Στέφανι Καρπ © Daniel Sadrowski
Με τη συνεργασία της Γερμανίδας Δρ Στέφανι Καρπ το Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου ανοίγει και φέτος, σε όλους μας, μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα πόρτα στη διεθνή θεατρική σκηνή. Από το 2020 συνεργάζεται με την Κατερίνα Ευαγγελάτου, Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου, ως καλλιτεχνικός συμβούλους για το διεθνές πρόγραμμα θεάτρου και περφόμανς. Μιλώντας μαζί της, καταλαβαίνεις ότι η δύναμη της είναι η καλλιέργειά της, η αγάπη για την τέχνη αλλά και η μόνιμη αναζήτηση των προσωπικοτήτων και των ιδεών που έχουν κάτι σημαντικό να χαρίσουν.
Το βιογραφικό της Στέφανι Καρπ είναι αξιοπρόσεκτο. Διετέλεσε Δραματουργός και Καλλιτεχνική ∆ιευθύντρια της Ruhrtriennale τα έτη 2018, 2019 και 2020. Είναι κάτοχος διδακτορικού στη λογοτεχνία και τις θεατρικές σπουδές με αντικείμενο το έργο του Alexander Kluge. Η στενή συνεργασία της με τη σκηνογράφο Anna Viebrock και τον Ελβετό σπουδαίο σκηνοθέτη Christoph Marthaler που χαρακτηρίζεται από μια πρωτοποριακή αισθητική ξεκίνησε στη Βασιλεία στα τέλη της δεκαετίας του ’80 και μάλιστα διηύθυνε το Zürcher Schausplielshaus μαζί με τον Marthaler προτού διοριστεί Καλλιτεχνική ∆ιευθύντρια του Wiener Festwochen. Υπήρξε επισκέπτρια καθηγήτρια στο Γερμανικό Ινστιτούτο Λογοτεχνίας της Λειψίας και επικεφαλής δραματουργίας για τη Volksbühne am Rosa-Luxemburg-Platz στο Βερολίνο. Λίγο πριν το Φεστιβάλ Αθηνών σηκώσει αυλαία, την 1η Ιουνίου, ζητήσαμε από τη Στέφανι Καρπ να μας συστήσει τους ξένους σκηνοθέτες που θα φέτος στην Πειραιώς 260 και στο Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου.
Οι διεθνείς σκηνοθέτες του φεστιβάλ μέσα από τη ματιά της Στέφανι Καρπ
Ίβο Βαν Χόβε
"Η πρόταση για την παρουσίαση της παράστασης "Le Tartuffe ou l’hypocrite / Ταρτούφος ή Ο υποκριτής" του Μολιέρου από την Comédie-Française σε σκηνοθεσία του Ίβο Βαν Χόβε ήρθε από το Γαλλικό Ινστιτούτο, άρεσε πάρα πολύ στην Κατερίνα Ευαγγελάτου και συμφώνησα μαζί της. Ο Χόβε είναι σπουδαίος, πολύ αγαπητός στο κοινό και κάνει πάρα πολύ ωραία δουλειά με τους θιάσους. Μπορεί να μην θεωρείται πρωτοποριακός, αυτή τη στιγμή δηλαδή δεν φέρνει κάτι εξαιρετικά νέο στο θέατρο, αλλά είναι πολύ καλός σκηνοθέτης και το κυριότερο έχει πάντα μια πολύ έξυπνη δραματουργία. Η δραματουργία είναι κατά τη γνώμη μου το μεγαλύτερο ατού της παράστασης που θα δείτε στο Φεστιβάλ Αθηνών". (16-18 Ιουνίου, Πειραιώς 260-Χώρος Δ΄)
Γιόχαν Σίμονς
