© Μαρία Τούλτσα & PCAI
Αν ξεμείνατε αυγουστιάτικα στην πόλη και ψάχνετε ευκαιρίες για να ψυχαγωγηθείτε χωρίς να ιδρώσετε, ετοιμάσαμε μια λίστα με τις ωραιότερες εκθέσεις που μπορείτε να δείτε στα μουσεία αλλά και σε πιο δροσερά σημεία της Αθήνας. Απαλλαγμένοι από τον εργασιακό φόρτο και με μόνη έννοια το πώς θα σκοτώσετε την ώρα σας, ήρθε η ώρα να χαζέψετε λίγη τέχνη και να αποδράσετε από τον καύσωνα.
Αναζωογονητικές περιπλανήσεις στα νότια
Ξεκινάμε όχι με μια μουσειακή έκθεση, αλλά μια υπαίθρια εικαστική περιήγηση στο ΚΠΙΣΝ. Το καλοκαίρι, το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος είναι γεμάτο ζωή και, πέρα των συναυλιών, κινηματογραφικών προβολών και δημιουργικών εκπαιδευτικών δράσεων που διοργανώνει αυτήν την περίοδο, η έκθεση που ολοκλήρωσε σε συνεργασία με την Εθνική Πινακοθήκη είναι ακόμα μια αφορμή για να το επισκεφθούμε. Η "Εκπλήρωση" στην Εσπλανάδα του ΚΠΙΣΝ αποπειράται να αναβιώσει το όραμα της σπουδαίας γλύπτριας Άλεξ Μυλωνά και, με σύγχρονους όρους, να εξελίξει τις γλυπτικές και αρχιτεκτονικές προτάσεις που η καλλιτέχνιδα συνέλαβε στα 70s. Έτσι, δημιουργήθηκε ένα σπονδυλωτό πρότζεκτ από γλυπτικές εγκαταστάσεις και φωτογραφικό υλικό, το οποίο τιμά τη μεγάλη Ελληνίδα δημιουργό.
Μία άλλη όψη της Ελλάδας
Αυτό επιχειρεί να μας μεταδώσει ο εμβληματικός φωτογράφος και φιλέλληνας Robert McCabe με το φωτογραφικό πρότζεκτ που έστησε μέσα στο Μουσείο Ακρόπολης, με την επιμέλεια του Φαίδωνα Παπαμιχαήλ. Το "Χαίρε Ξένε – στη Χώρα των Ονείρων" έχει μια έντονη τουριστική χροιά, καθώς είναι ένα εγχείρημα που υλοποιήσαν το Υπουργείο Τουρισμού και ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού. Ο Αμερικανός φωτογράφος τρέφει μεγάλη αγάπη για τον τόπο μας και η πρόσφατή του έκθεση είναι ένας ακόμα φόρος τιμής στην ελληνική κουλτούρα. Αυτή τη φορά, ο McCabe εκθέτει ασπρόμαυρες και έγχρωμες φωτογραφίες από τη "ελληνική του περίοδο", με τις οποίες ταξιδεύουμε πίσω στο χρόνο και ανακαλύπτουμε διαφορετικές όψεις της Ελλάδας των πρώτων μεταπολεμικών και μεταγενέστερων χρόνων, όπως την έζησε ο φωτογράφος στις αμέτρητες περιπλανήσεις του.
Τι ξέρεις για τον Henri Cartier-Bresson;
Φωτογραφικά αφιερώματα παρουσιάζει αυτή την περίοδο και το Ίδρυμα Γουλανδρή αποτίνοντας φόρο τιμής στο ζευγάρι καλλιτεχνών Henri Cartier-Bresson και Martine Franck. Της Franck φιλοξενείται στο παράρτημα του ιδρύματος στην Άνδρο, ενώ στην Αθήνα έχουμε την ευκαιρία να δούμε δύο εκθέσεις για τον Cartier Bresson, "Η αποφασιστική στιγμή" και η "Ελλάδα". Η πρώτη είναι αφιερωμένη στο ομότιτλο λεύκωμα του καλλιτέχνη αλλά και την πιο κρίσιμη περίοδο της ζωής του, από το 1932 έως το 1952, και η δεύτερη περιλαμβάνει φωτογραφίες που ο ίδιος τράβηξε κατά τη διάρκεια τριών ταξιδιών του στην Ελλάδα.
