Εκατόν πενήντα τέσσερα σονέτα σε σαράντα λεπτά; Σχεδόν. Δύο από τους πιο επιτυχημένους ηθοποιούς της νεότερης γενιάς καταδύονται στο «σύμπαν Σαίξπηρ» και ανεβάζουν μια παράσταση βασισμένη όχι στα έργα, αλλά στα ερωτικά σονέτα του, το «AmorS». Η Στεφανία Γουλιώτη και ο Αργύρης Πανταζάρας μας μιλούν για τους... έρωτές τους λίγο πριν από την πρεμιέρα στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων «Λευτέρης Βογιατζής» στις 16/1.
Ποια ανάγκη σάς έκανε να δημιουργήσετε αυτήν την παράσταση;
Σ.Γ.: Ξεκίνησε σαν... αποστολή. Η Ειρήνη Λεβίδη [σ.σ.: καλλιτεχνική υπεύθυνη του Θεάτρου της Οδού Κυκλάδων] μας ανέθεσε τη δημιουργία μιας παράστασης στο πλαίσιο του αφιερώματος που διοργανώνει στα σονέτα του Σαίξπηρ. Στην αρχή τρόμαξα. Τα σονέτα είναι γραμμένα για να διαβαστούν και όχι για να αναπαρασταθούν. Τον έρωτα δεν τον περιγράφεις, ούτε με τα λόγια ούτε με το σώμα. Είναι, λοιπόν, πολύ δύσκολο τα σονέτα να γίνουν παράσταση. Όταν όμως συναντηθήκαμε με τον Αργύρη, συνειδητοποιήσαμε ότι αν περάσουμε από μια σωματοποίησή τους, τότε ίσως δημιουργηθεί μια σκηνική δράση με νόημα και βάθος. Παθιαστήκαμε με την ιδέα να συνθέσουμε μια διαδρομή του έρωτα μέσα από τα σονέτα. Αρχίσαμε να εμπλεκόμαστε πολύ προσωπικά σε αυτό.
Θα δούμε να ζωντανεύουν στη σκηνή και τα 154 σονέτα του Σαίξπηρ;
Σ.Γ.: Όχι ακριβώς. Σίγουρα δεν θα δείτε ένα αναλόγιο, πάντως, αλλά μια παράσταση συνεχούς ροής με τη μορφή κινηματογραφικού μονοπλάνου: το ένα σονέτο διαδέχεται το άλλο δίνοντας υπόσταση σε μια διαδρομή μέσα στον έρωτα. Επελέγησαν, ομολογουμένως με μεγάλη δυσκολία, τα σονέτα εκείνα που μας έδιναν μια αρχή, μια μέση κι ένα τέλος, στοιχειοθετώντας μια πορεία του έρωτα από τη γέννηση μέχρι το θάνατό του. Ο ίδιος ο Σαίξπηρ αφήνει να διαφανεί στα σονέτα του μια τέτοια διαδρομή: μιλά για την αντρική και τη γυναικεία φύση, για το πώς ο ναρκισσισμός μάς αφήνει αποχωρισμένους, για τη φθορά του χρόνου… Επίσης παρεμβάλλουμε, σαν ενέσεις, κάποιες πολύ σύντομες σκηνές από θεατρικά έργα του Σαίξπηρ, όπως η πρώτη συνάντηση του Ρωμαίου με την Ιουλιέτα...
Τι είναι το ωραιότερο ή, αν θέλετε, το σημαντικότερο που μάθατε δουλεύοντας πάνω στα σονέτα του Σαίξπηρ;
Α.Π.: Ότι πρέπει να μετακινηθείς ολοκληρωτικά για να ψηλαφήσεις τις έννοιες που πραγματεύεται ο Σαίξπηρ, ότι είμαστε ανίκανοι να πλησιάσουμε τις λέξεις και ότι η ποίηση δεν «μιλιέται» αν δεν τη βεβηλώσεις και αν δεν αποδεχτείς την ανικανότητά σου...
Σ.Γ.: Κάτι μαγικό, θαρρείς από άλλον κόσμο, πρέπει να μπήκε στο σώμα και το νου του Σαίξπηρ για να μπορέσει αυτός ο άνθρωπος να γράψει αυτά τα 154 σονέτα. Τον φαντάζομαι σε κατάσταση μανίας, να απλώνει το χέρι για να αρπάξει τη φωτιά της έμπνευσης και μετά να γράφει μέχρι να πονέσει το χέρι του και να καίει το κεφάλι του. Εγώ, αναρωτιέμαι, τι επιτρέπω στον εαυτό μου να πάθει και τι όχι; Γιατί αφήνω ακόμη τόσο πολύ τη λογική να εποπτεύει τη ζωή μου;
Ποια φράση ή στίχος του Σαίξπηρ σας κυνηγάει;
Α.Π.: «Θυμήσου, αγάπη μου, να ζεις».
Σ.Γ.: «Είμαι νεκρός πια. Άσε μαζί μου και την αγάπη σου να φθίνει».
Ποια είναι η συμβολή των δύο χορογράφων της ομάδας RootlessRoot;
Σ.Γ.: Α, είναι παιδιά-θαύματα η Λίντα Καπετανέα και ο Josef Frucek! Μας έδωσαν πνοή...
Α.Π.: Συνέβαλαν στη νοημοσύνη του σώματος. Έθεσαν τους δικούς τους όρους στο θέατρο και τις δικές τους απαιτήσεις από εμάς τους ερμηνευτές. Σ.Γ.: Έθεσαν ουσιαστικά τα σώματά μας στο κατάλληλο πλαίσιο ώστε να γίνει βιωματικός ο λόγος, χωρίς κανέναν εντυπωσιασμό ή πίεση. Το σώμα μας πάσχει χωρίς να χρειάζεται να υποκριθεί ότι πάσχει.
Τι προσδοκάτε να προκαλέσετε στους θεατές;
Α.Π.: Κανένας καλλιτέχνης δεν είναι σε θέση να αποφασίζει τι θα προκαλέσει ή τι θα ήθελε να προκαλέσει στους θεατές του. Προσωπικά το μόνο που ζητάω από έναν θεατή είναι να το απολαύσει...
Σ.Γ.: Μια διαδρομή. Να μπει ο θεατής στο θέατρο όντας σε μια κατάσταση και να βγει σε μια άλλη. Το θέμα του έρωτα είναι δύσβατο, ακατανόητο, παράλογο, φανταστικό, βαθύ, επίπονο – ένα μεγάλο μυστήριο της ζωής! Το θέατρο συναλλάσσεται και συνομιλεί με όλα τα μυστήρια που υπάρχουν γύρω μας. Μέσα από τα σονέτα του Σαίξπηρ, επιδιώκουμε να κάνει ο θεατής τη δική του διαδρομή, τη δική του «μετάφραση» στα πράγματα και στη ζωή του, να είναι αυτό το σαραντάλεπτο [σ.σ.: τόσο διαρκεί η παράσταση] ένα πολύ πολύ πυκνό βίωμα. Μακάρι να ξυπνήσει εντός του κάποιες αισθήσεις ή ακόμη και να τον κάνει να αλλάξει κάτι στη ζωή του. Αυτό είναι το όνειρό μου γενικά για το θέατρο.
