Ένα γερασμένο κράτος καθιστά τη νιότη …θύμα του. Με αλληγορικό τρόπο, με σκηνικό ένα σύγχρονο γηροκομείο και τονίζοντας την αντίθεση των ηλικιών όσο και την ιδιαίτερη ατμόσφαιρα του έργου, προσεγγίζει η χαρισματική σκηνοθέτις Ελένη Ευθυμίου την «Αντιγόνη» (1942) του Ζαν Ανούιγ.
Δημιουργός παραστάσεων με ειδικό βάρος, όπως «Η αληθινή ιστορία της Τζίνα Ντέηβις» ή εκείνες με την ομάδα Εν Δυνάμει, την οποία αποτελούν άτομα με και χωρίς αναπηρία («Ο άνθρωπος ανεμιστήρας ή πώς να ντύσετε έναν ελέφαντα» και «Το ‘άλλο’ σπίτι»), λέει για την «αντιστασιακή» αυτή Αντιγόνη: «Αν και γραμμένο στη διάρκεια της ιδιόρρυθμης ναζιστικής κατοχής στη Γαλλία, το έργο του Ανούιγ παραμένει επίκαιρο. Είναι μια μεταφορά για το άτομο και τον αγώνα του απέναντι σε ένα παντοδύναμο, γερασμένο, αυταρχικό κράτος. Η νεότητα και το γήρας, η ομορφιά και η ασχήμια, η δύναμη και η αδυναμία, το δίκαιο και το άδικο αντιπαραβάλλονται για να ξεσκεπάσουν μια κοινωνία φοβισμένη, βουτηγμένη στον ατομικισμό και τη διαφθορά, μια κοινωνία σε σημείο μηδέν».
Ήδη από την πρεμιέρα του, το έργο συνδέθηκε με την Αντίσταση –αρχικά, μάλιστα, απαγορεύτηκε, καθώς η σοφόκλεια ηρωίδα παρουσιαζόταν ως επικεφαλής επίθεσης κατά της φιλογερμανικής κυβέρνησης του Βισί. Μια ταλαντούχα πρωταγωνίστρια της νεότερης γενιάς, η Βασιλική Τρουφάκου, επωμίζεται ένα ρόλο που μοιάζει να ταιριάζει στο ταμπεραμέντο της, εκείνον της Αντιγόνης, και σημειώνει: «η Αντιγόνη του Ανούιγ φέρει μια εγγενή ανυπακοή, η οποία υπαγορεύεται μες από τα σπλάχνα της, χωρίς επιχειρήματα, χωρίς το ...‘γεννήθηκα για να αγαπώ’ της σοφόκλειας Αντιγόνης».
«Είμαι η διεκπεραίωση της εξουσίας» αναφέρει, με τη σειρά του, ο Στέλιος Μάινας για τον –κατά Ανούιγ- Κρέοντα που ερμηνεύει. «Δεν υπάρχει εδώ καμιά περιπέτεια. Ο Κρέων κάνει, απλώς, ένα επάγγελμα σε έναν κόσμο όπου ακόμη κι ο θάνατος, επάγγελμα είναι.» Όπως υπογραμμίζουν οι συντελεστές, «σΣε μια πολιτεία-ναυάγιο, όπου η μυρωδιά του πτώματος του Πολυνείκη χρησιμοποιείται ως μέσο σωφρονισμού των πολιτών, οι νεκροί είναι εναλλάξιμοι και «η αλήθεια είναι αυτό που δεν λέμε», ο Κρέων έρχεται ως σωτήρας, λέει «ναι» στην εξουσία και ως ταπεινός εργάτης της «διοικεί ανθρώπους». Η Αντιγόνη, παιδί κι αυτή μιας άρρωστης κοινωνίας, με το ένστικτο της νιότης, αντιστέκεται, θάβει τον νεκρό αδελφό της, λέει «όχι» στην «ακριβή, τη βρομερή ελπίδα» που επικαλείται η εξουσία. Στο τέλος, πλάι σε έναν Φρουρό, που έχει ακυρώσει όλα τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά του, κλονίζεται, δεν ξέρει πια γιατί πεθαίνει... Ο αμετανόητος Κρέων θα συνεχίσει να κρατάει τα ηνία της πολιτείας, οι Φρουροί θα συνεχίσουν να πίνουν και να παίζουν χαρτιά. Ένα σύγχρονο γηροκομείο, μια κοινωνία που περιμένει να πεθάνει, ένα τραγουδάκι που υμνεί τον ήρωα Ετεοκλή και η φωνή της Αντιγόνης που αντηχεί αέναα μέσα από την αιωνιότητα, φωτίζοντας κάθε φορά νέες όψεις του τραγικού».
Παίζουν επίσης οι Φαίδων Καστρής, Ανέζα Παπαδοπούλου, Ιωάννα Μαυρέα, Γιώργος Φριντζήλας, Ερρίκος Μηλιάρης, Νίκος Ντάλλας, Ερρίκος Λίτσης και Μαίρη Λιαμή.
Η «Αντιγόνη» του Ζαν Ανούιγ παρουσιάζεται στις 21 & 22/7 στο Εθνικό θέατρο (Σκηνή Rex-Κοτοπούλη) στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Προπώληση: www.greekfestival.gr
Περισσότερες πληροφορίες
Αντιγόνη
Ο γνωστός μύθος της Αντιγόνης του Σοφοκλή ιδωμένος υπό το πρίσμα του ρεαλισμού και της ψυχολογίας.