"Τον θαυμάζω και μπορώ να πω ότι μοιάζει λίγο με τον Ίβο Βαν Χόβε στο βελγικό στυλ θεάτρου. Ο Σιμόνς είναι λίγο πιο ελεύθερος και τον πρότεινα γιατί έχει μία αισθητική που θεωρώ ότι είναι κατάλληλη για την Επίδαυρο. Έχει μια μινιμαλιστική, αφαιρετική αισθητική, θέλει να κάνει κάτι πιο αφηρημένο και η πρεμιέρα της "Άλκηστης" του Ευριπίδη που σκηνοθετεί με το κρατικό γερμανικό Schauspielhaus Bochum θα παρουσιαστεί σε παγκόσμια πρώτη στο Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου πριν αναχωρήσει για τη Γερμανία. Ο Σίμονς αναζητά τη μουσικότητα των κειμένων που ανεβάζει και στην παράσταση που θα δείτε επέλεξε να τοποθετήσει στη θέση του Χορού τέσσερις τραγουδιστές και ένα εκκλησιαστικό όργανο, με όχημα τη μουσική της ομώνυμης όπερας του Γκλουκ". (1 & 2 Ιουλίου, Επίδαυρος)
Ούλριχ Ράσε
"Το αφηρημένο στοιχείο διέπει και τις δουλειές του Ούλριχ Ράσε, ο οποίος μαγεύεται από την κίνηση, οι παραστάσεις του θυμίζουν χορό. Είναι νέος και έχει γκελ στο νεανικό κοινό, γιατί η σκηνική γλώσσα που χρησιμοποιεί σε συνδυασμό με τη μουσική και την κίνηση έχει λίγο την αισθητική του clubbing. Το στυλ του είναι πολύ αναγνωρίσιμο. Δεν μπορώ να μιλήσω για τον "Αγαμέμνονα" του Αισχύλου που θα παρουσιάσει στην Επίδαυρο, γιατί η παράσταση τώρα ετοιμάζεται και θα κάνει παγκόσμια πρεμιέρα, εδώ στην Ελλάδα, στο Φεστιβάλ Επιδαύρου. Γνωρίζω πως βασικό στοιχείο είναι η περιστρεφόμενη σκηνή γύρω από την οποία ηθοποιοί θα χορεύουν, θα τρέχουν και θα μιλάνε ταυτόχρονα, υπό τους ήχους ζωντανής μουσικής με post rock στοιχεία. Είναι συμπαραγωγή του Residenztheater και του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου σε συνεργασία με το Goethe-Institut Athen". (22 & 23 Ιουλίου, Επίδαυρος).
Nature Theater of Oklahoma
"Το "Burt Turrido: an opera / Μπερτ Τουρρίντο: μια όπερα" των Nature Theater of Oklahoma είναι συμπαραγωγή πολλών φορέων και δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του πρότζεκτ UNLIMITED II, με στόχο την ανάδειξη εξαιρετικών ταλέντων στις σύγχρονες παραστατικές τέχνες. Έχουν ξαναέρθει στην Αθήνα. Ίσως κάποιοι δεν μπορούν να καταλάβουν το χιούμορ τους, διχάζουν το κοινό. Σε κάποιους αρέσουν πάρα πολύ οι δουλειές των Kelly Copper και Pavol Liška και κάποιοι τους βρίσκουν βαρετούς. Εγώ πιστεύω ότι κάνουν κάτι καινούργιο, πολύ φρέσκο, τόσο με τον τρόπο που παρουσιάζουν μια παράσταση, όσο και με τα θέματα που επιλέγουν. Κάνουν πολιτικό θέατρο και αγαπούν τη σάτιρα. Στην παράσταση τους παρουσιάζουν μια δυστοπία… σατιρίζουν το μιούζικαλ με τον αμερικανικό τρόπο, αποδομούν τη σύγχρονη ποπ αμερικανική κουλτούρα και έχει πολύ ενδιαφέρον το περιεχόμενο της παράστασης τους". (15 & 16 Ιουνίου, Πειραιώς 260, Χώρος Η΄)
Μάρκο Λαγιέρα
