Η γκαλερί Dio Horia Ακρόπολη παρουσιάζει δύο νέα σόλο πρότζεκτ από 6 Απριλίου: τον "Ιστώνα" της Ηλιοδώρας Μαργέλλου, ένα σόλο πρότζεκτ που αποτελείται από συνολικά δεκατρία νέα έργα της Ελληνοελβετίδας καλλιτέχνιδας, και την ατομική έκθεση του Rhys Lee, "Μερικές φορές είμαι δέντρο", με δέκα μεγάλης κλίμακας ελαιογραφίες σε καμβά και οκτώ μικρότερης κλίμακας παστέλ σπουδές σε ένα μοναδικό χάλκινο γλυπτό που φιλοτέχνησε ο Αυστραλός διαμεσικός καλλιτέχνης.
"Ιστώνας"
Στην κλασική Ελλάδα, οι γυναίκες περνούσαν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας τους στον γυναικωνίτη, ή "γυναικείον", στον επάνω όροφο του σπιτιού, όπου οι μητέρες μεγάλωναν τα παιδιά τους ή ασχολούνταν με το γνέσιμο και την υφαντική. Η Ηλιοδώρα Μαργέλλου επανεξετάζει την ιστορία και τοποθετεί αυτόν τον ιδιωτικό χώρο στο κατώτερο επίπεδο του παραρτήματος Ακρόπολης της γκαλερί Dio Horia. Οικοδομείται έτσι ένας ιδιαίτερος τύπος ναού, αφιερωμένος σε ισχυρές γυναικείες θεότητες, όπως η Αθηνά, η Αράχνη και η Άρτεμις Χρυσηλάκατος, ο οποίος εξαίρει την υπομονή και τη φροντίδα ως θηλυκές ιδιότητες που μετουσιώνονται μέσω της σιωπηρής πράξης της ύφανσης και του κεντήματος, και αποσκοπεί στην εξημέρωση των ηθών και στην αντιστάθμιση της αναγκαστικής κοινωνικής απομόνωσης, διασφαλίζοντας ένα άνοιγμα στον εσωτερικό κόσμο των γυναικών μέσω αθόρυβων τρόπων έκφρασης.
Στην εγκατάσταση του "Ιστώνα", η αφήγηση της Μαργέλλου ξετυλίγεται μέσα από επαναλαμβανόμενες χειρωνακτικές κινήσεις, σε δύο ξεχωριστές σειρές χειροποίητων κεντημάτων και υφαντών σε μεταλλική σήτα –τη σειρά Εποχές (δηλ. Θα σ’ αγαπώ όπως σήμερα όλο τον χρόνο (καλοκαίρι, φθινόπωρο, χειμώνα, άνοιξη)) και τη σειρά Νοσταλγία (δηλ. Θέλω να κάνω τη νοσταλγία φίλη μου (νόστος, πόνος, κλέος))– που αντανακλούν και τη μικτή καταγωγή της καλλιτέχνιδας, ως μια προσπάθεια αναπαράστασης των μοναδικών τοπογραφικών και μυθολογικών στοιχείων που ιστορούν την ελληνική κληρονομιά και κοινωνία. Οι τίτλοι των έργων θυμίζουν στίχους κάποιου γνώριμου τραγουδιού· όπως είπε ο καθηγητής Gregory Nagy, συζητώντας για τον Όμηρο και τους λυρικούς ποιητές, "η δημιουργία ενός τραγουδιού μπορεί να εκφραστεί μεταφορικά μέσω της δημιουργίας ενός υφάσματος".
Τα έργα συνυπάρχουν στον ίδιο χώρο ως αιωρούμενα, αυτόνομα σώματα, ώστε να δημιουργούν ένα εμβυθιστικό οπτικό παιχνίδι. Αξιοποιώντας ανακλαστικές επιφάνειες και χρησιμοποιώντας το νήμα για να κεντήσει, να υφάνει και να προσθέσει χάντρες στα έργα της, η καλλιτέχνις προσκαλεί τον θεατή να βιώσει τον ελληνικό "τόπο" ως αναφορά στα άφθονα χρώματα των πολυάριθμων ελληνικών νησιών και στο περιβόητο στοιχείο του ήλιου ως πηγής φωτός, σε συνδυασμό με τη μακραίωνη παράδοση των γυναικείων "ρόλων" και τη εσαεί εν εξελίξει συζήτηση σχετικά με τη νοσταλγία για έναν παρελθόντα μη-χώρο και τη συνεχιζόμενη ένταση της εποχής μας.
Στον "Ιστώνα", ο χρόνος εξελίσσεται και συνεχίζει να ρέει, τα συναισθήματα παραμένουν φαινομενικά ίδια όμως σταδιακά αλλάζουν σε ένταση, και οι γυναίκες –συμπεριλαμβανομένης της καλλιτέχνιδας– αναζητούν οπτική και εσωτερική ισορροπία. Ποικίλα υλικά συγκροτούν μια παιγνιώδη ένωση που επιζητά να υπερβεί τα όρια ανάμεσα στην αρχιτεκτονική οριοθέτηση του χώρου, τη διαπερατότητα του υφάσματος και το απώτατο ταξίδι της ψυχής που είναι η τέχνη.