Δοκιμάζουμε art therapy στη φύση
Γιγαντιαίες αράχνες στην είσοδο του κήπου, χαριτωμένα καρτούν σε μορφή anime κρυμμένα δίπλα σε θερμοκήπια, εικαστικές παρεμβάσεις μέσα σε έναν υγρότοπο χελωνών, πολύχρωμες μεταλλικές δημιουργίες που στροβιλίζονται με τη ριπή του ανέμου -αυτά είναι μόνο μερικά από τα ελκυστικά έργα που πλαισιώνουν την έκθεση "Shinrin-yoku – Κολυμπώντας στο δάσος", ένα νέο εικαστικό εγχείρημα του PCAI στον Βοτανικό Κήπο Διομήδους. Ο ιστορικός κήπος έγινε χώρος εικαστικού πειραματισμού για πρώτη φορά το 2022, με την έκθεση "Sheltered Gardens". Φέτος, 15 καλλιτέχνες εξερευνούν και πάλι το φυσικό περιβάλλον δίνοντας έμφαση στη θεραπευτική ιδιότητα της φύσης και του αρχέγονου δάσους, αλλά και την έννοια του νερού. Μάλιστα, ο τίτλος της έκθεσης "Shinrin-yoku" προέρχεται από μια ιαπωνική φράση (χρησιμοποιήθηκε επισήμως για πρώτη φορά το 1982 από τον Tomohide Akiyama, τότε υπουργό Γεωργίας, Δασών και Αλιείας της Ιαπωνίας) που μας συμβουλεύει ότι πρέπει να αντιμετωπίζουμε τη φύση ως μια διαδικασία κάθαρσης.
Το Μπενάκη σε… λανθιμικό mood
Βυθισμένη σε ένα γοητευτικό σκούρο μοβ και με διακριτικό φωτισμό να λούζει τα δώδεκα κοστούμια, η σκοτεινή αίθουσα στο Μουσείο Ελληνικού Πολιτισμού φιλοξενεί δώδεκα κοστούμια που φόρεσε το καστ του "Poor Things". Είναι η πρώτη καθαρά μουσειακή έκθεση που πραγματοποιείται μετά την επιτυχημένη πρεμιέρα της ταινίας του Γιώργου Λάνθιμου στις κινηματογραφικές αίθουσες και δίνει στους θαυμαστές του Έλληνα σκηνοθέτη την ευκαιρία να ανακαλύψουν μερικά ακόμα fun facts για το "Poor Things", τους ιδιόρρυθμους χαρακτήρες του, αλλά και τους συμβολισμούς των κοστουμιών, όπως το ταξίδι της πρωταγωνίστριας από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση, τον δυναμισμό που σταδιακά αποκτά, αλλά και τα συναισθήματά της, και πώς αυτά τα στοιχεία αντανακλώνται στις στιλιστικές επιλογές της.
Δύο επέτειοι-ορόσημα
Διαβάστε Επίσης
Φέτος η Αθήνα έχει διπλό λόγο να γιορτάζει, καθώς συμπληρώνονται 50 χρόνια από την αποκατάσταση της δημοκρατίας και 80 χρόνια από την απελευθέρωση της ελληνικής πρωτεύουσας από τη ναζιστική κατοχή. Με αφορμή τη διπλή επέτειο, ο Δήμος Αθηναίων διοργανώνει μέχρι τον Νοέμβριο το αφιέρωμα "1974 & 1944: Η Αθήνα γιορτάζει την ελευθερία της", με επίκεντρο την ομότιτλη έκθεση στο Κέντρο Τεχνών. Η μεγάλη ιστορική έκθεση είναι μια υπενθύμιση αφενός του λυτρωτικού φθινοπώρου του ’44 και της πανηγυρικής διάθεσης των Αθηναίων τον Ιούλιο του ’74, και αφετέρου των συνταρακτικών γεγονότων που επισκίασαν το γιορτινό κλίμα των δύο νικών: το ξέσπασμα του εμφυλίου πολέμου και η τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974. Φωτογραφικό και οπτικοακουστικό υλικό, σπάνια έγγραφα και προσωπικά αντικείμενα, υλικό που παραχωρήθηκε από το Αρχείο της ΕΡΤ και το Ιστορικό Αρχείο του Δήμου Αθηναίων, κάνουν μία ξεχωριστή καταγραφή της συλλογικής ιστορικής μνήμης και των λαϊκών αγώνων για την ελευθερία και τη δημοκρατία.
