Η Άρτεμις Τζίτζη οδηγεί σε ξεχασμένους δασικούς δρόμους κυκλώνοντας τα χωριά της ορεινής Ναυπακτίας, τα οποία αν και μπαίνουν σιγά σιγά στον τουριστικό χάρτη με νέους ξενώνες, παραμένουν η επιτομή του ανέγγιχτου φυσιολατρικού προορισμού.
Bαθιά δάση, πετρόχτιστα χωριά και σιωπηλά βουνά, ξενώνες γλυκύτατοι, άνθρωποι καλοί, φαγητό με ντόπια προϊόντα, νόστιμο και χορταστικό. Ένας συναρπαστικός ορεινός προορισμός που κρατιέται μακριά από το μαζικό τουρισμό, η ορεινή Ναυπακτία είναι από τους πιο αυθεντικούς και «γενναιόδωρους» της Ελλάδας. Τα μονοπάτια που συνέδεαν τα χωριά είναι ακόμη βατά και σε οδηγούν μέσα από ρεματιές σε απίστευτα τοπία, οι δασικοί δρόμοι σε φέρνουν στην καρδιά των βουνών και η διαδρομή γύρω από την Ευηνολίμνη κόβει την ανάσα. Μην περιμένετε πολυτελή resorts και σοφιστικέ εστιατόρια.
Εδώ ο κανόνας είναι οι μικροί προσωπικοί ξενώνες και τα απλά αυθεντικά ταβερνάκια. Πεζοπορία, ράφτινγκ, mountain bike, διαδρομές με 4x4, χαλάρωση, περίπατοι, φαγητό και τσιπουροκαταστάσεις κάτω από τα πλατάνια, νερά, βουνά και πράσινο όπου κι αν κοιτάξεις. Η πολυχρησιμοποιημένη λέξη «απόδραση» παίρνει το πραγματικό της νόημα. Ανάμεσα στην Πίνδο, την Οξιά, το Παναιτωλικό και τα Βαρδούσια, έχοντας στα νότια τον Μόρνο, τον Εύηνο και τον παραπόταμό του Κότσαλο, τα χωριά κρέμονται σαν αετοφωλιές ανάμεσα σε ατελείωτα δάση από έλατα, καρυδιές, οξιές και καστανόλογκους. Όπου κι αν πας, δεν παύεις να ακούς τους ψίθυρους του νερού, που είναι πάντοτε δίπλα σου. Οδηγώντας, σε πολλά σημεία σε χωμάτινους δρόμους, νιώθεις ότι καταδύεσαι στο αυθεντικό και το ατόφιο, καθώς οι πλαγιές των βουνών βουτούν απότομα σε αόρατα φαράγγια και αλεπούδες, σκίουροι, ακόμα και ζαρκάδια, περνούν ξαφνικά από μπροστά σου.
Από την Άνω και την Κάτω Χώρα (Μεγάλη και Μικρή Λομποτινά) μέχρι την Αμπελακιώτισσα (Κοζίτσα), τον Πόδο, τον Πλάτανο (Βονόρτα) και την Περδικόβρυση (Σινίστα), για να αναφέρουμε μόνο μερικά χωριά, τα Άνω Κραβαροχώρια αποτελούν τον κύριο κορμό της περιήγησής μας. Ανάμεσά τους τα Ευηνοχώρια, αποκτούν νέα ζωή με τη δημιουργία του φράγματος του Εύηνου: Άγιος Δημήτριος, Νεοχώρι, Αράχοβα, Κλεπά, Περδικόβρυση βλέπουν στην πανέμορφη τεχνητή λίμνη. Αφήνοντας πίσω τη Ναύπακτο, αποφασίσαμε να πάρουμε το λιγότερο πατημένο δρόμο για να προσεγγίσουμε την ορεινή Ναυπακτία μέσω Άνω Χώρας. Καταλήξαμε στα Ευηνοχώρια να θαυμάζουμε τη λίμνη, προτού συνεχίσουμε για Κρυονέρια και Κάτω Χώρα. Σας συνιστούμε ανεπιφύλακτα αυτήν την πορεία. θα αισθανθείτε σαν μυθικές θεότητες του δάσους περνώντας μέσα από υπέροχα βουνά, φαράγγια και πλατάνια. Το χειμώνα, βεβαίως, τα πράγματα είναι αλλιώς. Ακόμη κι αν στη Ναύπακτο έχει ήλιο, μην ξεγελαστείτε και κάνετε τη διαδρομή που σας προτείνουμε χωρίς 4x4, ενώ την άνοιξη και το καλοκαίρι με ένα κανονικό αυτοκίνητο και προσεκτική οδήγηση (οι δρόμοι είναι στενοί και όλο στροφές) θα είστε μια χαρά. Αυτές είναι και οι εποχές για να περπατήσετε την ορεινή Ναυπακτία μέσα από μονοπάτια που ένωναν παλιά τα χωριά, όταν η άσφαλτος βρισκόταν ακόμη στη σφαίρα της φαντασίας.
