Πόσο εύκολο είναι να διαχειριστείς ένα φεστιβάλ σε εποχή πανδημίας; Το ερώτημα είναι πραγματικό για την Κατερίνα Ευαγγελάτου, η οποία μαζί με την οργάνωση του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, ως καλλιτεχνική διευθύντρια, κλήθηκε τα τρία τελευταία χρόνια να γίνει και διαχειρίστρια κρίσεων. Φέτος, ακόμα πιο αποφασισμένη, έστησε ένα αξιοπρεπέστατο πρόγραμμα: δημιουργεί δύο νέα φεστιβάλ μέσα στο φεστιβάλ (Εlectronica και Jazz μουσικής στην Πειραιώς 260), φέρνει διεθνούς κύρους καλλιτέχνες, δίνει βήμα στις εγχώριες δυνάμεις, κάνει άνοιγμα στον κινηματογράφο, προβάλλοντας ταινίες του Διεθνoύς Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας από τις κατηγορίες "Ελευθερία" και "Γυναίκα και κοινωνία", συνεχίζει και ανανεώνει το παιδαγωγικό προφίλ του φεστιβάλ, καθώς και τις δράσεις "Πάροδος" και "Πρόλογος" / "Έξοδος", οι οποίες εστιάζουν στην οργανική σχέση ανάμεσα στη σύγχρονη παραστατική δημιουργία και στο αρχαίο δράμα (το φετινό πρόγραμμα διατρέχει ένας στοχασμός γύρω από τη μορφή της Αντιγόνης-"Antigonisms"), δίνει στο κοινό τη δυνατότητα για Pre-show talks και Post-show talks με θεατρολόγους και ειδικούς του χορού στην Πειραιώς 260, ενώ στήνει πρόγραμμα δημιουργικής απασχόλησης παιδιών 5-12 ετών στην Επίδαυρο (1/7-20/8) και οργανώνει την ημερίδα "Φεστιβάλ Επιδαύρου: παρελθόν και μέλλον" σε επιμέλεια των Διονύση Καψάλη και Δήμητρας Κονδυλάκη (Πειραιώς 260, 17/6).
"Τα τελευταία δύο χρόνια ζούμε μια νέα πραγματικότητα, την πραγματικότητα της πανδημίας και τώρα ήρθε να προστεθεί μια νέα, αυτή της βαρβαρότητας ενός βάναυσου πολέμου στην Ευρώπη. Το θέατρο είναι ο ναός της δημοκρατίας", δήλωσε η Κατερίνα Ευαγγαλάτου στη συνέντευξη τύπου στην οποία ανακοινώθηκε το πρόγραμμα της φετινής διοργάνωσης. "Το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου χτυπήθηκε από την πανδημία στο νευραλγικό του κέντρο που είναι ο διεθνής χαρακτήρας, αλλά παρ’ όλα αυτά δεν έπαυσε τη δραστηριότητά του. Μάλιστα, κάποιες ελληνικές παραγωγές ταξίδεψαν ή θα ταξιδέψουν στο εξωτερικό. Το Φεστιβάλ θέλουμε να είναι ένας τόπος ελευθερίας, σε διάλογο με την εποχή του, μια κυψέλη δημιουργικότητας".
Το πρόγραμμα δίνει μια αίσθηση ποτ-πουρί από "μικρά" πειράματα αλλά και ορισμένα καλλιτεχνικά γεγονότα αδιαμφισβήτητου μεγέθους. Σημαντική είναι και η απόφαση να έχουν ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους όλες οι διεθνείς παραγωγές θεάτρου και όλες οι παραστάσεις στην ελληνική γλώσσα να έχουν αγγλικούς υπέρτιτλους και ελληνικούς στην πρεμιέρα, για άτομα με προβλήματα ακοής. Εμείς εστιάζουμε στις θεατρικές και χορευτικές παραγωγές που δεν πρέπει να χάσετε φέτος το καλοκαίρι, ξεκινώντας με ένα εναρκτήριο… πάρτι στην Πειραιώς 260. Στις 27 & 28/5, το ADD Festival θα μας δονήσει στους ρυθμούς της ηλεκτρονικής μουσικής με προσκεκλημένους πάνω από 40 ανερχόμενους και καταξιωμένους διεθνείς και Έλληνες καλλιτέχνες από όλο το φάσμα της house, techno, freestyle, experimental, nu-jazz. Οι προπωλήσεις ξεκίνησαν από εδώ, οργανωθείτε! Διαβάστε ποιοι είναι οι καλλιτέχνες και οι παραστάσεις που διεκδικούν το ενδιαφέρον μας αυτό το καλοκαίρι.