Η ασύγκριτη Cindy Sherman
Το στήσιμο στο Μέγαρο Σταθάτου είναι, μεν, απλοϊκό, όμως οι φωτογραφίες της Cindy Sherman είναι από μόνες τους καθηλωτικές και κατορθώνουν με ευκολία να μαγνητίσουν το βλέμμα του θεατή. Τα πρώιμα έργα που φιλοξενούνται ως τον Νοέμβριο στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης αποτελούν το πρώτο μεγάλο αναδρομικό αφιέρωμα στην Ελλάδα για τη θρυλική Αμερικανίδα φωτογράφο και αναδεικνύουν όλα τα στοιχεία που καθιστούν την τέχνη της ξεχωριστή: το "πάντρεμα" της φωτογραφίας με την περφόρμανς, τη μεταμόρφωση της καλλιτέχνιδας σε επινοημένους χαρακτήρες που πρωταγωνιστούν στις λήψεις της, καθώς και τη διαρκή επιθυμία της για πειραματισμό και εξέλιξη της πρακτικής της, με έμπνευση τα στερεότυπα ομορφιάς και τις τάσεις της εκάστοτε εποχής.
Η σύγχρονη φωτογραφική ματιά
Φωτογραφικές εκθέσεις γνωστών αλλά και ανερχόμενων καλλιτεχνών κοσμούν μέχρι τις 28/7 το Μουσείο Μπενάκη, στο πλαίσιο του Athens Photo Festival 2024. 72 φωτογράφοι και καλλιτεχνικές ομάδες από 28 χώρες βάζουν την Αθήνα στο επίκεντρο της διεθνούς φωτογραφικής σκηνής και διευρύνουν τους όρους παρουσίασης, πρόσληψης και νοηματοδότησης της φωτογραφικής εικόνας. Άχαστη είναι η κεντρική έκθεση του φεστιβάλ, ένα μεγάλης κλίμακας πρότζεκτ που αναπτύσσεται σε 3.000 τετραγωνικά μέτρα, καταλαμβάνοντας όλους τους χώρους του μουσείου.
Ιχνηλατώντας την ευρωπαϊκή ιστορία
Μπαίνοντας στη "Δημοκρατία", τη νέα έκθεση της Εθνικής Πινακοθήκης, αντικρίζεις Αντάρτες, στρατιώτες, δικτάτορες, σύμβολα της επανάστασης, δυναμικές γυναίκες, ταλαντούχοι δημιουργοί, ιντριγκαδόρικα έργα, σημαντικά τεκμήρια και άγνωστα κεφάλαια της ιστορίας -στοιχεία που δημιουργούν μια πολυεπίπεδη αφήγηση στρέφοντας το βλέμμα όχι μόνο στην ευρωπαϊκή ιστορία, αλλά και την επικαιρότητα. Η επιμελήτρια Συραγώ Τσιάρα την περιέγραψε ως μια έκθεση διεθνών προδιαγραφών, υπό την έννοια ότι δεν απομονώνει την ελληνική ιστορική εμπειρία, αλλά παρακολουθεί το βίωμα της μετάβασης από τη δικτατορία στη δημοκρατία σε τρεις χώρες της νοτιανατολικής Ευρώπης, καταγράφοντας την πολιτική λειτουργία της τέχνης του 1960 και του 1970.