H Oρεινή Ναυπακτία χωριό χωριό
Άνω Χώρα Η Μεγάλη Λομποτινά (το
παλιότερο όνομά της) είναι το πιο αναπτυγμένο χωριό της περιοχής. Είναι χτισμένη αμφιθεατρικά σε μια πλαγιά των Βαρδουσίων, και το πλακόστρωτο κέντρο της με την αγορά και το ναό της Αγίας Παρασκευής ατενίζει τις απέναντι βουνοκορφές από υψόμετρο 1.030 μ. Στο μεγάλο –για τα δεδομένα της περιοχής– «Crystal Mountain Hotel» (2634041555) με την πισίνα μέσα στα έλατα, θα απολαύσετε πληθωρικό πρωινό με τοπικά προϊόντα, ενώ στον τριώροφο πετρόχτιστο ξενώνα «Κανναβέικο» (2634041244) –η ιστορία του κτιρίου φτάνει μέχρι το 1821– μπορείτε να αυτοσχεδιάσετε στο πολυκουζινάκι του δωματίου σας με θέα στα βουνά. Όταν καμία ταβέρνα και κανένα καφενείο δεν είναι ανοιχτά, η Κωνσταντίνα Πατούχα ψήνει,
μαγειρεύει και φτιάχνει πίτες στο λιλιπούτειο χαλαρό μαγαζάκι της (2634041392). Στο «Πλατάνι» (2634041002) θα βρείτε τράγο με φασολάκια και ψητά, ενώ η θέα από τον πέτρινο εξώστη είναι ακαταμάχητη. Το Παντοπωλείο της Αντωνίας (2634041524) είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση: έχει από βελόνες μέχρι μπίρες και από απορρυπαντικά μέχρι κατεψυγμένα, αλλά είναι διάσημο για τα εξαίσια γλυκά του κουταλιού, τις μαρμελάδες, τον τραχανά και τις χυλοπίτες που φτιάχνει η Αντωνία Δούρου.
Πλάτανος Μεγάλο κεφαλοχώρι, το πιο πολυάνθρωπο και ζωντανό, με μοναδική πλατεία, περίκλειστη από ωραία δίπατα σπίτια. Θα μείνετε στα πετρόχτιστα «Σπιτάκια της Ιφιγένειας» (2634061500, 6974902776) και στον πολύ απλό ξενώνα «Το αλωνάκι» (2634061315, 6978172711), με μεγάλα δωμάτια και μια ωραιότατη αίθουσα πρωινού με ξύλο και πέτρα. Για φαγητό υπάρχει η ταβέρνα «Ο Ρόμας» (της ίδιας ιδιοκτησίας).
Λιμνίτσα Όμορφη η πλατεία του χωριού, με πέτρινη βρύση, έναν υπεραιωνόβιο πλάτανο και δύο ωραίες ταβέρνες, το «Τζάκι» (2634052322, 6944150319) της Τασίας Μπέκιου, που διαφημίζει την κραβαρίτικη κουζίνα της (γίδα, τράγος και ζυγούρι κοκκινιστά με χυλοπίτες, πίτες, κυνήγι), και το «Πέτρινο» (2634052588) της Άννας Κορδάτου, όπου φάγαμε κοκκινιστό μοσχάρι (από τη δική τους κτηνοτροφική μονάδα). Νοικιάζουν και δωμάτια πάνω στη ρεματιά, όπου τα χαράματα ακούς τα αηδόνια να λαλούν.
