© Λεωνίδας Τούμπανος
"Βιβλίο – Καφέ – Μουσική" διαβάζουμε κάτω από το λογότυπο του "Βιβλιοστάτη", που βγάζει μάτι ήδη από την είσοδό του. Αυτές οι τρεις λέξεις περιγράφουν απόλυτα τη φιλοσοφία της δανειστικής βιβλιοθήκης-καφέ στη γειτονιά του Χαλανδρίου, ένα πρότζεκτ που λειτουργεί εδώ και έναν μόλις χρόνο. Ο "Βιβλιοστάτης" είναι ένας χώρος για διάβασμα, χαλάρωση, ακρόαση και ψυχαγωγία, όπως μας εξήγησαν οι ιδιοκτήτες του όταν επισκεφθήκαμε το φιλόξενο βιβλιοστέκι στην οδό Χαϊμαντά 17.
Στα ράφια του θα βρείτε τίτλους λογοτεχνίας, φιλοσοφίας, ιστορίας, ταξιδιωτικά βιβλία, δοκίμια, λεξικά και βιβλία τέχνης (σε ελληνικά και γαλλικά), ενώ ο χώρος διαθέτει επίσης μία πλούσια δισκοθήκη με δίσκους βινυλίου και CDs για να διαλέξουν οι επισκέπτες του τι θέλουν να ακούσουν ενώ διαβάζουν το βιβλίο τους. "Η ανάγνωση σε μια βιβλιοθήκη, η ακρόαση μουσικής, συνδυάζονται και με άλλες απολαύσεις, όπως ένας καλός καφές, μια ζεστή σοκολάτα, ένα ευωδιαστό τσάι, που κάνουν την εμπειρία πιο ευχάριστη και φιλική" αναφέρουν οι ιδιοκτήτες, μιλώντας για το πρωτότυπο κόνσεπτ τους.
Ποια ήταν η λογική όταν ξεκινήσατε να συζητάτε τη δημιουργία του "Βιβλιοστάτη"; Τι θέλατε να επιτύχετε;
Η δημιουργία μιας βιβλιοθήκης-καφέ, όπως είναι ο Βιβλιοστάτης, ωριμάζει στο μυαλό μας εδώ και πολλά χρόνια. Από τη μία διαθέταμε αυτή τη μεγάλη συλλογή των 6000 τόμων περίπου, που θέλαμε να μοιραστούμε με όσο το δυνατόν περισσότερους αναγνώστες, αντί να μένει σιωπηλή σε μια "αποθήκη", κι από την άλλη πλησίαζε η ώρα της αποχώρησής μας από τις κύριες επαγγελματικές μας δραστηριότητες (εργαζόμαστε στον ιατρικό χώρο) και σκεφτόμασταν να ασχοληθούμε με μια άλλη πλευρά του εαυτού μας, που έχει σχέση με βιβλία, με μουσική, ακόμα και να δημιουργήσουμε ένα χώρο χαλάρωσης και ξεκούρασης όπως εμείς τον εννοούμε. Εξάλλου τα βιβλία προσφέρουν αυτή την απόδραση που αναζητούμε την σημερινή εποχή της αυξανόμενης πίεσης και έντασης και μας αρέσει η ιδέα ότι συνεχίζουν να ζουν στα χέρια των αναγνωστών και των βιβλιόφιλων.
Τι θα βρούμε στα ράφια της βιβλιοθήκης και από που προέρχονται οι συλλογές της;
Το μεγαλύτερο μέρος της βιβλιοθήκης μας φιλοξενεί την οικογενειακή συλλογή βιβλίων που δημιούργησαν οι γονείς μας τα τελευταία 60-70 χρόνια. Πρόκειται για βιβλία σε ελληνική και γαλλική γλώσσα με ποικίλη θεματολογία: λογοτεχνία, φιλοσοφία, δοκίμια, ιστορία, βιβλία τέχνης, ταξιδιωτικά, λεξικά. Όπως αντιλαμβάνεστε, ανάμεσά τους υπάρχουν βιβλία σπάνια, εξαντλημένα στους εκδότες, με χειρόγραφες αφιερώσεις των συγγραφέων, που αν και για εμάς αποτελούν θησαυρούς, χαιρόμαστε να τα μοιραζόμαστε με άλλους.
Ένα άλλο μέρος της βιβλιοθήκης αποτελείται και από τα δικά μας βιβλία, εξ ορισμού πιο σύγχρονα σε χρονολογία έκδοσης, αλλά εξίσου σημαντικά για εμάς. Κι ένα μικρότερο μέρος καταλαμβάνουν η παιδική και εφηβική λογοτεχνία, δηλαδή ό,τι άφησαν τα παιδιά μας φεύγοντας από το σπίτι και δεν χαρίστηκαν σε άλλα παιδιά ή σε παιδικές βιβλιοθήκες.