Η θηλυκότητα κυριαρχεί στο Νέο Κόσμο
Last but not least, οι ιντριγκαδόρικες εκθέσεις του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης. Το αφιέρωμα "Κι αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο;" σύστησε το αθηναϊκό κοινό σε μεγάλες μορφές της διεθνούς σύγχρονης τέχνης και παράλληλα μας έδωσε την ευκαιρία να ανακαλύψουμε ταλαντούχες γυναίκες που δεν έχουν αναγνωριστεί ευρέως στην ελληνική εικαστική σκηνή, όπως τις Αμερικανίδες φωτογράφους Lola Flash και Susan Meiselas. Σας συμβουλεύω να μην παραλείψετε τις εκθέσεις τους, όπως και το μεγάλο αναδρομικό εγχείρημα προς τιμήν της ΝοτιοΑφρικανής εικαστικού Penny Siopis. Ακόμη, η μικρή έκθεση αφιερωμένη στην Ελένη Πίταρη-Παγκάλου παρουσιάζει τα πρωτοποριακά έργα της Ελληνίδας καλλιτέχνιδας που φιλοτέχνησε τις δεκαετίες του ’60 και του ’70, τα οποία κινούνται στον χώρο του φαντασιακού, της ψυχικής ενόρασης και των μεταφυσικών προβληματισμών που δημιούργησε η μεταπολεμική εποχή.
Διαβάστε Επίσης
Δείτε τις ώρες λειτουργίας των εκθέσεων στον οδηγό τεχνών του athinorama.gr.
Περισσότερες πληροφορίες
Athens Photo Festival 2024
Το Athens Photo Festival επιστρέφει με τη συμμετοχή 100+ καλλιτεχνών για να αποτελέσει ακόμα μια χρονιά το μεγάλο διεθνές καλλιτεχνικό γεγονός για τη φωτογραφία και τον οπτικό πολιτισμό στην Ελλάδα.
Γυναίκες, μαζί
Για τους επόμενους επτά μήνες οι γυναίκες καταλαμβάνουν το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, αφού στους χώρους του παρουσιάζονται αποκλειστικά έργα γυναικών καλλιτέχνιδων και δημιουργών που αυτοπροσδιορίζονται ως γυναίκες. Στο πλαίσιο της εκθεσιακής ανανέωσης της συλλογής του ΕΜΣΤ, θα γίνει και η πρώτη παρουσίαση ενός αριθμού έργων από τη Δωρεά Συλλογής Δ.Δασκαλόπουλου, τη σημαντικότερη δωρεά στην ιστορία του Μουσείου από την ίδρυσή του, μαζί με έργα της συλλογής του ΕΜΣΤ. Η παρουσίαση περιλαμβάνει, επίσης, τον νέο μακροχρόνιο δανεισμό ενός σημαντικού έργου της Etel Adnan, ευγενική παραχώρηση της SARADAR COLLECTION.
Lola Flash. SALT
Δουλεύοντας στην πρώτη γραμμή της queer αναπαράστασης για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες, η Lola Flash με το έργο προκαλεί της προκαταλήψεις και τα στερεότυπα για το φύλο, τη σεξουαλικότητα και τη φυλή. Το "SALT" (2011-σε εξέλιξη) είναι μια σειρά πορτραίτων που απεικονίζουν σημαντικές ηλικιωμένες γυναικείες προσωπικότητες (άνω των εβδομήντα ετών), οι οποίες είχαν σιωπηλό αντίκτυπο στον κόσμο τους και εξακολουθούν να ασχολούνται με πάθος με το έργο της ζωής τους. Αυτή η συγκινητική σειρά πορτρέτων αντικατοπτρίζει τη σοφία, την γοητεία, την ελκυστικότητα και τη δύναμή τους, η οποία συχνά δεν λαμβάνεται υπόψη λόγω ηλικιακής προκατάληψης, ιδιαίτερα κατά των γυναικών. Οι γυναίκες φωτογραφήθηκαν εκεί όπου αισθάνονταν πιο οικεία, προκειμένου να αποτυπωθεί η υφή του ιδιωτικού τους χώρου. Το "SALT" στοχεύει να αμφισβητήσει κοινωνικό παραγκωνισμό και την αορατότητα που βιώνουν οι ηλικιωμένες γυναίκες και να αναδείξει τις βαθιά ριζωμένες πολιτισμικές και κοινωνικές προκαταλήψεις που τις απομακρύνουν από τη δημόσια σφαίρα. Η δουλειά της Flash παραπέμπει στην παράδοση της προσωπογραφίας του εικοστού αιώνα, χρησιμοποιώντας μια φωτογραφική μηχανή μεγάλου μεγέθους 4x5, καθώς πιστεύει ότι αυτή η διαδικασία μεταφέρει τη σημασία της συνεδρίασης για το θέμα και αποδίδει μια πιο αληθινή εικόνα. Η έκθεση παρουσιάζεται στο πλαίσιο του θεματικού κύκλου «Κι αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο;» του ΕΜΣΤ.
