Μια μεγάλη γαλλική τιμή για έναν μεγάλο έλληνα δημιουργό: τα διάσημα του Ιππότη του Τάγματος Γραμμάτων και Τεχνών έλαβε την περασμένη Τετάρτη 17/2 ο Βασίλης Παπαβασιλείου. Η διεθνούς κύρους αυτή διάκριση της Γαλλικής Δημοκρατίας έγινε με αφορμή την τελευταία του παράσταση στο Θέατρο Τέχνης, το «Σιχτίρ ευρώ μπουντρούμ δραχμή θα πεις κι ένα τραγούδι», λίγες ώρες μετά τη συνάντηση/συζήτηση στο Γαλλικό Ινστιτούτο με θέμα «Το θέατρο σήμερα: τάσεις και προκλήσεις». Ο Παπαβασιλείου ήταν ένας από τους ομιλητές και ήταν πραγματική απόλαυση να ακούς τον χειμαρρώδη αυτόν ρήτορα να μιλά για το θέατρο. Σταχυολογώ εδώ κάποιες από τις σκέψεις του: «Το θέατρο είναι υπόθεση ανοιχτής ερώτησης, αναμονών και προσδοκιών σε όλα τα μήκη και τα πλάτη. Μια υπόσχεση αιωρείται πάνω από κάθε παράσταση –μια υπόσχεση σχεδόν ερωτικής τάξης: ‘Ελάτε στις εννιά και κάτι θα γίνει!’. Είναι ένα πεδίο αμφίπλευρης επένδυσης το θέατρο –αφορά εξίσου τον θεατή και τον καλλιτέχνη. Μπορεί να απογοητεύσει σε βαθμό ευθέως ανάλογο με εκείνον στον οποίο θα μπορούσε να συγκλονίσει. Γιατί έχει να κάνει με τη συνύπαρξη πραγματικών ανθρώπων μες στο εδώ και τώρα του χωροχρόνου. Υπάρχει κάτι σκληρό, λοιπόν, στο θέατρο. Μας εκθέτει όλους».
Σχολιάζοντας το ελληνικό σήμερα, ο Παπαβασιλείου αναφέρθηκε σε μια εποχή καταστροφής του μικτού μοντέλου του καπιταλιστικοκομμουνισμού, αυτής της ελληνικής ευρεσιτεχνίας, που επέτρεπε σε αυτόν το λαθρεπιβάτη της Δύσης, όπως ήταν πάντα η χώρα μας, να υπάρξει μετά το 1950 στο πλαίσιο ενός παγκόσμιου συσχετισμού δύναμης. Από γεννησιμιού μας, λαθρεπιβάτες ήμασταν. Το ήξερε η Δύση. Απλώς ήμασταν ανεκτοί. Κι ένας καλός πελάτης. Ο πελατειασμός και ο κρατισμός μας είναι το φόντο για την εντός χιλίων εισαγωγικών έννοια της ‘σοβιετικής’ Ελλάδας. Με όρους δυτικού κόσμου, έχουμε ένα ανύπαρκτο κράτος. Η νοοτροπία του βολέματος και οι πρακτικές του πελατειασμού είναι τα υποκατάστατα αυτού του κράτους. Μιλώ τώρα ως ερασιτέχνης πολιτικός. Φωτίζω έτσι την περιπέτεια της κρίσης μου: έγινα ηθοποιός γιατί δεν μπόρεσα να γίνω πολιτικός. Υπάρχει πάντα μια θεατρικότητα ενύπαρκτη στα πράγματα όταν μιλάμε για την Ελλάδα. Το ότι ζούμε σε αυτό το παρόν της κρίσης παράγει αποτελέσματα που εκτείνονται από το τραγικό μέχρι το γελοίο. Είμαστε πολύ τυχεροί και πολύ δυστυχείς. Αυτό είναι το στοίχημα που έχει να αντιμετωπίσει το θέατρό μας: την αναμέτρηση με τη δύναμη και την πρόκληση ενός παρόντος που διαρκεί. Γιατί μην αμφιβάλλετε: αυτή η κρίση θα διαρκέσει. Η Ελλάδα, όμως, είναι μια χώρα που έχει τα πόδια της μες στο νερό- άρα βρίσκεται σε μόνιμη αστάθεια και αβεβαιότητα. Τη φαντάζομαι σαν ένα τσαμπί σταφύλι που κρέμεται πάνω από το αλμυρό νερό. Εδώ έγκειται η ελληνική ιδιαιτερότητα. Η τωρινή περιπέτεια της χώρας μας είναι ένα μεγάλο σχολείο –όχι όμως για να πάθουμε κατάθλιψη αλλά για να προχωρήσουμε εμπρός».
