Αστυγραφία / Urbanography. Η ζωή της πόλης τις δεκαετίες 1950-1970
Μια πρωτότυπη σύλληψη, που ενώνει τέχνες και κινηματογράφο, προβάλλει την Αθήνα μέσα από τρεις δεκαετίες μετασχηματισμού. Η νέα περιοδική έκθεση της ΕΠΜΑΣ σε επιμέλεια της Συραγώς Τσιάρα προσπαθεί να προσδιορίσει την έννοια του αστικού βιώματος, στρέφοντας το βλέμμα στην ελληνική πραγματικότητα και τη μεταπολεμική περίοδο. Στην έκθεση περιλαμβάνονται έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, φωτογραφίας, χαρακτικής, αφίσες, καθώς και αποσπάσματα του ελληνικού κινηματογράφου, τις ταινίες κριτικού ρεαλισμού και τις έκκεντρες αφηγήσεις.
Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Θεόδωρος Αγγελόπουλος, Θεόδωρος Αδαμόπουλος, Αλέκος Αλεξανδράκης, Αχιλλέας Απέργης, Μίνως Αργυράκης, Μιχάλης Αρφαράς, Αγήνωρ Αστεριάδης, Γεώργιος Βακιρτζής, Σπύρος Βασιλείου, Γιώργος Βελισσαρίδης, Λουκάς Βενετούλιας, Νικόλαος Βεντούρας, Ανδρέας Βουρλούμης, Γιάννης Γαΐτης, Δανιήλ Γουναρίδης, Γρηγόρης Γρηγορίου, Δανιήλ (Παναγόπουλος), Ντίνος Δημόπουλος, Διαμαντής Διαμαντόπουλος, Κλεοπάτρα Δίγκα, Νίκος Εγγονόπουλος, Γιώργος Ιωάννου, Μιχάλης Κακογιάννης, Λευτέρης Κανακάκις, Βλάσης Κανιάρης, Νίκη Καραγάτση, Στέλιος Κασιμάτης, Τάκης Κατσουλίδης, Νίκος Κεσσανλής, Κλέαρχος Κονιτσιώτης, Δημοσθένης Κοκκινίδης, Αλέκος Κοντόπουλος, Αλέξανδρος Κορογιαννάκης, Νίκος Κούνδουρος, Πάνος Κουτρουμπούσης, Αριστέα Κριτσωτάκη, Γιώργος Λαζόγκας, Γιούλικα Λακερίδου, Κωνσταντίνος Μαλάμος, Ροβήρος Μανθούλης, Γεώργιος Μανουσάκης, Τώνια Μαρκετάκη, Δημήτρης Μεγαλίδης, Γιάννης Μιγάδης, Γιάννης Μίχας, Γιάννης Μόραλης, Χρόνης Μπότσογλου, Εύα Μπουλγουρά, Δημήτρης Μυταράς, Νίκος Νικολαΐδης, Ίρα Οικονομίδου, Κλεάνθης Παντιάς, Ρένα Παπασπύρου, Γιώργος Παραλής, Μαρία Πλυτά, Χρύσα Ρωμανού, Αλέκος Σακελλάριος, Γιώργος Σκαλενάκης, Δήμος (Δημοσθένης) Σκουλάκης, Βασίλης Σπεράντζας, Γιάννης Σπυρόπουλος, Άσπα Στασινοπούλου, Δημήτρης Σταύρακας, Παύλος Τάσιος, Τάσσος (Αλεβίζος Αναστάσιος), Παναγιώτης Τέτσης, Γιώργος Τζαβέλλας, Γεώργιος Τούγιας, Γιάννης Τσαρούχης, Αλέκος Φασιανός, Κώστας Φέρρης, Δημήτρης Χαρισιάδης, Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Μαρία Χρουσάκη, Γιάννης Ψυχοπαίδης, Ιωάννης Αβραμίδης, Χρήστος Καπράλος
Εγκαίνια: 21/6
Info: Εθνική Πινακοθήκη (Αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων) | 21/6/23-3/3/24 | Ώρες λειτουργίας: Δευ, Πεμ., Παρ., Σαβ.: 10 π.μ. – 5 μ.μ., Τετ.: 12-8 μ.μ., Κυρ.: 10 π.μ. – 6 μ.μ. | Είσοδος: €10, €5
Free from what
Στην πρακτική της, η Μαρία Παπανικολάου συνδυάζει γλυπτική, φωτογραφία, βίντεο και περφόρμανς με στόχο τη διερεύνηση του περιορισμού της ελευθερίας, της φυλάκισης, του εγκλεισμού αλλά και τη δυνατότητα απόδρασης και υπέρβασης των ορίων. Η πρώτη ατομική έκθεση της καλλιτέχνιδας στην Ελλάδα περιλαμβάνει καινούργια έργα, ειδικά φτιαγμένα για τον βιομηχανικό χώρο της Υπηρεσιακής Αυλής του Μεγάρου Μουσικής.