Poor Things: Τα κοστούμια
Τα βραβευμένα, χειροποίητα κοστούμια που η ενδυματολόγος Holly Waddington σχεδίασε για την ταινία του Γιώργου Λάνθιμου, "Poor Things", έρχονται στην Αθήνα, μετά την πρώτη τους παρουσίαση στο Barbican Centre του Λονδίνου το 2023.
Penny Siopis. For Dear Life
Η πρώτη μεγάλη μουσειακή αναδρομική έκθεση του έργου της Penny Siopis. Γεννημένη στη Νότια Αφρική το 1953 από Έλληνες γονείς, η Siopis έγινε γνωστή στις αρχές των δεκαετιών του 1980 και του 1990 για τους φεμινιστικούς και ιστορικούς πίνακές της αλλά και για την ενεργή στάση της σε σχέση τόσο με τα δικαιώματα των γυναικών όσο και με την αντίσταση κατά του απαρτχάιντ. Στην εποχή μετά την εθνική απελευθέρωση της Νότιας Αφρικής, η διεπιστημονική πρακτική της διερεύνησε την ευθραυστότητα της μνήμης, τις έννοιες της αλήθειας και τις πολυπλοκότητες της προσωπικής και της συλλογικής ιστορίας, ειδικά σε μια χώρα, όπως η Νότια Αφρική, που φέρει το τραύμα του παρατεταμένου ρατσισμού. Δουλεύοντας με ένα ευρύ φάσμα υλικών, η Siopis έχει διερευνήσει την πολιτική του σώματος, τη θλίψη και τη ντροπή, τη συλλογική ιστορία και, πιο πρόσφατα, τη σχέση μεταξύ του ανθρώπινου και του μη ανθρώπινου στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής. Στην πορεία, έχει καθιερωθεί ως μία από τις σημαντικότερες καλλιτεχνικές φωνές στην αφρικανική ήπειρο και πέραν αυτής, και έχει γίνει σημαντικό σημείο αναφοράς και επιρροής για τους καλλιτέχνες της νεότερης γενιάς.
Cindy Sherman at Cycladic: Πρώιμα έργα
Περισσότερα από εκατό έργα της Cindy Sherman παρουσιάζονται στην έκθεση που διοργανώνει το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, στο Μέγαρο Σταθάτου. Πρόκειται για την πρώτη μουσειακή έκθεση με φωτογραφικά έργα της διάσημης Αμερικανίδας καλλιτέχνιδας στην Ελλάδα, στην οποία θα παρουσιαστούν έργα-ορόσημα από την πρώιμη σειρά φωτογραφιών "Untitled Film Stills" (1977-1980), καθώς και από τις σειρές "Rear Screen Projections" (1980), "Centerfolds" (1981) και "Color Studies" (1982). Η Sherman μεταμορφώνεται σε διάφορους επινοημένους χαρακτήρες που απαθανατίζει σε διαφορετικά σκηνικά, αναλαμβάνοντας η ίδια όλους τους ρόλους που απαιτούνται για τη δημιουργία των έργων της. Η έκθεση εστιάζει στη γυναίκα, την ταυτότητα και την απεικόνισή της, διερευνώντας, μέσα από τους χαρακτήρες των έργων της Sherman, μεγάλο εύρος των γυναικείων στερεότυπων και θέτοντας ερωτήματα που παραμένουν πάντα επίκαιρα.
