Βαλέριος Καλούτσης. Διαβρώσεις

Η έκθεση «Διαβρώσεις» είναι η τρίτη ατομική του Βαλέριου Καλούτση που διοργανώνει η γκαλερί a.antonopoulou.art την τελευταία διετία. Το κύριο θέμα της ενότητας «Διαβρώσεις» είναι η ύλη και η φυσική ή τεχνητή φθορά της. Ο Καλούτσης σχολιάζει την αδιαφορία του σύγχρονου ανθρώπου για τη φύση και την καταστροφική παρεμβατικότητά του. Οι «Διαβρώσεις» είναι μια διαμαρτυρία για την καταστροφή του περιβάλλοντος. Ο Καλούτσης δουλεύει πάνω στις «Διαβρώσεις» από το 1987 έως το 2010. Από τα φανταστικά τοπία που φτιάχνει το πρώτο μισό της δεκαετίας του ’80, όπου συνδυάζει τη φωτογραφία με το κολλάζ και το σχέδιο, μεταπήδησε σε έργα που διαθέτουν όγκο και βάθος. Είναι έργα που παραπέμπουν σε αποκολλημένα πετρώματα, κατολισθήσεις, χαράδρες και καμένα τοπία. Αυτή η τρισδιάστατη ζωγραφική -ο Τύπος της εποχής τη χαρακτηρίζει «ορυκτή» ή «κατασκευαστική»- δείχνει μια φύση που καταστρέφεται. Εδώ η φωτογραφία εξακολουθεί να υπάρχει αλλά περισσότερο ως υπόβαθρο, ως αναφορά. Άλλωστε πολλά από αυτά τα έργα βασίζονται σε φωτογραφίες που τραβούσε ο καλλιτέχνης κατά τις πεζοπορίες του στα βουνά και στα φαράγγια της Κρήτης. Ο Καλούτσης γοητεύεται από τη φυσική φθορά του φυσικού τοπίου (από εκρήξεις ηφαιστείων και πλημμύρες) και την ικανότητά του να αναδημιουργείται. «Ξεκινάω από τη φυσική διάβρωση» λέει ο καλλιτέχνης. «Ένα βουνό αλλάζει σιγά σιγά μορφή μετά από πολλές χιλιάδες χρόνια. Αυτό είναι ένα πρωταρχικό θέμα. Αισθάνομαι ένα δέος για το πώς εργάζεται η φύση μόνη της. Καταστρέφει και αναδημιουργεί. Από την καταστροφή της βγαίνει κάτι άλλο κι αυτό είναι η εξέλιξη. Από εκεί αρχίζω. Είναι οι πέτρες που πέφτουν από το βουνό και σχηματίζεται η χαράδρα. Η φύση ζει… Η χαράδρα γίνεται πεδιάδα κτλ. Σε αυτό το σημείο βάζω το τεχνητό, το συνθετικό υλικό, χημικές ουσίες που έχει επινοήσει ο άνθρωπος». Ο Καλούτσης χρησιμοποιεί υλικά που έχουν να κάνουν με τη φύση. Είναι όλα γήινα υλικά – άμμος, πέτρες και πετραδάκια τα οποία συναρμολογούνται με διάφορες κόλλες, γύψο, ακόμα και τσιμέντο. Σε κάποια έργα ο καλλιτέχνης παρεμβαίνει με συνθετικά υλικά όπως το φελιζόλ, που ενεργούν σαν συντελεστές της διάβρωσης και της φθοράς. «Καταστρέφουν το περιβάλλον κι αυτό είναι το συγκλονιστικό» παρατηρεί ο ίδιος. Με τις «Διαβρώσεις» ο Καλούτσης δεν σχολιάζει μόνο τη φθορά της φύσης αλλά και την ηθική διάβρωση του ανθρώπου, την καταστροφική του μανία, που εκδηλώνεται με τα πυρηνικά, τη μόλυνση της ατμόσφαιρας και την εξολόθρευση των άγριων ζώων. Όλα αυτά τα αρνητικά, όπως λέει, βγαίνουν στη διαμαρτυρία του. Ο άνθρωπος επεμβαίνει στον κύκλο της φύσης και τον διακόπτει, με αποτέλεσμα να καταστρέφει τη φύση και μαζί να καταστρέφεται και ο ίδιος.

Επιμέλεια: Χριστόφορος Μαρίνος