"The morning that shouldn’t have existed in the first place": Παιχνίδι και γεωμετρία στα έργα του Στέλιου Καραμανώλη

H Iris Gallery παρουσιάζει τη νέα ατομική έκθεση του καλλιτέχνη Στέλιου Καραμανώλη "The morning that shouldn’t have existed in the first place", έως τις 14 Δεκεμβρίου.

Τα έργα του Στέλιου Καραμανώλη ξεπερνούν τα όρια του πραγματικού, καθώς ο καλλιτέχνης καταπιάνεται με έννοιες που αφορούν τη μη ανθρώπινη διάσταση, το αμφίθυμο στοιχείο, το τι υπάρχει πέρα από εμάς. Στις συνθέσεις του, γεμάτες σύμβολα και αναφορές στην ανθρωπολογία, συναντάμε αλλόκοτα σχήματα και σχέδια που συστήνουν έναν κόσμο εντελώς διαφορετικό από τη δική μας πραγματικότητα.

Παράλληλα η γραφή που ο καλλιτέχνης υιοθετεί μοιάζει οικεία, πιστεύει ο εικαστικός και καθηγητής στην ΑΣΚΤ Κωστής Βελόνης. "Τη στιγμή που νομίζω ότι τον έχω κατατάξει σε ένα συγκεκριμένο στυλιστικό ρεύμα, και πάλι μου διαφεύγει. Μου προκαλεί συνεχείς εκπλήξεις, παρόμοιες με τις αποτυχημένες προσπάθειες του επιθεωρητή Clouseau να πιάσει τον Ροζ Πάνθηρα. Ακολουθώντας τα ίχνη του, με τις χαρακτηριστικές ροζ πατούσες, στο τέλος της διαδρομής ανακαλύπτω κάτι διαφορετικό από αυτό που περίμενα" αναφέρει ο εικαστικός για το έργο του Καραμανώλη.

Παρατηρώντας τους πίνακες της σειράς "The morning that shouldn’t have existed in the first place", είναι εμφανές το ενδιαφέρον του δημιουργού της για τη μοντέρνα ευρωπαϊκή ζωγραφική, τον μινιμαλισμό και την αφηρημένη τέχνη. Ωστόσο τα έργα του Καραμανώλη δεν κατηγοριοποιούνται, ούτε ακολουθούν εφήμερες τάσεις. Σύμφωνα με τον Κωστή Βελόνη, ο καλλιτέχνης "τελικά συμβάλλει σε έναν διάλογο με την ιστορική πρωτοπορία. Αυτό είναι το παράδοξο της διαδρομής του: είναι αρκετά αναχρονιστικός αλλά και πρωτότυπος όσο και καινοτόμος για τη σύγχρονη τέχνη".

Σχέδιο, έντονες γεωμετρικές αναφορές και ένα περιπαικτικό στοιχείο αναπτύσσουν τελικά το μοναδικό εικαστικό ύφος του Στέλιου Καραμανώλη, ο οποίος μοιάζει σαν να "βγάζει τη γλώσσα" στη γλώσσα της ζωγραφικής, όπως αναφέρει και ο Κωστής Βελόνης, ο οποίος σχολιάζει για το παιγνιώδες ύφος των ζωγραφικών έργων του Καραμανώλη: "Ακολουθώντας μία προς μία τις ροές που διαγράφουν οι γραμμές, το περιπαικτικό στοιχείο δεν περιορίζεται σε μια ειρωνική διάθεση· αποτελεί βαθιά κατανόηση της ευελιξίας της φόρμας, θέτοντας υπό αμφισβήτηση παγιωμένες στυλιστικές κατηγορίες. Τι ακριβώς συμβαίνει; Σε αυτό το σημείο, δεν μπορούμε να αποφύγουμε τον όρο "σχέδιο", ειδικά με την έννοια του "drawing", που αφορά την ίδια την κίνηση της χειρονομίας. Το σχέδιο, πέρα από τη ζωγραφική —στην οποία ο Καραμανώλης είναι απόλυτος δεξιοτέχνης—, σχετίζεται με την έλξη, την κίνηση, το τράβηγμα. Έχοντας συνδυάσει τη "χειρονομία” με τον εξπρεσιονισμό, ίσως να μη φαίνεται το πιο κατάλληλο έδαφος, όμως αξίζει να συνεχίσουμε αυτή τη διερεύνηση. Ο Καραμανώλης σέρνει το χρωματιστό του μολύβι, το τραβά, το σταματά, αφαιρεί στρώσεις μπογιάς, κρύβει και αποκαλύπτει σημεία, κι έπειτα κινεί το πινέλο του, ανασύροντας κάτι νέο. Το "τράβηγμα” των γραμμών του Καραμανώλη με τις εγκάρσιες τομές που αποκαλύπτουν την αλληλεπίδραση του εξωτερικού και εσωτερικού χώρου μας εισάγουν σε μια κατάργηση των ορίων τους. Κανένας χώρος δεν παραμένει απόρθητος, ακόμα και αν η γεωμετρική του ακεραιότητα προβάλει τη θέληση για μια μνημειακή δομή. Οι μεγάλες συνθέσεις του, παρά τη στιβαρότητα των σχημάτων, αποπνέουν διαφάνεια. Ο ζωγράφος Καραμανώλης μας αποκαλύπτει ένα χώρο που βρίσκεται δίπλα μας και μείς δεν τον αντιλαμβανόμαστε. Σχεδιάζει και τοποθετεί ογκομετρικές δομές που διασταυρώνονται μεταξύ τους και μπερδεύονται στα πόδια μας. Αντίθετα με την ηρακλείτεια ρήση "Η φύσις κρύπτεσθαι φιλεί", ο Καραμανώλης μας φανερώνει αυτό που ίσως να κρυβόταν".

Ο Στέλιος Καραμανώλης ζει και εργάζεται σε Βερολίνο και Αθήνα. Σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και το Πανεπιστήμιο Hildesheim της Γερμανίας. Έχει παρουσιάσει ατομικά πρότζεκτ και έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό.