Ένστικτο, πεπρωμένο, ταμπεραμέντο, λέξεις που δεν λείπουν από την κουβέντα μας και επιβεβαιώνουν, όπως θα μου πει, τα κοινά στοιχεία των λαών μας. Ο Γεωργιανός Λεβάν Τσουλάτζε σκηνοθετεί τον «Άμλετ», στο θέατρο Άνεσις (σε avant premiere για τους αναγνώστες του athinorama.gr, στις 8/10), με πρωταγωνιστές τον Τάσο Ιορδανίδη και την Ιωάννα Παππά και μιλά στο «α» για τον ήρωα του Σαίξπηρ, τους Έλληνες ηθοποιούς, την Ευρώπη και την Αθήνα των δικών του ηρώων.
Ουίλιαμς, Ντοστογιέφσκι και τώρα Σαίξπηρ, αυτοί οι τρεις συγγραφείς σηματοδοτούν κάτι για τη συνεργασία σας με τον Τάσο Ιορδανίδη και το Άνεσις;
Με τον Τάσο θέλαμε να μπούμε σε μια διαδικασία ρεπερτορίου. Πιστεύω, όμως, ότι όταν υπολογίζεις πολύ τα πράγματα κάνεις λάθος. Αντίθετα, όταν αφήνεσαι στο συναίσθημά σου και εμπιστεύεσαι το πεπρωμένο, κάνεις την καλύτερη επιλογή. Για μένα αυτό ισχύει και στη ζωή, όχι μόνο στο θέατρο. Επομένως, μπορώ να πω ότι περισσότερο διαισθητικά κινηθήκαμε.
Ο «Άμλετ» είναι ένα έργο πολύσημο, που κουβαλά πάνω του τέσσερις αιώνες κριτικής, ο βασικός χαρακτήρας είναι πια κατεστημένο σύμβολο παγκόσμιου βεληνεκούς και κάποιοι από τους διαλόγους του έχουν γίνει σλόγκαν. Αυτό πιστεύετε ότι δημιουργεί συγκεκριμένες προσδοκίες στο ανέβασμά του, ακόμη και σήμερα;
Κανείς δεν ξέρει τι θα συμβεί με μια παράσταση προτού ανέβει. Δεν μπορείς να το προδιαγράψεις. Ας είμαστε ειλικρινείς, κανείς δεν ξέρει αν αυτό που θα κάνει θα είναι εν τέλει κάτι αξιοσημείωτο. Το μόνο σίγουρο είναι ότι κάθε παράσταση είναι ένας ξεχωριστός κόσμος. Εγώ είμαι ένας άλλος άνθρωπος, ο Σαίξπηρ ήταν ένας άλλος άνθρωπος και ο Τάσος θα είναι ένας άλλος ηθοποιός ως Άμλετ. Δική μου ευθύνη είναι να τον καθοδηγήσω, ώστε να γίνει αυτός ο ξεχωριστός Άμλετ που μπορεί.
Πώς είναι λοιπόν να καθοδηγείτε Έλληνες ηθοποιούς;
Ωραία! Είναι πολύ κοντά στους Γεωργιανούς ηθοποιούς, όσον αφορά το ταμπεραμέντο.
Κάποιο στοιχείο που ξεχωρίζετε σ’ αυτούς;
Δεν φοβούνται! Βουτάνε και κολυμπάνε!
Ο Άμλετ είναι ερωτευμένος με τη θλίψη, γι’ αυτό δεν μπορεί να ερωτευτεί κάποιον άλλον. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ένας σύγχρονος «καταθλιπτικός»;
Δεν συμφωνώ με τη θεωρία που θέλει τον Άμλετ «καταθλιπτικό». Για μένα είναι ένας ήρωας, άλλα όχι με την κλασική έννοια του όρου και αυτό ίσως μας μπερδεύει. Είναι, δηλαδή, ένας ήρωας που δεν θέλει να κερδίζει. Είναι ο ήρωάς μου! Σαν εκείνους της δεκαετίας του ’60 ή αυτούς που βλέπουμε στα γουέστερν. Ήρωας παλιάς κοπής που θέτει ερωτήματα.
Αν ο Σαίξπηρ ζούσε σήμερα, τι θα έγραφε;
Μα έχει γράψει τον «Κοριολανό»! Όπου ένας ήρωας λέει: «Γαμώ τη δημοκρατία σας». Σύλληψη προφητική, καθώς σήμερα τα θεμέλια της δημοκρατίας τρίζουν εξαιτίας των πολιτικών που δεν αποφασίζουν βάσει των αναγκών του λαού, αλλά για δικό τους συμφέρον. Εσείς τι πιστεύετε για την Ευρώπη; Έχει ανάγκη την αλλαγή. Η τρομοκρατία, η ανεργία και η ανέχεια δείχνουν ξεκάθαρα ότι, παράλληλα με το σταθερό οικοδόμημα, πρέπει να υπάρξουν νέες προσωπικότητες με νέες ιδέες, που θα ηγηθούν.
Στην Αθήνα ποιο είναι το αγαπημένο σας μέρος;
Ζω λίγο σαν καλόγερος, είμαι θέατρο-σπίτι, σπίτι-θέατρο. Αν όμως έπρεπε να ξεχωρίσω κάποιο μέρος, αυτό θα ήταν η Ακρόπολη! Όταν ήμουν μικρός, ήρωές μου ήταν οι φιλόσοφοι. Η μέρα που επισκέφτηκα πρώτη φορά την Ακρόπολη ήταν η σημαντικότερη της ζωής μου. Από τότε που ήμουν πολύ μικρός, στο σχολείο, ονειρευόμουν να ζήσω στην αρχαία Αθήνα. Οι παιδικοί μου ήρωες ήταν ο Αριστοτέλης, ο Πλάτωνας, ο Δημοσθένης. Δεν είχα άλλους σούπερ ήρωες, όπως οι συμμαθητές μου. Όταν έκλεινα τα μάτια μου, ονειρευόμουν ότι ζούσα στην αρχαία Αθήνα. Όταν έπειτα από δεκαετίες κατάφερα να επισκεφτώ για πρώτη φορά την Ακρόπολη, πριν από τέσσερα χρόνια, ήταν σαν τα μάρμαρα να μου είπαν “Καλώς ήρθες, Λεβάν, σε περιμέναμε…’’ Εκείνη τη στιγμή έχασα την αίσθηση του χρόνου. Δεν έβλεπα τουρίστες γύρω μου, παρά μόνο τους φίλους μου, τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη. Ήταν η πιο σημαντική μέρα της ζωής μου.
Έχετε κάποιο αγαπημένο ελληνικό φαγητό;
Έχω δύο θεές, τη μαμά του Τάσου και την πεθερά του. Ό,τι και να φτιάξουν είναι πεντανόστιμο!
Περισσότερες πληροφορίες
Άμλετ
Η παράσταση επιστρέφει ανανεωμένη, σε νέο χώρο, και μας μεταφέρει στο σαιξπηρικό βασίλειο της Δανίας, όπου οι ήρωες και τα πάθη τους έρχονται στο σήμερα μέσα από τη διαχρονική θεματική του μεγάλου συγγραφέα.
Άμλετ
Η παράσταση επικεντρώνεται στη δύναμη της σαιξπηρικής ιστορίας που πραγματεύεται διαχρονικά ζητήματα σχετικά με την πολιτική, την εξουσία και την ηθική και την κατεβάζει με άνεση στην πλατεία σε μια πολύ εύρυθμη σκηνική εκδοχή.
