Holly Waddington, πώς κατέληξες να σχεδιάζεις τα κοστούμια του "Poor Things";

Ούτε ο αφόρητος καύσωνας που μας ταλαιπωρεί αυτή την περίοδο φαίνεται να πτόησε τους φαν του "Poor Things" -το απόγευμα της Τετάρτης 12/6 το Μουσείο Μπενάκη είχε γεμίσει με κόσμο, που περίμενε με ανυπομονησία να παρακολουθήσει τη συζήτηση με αφορμή την έκθεση "Poor Things: Τα κοστούμια".

Βυθισμένη σε ένα γοητευτικό σκούρο μωβ και με διακριτικό φωτισμό να λούζει τα δώδεκα κοστούμια, η σκοτεινή αίθουσα στο Μουσείο Ελληνικού Πολιτισμού προσφέρει μία πιο ιδιαίτερη περιήγηση στα εκθέματα. Δώδεκα συνολικά κοστούμια που φόρεσε το καστ του "Poor Things" φιλοξενούνται στην Αθήνα. Πρόκειται για μία καθαρά μουσειακή έκθεση, καθώς, όπως ανέφερε και η Waddington, εκείνη στο Barbican Centre του Λονδίνου είχε μια πιο διαφημιστική χροιά. Να σημειώσουμε ότι τα κοστούμια φιλοξενήθηκαν και στο Μουσείο ASU FIDM στο Λος Άντζελες, τον Δεκέμβριο του ’23.

Η χαρισματική ενδυματολόγος Holly Waddington, της οποίας η εξαιρετική δουλειά στην ταινία του Γιώργου Λάνθιμου της χάρισε βραβεία Όσκαρ και BAFTA, βρέθηκε στο μουσείο για μια συζήτηση με τη Δρ. Σοφία Παντουβάκη, σκηνογράφο-ενδυματολόγο και καθηγήτρια ενδυματολογίας στο Πανεπιστήμιο Aalto, και τον Παύλο Θανόπουλο, σκηνογράφο-ενδυματολόγο και σχεδιαστή της έκθεσης στην Αθήνα.

Στην κατάμεστη αίθουσα εκδηλώσεων του μουσείου, η Holly Waddington αφηγήθηκε στο κοινό πώς ξεκίνησε το ενδιαφέρον της για την ενδυματολογία. "Σπούδασα σε σχολή καλών τεχνών και πάντα ζωγράφιζα σχέδια που κάπως συνδέονταν με την ιστορία του ενδύματος. Δεν νομίζω να είχα κάνει τα κοστούμια του "Poor Things" αν δεν είχα φοιτήσει στη συγκεκριμένη σχολή. Όταν μετακόμισα στο Λονδίνο, πέρασα πολύ καιρό μην ξέροντας τι ακριβώς να κάνω, πώς να προσεγγίσω την ενδυματολογία. Τελικά ξεκίνησα να δουλεύω ως βοηθός στο Angels Costume, μια ιστορική επιχείρηση εξειδικευμένη στον σχεδιασμό ρούχων για θέατρο, τηλεόραση και κινηματογράφο. Χωρίς αυτήν την εμπειρία, δεν θα μπορούσα σήμερα να σχεδιάζω κοστούμια, πόσο μάλλον κοστούμια εποχής για ταινίες. Έμαθα πώς να μεταχειρίζομαι το ύφασμα και τις διαφορετικές υφές και να κάνω τους σωστούς συνδυασμούς, επομένως είμαι τρομερά ευγνώμων για αυτή την εμπειρία. Στην αρχή, βέβαια, βαριόμουν λίγο, αλλά η μητέρα μου με παρότρυνε να συνεχίσω και νομίζω ότι αυτή είναι μια καλή συμβουλή: όταν ξεκινάς κάτι, μην το παρατάς εύκολα".