"Μερικές φορές είμαι δέντρο"
Η μοναδική, πειραματική και ακατέργαστη πρακτική του Rhys Lee αποκαλύπτει μια εξαιρετικά διαισθητική διαδικασία. Μετατοπίζοντας τα όρια μεταξύ αναπαράστασης και αφαίρεσης, ο καλλιτέχνης προβάλλει μια αιθεριότητα, δημιουργώντας αναμνήσεις σε μια στιγμή καθαρτήριας απελευθέρωσης που εκφράζεται μέσα από μια ζωηρή χρωματική παλέτα, φαρδιές πινελιές, αραιές αλλά αιχμηρές λεπτομέρειες και ανάγλυφες σπλαχνικές μορφές. Η καλλιτεχνική διαδικασία ποικίλλει καθώς, ξεκινώντας από λίγα προσχέδια, η αρχική πρόθεση του Lee συχνά υποχωρεί, αφήνοντας τα έργα τέχνης να αποκαλυφθούν από μόνα τους στον κόσμο.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, τα έργα της σειράς "Μερικές φορές είμαι δέντρο" ("Μερικές φορές είμαι δέντρο #1, #2, #3, #4, #5, #6, #7, #8") ξεκίνησαν ως προσχέδια για πίνακες ζωγραφικής και κατέληξαν σπουδές στο επιβλητικό μπρούντζινο γλυπτό με τον ίδιο ακριβώς τίτλο όπως και η τρέχουσα έκθεση. Ενώ τα παστέλ έργα προηγήθηκαν, ο καλλιτέχνης συνειδητοποίησε κατά την προετοιμασία της έκθεσης ότι αυτά δεν εξελίχθηκαν ποτέ σε ζωγραφικούς πίνακες, αλλά εντέλει άνοιξαν τον δρόμο προς την εντυπωσιακή τρισδιάστατη μορφή που πήραν μέχρι το τέλος της φιλοξενίας του.
Παράλληλα, η σειρά "Apple Escape" ("Apple Escape #1, #2, #3, #4") περιλαμβάνει πολύ πιο αφηρημένες συνθέσεις. Το θέμα έχει αναχθεί σε ατόφιο χρώμα και μορφή, και ένα και μόνο μήλο είναι ίσως το μόνο οπτικό στοιχείο που παραμένει άθικτο και διατηρεί τον θεατή συνδεδεμένο με την πραγματικότητα καταμεσής πολύχρωμων γραμμών και γεωμετρικών σχημάτων. Η όραση θολώνει, με το μυαλό εντελώς απορροφημένο να σχεδιάζει μια απόδραση που δεν έχει ακόμα πραγματοποιηθεί.
Τέλος, στα έργα "The Orchard sitter", "Apple eyes", "Reflection with a red apple", "The Apple thief", "Delights and Golden delicious", φαίνεται να ξετυλίγεται μια σουρεαλιστική εκδοχή μιας άκρως οικείας ιστορίας, με μια κεντρική μορφή να περνά ανέμελα την ώρα της μέχρι που μπαίνει σε πειρασμό από ένα αντικείμενο του πόθου και στη συνέχεια, ανήμπορη να αντισταθεί, εστιάζει στο τρόπαιο που ξεπηδά διαρκώς παντού, ώσπου τελικά υποκύπτει στο αρχέγονο, αν και υποτίθεται απαγορευμένο, ένστικτο.
Εν όψει της επικείμενης επίσκεψής του στα Dio Horia, ο καλλιτέχνης εμφανίζεται πολύ νοσταλγικός. Αφήνοντας πίσω του τη σεζόν συγκομιδής των μήλων στο Μπρίσμπεϊν, ο Lee χρησιμοποιεί παρ’ όλ’ αυτά τα αγαπημένα του μη-φρούτα ως σκηνικά αντικείμενα, οπτικοποιώντας ένα σύμβολο που περικλείει την πλούσια γεύση της πατρίδας του και παραπέμπει σε κάτι ευχάριστο και παρήγορο για τους περισσότερους, απαλλαγμένο από κάθε θρησκευτική ή ηθική συνπαραδήλωση. Στην ουσία, αυτό ίσως συμπυκνώνει το κοσμικό όραμα του καλλιτέχνη: είναι προτιμότερο να παραδινόμαστε στη χαρά της ζωής, αφήνοντας κατά μέρος όλες τις άκαρπες αναζητήσεις για μια βαθύτερη, περίπλοκη εξήγηση, υπεραναλύοντας κάθε συμβάν, κάθε κίνηση, κάθε παρορμητική μας απόφαση. Μερικές φορές, είναι καλό να προσπαθούμε να δραπετεύουμε από τα τετριμμένα. Μερικές φορές, είναι προτιμότερο να αφηνόμαστε απλώς να είμαστε.
Εγκαίνια: 6/4 (7-10 μ.μ.)
Info: Dio Horia | 6/4-6/5 | Ώρες λειτουργίας: Δευτ.-Παρ.: 11 π.μ. - 7 μ.μ., Σαβ: 11 π.μ. - 6 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
© φωτογραφίας εξωφύλλου: "Apple escape #4". Oil on canvas, 71 x 96.5 cm, 2022