Εγκαίνια: 21/6
Info: Μέγαρο Μουσικής | 21/6-29/10 | Ώρες λειτουργίας: Τρ., Τετ., Παρ., Σαβ., Κυρ.: 12-8 μ.μ., Πεμ.: 12-10 μ.μ. | Είσοδος: €5, €3 (Κάθε Πέμπτη ελεύθερη είσοδος για το κοινό)
*Η έκθεση θα παραμείνει κλειστή τον Αύγουστο και θα επαναλειτουργήσει από τις 5.9 έως τις 29/10.
Fragments of a Morbid Life
Ο Νίκος Ούτσικας επιχειρεί να μεταδώσει την ατμόσφαιρα του βωβού κινηματογράφου, συνθέτοντας μια σειρά σκληρών αλλά αληθινών φωτογραφίων που αφορούν τα μεγάλα μυστήρια της ζωής: επιστήμη, θάνατος, ψυχολογική βία, πόλεμος, θρησκεία κ.α.
Εγκαίνια: 20/6 (8-10 μ.μ.)
Info: Γκαλερί "7" | 20/6-1/7 | Ώρες λειτουργίας: Τρ., Πεμ., Παρ.: 12-8 μ.μ., Τετ., Σαβ.: 12-4 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
Σέ γνωρίζω ἀπό τήν ὄψι: Πρόσωπα του ΄21
Συνηθισμένοι άνθρωποι σε ασυνήθιστες καταστάσεις, θα μπορούσε να είναι ο υπότιτλος της νέας έκθεσης του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου. Με αφορμή τα 200 χρόνια από τον "Ύμνο εἰς τήν Ἐλευθερίαν" του Διονύσιου Σολωμού, το μουσείο επανασυστήνει τους αγωνιστές-πρωταγωνιστές του '21, αλλά και τους δευτεραγωνιστές-ανθρώπους τους, τους επιφανείς και αφανείς καθημερινούς ήρωες τα χρόνια της επανάστασης. Ενδύματα, αντικείμενα και υλικό από τις συλλογές του μουσείου ξετυλίγουν την πλούσια ιστορία του Αγώνα και έρχονται σε επαφή με έργα σύγχρονης τέχνης, προτείνοντας έτσι μία νέα προσέγγιση του σημαντικού αυτού γεγονότος.
Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Ηώ Αγγελή, Γιάννης Αδαμάκης, Γιώργος Ανδρούτσος, Κατερίνα Ανταχοπούλου, Ζαχαρίας Αρβανίτης, Καλλιόπη Ασαργιωτάκη, Αλέξης Βερούκας, Μαριλίτσα Βλαχάκη, Ειρήνη Βογιατζή Έλενα Βότση, Βασίλης Βρεττός, Ανδρέας Γεωργιάδης, Σάββας Γεωργιάδης, Μάρκος Γεωργιλάκης, Μαρία Γιαννακάκη, Στρατηγούλα Γιαννικοπούλου, Στέφανος Δασκαλάκης, Φραγκίσκος Δουκάκης, Σταμάτης Ζάννος, Γιώργος Ζογγολόπουλος, Ειρήνη Ηλιοπούλου, Γωγώ Ιερομονάχου, Γιώτα Ιωαννίδου, Τζουλιάνο Καγκλής, Σταυρούλα Καζιάλε, Σοφία Καλογεροπούλου, Κορίνα Κνιθάκη, Βασιλική Κολιπέτσα, Ανδρέας Κοντέλλης, Θέμης Κοντογούρης, Βαγγέλης Κύρης & Anatoli Georgiev, Δήμητρα Κωνσταντινίδη, Μαρία Κώτσου, Λούλα Λεβέντη, Βασίλης Λιαούρης, Μιχάλης Μαδένης, Θανάσης Μακρής, Τάσος Μαντζαβίνος, Μηνάς Μαυρικάκης, Τάσος Μισούρας, Μάνος Μπατζόλης, Τίμος Μπατινάκης, Γιάννης Μπεκιάρης, Χαρίτων Μπεκιάρης, Παναγιώτης Μπελντέκος, Ρούλη Μπούα, Ανδρέας Νικολάου, Μίλτος Παντελιάς, Θεόδωρος Παπαγιάννης, Ηλίας Παπαηλιάκης, Κωνσταντίνος Παπαμιχαλόπουλος, Μαρία Παπανικολάου, Παναγιώτης Πασάντας, Στέλιος Πετρουλάκης, Βασίλης Πούλιος, Ράνια Ράγκου, Γεώργιος Ρόρρης, Γιώργος Σαμψωνίδης, Δημήτρης Σαρασίτης, Ιφιγένεια Σδούκου, Χρήστος Στανίσης, Μαρίνα Στελλάτου, Στέφανος Σουβατζόγλου, Πραξιτέλης Τζανουλίνος, Παναγιώτης Τούντας, Αντώνης Τσακίρης, Στέφανος Τσιόδουλος, Μανώλης Χάρος, Νικόλας Χριστοφοράκης και Γιάννης Ψυχοπαίδης
Εγκαίνια: 19/6 (7.30 μ.μ.)
Info: Εθνικό Ιστορικό Μουσείο | 19/6-13/8 | Ώρες λειτουργίας: Τρ.-Παρ.: 9 π.μ. – 4 μ.μ., Σαβ., Κυρ.: 10 π.μ. – 4 μ.μ. (για Ιούνιο), Τρ.-Κυρ.: 10 π.μ. – 4 μ.μ. (για Ιούλιο) | Είσοδος: €5, €3
Living in-between
Στα πλαίσια του Refugee Week Greece, το T.A.F. / the art foundation παρουσιάζει μια εικαστική έκθεση ακολουθώντας τη φετινή θεματική του φεστιβάλ: συμπόνια. 9 καλλιτέχνες και καλλιτεχνικές ομάδες συνομιλούν με το παρελθόν και το παρόν του προσφυγικού ζητήματος, χρησιμοποιώντας διαφορετικά μέσα τέχνης. Παράλληλα με την έκθεση, διοργανώνεται στην γκαλερί το φεστιβάλ μικρού και μεγάλου μήκους ταινιών Compass Films, με στόχο την ευαισθητοποίηση για το προσφυγικό, αλλά και την προώθηση της συμπερίληψης μέσω της τέχνης.
Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Clemence B.T.D. Barret, Etienne Bruce, Γρηγορία Βρυττιά, Rahmat Ahmadi, Sirkhane Darkroom, Tetiana Hneniuk, Todd Rigos. Βιργινία Χρηστάκου, Γιάννης Τυροβολάς
Εγκαίνια: 19/6 (7 μ.μ.)