Κατόπιν νέας παράτασης, η παράσταση "Σιχτίρ Ευρώ, μπουντρούμ δραχμή θα πεις και ένα τραγούδι" του Βασίλη Παπαβασιλείου θα παίζεται στο Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν (οδού Φρυνίχου) κάθε Δευτέρα & Τρίτη στις 9.15 έως τις 8 Μαρτίου.
Διαβάστε εδώ και το σχετικό δελτίο Τύπου για την παρασημοφόρηση του Βασίλη Παπαβασιλείου:
O Mikaël Hautchamp, Σύμβουλος Συνεργασίας και Μορφωτικής Δράσης της Πρεσβείας της Γαλλίας και Διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Ελλάδος, εκπροσωπώντας την Υπουργό Πολιτισμού και Επικοινωνίας της Γαλλικής Δημοκρατίας, επέδωσε την Τετάρτη 17 Φεβρουαρίου 2016, τα διάσημα του Ιππότη του Τάγματος Γραμμάτων και Τεχνών στον Βασίλη Παπαβασιλείου. Το Τάγμα Γραμμάτων και Τεχνών επιβραβεύει εκείνους που διακρίνονται για τις δημιουργίες τους στον καλλιτεχνικό ή λογοτεχνικό χώρο ή για την συμβολή τους στην ανάδειξη των Γραμμάτων και των Τεχνών στη Γαλλία και τον κόσμο.
Ο Βασίλης Παπαβασιλείου είναι μια πολύ σημαντική προσωπικότητα του θεάτρου με πλούσια μεταφραστική δράση και εξαιρετικά ερμηνευτικά χαρίσματα. Από μικρός μελέτησε κι αγάπησε τη γαλλική γλώσσα, διαβάζοντας ανελλιπώς γαλλικές εφημερίδες και βιβλία. Δίδαξε σε δραματικές σχολές και στο Τμήμα Θεάτρου της σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Καθ’ όλη τη διάρκεια της σκηνοθετικής και ερμηνευτικής του πορείας, Ο Βασίλης Παπαβασιλείου μεταφράζει συνεχώς έργα ξένων θεατρικών συγγραφέων όπως οι Γκολντόνι, Μολιέρος, Μπαρτ, Νοβαρίνα, Σαντ κ.α., το πιο πρόσφατο από τα οποία είναι η « Δυτική Αποβάθρα» του Bernard-Marie Koltès που σκηνοθέτησε το 2014 για το Εθνικό Θέατρο ο Ludovic Lagarde. Η σκηνοθεσία του της Ελένης του Γιάννη Ρίτσου γνώρισε μεγάλη επιτυχία και στο εξωτερικό όπου παρουσιάστηκε. Έχει τιμηθεί με διακρίσεις από τον Δήμο Αθηναίων, τον Δήμο Χαλανδρίου, την Ένωση Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών και το Φεστιβάλ Θεάτρου Συρακουσών της Σικελίας. Στην τελετή παρασημοφόρησής του ο Βασίλης Παπαβασιλείου, ευχαρίστησε θερμά το γαλλικό κράτος για την αναγνώριση της προσφοράς του στις Τέχνες και τα Γράμματα και αφιέρωσε το παράσημο στον Κάρολο Κουν.
Περισσότερες πληροφορίες
Σιχτίρ ευρώ, μπουντρούμ δραχμή, θα πεις κι ένα τραγούδι
Βαθιά στα οικονομικά (όσο και υπαρξιακά) προβλήματα εισχωρεί ο πνευματώδης σκηνοθέτης και ηθοποιός Β. Παπαβασιλείου με μια δική του σάτιρα