Susan Meiselas. A Room of Their Own
Η Susan Meiselas καταγράφει εδώ και σχεδόν πέντε δεκαετίες φλέγοντα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα σε παγκόσμιο επίπεδο. Από πολέμους και παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέχρι θέματα γύρω από την πολιτιστική ταυτότητα και τη βιομηχανία του σεξ, το έργο της θέτει παράλληλα καίρια ερωτήματα σχετικά με την πρακτική του ντοκιμαντέρ και τη σχέση μεταξύ του φωτογράφου και του θέματός του. Η παρουσίαση στο ΕΜΣΤ αποτελείται από δύο έργα της Meiselas, που περιλαμβάνουν φωτογραφίες, προφορικές και γραπτές μαρτυρίες, κολάζ, αφίσες και βίντεο, και εστιάζουν στην ενδοοικογενειακή και οικογενειακή βία.
Robert McCabe. Χαίρε Ξένε - Στη Χώρα των Ονείρων
Μια αναδρομή στην «ελληνική περίοδο» του φωτογράφου Robert McCabe, με περίπου 100 φωτογραφίες, που στοχεύουν στην ανάδειξη της αυθεντικότητας, του πολιτισμού, της ιστορίας, της ομορφιάς και τους ανθρώπους στην καθημερινότητα της μεταπολεμικής Ελλάδας μέσα από τη ματιά του Αμερικανού καλλιτέχνη.
Ελένη Πίταρη-Παγκάλου. Τα Άγνωστα Σχέδια
Μέσα από την παρουσίαση μιας σειράς άγνωστων μέχρι τώρα σχεδίων της Ελένης Πίταρη-Παγκάλου, επιχειρείται η επανεξέταση της περίπτωσης μιας Ελληνίδας ζωγράφου του μοντερνισμού, η οποία, παρά την έντονη εκθεσιακή της δραστηριότητα, δεν έγινε γνωστή στο ευρύ κοινό. Με μια εξαντλητικά σχολαστική κάλυψη της λευκής επιφάνειας του χαρτιού, η καλλιτέχνιδα δημιουργεί ένα κεντρικό θέμα που πλαισιώνεται με σχέδια που αναπαράγονται σε έναν αέναο πολλαπλασιασμό. Οι οστεώδεις άφυλες μορφές, μεταξύ ανθρώπου, δαίμονα και εντόμου, σαν ήρωες του William Blake, δίνουν την εντύπωση ότι αιωρούνται στον χώρο. Αδιαφορώντας για την ακριβή αποτύπωση χαρακτηριστικών και παραμερίζοντας κάθε τοπογραφική αναφορά, τα αινιγματικά σχέδια της Ελένης Πίταρη-Παγκάλου υπερβαίνουν τον χρόνο και διαλέγονται με το εφήμερο της ανθρώπινης ύπαρξης, το βάρος της απώλειας, την τραγικότητα της μνήμης, την υπερβατικότητα της μαγείας.