Γιατί προτιμήσατε να ανοίξετε μία δανειστική βιβλιοθήκη αντί ένα παραδοσιακό βιβλιοπωλείο;
Η σκέψη μας δεν ήταν ποτέ να πουλήσουμε τα βιβλία μας, όπως γίνεται στα βιβλιοπωλεία, αλλά να δώσουμε τη δυνατότητα και σε άλλους ανθρώπους, εκτός από την οικογένειά μας και τους φίλους μας, να τα φυλλομετρήσουν, να τα διαβάσουν, να τα ανακαλύψουν, όπως ακριβώς γίνεται στις βιβλιοθήκες. Κι επειδή βιβλιοθήκη σημαίνει αρχείο, να σημειώσω ότι η συλλογή μας αρχειοθετείται εθελοντικά από τη βιβλιοθηκονόμο Αγγελική Φουρνάρη, σύμφωνα με το πρόγραμμα του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου, και επίσης ότι διαθέτουμε ηλεκτρονικό κατάλογο τον οποίο μπορούν να συμβουλευτούν όσοι επιθυμούν μέσω της ιστοσελίδας μας (www.vivliostatis.gr). Είμαστε δανειστική βιβλιοθήκη για επιτόπια ανάγνωση (οι τόμοι δεν βγαίνουν από τον χώρο μας), σας βοηθάμε στην αναζήτηση του βιβλίου που σας ενδιαφέρει, το διαβάζετε όσο παραμένετε στον "Βιβλιοστάτη" και μπορείτε να συνεχίσετε την ανάγνωση σε μια επόμενη επίσκεψή σας (βάζουμε ένα σελιδοδείκτη με το όνομά σας στη σελίδα που σταματήσατε, για να σας διευκολύνουμε!).
Πώς αποφασίσατε να συνδυάσετε τη βιβλιαναγνωστική εμπειρία με το κόνσεπτ ενός καφέ; Τι θα θέλατε να σκέφτεται ο επισκέπτης όταν αντικρίζει τον χώρο σας;
Η ανάγνωση σε μια βιβλιοθήκη, η ακρόαση μουσικής, συνδυάζονται και με άλλες απολαύσεις, όπως ένας καλός καφές, μια ζεστή σοκολάτα, ένα ευωδιαστό τσάι, που κάνουν την εμπειρία πιο ευχάριστη και φιλική. Διαθέτουμε επίσης συνοδευτικά γλυκά και αλμυρά σνακ, όλα χειροποίητα, καθώς και μπίρα από μικρές ζυθοποιίες και κρασί από επιλεγμένα οινοποιεία της Σικίνου και της Ικαρίας. Κι επειδή όπως είπαμε δεν είμαστε βιβλιοπωλείο, η δραστηριότητα του "Βιβλιοστάτη" βασίζεται στη λειτουργία του καφέ. Οι επισκέπτες μας, θα θέλαμε, όταν φτάνουν στον "Βιβλιοστάτη", να αισθάνονται ότι μπαίνουν σε έναν χώρο οικείο, φιλόξενο, όπου μπορούν να κάνουν ένα ευχάριστο διάλειμμα από την εργασία τους ή και να εργαστούν, να μελετήσουν, μακριά από ενοχλητικούς θορύβους, περιτριγυρισμένοι από βιβλία και με τη δυνατότητα να απολαύσουν τα εκλεκτά προϊόντα που προσφέρουμε. Θέλουμε να νιώσουν μέλη της αναγνωστικής κοινότητας, όπως νιώθαμε κι εμείς όταν συχνάζαμε σε βιβλιοθήκες για να μελετήσουμε, γιατί κακά τα ψέματα, το περιβάλλον παίζει τεράστιο ρόλο στην συγκέντρωση και την απόδοση!
Η μουσική παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στο πρότζεκτ σας. Μιλήστε μας για αυτό. Με ποια λογική διαλέγετε τις μουσικές που παίζουν στον "Βιβλιοστάτη";
Η μουσική είναι ικανή και αναγκαία συνθήκη για την ύπαρξη ενός τέτοιου χώρου! Ακούμε λοιπόν βινύλια και CDs από την οικογενειακή και προσωπική μας συλλογή, κλασικής μουσικής, τζαζ, ethnic, soundtracks αλλά και ροκ. Τα είδη εναλλάσσονται ανάλογα με τις διαθέσεις μας αλλά και την επιλογή των θαμώνων μας, που μπορούν να διαλέξουν από τη συλλογή μας τη μουσική που θα ακούσουμε. Και επειδή στον χώρο μας υπάρχει και πιάνο, δεν είναι σπάνιο κάποιος θαμώνας να μας χαρίσει στιγμές αυτοσχέδιου και καλοδεχούμενου live!