Τερψιθέα Τα αμφιθεατρικά χτισμένα πέτρινα σπίτια βλέπουν από το υψόμετρο των 800 μ. την εκπληκτική θέα στις γύρω βουνοκορφές, μέχρι το Παναχαϊκό της Πελοποννήσου και τον Κορινθιακό.
Ελατού Αυτός ο μικρός οικισμός είναι χωμένος στο ελατόδασος. Θα μείνετε στον όμορφο, φιλόξενο ξενώνα «Ελατού» (2634053000) με την υπέροχη θέα, από τους πρώτους διδάξαντες στην περιοχή. Σας προτείνουμε την «Ταβέρνα του Λώλου» (6977622217, 6974731582) στο 2ο χλμ. του δρόμου Ελατούς-Άνω Χώρας: μοναχική, πέτρινη, καλοφτιαγμένη, με παραδοσιακή κουζίνα, σούπες, ωραίες πίτες, καφέ και ποτό.
Κρυονέρι Μικρό χωριό στις ψηλότερες πλαγιές του Φτερόπυργου με πανέμορφη φύση, υπέροχη πέτρινη πλατεία, αλλά καμία υποδομή.
Αμπελακιώτισσα Ανάμεσα στα βουνά Τσεκούρα και Αϊ-Λιας, με αξιοθέατα το μοναστήρι της Αμπελακιώτισσας, με τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας που έφτασε εδώ από τα Αμπελάκια το 1457, και τον Άγιο Πολύκαρπο, όπου θα ξεναγηθείτε από τον χαρισματικό ηγούμενο Πολύκαρπο. Θα μείνετε στις «Δρυάδες» (2634041633) για να απολαύσετε από τα μεγάλα δωμάτια τη θέα στην κοιλάδα του Κάκαβου.
Κάτω Χώρα Κλεισμένη τριγύρω από βουνά, είναι πνιγμένη στο πράσινο και στα νερά. Το «Xenios Chalet» (2634041111) στο ελατόδασος, με τα πέτρινα σπιτάκια, είναι η επιτομή της γαλήνης και του cocooning.
Πόδος Ένα χωριό με μόλις 10 μόνιμους κατοίκους, μέσα στα πλατάνια. Το λένε αλλιώς και Τουρκόμνημα.
Χόμορη Πέτρινο, κρεμασμένο στην πλαγιά, με πλακόστρωτη πλατεία, πετρόχτιστη βρύση και τον απαραίτητο γέρικο πλάτανο. Η ψησταριά «Ο Μερακλής» και η ταβέρνα «Τα πλατανάκια» ανοίγουν το καλοκαίρι.
Αράχοβα Πανέμορφο κεφαλοχώρι, σε μια πλευρά του Κοκκινιά, στα 1.000 μ. Η θέα είναι συνταρακτική. σαν να βρίσκεσαι σε αεροπλάνο. Ο απλός ξενώνας «Αγνάντι» (2634048660, 6973706082) βρίσκεται στο πιο ψηλό σημείο του.
Κλεπά Μικρό αλλά κόμβος, καθώς στο παντοπωλείο του Παναγιώτη Δημητρόπουλου θα βρείτε από βενζίνη με το μπιτόνι μέχρι τσιγάρα, αναψυκτικά και άλλα ψιλικά (2634048226). Πάντοτε ανοιχτός, όταν τίποτε άλλο στα γύρω χωριά δεν λειτουργεί.
Περδικόβρυση Κάτω από το βουνό Αρίδνη, στα όρια ενός πυκνού ελατοδάσους. Στην πλατεία η ταβέρνα της Μαρίας, το «Πλατάνι» (2634048311), έχει πολλούς πιστούς οπαδούς.