"Είχε έρθει και πέρυσι ο Μάρκο Λαγιέρα και όταν τον ρώτησα ποια θα είναι η επόμενη δουλειά του μου είπε ότι θέλει να κάνει μία μελέτη πάνω στο φαινόμενο της βίας, θέτοντας ως σημείο αναφορά την κοινωνική εξέγερση τον Οκτώβριο του 2019 στη Χιλή. Θέλησε να μάθει, να ανακαλύψει στοιχεία για τη διαλεκτική της βίας όχι μόνο από την πλευρά της αστυνομίας αλλά και από την πλευρά των πολιτών, των ακτιβιστών και για το λόγο αυτό έκανε ένα work shop. Η παράσταση "Oasis de la Impunidad / Όαση ατιμωρησίας" που θα δείτε χρησιμοποιεί την εικόνα, δεν πρωταγωνιστεί ο λόγος. Μην σκεφτείτε πως είναι ένα ντοκιμαντέρ των διαδηλώσεων στη Χιλή, είναι κάτι πιο γενικό, που μας δείχνει πως αυτό που συνέβη στη Χιλή θα μπορούσε να συμβεί και στην Ελλάδα, τη Γερμανία ή αλλού. Μάλιστα, ο μονόλογος ενός αστυνομικού θα ακουστεί στα ελληνικά. Έχει πάρα πολύ δυνατό soundtrack με ηχητικό υλικό από τις διαδηλώσεις, ακούγονται φωνές, πυροβολισμοί. Ο Λαγιέρα και ο θίασος La Re-Sentida είναι σαν να σε βάζουν στην καρδιά της διαδήλωσης". (22 – 23 Ιουνίου, Πειραιώς 260, Χώρος Δ)
Κριστιάν Ζαταΐ
"Τη Βραζιλιάνα σκηνοθέτιδα Κριστιάν Ζαταΐ στην οποία απονεμήθηκε ο Χρυσός Λέων Θεάτρου 2022, τη γνωρίζω από παλιά. Την είχα προσκαλέσει στη Βιέννη το 2008 στο Wiener Festwochen γιατί μου αρέσει πάρα πολύ ως καλλιτέχνης. Μου αρέσει το πόσο ελεύθερους αφήνει τους ηθοποιούς, ο τρόπος με τον οποίο συνδέει σινεμά και θέατρο, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο διαχειρίζεται τα θέματα της. Είναι κι αυτή πάρα πολύ πολιτική και συνήθως ενδιαφέρεται για το θέμα της ξενοφοβίας. Για το "Ithaca – Our Odyssey 1", που παρουσιάστηκε στη Στέγη, το πρώτο μέρος του δίπτυχου πρότζεκτ της "Our Odyssey" όπου μπλέκει το ταξίδι της επιστροφής του Οδυσσέα στην Ιθάκη με πραγματικές ιστορίες προσφύγων και μεταναστών ταξίδεψε μέχρι τη Λιβύη, το Λίβανο, διάβασε, έπαιξε με πρόσφυγες που είχαν κάποια σχέση με θέατρο ή τη λογοτεχνία, ακόμα και τα παιδιά έγιναν ένα κομμάτι στο παζλ για να χτιστεί η θεατρική "Οδύσσεια". Τους έδωσε την ευκαιρία να μιλήσουν για την κατάστασή τους και ότι έκανε το έκανε με πολύ συναίσθημα. Τώρα, στο "Dusk / Λυκόφως" που θα δείτε, θέλει να μιλήσει για τη Βραζιλία του Ζαΐρ Μπολσονάρο, το καθεστώς του προέδρου της χώρας αγγίζει το φασισμό. Η Κριστιάν Ζαταΐ ζει στη Βραζιλία, αλλά ταξιδεύει στην Ευρώπη γιατί δεν αντέχει να ζει αυτή την κατάσταση. Καταδικάζει τον εαυτό της ότι δεν παίρνει μέρος σε μία πολιτική αντίσταση και κάπως έτσι αφηγείται τη δική της ιστορία που φέρνει από την Βραζιλία. Στο έργο μια Βραζιλιάνα φεύγει από τη χώρα της και βρίσκει καταφύγιο σε μια κοινότητα καλλιτεχνών του θεάτρου, που ανεβάζουν το "Dogville" του Λαρς φον Τρίερ. Το σημαντικό είναι η διαπίστωση που κάνει η Ζαταΐ: έφυγε απ' τη Βραζιλία για κάτι καλύτερο, αλλά τα πράγματα δεν είναι και τόσο καλύτερα στην Ευρώπη". (27 & 28 Ιουνίου, Πειραιώς 260, Χώρος Η)