Τα πρώτα πρότζεκτ της Βρετανίδας σχεδιάστριας ήταν για θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις (Rambert, Royal Ballet, Complicité, Sadlers Wells, Almeida, Royal Court, μεταξύ άλλων) αλλά η ίδια σύντομα μπήκε στον χώρο του κινηματογράφου, δουλεύοντας με μια πολύ νεαρή Elle Fanning στο "Ginger & Rosa". Αργότερα, στη "Λαίδη Μάκβεθ", με πρωταγωνίστρια τη Florence Pugh, αρχίζουμε να βλέπουμε το χαρακτηριστικό βικτωριανό ύφος των κοστουμιών της Waddington, ενώ η δουλειά της στο πιλοτικό επεισόδιο του "The Great" -εκεί γνώρισε τον σεναριογράφο Tony McNamara ("Poor Things", "Η Ευνοούμενη")- τη βοήθησε να αναδείξει ακόμα περισσότερο το ταλέντο της.

Πειραματισμοί με υφές και… ανθρώπινα όργανα

Φτάνουμε, λοιπόν, στο "Poor Things", το πρότζεκτ που χάρισε στη Waddington το φετινό Όσκαρ Καλύτερων Κοστουμιών. "Ο Γιώργος (Λάνθιμος) με πήρε τηλέφωνο μια Παρασκευή και μου πρότειναν να παρουσιάσω τη Δευτέρα τις ιδέες μου για τα κοστούμια. Οπότε ακύρωσα όλα τα πλάνα μου για χριστουγεννιάτικα πάρτι, έτρεξα να αγοράσω το βιβλίο του Alasdair Gray για να το διαβάσω, μελέτησα το σενάριο, έκανα σημειώσεις και τη Δευτέρα παρουσίασα στον Γιώργο τα σχέδιά μου".

Παρά την αγχωτική πρώτη επαφή, προκειμένου να βγει το επιθυμητό αποτέλεσμα, η συνεργασία με τον Λάνθιμο ήταν μια απίστευτα απελευθερωτική εμπειρία για την Waddington. "Είναι ένας πολύ γενναίος και τολμηρός σκηνοθέτης. Πάντα με εντυπωσιάζει η μουσική στις ταινίες του, όπως και οι ηθοποιοί που επιλέγει, γιατί δεν πρόκειται πάντα για άτομα που έχουν κερδίσει Όσκαρ κλπ. Ο Γιώργος έχει πολύ πίστη στη δημιουργική διαδικασία και δίνει στους συνεργάτες του την ελευθερία να προσεγγίσουν όπως πιστεύουν το πρότζεκτ, χωρίς να τους κατευθύνει πολύ".

Βέβαια, τα αρχικά σχέδια της Waddington δεν είχαν καμία σχέση με το τελικό αποτέλεσμα που βλέπουμε στην ταινία. "Τα κοστούμια ήταν πολύ πιο "ακραία" και μεγαλοπρεπή όταν τα πρωτοσχεδίασα γιατί ο Γιώργος ήθελε να δει τι ακριβώς είχα στο μυαλό μου, αλλά έπρεπε να τα προσαρμόσω σε για να ταιριάζουν σε ένα κινηματογραφικό σκηνικό". Παρά την απλοποίηση των κοστουμιών για χάρη της ταινίας, το θεατρικό στοιχείο παραμένει έντονο, και η Waddington παραδέχτηκε ότι η δημιουργία τους ήταν μια αρκετά μεγάλη πρόκληση. Ωστόσο, το γεγονός ότι το "Poor Things" κινείται περισσότερο στα πλαίσια του sci-fi επέτρεψε στην εξαιρετικά επιδέξια ομάδα να πειραματιστεί με τα σχέδια, αλλά και να μην περιοριστεί στην αισθητική της βικτωριανής εποχής. Για παράδειγμα, στα κοστούμια του Jerrod Carmichael, η Waddington ακολούθησε μια διαφορετική κατεύθυνση, αντλώντας έμπνευση από τα 1920s.