Omalia Village: Νέα άφιξη
Ένας ολοκαίνουργιος ξενώνας άνοιξε τον Αύγουστο στο γραφικό και μη τουριστικά αξιοποιημένο χωριό των Κρυονερίων, μες στα έλατα, στην Ορεινή Ναυπακτία, 15 χλμ. από την Άνω Χώρα. Χτισμένο σε μια πλαγιά στην άκρη της χαράδρας, το Omalia Village δανείζεται το όνομά του από το οροπέδιο της Ομάλιας, το οποίο εκτείνεται στα βορειοανατολικά των Κρυονερίων, ανάμεσα στα χωριά Ελατόβρυση, Ελατού και Γρηγόρια. Αποτελείται από 18 διαμερίσματα μοιρασμένα σε 9 πέτρινα σπίτια, χτισμένα με περιβαλλοντική συνείδηση σε όλα τα στάδια της κατασκευής. Όλα είναι πλήρως εξοπλισμένα, με λειτουργική κουζίνα, και διακόσμηση που συνδυάζει παραδοσιακά και country style στοιχεία και φιλοξενούν από 2 ως 5 άτομα. Στο κεντρικό κτίριο βρίσκεται το εστιατόριο και το café, αλλά και γυμναστήριο. Διαθέτει ακόμη παιδότοπο, παιδική χαρά, εξωτερική θερμαινόμενη πισίνα, γήπεδα 5x5 και ποδήλατα. Οι τιμές ξεκινούν από € 50. Περισσότερα στο 2634048000.
Ιδιαίτερες διαδρομές
Άνω Χώρα - Κρυονέρια - Ευηνολίμνη - Ελατού - Τερψιθέα - Λιμνίτσα - Άνω Χώρα Ακολουθείτε τον ασφαλτόστρωτο δρόμο για τα Κρυονέρια. Λίγο μετά το χωριό αρχίζει χωματόδρομος. Σε περίπου 6 χλμ. φτάνετε στην Περδικόβρυση. Κατηφορίζετε, κάνετε το γύρο της λίμνης κι επιστρέφετε στη Άνω Χώρα (όλη η διαδρομή διαρκεί περίπου 4 ώρες). Στην επιστροφή προτείνουμε να σταματήσετε για καφέ στο «Χάνι του Λιόλιου» –ανάμεσα σε Άνω Χώρα κι Ελατού– και να καταλήξετε για φαγητό στη Λιμνίτσα, στο «Τζάκι» ή το «Πέτρινο».
Άνω Χώρα - Αμπελακιώτισσα - Πόδος - Χόμορη - Πλάτανος Ακολουθείτε το δρόμο για Αμπελακιώτισσα, όπου κάνετε μια στάση στη μονή. Στο δρόμο της επιστροφής προς Άνω Χώρα στρίβετε δεξιά και ανηφορίζετε στο χωματόδρομο προς Πλάτανο. Περνάτε τον Πόδο και τη Χόμορη και φτάνετε στον Πλάτανο. Σας προτείνουμε για φαγητό την ταβέρνα «Ο Ρόμας». Μαζί με την επιστροφή, υπολογίστε περίπου 5 ώρες.
Άνω Χώρα - Πόδος - Χόμορη - Άγ. Δημήτριος - Αράχοβα - Κλεπά - Περδικόβρυση - Κρυονέρια - Άνω Χώρα Η πιο συναρπαστική αλλά και η πιο δύσκολη διαδρομή. Αν ο καιρός είναι χειμωνιάτικος, χρειάζεται οπωσδήποτε 4x4 (χωματόδρομος για Πόδο και Χόμορη και από Περδικόβρυση μέχρι Κρυονέρια). Άνοιξη και καλοκαίρι την κάνετε και με συμβατικό αυτοκίνητο. Η θέα από την Αράχοβα προς την Ευηνολίμνη και το πέρασμα από τα βαθύσκιωτα δάση είναι εμπειρία ζωής. Για φαγητό προτιμήστε το «Πλατάνι» στην Περδικιώτισσα. Μαζί με την επιστροφή, υπολογίστε περίπου 8 ώρες.
Ημερομηνία α' δημοσίευσης: 2/5/2011. Updated: 24/11/2014.