Διεθνείς θεατρικές αφίξεις
Μεγάλη στιγμή για το φεστιβάλ είναι η άφιξη της Comédie-Française με την παράσταση "Ταρτούφος ή Ο υποκριτής" σε σκηνοθεσία του κορυφαίου Ίβο Βαν Χόβε, από τους σπουδαιότερους σκηνοθέτες διεθνώς, ο οποίος βασίστηκε στο ανέκδοτο κείμενο της απαγορευμένης, πρώτης εκδοχής του μολιερικού "Ταρτούφου". Τον πρωταγωνιστικό ρόλο κρατά ο εξαιρετικός Christophe Montenez, τον οποίο είχαμε δει ως Ορέστη στην παράσταση "Ηλέκτρα/Ορέστης" που σκηνοθέτησε ο Χόβε στην Επίδαυρο, το 2019. Στην ίδια παράσταση θαυμάσαμε τον ελληνικής καταγωγής Denis Podalydès και τώρα θα τον δούμε στο ρόλο του Οργκόν (Πειραιώς, 16-18/6). Στο πλαίσιο του εορτασμού των 400 χρόνων από τη γέννηση του Μολιέρου, την παράσταση συνοδεύει συζήτηση με επίτιμο προσκεκλημένο τον Georges Forestier, Ομότιμο Καθηγητή Γαλλικής Λογοτεχνίας στη Σορβόννη, ιστορικό του θεάτρου του 17ου αιώνα και συγγραφέα της βιογραφίας του Μολιέρου (Μεγάλο Βραβείο Βιογραφίας της Γαλλικής Ακαδημίας, 2019). Η εκδήλωση, που διοργανώνεται σε συνεργασία του Φεστιβάλ με το Γαλλικό Ινστιτούτο, θα πραγματοποιηθεί στο Auditorium του Γαλλικού Ινστιτούτου, την Τρίτη 14 Ιουνίου.
Ο Ολλανδός Γιόχαν Σίμονς, από τους πρωτεργάτες της ευρωπαϊκής θεατρικής πρωτοπορίας, ιδρυτής του διάσημου Theater Hollandia (1985), έρχεται με το Schauspielhaus Bochum και μια σύγχρονη μεταγραφή της "Άλκηστης" του Ευριπίδη. Ο Σίμονς, που επισκέφθηκε πρώτη φορά το Φεστιβάλ το 2002 με τις Βάκχες του Ευριπίδη και επανήλθε το 2009 με το "Καζιμίρ και Καρολίνα" του Χόρβατ σε συν-σκηνοθεσία με τον συνεργάτη του Paul Koek, είναι γνωστός για τη μουσική προσέγγισή του στα κείμενα και την εντυπωσιακά μινιμαλιστική αισθητική του. Με όχημα τη μουσική της ομώνυμης όπερας του Γκλουκ, τοποθετεί τέσσερις τραγουδιστές και ένα εκκλησιαστικό όργανο στη θέση του Χορού (Επίδαυρος, 1-2/7).
Ο ταλαντούχος Γερμανός σκηνοθέτης Ούλριχ Ράσε διακρίνεται για την εντυπωσιακή σκηνική του γλώσσα. Οι ηθοποιοί του εξωθούνται προς μια βαθιά υπαρξιακή όσο και "μανιακή" ερμηνεία, που συνδυάζει κείμενο, κίνηση και ρυθμό. Καταφθάνει με το Residenztheater και μας συστήνεται με την παγκόσμια πρεμιέρα του "Αγαμέμνονα" του Αισχύλου σε μια παράσταση με "απολύτως καλοκουρδισμένη χορογραφία που εκτελείται πάνω σε μηχανοκίνητες περιστρεφόμενες σκηνές, με ζωντανή μουσική υπόκρουση" (Επίδαυρος, 22-23/7).
