεγάλη βεράντα και προσφέρουν απόλυτη ιδιωτικότητα. Απέχει μόλις τρία λεπτά από την παραλία.

Νεφέλη - Σκυριανά Σπίτια Δημήτριος (2222091964, www.skyros-nefeli.gr) Περιποιημένο ξενοδοχείο στη Χώρα με μεγάλη πισίνα. Highlight το καταπληκτικό πρωινό όπου πρωταγωνιστούν οι υπέροχες μαρμελάδες της μητέρας του ιδιοκτήτη κ. Ευγενικού. Πιο luxury επιλογή οι «Βίλες Νεφέλη» της ιδίας ιδιοκτησίας στα Γυρίσματα, με jacuzzi, πλήρως εξοπλισμένη κουζίνα και ιδιωτικό κήπο απ’ όπου μπορείτε να κόβετε τα φρούτα

και τα λαχανικά σας.

Σκύρος Palace (2222091994, www.skiros-palace.gr) Κλασική ξενοδοχειακή μονάδα, με κεντρικό κτίριο και διώροφα μπανγκαλόους γύρω από την πισίνα. Απέχει μόλις λίγα μέτρα από τη θάλασσα. Πού να φάτε

Σχεδόν σε όλες τις ταβέρνες του νησιού προσφέρονται ντόπια κρέατα, και κυρίως κατσίκια, που είναι νοστιμότατα, αφού βόσκουν ελεύθερα τα αρωματικά χόρτα της σκυριανής φύσης. Η ντόπια φέτα­ και το ξινοτύρι είναι εξαιρετικά. Πολλά φρέσκα ψάρια και αστακοί σε πολύ καλές τιμές.

Ταβέρνα του Τάκου (6972842116) Στον Άγιο Πέτρο, μέσα στο δάσος. Παράγει σχεδόν όλα τα προϊόντα που χρησιμοποιεί στην κουζίνα του, εκτός από τα ωραιότατα κρεατικά. Δοκιμάστε οπωσδήποτε αιθέρια λαδόπιτα με ξινοτύρι και γραβιέρα με πιπέρι. Στέφανος (Μαγαζιά, 2222091272) Τεράστια αστακομακαρονάδα με καταπληκτική κόκκινη σάλτσα και μακαρόνια που «κρατάνε». Ο παππούς και εγώ (Χώρα, 2222093200) Σκυριανά πιάτα σε ένα χώρο που θυμίζει κουτούκι και κατάστημα με εδώδιμα-αποικιακά. Ταβέρνα της Πόπης (Αχερούνες, 2222093353) Γοητευτική εκδοχή της κλασικής ελληνικής κουζίνας –αρωματική και πανάλαφρη– και υπέροχα τηγανητά μπαρμπούνια. Ταβέρνα της κυρίας Καλής (Άγιος­ Φωκάς, 6937090848)

Απίστευτη ψαρόσουπα με ό,τι ψάρια κι αν βγάλει με τη βάρκα του

ο κυρίος Αντώνης.

Σταματία (Πεύκος, 6972558232) Νόστιμα μαγειρευτά βασισμένα κυρίως στο κρέας (αρνί και

κατσίκι).

Γιάννης και Μαρία Σε αυτό το καφενείο στη Χώρα θα βρείτε­ τα καλύτερα τυροπιτάρια, που οι ντόπιοι­ ονομάζουν τεπτάρια, ­τηγανητά πιτάκια με τραχανά και ­ρύζι. Θα ακούσετε να το αποκαλούν και «Μαρίτσα». Κάβος (Λιναριά) Εδώ θα έρθετε για πρωινό από το πρωί μέχρι το... βράδυ, με σαλάτες, σάντουιτς, ομελέτες και τα συναφή, αλλά και για το συγκλονιστικό ηλιοβασίλεμα. Τα σκαλάκια του καταλήγουν σε δύο ξύλινες πλατφόρμες όπου αράζεις και μετά βουτάς στην υπέροχη θάλασσα. Τα Παγωτά της Φαλταΐνας

(Χώρα) Ο Βασίλης Κυριακόπουλος δημιουργεί περισσότερες από 80 γεύσεις με φρέσκο ­γάλα και χωρίς συντηρητικά. Η «γιαουρτόπαστα» μου έκλεψε την καρδιά.