Shinrin-yoku - Κολυμπώντας στο Δάσος
Η ιαπωνική φράση «Shinrin-yoku» αποδίδεται στα ελληνικά ως «κολυμπώντας στο δάσος»: ένας ενδεικτικός αλλά όχι ευρέως διαδεδομένος όρος που επινοήθηκε το 1982 και παραπέμπει στην πανάρχαια συνήθεια να περνά κανείς χρόνο κοντά στη φύση, ανάμεσα σε δέντρα και άγρια φυτά, απορροφημένος από τη χλωρίδα και την πανίδα που τον περιβάλλει, χωρίς να αποσπάται από τους γρήγορους ρυθμούς της καθημερινότητας και τις ηλεκτρονικές συσκευές. Τα έργα της έκθεσης, είτε πρόκειται για εγκαταστάσεις, φωτογραφία, γλυπτική, ΑΙ, εικονογραφήσεις ή φιλμ, επιδιώκουν την αλληλεπίδραση με τον βοτανικό κήπο, την περιβάλλουσα δασική περιοχή, τις λίμνες με νούφαρα, τα ξέφωτα και τα θερμοκήπια. υπογραμμίζοντας, παράλληλα, τον ρόλο του κήπου ως περιοχή προστασίας χιλιάδων ειδών χλωρίδας και ως καταφύγιο της τοπικής, άγριας πανίδας. Οι καλλιτέχνες διερευνούν τη γειωτική και θεραπευτική επίδραση της φύσης και του αρχέγονου δάσους, καθώς και την έννοια του νερού σε συνάρτηση με τα περάσματα και τις διαδρομές του Édouard Glissant και το Γιουνγκιανό ασυνείδητο. Στο πλαίσιο αυτό, η έκθεση επιδιώκει να εμβαθύνει στις μυθολογίες και στα έθιμα γύρω από την ελεύθερη κατάδυση των ama, τις μητριαρχικές κοινότητες της Ασίας, η πρακτική των οποίων χρονολογείται εδώ και 2000 χρόνια περίπου.
Άλεξ Μυλωνά. Εκπλήρωση - Ό,τι δε γίνεται μνημείο, γίνεται αντικείμενο ή εξάρτημα
Την αναβίωση ή/και την εκπλήρωση του οράματος της γλύπτριας Άλεξ Μυλωνά προτείνει η υπαίθρια έκθεση που παρουσιάζεται στην Εσπλανάδα του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, στο πλαίσιο της συνεργασίας του ΚΠΙΣΝ με την Εθνική Πινακοθήκη. Το σκεπτικό της έκθεσης επικεντρώνεται στη σχέση της γυναικείας καλλιτεχνικής δημιουργίας με την ιστορική και θεσμική πραγματικότητα, τους περιοριστικούς όρους, το όνειρο και την έμπρακτη υπέρβαση. Εκκινεί από τις γλυπτικές/αρχιτεκτονικές προτάσεις που συνέλαβε και υλοποίησε η Άλεξ Μυλωνά κατά τη δεκαετία του 1970, αναπτύσσεται ως ένα σπονδυλωτό πρότζεκτ που συνομιλεί με το πρόγραμμα του ΚΠΙΣΝ και επιδιώκει να εκπληρώσει το αρχικό όραμα της δημιουργού με σύγχρονους όρους εκθεσιακού βιώματος, ορατότητας και συμμετοχικής δράσης στη δημόσια σφαίρα.
Henri Cartier-Bresson. Η αποφασιστική στιγμή
Το μνημειώδες λεύκωμα «Η αποφασιστική στιγμή» του Cartier-BrESSON εκδόθηκε το 1952 από τον Tériade και τον αμερικανικό εκδοτικό οίκο Simon & Schuster. Στο Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή παρουσιάζονται 76 από τις συνολικά 126 φωτογραφίες που περιλαμβάνονται στο λεύκωμα, μαζί με πολλά αρχειακά τεκμήρια, και μεταφέρουν τον επισκέπτη στις κρίσιμες δεκαετίες της ζωής του Cartier-Bresson 1932-1952. Μέσα από τις περιπλανήσεις του σε χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία, το Μεξικό, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ινδία, η Κίνα, η Ινδονησία και η Βιρμανία, αποκαλύπτεται ένας άνθρωπος που βασανιζόταν ανάμεσα σε μια προσωπική ερμηνεία του εσωτερικού κόσμου του και σε μια πιο παρατηρητική προσέγγιση του εξωτερικού κόσμου.