Επανέρχονται το δίδυμο των Nature Theater of Oklahoma (Κέλι Κόπερ και Πάβολ Λίσκα), αυτήν τη φορά με το "Μπερτ Τουρίντο: μια όπερα", που αποδομεί τη σύγχρονη ποπ αμερικανική κουλτούρα (Πειραιώς 260, 15 & 16/6), αλλά και ο Μάρκο Λαγέρα με τους La Re-Sentida. Η παράστασή τους "Όαση ατιμωρησίας", ένα έργο πάνω στη διαλεκτική της βίας, αντλεί έμπνευση από την κοινωνική εξέγερση τον Οκτώβριο του 2019 στη Χιλή (Πειραιώς 260, 22-23/6). Τρεις ακόμα καλλιτέχνες που επιστρέφουν στην Αθήνα με νέα έργα είναι η Κριστιάν Ζαταΐ με το "Dusk", βασισμένο στην ταινία "Dogville" του Λαρς φον Τρίερ (Πειραιώς 260, 27-28/6), η Καρολίν Γκυελά Ενγκιγέν με το παραμύθι επιστημονικής φαντασίας "Fraternité, Conte fantastique" (Πειραιώς 260, 6-7/7) αλλά και ο Φιλίπ Κεν με την εικαστική παράσταση "Farm fatale" (Πειραιώς 260, 10-11/7).
Το πρόγραμμα της Επιδαύρου
Αποκλειστικά θεατρικό θα είναι το Φεστιβάλ Επιδαύρου, με μία μόνο κωμωδία, τη "Μήδεια" του Μποστ από το Εθνικό Θεάτρο σε σκηνοθεσία Γιάννη Καλαβριανού και πρωταγωνιστές τους Γιώργο Γλάστρα, Θανάση Δήμου, Άνδρη Θεοδότου, Στέλιο Ιακωβίδη, Σύρμω Κεκέ, Μαρία Κοσκινά, Σταύρο Σβήγκο και Γαλήνη Χατζηπασχάλη (8-9/7).
Ο Δημήτρης Καραντζάς σκηνοθετεί τους "Πέρσες" του Αισχύλου σε συμπαραγωγή Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου και Εταιρείας "Το Θέατρο" 2023 ΕΛΕVΣΙΣ. Πρωταγωνιστούν οι: Ρένη Πιττακή, Χρήστος Λούλης, Γιώργος Γάλλος, Μιχάλης Οικονόμου, Γιάννης Κλίνης, Αλεξία Καλτσίκη, Θεοδώρα Τζήμου, Αινείας Τσαμάτης, Ηλίας Μουλάς, Μάνος Πετράκης, Τάσος Καραχάλιος, Βασίλης Παναγιωτόπουλος κ.ά. (15-16 Ιουλίου στην Επίδαυρο και 30-31 Ιουλίου στην Ελευσίνα).
Ο Αργύρης Ξάφης κάνει την παρθενική του εμφάνιση ως σκηνοθέτης στην Επίδαυρο με τον "Αίαντα" του Σοφοκλή. Είναι η μια από τις δυο καλοκαιρινές παραγωγές του Εθνικού Θέατρου και πρωταγωνιστούν οι: Δημήτρης Ήμελλος, Δέσποινα Κούρτη, Γιάννης Νταλιάνης, Εύη Σαουλίδου, Στάθης Σταμουλακάτος, Χρίστος Στυλιανού, Νίκος Χατζόπουλος. (29 & 30/7
Ο Τσέζαρις Γκραουζίνις σκηνοθετεί την "Αντιγόνη" του Σοφοκλή παρουσιάζει μια σύγχρονη και επίκαιρη μεταφορά της σοφόκλειας αντιπολεμικής τραγωδίας με ένα ανατρεπτικό πρωταγωνιστικό καστ. Αντιγόνη η Έλλη Τρίγγου. Κρέοντας ο Βασίλης Μπισμπίκης. Και ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης Κορυφαίος του Χορού. Παίζουν ακόμα οι: Γιώργος Παπαγεωργίου (Άγγελος), Δανάη Μιχαλάκη (Ισμήνη), Χρήστος Σαπουντζής (Τειρεσίας), Κώστας Κορωναίος (Φύλακας), Στρατής Χατζησταματίου (Αίμων), Μαρίνα Αργυρίδου (Ευριδίκη), Τάσος Σωτηράκης (Χορός), Γιάννης Μαστρογιάννης (Χορός), Περικλής Σιούντας (Χορός). ( 5-6/8)