Info: T.A.F. / The Art Foundation | 19-25/6 | Ώρες λειτουργίας: καθημερινά 12-8 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
Περισσότερες πληροφορίες
Μαρία Παπανικολάου. Free from what
Στην πρακτική της, η Μαρία Παπανικολάου συνδυάζει γλυπτική, φωτογραφία, βίντεο και περφόρμανς επιχειρώντας να διερευνήσει ένα θέμα που την απασχολεί από τις πρώτες σπουδές της στη Νομική Σχολή: τον περιορισμό της ελευθερίας, τη φυλάκιση, τον εγκλεισμό, αλλά και τη δυνατότητα απόδρασης και υπέρβασης των ορίων. Η έκθεση ‒ πρώτη ατομική της Μαρίας Παπανικολάου στην Ελλάδα ‒ περιλαμβάνει καινούργια έργα ειδικά για τον βιομηχανικό χώρο της Υπηρεσιακής Αυλής. Θα παρουσιαστούν σε μια αδιόρατα διαλογική μεταξύ τους σχέση μινιμαλιστικές in situ παρεμβάσεις, γλυπτικές εγκαταστάσεις και βιντεοεγκαταστάσεις, δημιουργώντας ένα χαμηλόφωνο ποιητικό σύμπαν. Η αδιευκρίνιστη φράση του τίτλου "Free from what" [Ελεύθερη/ος από τι], μετέωρη μεταξύ ερωτήματος και διαπίστωσης, δίνει τον τόνο στον εσωτερικό, βαθιά αναστοχαστικό χαρακτήρα της έκθεσης.
Αστυγραφία / Urbanography. Η ζωή της πόλης τις δεκαετίες 1950-1970
Μία πρωτότυπη σύλληψη που παρακολουθεί τρεις δεκαετίες ραγδαίου μετασχηματισμού της μεταπολεμικής Ελλάδας και επικεντρώνει το ενδιαφέρον της στην αστικοποίηση και τον τρόπο που ο άνθρωπος συμμετέχει ή αντιστέκεται στη νέα συνθήκη που του υπαγορεύει το ολοένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον του. Για την ανίχνευση της ανθρώπινης εμπειρίας του αστικού βιώματος η έκθεση φέρνει σε συνομιλία τις εικαστικές τέχνες –ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική, εγκαταστάσεις, φωτογραφία, σχέδια και αφίσες– με αποσπάσματα από τον δημοφιλή ελληνικό κινηματογράφο, τις ταινίες κριτικού ρεαλισμού και τις έκκεντρες αφηγήσεις. Παρουσιάζοντας 77 δημιουργούς, 202 εικαστικά έργα και 21 ταινίες, η "Αστυγραφία" επιχειρεί να χαρτογραφήσει το συνολικό εύρος της έννοιας "αστικό βίωμα" σκιαγραφώντας το κοινωνικό υποκείμενο εντός της πόλης, με όλη τη γοητεία που μπορεί να του ασκεί αλλά και με όλους τους περιορισμούς ή και τους αποκλεισμούς που τη συνοδεύουν, "με την εκθεσιακή αφήγηση να μετακινείται διαρκώς από τη μεγάλη στη μικρή κλίμακα, από την πανοραμική λήψη στο κοντινό πλάνο", όπως εξηγεί η διευθύντρια της ΕΠΜΑΣ και επιμελήτρια της έκθεσης, Συραγώ Τσιάρα. Σύμφωνα με το επιμελητικό σκεπτικό, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η αστικοποίηση, η ανοικοδόμηση και η μετανάστευση –εσωτερική και εξωτερική– προσδιορίζουν καθοριστικά το πλαίσιο των ραγδαίων αλλαγών που συμβαίνουν στην ελληνική κοινωνία. Το αστικό τοπίο μεταβάλλεται ριζικά με την αντιπαροχή και τη σταδιακή εξαφάνιση της μονοκατοικίας. Η καθημερινή ζωή αλλάζει με την εξάπλωση της αστικής κουλτούρας, την ανάδυση της κοινωνίας του θεάματος