Το γεγονός ότι ο Βιβλιοστάτης φιλοξενεί και πολιτιστικές εκδηλώσεις, από βιβλιοπαρουσιάσεις μέχρι κουκλοθέατρο και μουσικά events, τον καθιστά έναν μοναδικό πολυχώρο με αφετηρία το βιβλίο. Ήταν αυτή η πρόθεσή σας εξαρχής; Γιατί επιλέξατε να φιλοξενήσετε και εκδηλώσεις στη βιβλιοθήκη;
Θεωρούμε, όπως σωστά επισημαίνετε, ότι το βιβλίο αποτελεί αφετηρία για πολλές εκδηλώσεις και ότι μια βιβλιοθήκη είναι ο καταλληλότερος χώρος για να φιλοξενήσει δρώμενα (μικρής κλίμακας, βέβαια!). Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο και επειδή διαθέτουμε ένα πιάνο, φροντίσαμε εξαρχής να διαμορφώσουμε μια σκηνή για μικρά μουσικά (ακουστικά κυρίως) συγκροτήματα, αλλά και για παρουσιάσεις βιβλίων και συζητήσεις που εξ ορισμού ενδιαφέρουν το κοινό των βιβλιοθηκών. Με την πάροδο του χρόνου, τόσο εμείς όσο και οι ενδιαφερόμενοι καλλιτέχνες διεύρυναν το φάσμα των εκδηλώσεων κι έτσι έγιναν παραστάσεις κουκλοθέατρου (για ενήλικες), τσίρκο (προσαρμοσμένη στον χώρο), θέατρο σκιών, καθώς και μαθήματα ζωγραφικής που γίνονται τακτικά στον χώρο μας με δάσκαλο τον ζωγράφο Νίκο Πανταζή. Οι εκδηλώσεις που φιλοξενούμε, θεωρούμε ότι ενδιαφέρουν το κοινό μας, φέρνουν νέο κόσμο και φρέσκες ιδέες στον χώρο μας και συνδέουν όλους εμάς με τον πολιτισμό και τις εκφράσεις του.
Πώς έχει ανταποκριθεί το κοινό στην ιδέα μιας δανειστικής βιβλιοθήκης όπως ο Βιβλιοστάτης;
Ίσως φανεί εντυπωσιακό, όμως εμείς διαπιστώνουμε κάθε μέρα ότι το βιβλίο είναι ζωντανό και ενδιαφέρει πολύ κόσμο και μάλιστα τις νεότερες γενιές! Η ιδέα της δανειστικής βιβλιοθήκης, όπως σας την περιέγραψα προηγουμένως, μοιάζει ευρηματική για τους περισσότερους και είναι αρκετοί αυτοί που, διαβάζοντας ένα βιβλίο, θα βάλουν και τον σελιδοδείκτη τους για επόμενη ανάγνωση. Με πολύ καμάρι θα σας πω ότι η νεότερη αναγνώστρια που ζήτησε σελιδοδείκτη, ήταν 11 ετών! Βέβαια σε έναν χώρο σαν τον "Βιβλιοστάτη", ευνοείται ανάγνωση, μελέτη, εργασία, οποιουδήποτε τύπου: οι θαμώνες μας έρχονται και με τα δικά τους βιβλία, τα περιοδικά τους, τις εφημερίδες τους, τα laptops τους και βυθίζονται σε λέξεις, σελίδες, εργασίες, συγγράμματα, σε μια ατμόσφαιρα δημιουργίας και πνευματικότητας, τόσο δυσεύρετη και τόσο πολύτιμη, την εποχή της ταχείας κατανάλωσης και του διαδικτυακού βομβαρδισμού.
Υπάρχει μεγάλη επισκεψιμότητα στον χώρο, παρόλο που βρίσκεται σε ένα όχι τόσο εμφανές σημείο στη γειτονιά του Χαλανδρίου;
Ο "Βιβλιοστάτης" βρίσκεται στο κέντρο του εμπορικού Χαλανδρίου, αλλά πρέπει λίγο να ψάξετε για να τον βρείτε. Αυτό σίγουρα επηρεάζει την επισκεψιμότητα, αλλά αποτελεί και μέρος της ταυτότητάς μας: δεν αποκλείουμε καμιά και κανέναν, αλλά πρέπει να ανεβείτε σε όροφο, όπου παρόλο τον θόρυβο της εμπορικής συνοικίας, επικρατεί ηρεμία και σχετική ησυχία. Αξίζει τον κόπο, πιστέψτε με…
Τι ηλικίες παρατηρείτε ότι προτιμούν τον χώρο σας και γιατί;
Έχουμε την χαρά να υποδεχόμαστε όλες τις ηλικίες ανεξαιρέτως, κι αυτό είναι που κάνει τον πλούτο μας. Από φοιτητές και μαθητές που μελετούν και τηλεργαζόμενους (διαθέτουμε φυσικά WIFI και πρίζες σύνδεσης, πρακτικά σε όλο τον χώρο), εργαζόμενους που κάνουν διάλειμμα, βιβλιόφιλους και μελετητές που αναζητούν συγκεκριμένα βιβλία, μέχρι οικογένειες που θα παίξουν σκάκι ή κάποιο άλλο επιτραπέζιο παιχνίδι, παρέες που συζητούν, αλλά και μοναχικούς αναγνώστες ή ακροατές μουσικής, η καθεμιά κι ο καθένας για δικούς του λόγους, που έχουν όμως πάντα να κάνουν με την αισθητική και την ποιότητα που προσφέρει ένας χώρος με πολλά βιβλία, καλή μουσική και εκλεκτά προϊόντα για κατανάλωση. Σας περιμένουμε λοιπόν, όλες και όλους στον "Βιβλιοστάτη"!