Ο Βασίλης Παπαβασιλείου και το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος κατεβαίνουν στο αργολικό θέατρο με μια από τις παραστάσεις του περσινού προγράμματος που ακυρώθηκαν λόγω των πυρκαγιών. Είναι η "Ελένη" του Ευριπίδη και πρωταγωνιστούν οι: Έμιλυ Κολιανδρή (Ελένη), Θέμης Πάνου (Μενέλαος), Αγορίτσα Οικονόμου (Θεονόη), Γιώργος Καύκας (Θεοκλύμενος), Έφη Σταμούλη (Γερόντισσα), Δημήτρης Κολοβός (Αγγελιοφόρος Α΄), Άγγελος Μπούρας (Αγγελιοφόρος Β΄), Δημήτρης Μορφακίδης (Τεύκρος), Παναγιώτης Παπαϊωάννου (Θεράπων), Νικόλας Μαραγκόπουλος, Ορέστης Παλιαδέλης (Διόσκουροι). (12-13/8)
Ο Θέμης Μουμουλίδης σκηνοθετεί την "Ιφιγένεια εν Αυλίδι" του Ευριπίδη. Στο ρόλο της Ιφιγένειας η Χριστίνα Χειλά – Φαμέλη. Το καστ απαρτίζεται από τους Λάζαρο Γεωργακόπουλο (Αγαμέμνων), Παντελή Δεντάκη (Πρεσβύτης - Αγγελιαφόρος), Ιωάννα Παππά (Κλυταιμνήστρα), Άκη Σακελλαρίου (Μενέλαος), Γιώργο Χρυσοστόμου
(Αχιλλέας), Ιουλία Γεωργίου, Άλκηστις Ζιρώ, Σοφία Κουλέρα, Ειρήνη Λαφαζάνη,
Ιωάννα Λέκκα, Λένα Μποζάκη, Αγγελική Νοέα, Σάντυ Χατζηιωάννου. (19-20/8).
Θέατρο στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου
Συνεχίζεται ο κύκλος Contemporary Ancients του Φεστιβάλ Αθηνών με τη συνεργασία συγγραφέων και σκηνοθετών. Το πρωτότυπο έργο "Φάκελος Βάνκαου", του Ηλία Μαγκλίνη, που παίρνει αφορμή από την "Αλκηστη" του Ευριπίδη γίνεται θεατρικό έργο από τον Σύλλα Τζουμέρκα, με πρωταγωνιστές τους Βασίλη Κανάκη, Νίκη Παπανδρέου, Άννα Τσακουρίδου, Μαρία Φιλίνη κ.ά. (5 & 6/8) και το "Ρίζες από βαμβάκι" της Κάλλιας Παπαδάκη, με έμπνευση από τον "Αίαντα" του Σοφοκλή, γίνεται θεατρικό έργο από την Έφη Θεοδώρου, η οποία σκηνοθετεί τους Κωνσταντίνο Αβαρικιώτη, Βαγγέλη Αμπατζή, Γιώργο Βαλαή, Μαρία Κεχαγιόγλου, Δημήτρη Μοθωναίο, Χάρη Τζωρτζάκη (15 & 16/7). Στη Μικρή Επίδαυρο θα δούμε ακόμα τους "Επιτρέποντες" του Μενάνδρου ως μια μουσική κωμωδία που ανοίγει, με όχημα το χιούμορ, έναν χώρο συζήτησης για τον έρωτα και τις σχέσεις των δύο φύλων στην εποχή μας, σε σκηνοθεσία του Βασίλη Μαυρογεωργίου με πρωταγωνιστές τους Δάφνη Δαβίδ, Άννα Καλαϊτζίδου, Γιώργο Πυρπασόπουλο, Μάριο Σαραντίδη, Λυδία Τζανουδάκη, Ιώβη Φραγκάτου (22 & 23/7) και τον περφόρμερ-δημιουργός, στο μεταίχμιο μεταξύ χορού, θεάτρου και εικαστικών τεχνών, Ευριπίδη Λασκαρίδη, στην παράσταση "Osmosis Τουρνέ", με την οποία εξερευνά πτυχές της περιπέτειας και της τέχνης του θεάτρου και, από εκεί, της σύγχρονης ελληνικής ταυτότητας (29-30/7).