και της κατανάλωσης, τις νέες εμπειρίες που προσφέρει η πόλη. Η πόλη γίνεται το κατεξοχήν πεδίο συγκρότησης ταυτοτήτων για εσωτερικούς και εξωτερικούς μετανάστες, ενώ η κλίμακα, ο ορίζοντας και η αίσθηση αλλάζουν δραματικά με την κατασκευή πολυκατοικιών και σύγχρονων εμπορικών καταστημάτων, τη διάνοιξη δρόμων, τη δημιουργία πλατειών, την πύκνωση της κυκλοφορίας ανθρώπων και οχημάτων. Διαμορφώνονται καινούργιες σχέσεις ανάμεσα στο μητροπολιτικό κέντρο, τη συνοικία, το προάστιο, τις προσφυγικές γειτονιές, την εκτός σχεδίου αυθαίρετη δόμηση. Ενώ το μέσο βιοτικό επίπεδο βελτιώνεται, ταυτόχρονα εμφανίζονται νέοι κοινωνικοί διαχωρισμοί και αποκλεισμοί. Οι καλλιτέχνες ερμηνεύουν τις αλλαγές που συμβαίνουν στο αστικό τοπίο, την ανθρωπογεωγραφία και τη διασύνδεση υλικού και έμψυχου περιβάλλοντος, παρελθόντος και παρόντος. Αρχικά κυριαρχούν η νοσταλγία, οι στερεοτυπικές ή εξιδανικευτικές αφηγήσεις μιας ιδιαίτερης αστικής ταυτότητας που αλλοιώνεται μαζί με τα νεοκλασικά σπίτια που καταπίνουν οι οικοδομές, ενώ η τέχνη προσπαθεί να διασώσει την πόλη που εξαφανίζεται. Καθώς οι καλλιτεχνικές αναπαραστάσεις του αστικού μετασχηματισμού συλλαμβάνουν ένα νοερό παλίμψηστο εμπειριών και συναισθημάτων σε μια φαντασιακή συνύπαρξη διαφορετικών εποχών, το έργο τέχνης αποκτά σκηνογραφική διάσταση. Η πόλη επινοείται ως σκηνικό, οι δημιουργοί επιλέγουν την οπτική γωνία και συνθέτουν το κάδρο αντλώντας αναφορές από την πραγματικότητα, τη μνήμη και την επιθυμία. Κατά τη δεκαετία του 1960 αναδεικνύεται η ρεαλιστική πρόθεση ορισμένων δημιουργών να επισημάνουν τα προβλήματα και τις αντιθέσεις της καθημερινής ζωής στη μεγαλούπολη με κριτική ματιά. Προς το τέλος της ιστορικής περιόδου που εξετάζει η έκθεση, η υλικότητα αποκτά καινούργιο νόημα στο έργο καλλιτεχνών που εξετάζουν εννοιολογικά τη διάσταση του αστικού βιώματος. Η έκθεση περιλαμβάνει 200 εικαστικά έργα, εκ των οποίων τα μισά προέρχονται από τη Συλλογή της Εθνικής Πινακοθήκης και τα υπόλοιπα συμπεριλαμβάνονται στην έκθεση κατόπιν δανεισμού από δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές. Στην έκθεση προβάλλονται 21 κινηματογραφικές ταινίες (αποσπάσματα από 17 ταινίες μεγάλου μήκους και 4 πλήρεις ταινίες μικρού μήκους). Αρθρώνεται σε 7 ενότητες που φέρουν τους τίτλους: "Σκηνογραφία", "Νοσταλγία", "Γιαπί", "Κοντινό Πλάνο", "Θέαμα", "Όνειρα και Συγκρούσεις", "Υλικότητες".
Νίκος Ούτσικας. Fragments of a Morbid Life
Η έκθεση προσομοιώνει την ατμόσφαιρα του βωβού κινηματογράφου. Μια σειρά σκληρών αλλά αληθινών εικόνων συνθέτουν μια απόπειρα καταγραφής των προβλημάτων, σχετικά με τα μεγάλα μυστήρια της ζωής όπως είναι η επιστήμη, ο θάνατος, η ψυχολογική βία, ο πόλεμος, η θρησκεία και την πιθανή ταύτιση μεταξύ αυτών των θεμάτων σύμφωνα με την κοσμογονία του καλλιτέχνη.