Henri Cartier-Bresson. Ελλάδα
Για πρώτη φορά, οι φωτογραφίες που τράβηξε ο Cartier-Bresson στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια των τριών ταξιδιών που πραγματοποίησε το 1937, το 1953 και το 1961 συγκεντρώνονται και παρουσιάζονται στην ενότητα της έκθεσης «Ελλάδα». Οι φωτογραφίες ταξιδεύουν τον επισκέπτη σε διαφορετικές περιοχές και αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας και συνοδεύονται από πλούσιο και ανέκδοτο αρχειακό υλικό. Στο πρώτο του ταξίδι, το 1937, ο φωτογράφος επισκέφθηκε περιοχές όπως η Αθήνα, το Γαλαξίδι, οι Δελφοί, οι Μυκήνες, η Ύδρα και οι Σπέτσες. Στο δεύτερο ταξίδι του το 1953 παρέμεινε στη χώρα για τρεις εβδομάδες, κατά τη διάρκεια των οποίων επικεντρώθηκε σε αρχαιολογικούς χώρους αποθανατίζοντας παράλληλα στιγμιότυπα από την ζωή στην Αθήνα, και περιηγήθηκε στην Πελοπόννησο και την Στερεά Ελλάδα. Στο τρίτο του ταξίδι το 1961, ως απεσταλμένος των περιοδικών Vogue και Holiday, το πρόγραμμά του ήταν οργανωμένο σε συνεργασία με τον ΕΟΤ και του έδωσε την ευκαιρία να επισκεφθεί, μεταξύ άλλων, τη Θεσσαλία, την Ήπειρο και τις Κυκλάδες.
Δημοκρατία
Η πρώτη μεγάλη, διεθνή έκθεση που πραγματεύεται τη σχέση της τέχνης με την δημοκρατία κατά τη διάρκεια μιας από τις πιο καθοριστικές περιόδους για την ιστορία της Νότιας Ευρώπης, καθώς τρεις χώρες, η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ισπανία μετέβησαν από ένα απολυταρχικό καθεστώς στο δημοκρατικό πολίτευμα. Η Εθνική Πινακοθήκη στρέφεται στην τρέχουσα κοινωνικοπολιτική κατάσταση που επικρατεί παγκοσμίως με στόχο να αναδειχθεί το πώς αυτή μπορεί να συνδέεται με τις διαμάχες και την αναταραχή που επικρατούσε στη Νότια Ευρώπη το 1960 και το 1970. Με φόντο μία χρονιά γεμάτη εκλογικές αναμετρήσεις σε πολλές χώρες και προκλήσεις για τις δημοκρατικές αξίες, η έκθεση θα εμβαθύνει στις ιστορικές ιδιαιτερότητες της κοινής εμπειρίας, τα συναισθήματα και το συλλογικό τραύμα όπως αυτά διαμορφώθηκαν μέσα από τις πράξεις διαμαρτυρίας, αντίστασης, προσωπικής και κοινωνικής χειραφέτησης.
1974 & 1944: Η Αθήνα γιορτάζει την ελευθερία της
Με αφορμή τις δύο επετείους-ορόσημα, τα 80 χρόνια από την απελευθέρωση της Αθήνας από τη ναζιστική κατοχή το 1944 και τα 50 χρόνια από την πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας και την αποκατάσταση της δημοκρατίας το 1974, η έκθεση γυρνά τον χρόνο πίσω και παρουσιάζει μια πόλη ζωντανή, την Αθήνα, που γιορτάζει την ελευθερία της σε δύο διαφορετικές ιστορικές στιγμές. Χωρισμένη σε δύο μεγάλες ενότητες, αφιερωμένες στα γεγονότα του 1944 και του 1974 αντίστοιχα, αφηγείται ένα ταξίδι από το σκοτάδι στο φως, από την ακραία σκληρότητα της ναζιστικής κατοχής στην ξέφρενη γιορτή των πρώτων ημερών της ελευθερίας και από τη βαρβαρότητα της χούντας στις προσδοκίες που γέννησε η πτώση του αυταρχικού καθεστώτος. Μέσα από σπάνιες φωτογραφίες, οπτικοακουστικό υλικό, έγγραφα, εφημερίδες, αφίσες, έργα τέχνης, προκηρύξεις, προσωπικά αντικείμενα και πλούσιο αρχειακό υλικό, τα περισσότερα από 500 τεκμήρια της έκθεσης αναζητούν και προβάλλουν την ίδια ελπίδα, την ίδια ανάταση και τον ίδιο ενθουσιασμό που συνόδευσε τους Αθηναίους τόσο στις γιορτινές ημέρες του 1944 όσο και του 1974.