Καρολίν Γκυελά Ενγκυγέν
"Θαυμάζω πάρα πολύ τη Γαλλοβιετναμέζα Καρολίν Γκυελά Ενγκυγέν, η οποία επιστρέφει στο Φεστιβάλ Αθηνών μετά τη συγκλονιστική "Σαϊγκόν". Όταν είχα πρωτοδεί δουλειά της στη Γερμανία "έπεσα" από την καρέκλα, τόσο πολύ με πήρε μαζί της η παράσταση! Σίγουρα ένας καλλιτέχνης δεν μπορεί να επαναλάβει την ίδια ποιότητα σε κάθε παράσταση, αυτό είναι πάρα πολύ δύσκολο και το λόγο αυτό είναι καλό να μην συγκρίνουμε. Η Ενγκυγέν έχει μία πολύ ενδιαφέρουσα σκέψη και στην παράσταση "FRATERNITÉ, Conte fantastique / ΑΔΕΛΦΟΣΥΝΗ, φανταστική ιστορία" που θα δείτε λεει πως κάθε έκφραση αδελφοσύνης είναι σημαντική αξία για το μέλλον μας. Αυτό πιστεύω και εγώ. Όλοι πρέπει να αλλάξουμε ζωή, το γνωρίζουμε, το συζητάμε μεταξύ μας και πρέπει να γίνει αν θέλουμε να επιζήσουμε και να μην φτάσουμε στην δυστοπία που μας δείχνουν τα παιδιά του Nature Theater of Oklahoma. Η Καρολίν Γκυελά Ενγκυγέν δούλεψε δύο χρόνια για να συγκεντρώσει μια ομάδα ανθρώπων, όχι μόνο ηθοποιούς αλλά και από άλλα επαγγέλματα, από διάφορους πολιτισμούς και χώρες για να ετοιμάσει την παράσταση. Θα ακούσετε μέσα από διαφορετικές γλώσσες γαλλικά, αγγλικά, αραβικά, βιετναμέζικα να εξηγούν τι σημαίνει αδελφοσύνη. Είναι ένα παραμύθι επιστημονικής φαντασίας, αλλά δεν είναι αυτό το σημαντικό στοιχείο της παράστασης. Είναι το γεγονός ότι διερευνά το πώς είναι οι σχέσεις μας με τους αγαπημένους μας και γενικά με τους άλλους ανθρώπους. Δείχνει το πώς μπορείς να συνδεθείς με τον άλλον". (6 & 7 Ιουλίου, Πειραιώς 260, Χώρος Δ΄)
Φιλίπ Κεν
"Έχει ξανά έρθει στην Ελλάδα και κατά τη γνώμη μου έχει ένα προσωπικό τρόπο γραφής πολύ ευχάριστο και γι’ αυτό πρότεινα να παρουσιάσει το "Farm fatale" στο φεστιβάλ. Είναι ένα έργο για την προστασία της φύσης, σχολιάζει το πώς μπορούμε να την καταστρέψουμε. Παίζουν όλοι τόσο φυσικά που δεν ξέρεις αν υποδύονται ρόλους ή αν αυτό που βλέπεις είναι πραγματικό. Επίσης έχει πάντα πολύ όμορφα σκηνικά στις παραστάσεις τους. Αν και είναι Γάλλος κάνει ένα μη γαλλικό θέατρο, είναι αρκετά διαφορετικό από αυτό που συνήθως βλέπουμε. Θυμάμαι τις αντιδράσεις των Γάλλων όταν τον πρωτοείδαμε στο Φεστιβάλ της Αβινιόν, δεν πίστευαν ότι είναι Γάλλος, αλλά Ελβετός ή από κάποια άλλη χώρα". (10 & 11 Ιουλίου, Πειραιώς 260 Χώρος Η)
Η ηλεκτρονική προπώληση ξεκίνησε για την πλειοψηφία των 70 συνολικά εκδηλώσεων και παραγωγών του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2022, που υπόσχονται ένα γεμάτο φεστιβαλικό καλοκαίρι με τη συμμετοχή περισσότερων από 2.000 εγχώριων και διεθνούς φήμης καλλιτεχνών. Προπώληση εισιτηρίων μέσω www.viva.gr | aefestival.gr.