Σέ γνωρίζω ἀπό τήν ὄψι: Πρόσωπα του '21
Συνηθισμένοι άνθρωποι σε ασυνήθιστες καταστάσεις, θα μπορούσε να είναι ο υπότιτλος και η απεικονιστική αναζήτηση της έκθεσης, που επιχειρεί να επανασυστήσει τα πρόσωπα του '21 και να τα επανατοποθετήσει στην ανθρώπινη διάστασή τους. Οι αγωνιστές-πρωταγωνιστές και οι δευτεραγωνιστές-άνθρωποί τους, οι ηλικιωμένοι, οι γυναίκες και τα παιδιά, οι επιφανείς μα και οι αφανείς καθημερινοί ήρωες που εκλήθησαν λόγω των ειδικών συνθηκών να υπερβούν τον εαυτό τους, υποδέχονται τους επισκέπτες συνενώνοντας θραύσματα χαρακτηριστικών, ενδυμάτων εποχής, αντικειμένων, ανθρώπων και ηρώων, και γίνονται οι αναβλύζουσες πηγές για τα σύγχρονα έργα της έκθεσης. Έργα από τις συλλογές του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου – ιστορικά πορτρέτα γνωστών και αγνώστων Ελλήνων της εποχής του Αγώνα της Ανεξαρτησίας, όπλα, προσωπικά αντικείμενα κ.λπ. – τοποθετούνται σε κοινή εγκατάσταση με δημιουργίες σύγχρονων διακεκριμένων Ελλήνων εικαστικών, προτείνοντας από κοινού μια νέα οδό προσέγγισης των φυσικών πρωταγωνιστών του '21, πέρα και πίσω από την τυποποιημένη εικόνα τους. Πυρήνα της έκθεσης αποτελούν τα σύγχρονα πορτρέτα πρωταγωνιστών και μη της Ελληνικής Επανάστασης που ο κάθε συμμετέχων εικαστικός επέλεξε να φιλοτεχνήσει, προτάσσοντας την ανθρώπινη διάσταση εκείνων που έδωσαν καταγεγραμμένες και αφανείς μάχες στο όνομα ενός έθνους. Στην έκθεση, η ποίηση του Διονύσιου Σολωμού, με την κραταιά εικονοπλαστική της δύναμη, έρχεται να νοηματοδοτήσει τα εκθέματα και να καταδείξει την ανεξίτηλη επίδραση του σολωμικού λόγου στη νεοελληνική ποίηση. Η ανθολόγηση αποσπασμάτων νεότερων και σύγχρονων ποιητών αναδεικνύει την άρρηκτη σύνδεση της ποίησης με την ιστορία και τη διαχρονική λειτουργία της ως μέσου αναστοχασμού του ελληνικού Αγώνα της Ανεξαρτησίας σε μεταγενέστερες περιόδους. Η έκθεση παρουσιάζεται στο πλαίσιο των 200 χρόνων από τη συγγραφή του έργου «'Yμνος εἰς τήν Ἐλευθερίαν» του Διονύσιου Σολωμού.
Living in-between
Στα πλαίσια του Refugee Week Greece, το T.A.F. / the art foundation παρουσιάζει μια εικαστική έκθεση κάτω από τη φετινή θεματική του φεστιβάλ που είναι η «συμπόνια». 9 καλλιτέχνες και καλλιτεχνικές ομάδες συνομιλούν πολυμεσικά με το προσφυγικό στο παρελθόν αλλά και στο σήμερα, την έννοια της αλληλοβοήθειας, την προσωπική τους ματιά στη συμπόνια, τη σκληρότητα του ξεριζωμού αλλά και την πραγματικότητα της καθημερινής ζωής των προσφύγων.