Τα κοστούμια αναμφίβολα έκαναν μεγάλη αίσθηση στους θεατές, με πολλές ινφλουένσερ να αναζητούν τα κατάλληλα ρούχα για να μιμηθούν το ιδιότροπο στυλ της Bella Baxter. Μάλιστα, ήδη από την πρώτη περίοδο κυκλοφορίας του "Poor Things" στις κινηματογραφικές αίθουσες, άρχισαν να αναρτώνται βίντεο για τους συμβολισμούς των κοστουμιών: το ταξίδι της Bella από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση, τον δυναμισμό που σταδιακά αποκτά, αλλά και τα συναισθήματά της, και πώς αυτά τα στοιχεία αντανακλώνται στις στιλιστικές επιλογές της.

Οι υφές και τα χρώματα των κοστουμιών ήταν επίσης σημαντικά για το "Poor Things". "Σκεφτόμουν διαρκώς το σώμα και ζωντανούς οργανισμούς, επομένως μελετούσα τις υφές των ανθρώπινων οργάνων, τις φλέβες, το σχήμα του εντέρου, τη λεία υφή του πνεύμονα, την ανατριχιαστική αίσθηση του λίπους ή του δέρματος. Με τον Γιώργο συζητούσαμε συχνά για τις υφές, γιατί τον ενδιέφερε και εκείνον τρομερά. Οι προμηθευτές μας πήγαιναν από το ένα κατάστημα στο άλλο ρωτώντας "έχετε τίποτα που να θυμίζει το σχήμα ενός εντέρου;”" λέει γελώντας η Waddington. Αυτές οι αποκρουστικές υφές των κοστουμιών μάς υπενθυμίζουν τη φύση των χαρακτήρων: η τρομακτική όψη του γιατρού που υποδύεται ο Willem Dafoe, για παράδειγμα, ενέπνευσε την ενδυματολόγο να τον ντύσει με κοστούμια στην απόχρωση του συκωτιού, ενώ ο Ramy Youssef φορούσε ρούχα με χρώματα που θυμίζουν αυτιά και αφαλούς, σε μια προσπάθεια της Waddington να μεταδώσει στον θεατή τη διαρκή αμηχανία και αλλοκοτιά του χαρακτήρα. Από την άλλη, ο κωμικός ρόλος του Mark Ruffalo ώθησε την ενδυματολόγο να μελετήσει κινούμενα σχέδια για να σχεδιάσει τα ρούχα του.

Από αποθηκευτικά κουτιά σε ένα αθηναϊκό μουσείο

Η Δρ. Σοφία Παντουβάκη αναφέρθηκε στην αναβίωση των κοστουμιών που, αν και συνήθως, μετά το πέρας των γυρισμάτων, αποθηκεύονται σε κουτιά και ο εμπνευστής τους δεν ξανασχολείται μαζί τους, δεν έγινε το ίδιο με το "Poor Things". Τα κοστούμια της ταινίας πολύ σύντομα κατέληξαν να ταξιδεύουν σε Λονδίνο, Λος Άντζελες και πρόσφατα έφτασαν στην ελληνική πρωτεύουσα. "Είναι εκπληκτικό για μένα να παρουσιάζονται τα κοστούμια σε μουσεία, αν και την πρώτη φορά που μου το πρότειναν, δεν ήμουν τόσο ενθουσιασμένη γιατί πίστευα ότι τα κοστούμια έχουν μια πολύ πιο ουσιώδη παρουσία μέσα σε μια ταινία. Τελικά, όταν ανοίξαμε τα κουτιά, είδαμε ότι κάποια κομμάτια είχαν αλλοιωθεί και χρειάζονταν καθαρισμό και πολλές επιδιορθώσεις. Έτσι άρχισα να ενθουσιάζομαι πάλι. Ήταν μοναδική εμπειρία να επιστρέψω στον κόσμο του "Poor Things" για να ζωντανέψουμε ξανά τα κοστούμια του" παραδέχεται η Waddington.

Η έκθεση "Poor Things: Τα κοστούμια" παρουσιάζεται στο Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού έως 29/9.