Οι Έλληνες σκηνοθέτες της Πειραιώς 260
Στην Πειραιώς 260, τις παραστάσεις διέπει κοινός προβληματισμός: κοινωνικά αδιέξοδα, ουτοπία και δυστοπία. Θα δούμε, μεταξύ άλλων, τις παραστάσεις "Η άλλη πλευρά της καταιγίδας" του Γιάννη Χουβαρδά μια φανταστική συνάντηση του Ουίλιαμ Σαίξπηρ με τον κόσμο του Ορσον Ουέλς με πρωταγωνιστές τους Γιάννη Βογιατζή, Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη, Δημήτρη Πιατά, Χάρη Φραγκούλη, Έκτορα Λυγίζο, Άρη Μπαλή, Αλέξανδρο Μυλωνά, Άλκηστις Πουλοπούλου κ.ά. (1-7/6). Η Ελεάνα Τσίχλη σκηνοθετεί το έργο "Οι 7 τρελοί" βασισμένο στο μυθιστόρημα του Ρομπέρτο Αρλτ με πρωταγωνιστές τους Μιχάλη Βαλάσογλου, Στέλλα Βογιατζάκη, Μπάμπη Γαλιατσάτο κ.ά. (24-26/6), η Γιούλα Μπούνταλη σκηνοθετεί την "Άνοιξη", μια πρωτότυπη παράσταση, βασισμένη σε μια αληθινή ιστορία με πρωταγωνιστές τους Βαγγελιώ Ανδρεαδάκη, Έλη Δρίβα, Βασίλη Καραμπούλα, Θάνο Τοκάκη κ.ά. (2-4/7), ο Γιώργος Κουτλής το δυστοπικό "Ο σκύλος, η νύχτα και το μαχαίρι" του Μάριους φον Μάγενμπουργκ που περιγράφει ένα κόσμο ανθρωποφαγίας με πρωταγωνιστές τους Δήμητρα Βλαγκοπούλου, Θάνο Λέκκας και Βασίλη Μαγουλιώτη (18-21/7) και η Γιώτα Αργυροπούλου παρουσιάζει το "Youthquake". Οι έφηβοι του "Youthquake", έχοντας ολοκληρώσει ένα πολύπλευρο εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο πλαίσιο του Open Plan, καταλαμβάνουν τώρα την Πειραιώς 260 και μας αφηγούνται τη ζωή, τις συνήθειες, τα γούστα και την κοινωνική δυσαρέσκειά τους για τον κόσμο που κληρονομούν (19-21/7).
Marlene Monteiro Freitas, "Mal - Embriaguez divina / Κακό - Θεϊκή μέθη"
Δυναμικές χορευτικές συναντήσεις στην Πειραιώς 260
Ο θεσμός εξακολουθεί να λειτουργεί ως "ομπρέλα" για καταξιωμένους ή νεότερους Έλληνες και διεθνείς χορογράφους και είναι ιδιαίτερη η χαρά μας τόσο για την επιστροφή των αντισυμβατικών Μάρτιν Τσίμερμαν (21-22/6) και Μαρλέν Μοντέιρο Φρέιτας (30/6-1/7), όσο και για τη γνωριμία μας με τους αφυπνιστικούς Εντουάρντ Χουέ (1 & 2/6) και Λία Ροντρίγκες (20-21/7). Μαζί, θα δούμε και Έλληνες χορογράφους που με εργαλεία την τεχνική, τη φαντασία και το πάθος επενδύουν στην αποκάλυψη συναισθημάτων: Ερμίρα Γκόρο (3-5 Ιουνίου), Ιωάννα Πορτόλου (15-18/6), Πατρίσια Απέργη (25-26/6), Κατερίνα Ανδρέου (8-9/7). Μεγάλη έκπληξη είναι η συμμετοχή του λάτρη του νεοκλασικού Αντώνη Φωνιαδάκη (14-16/7) στον κύκλο Layers οf Street, που είναι αφιερωμένος στη hip hop και street χορευτική κουλτούρα. Ο διεθνώς καταξιωμένος χορογράφος έρχεται στο Φεστιβάλ για να συναντήσει οκτώ από τους καλύτερους χορευτές-τριες της ελληνικής χιπ χοπ σκηνής.
