Τι αποκαλύπτει η νέα έρευνα των Forensic Architecture για τη φωτιά στη Μόρια

Το State of Concept από το 2021 προσκαλεί επιμελητές, καλλιτέχνες και πολιτιστικές συλλογικότητες να επιμεληθούν ένα πρόγραμμα: φέτος συνεργάζεται για δεύτερη φορά με τoυς Forensic Architecture (FA) και την οργάνωση  Forensis με έδρα το Βερολίνο. Οι FA/Forensis παρουσιάζουν μια νέα έρευνα, που κατακλύζεται από ένα πρόγραμμα που περιστρέφεται γύρω από τρεις θεματικές των ερευνών πάνω στις οποίες εργάζονται τα τελευταία επτά χρόνια, και παρουσιάζεται από τις 8 Μαρτίου έως τις 10 Ιουνίου.

Η έρευνα θα λειτουργήσει ως σημείο αναφοράς για ολόκληρο το πρόγραμμα. Ξεκινώντας από τα θέματα που σχετίζονται με αυτό που έγινε γνωστό ως προσφυγική κρίση και τον τρόπο με τον οποίο η τεχνολογία παρακολούθησης και η νεκροπολιτική σχετίζονται με αυτήν, μελετητές, ακτιβιστές, καλλιτέχνες και θεωρητικοί καλούνται να σκεφτούν από κοινού πώς να φροντίσουν την αλήθεια σε ένα πρόγραμμα που θα παρουσιαστεί τους επόμενους μήνες. Το State of Concept με τους Forensic Architecture/Forensis και το γραφείο Rosa Luxembourg Stiftung στην Ελλάδα, θα συνεργαστεί με πληγείσες κοινότητες, ακτιβιστές, νομικές και ερευνητικές ομάδες.

Τι αποκάλυψε η έρευνα των Forensic Architecture / Forensis

Τα ξημερώματα της 8ης Σεπτεμβρίου 2020, μία μεγάλη φωτιά ξέσπασε στον προσφυγικό καταυλισμό της Μόριας στη Λέσβο, εκτοπίζοντας χιλιάδες ανθρώπους και μετατρέποντας σε στάχτη το επίκεντρο του Ευρωπαϊκού "αρχιπέλαγου εγκλεισμών". Λίγες μόλις μέρες μετά τη φωτιά, η αστυνομία συνέλαβε έξι νεαρούς αιτούντες άσυλο (που έγιναν γνωστοί ως οι Μόρια 6) πέντε εκ των οποίων ανήλικοι, και τους κατηγόρησαν για εμπρησμό. Οι "Μόρια 6" καταδικάστηκαν σε δύο διαφορετικές δίκες τις οποίες διεθνή μέσα περιέγραψαν ως "παρωδίες δικαιοσύνης", με πέντε από τα έξι άτομα να καταδικάζονται βάσει της κατάθεσης ενός και μόνου μάρτυρα, ο οποίος δεν εμφανίστηκε ποτέ στο δικαστήριο.

Στο πλαίσιο της επερχόμενης εκδίκασης της έφεσης στη Λέσβο, στις 6 Μαρτίου, ανατέθηκε από τους δικηγόρους των κατηγορούμενων στους Forensic Architecture/Forensis, να δημιουργήσουν μια ψηφιακή αναπαράσταση της εξάπλωσης της φωτιάς και να ελέγξουν τα στοιχεία που έδωσε ο επίμαχος μάρτυρας. Μελετώντας ώρες οπτικοακουστικού υλικού από τη νύχτα της φωτιάς, η έρευνα, που δημοσιεύεται για πρώτη φορά στη συνέντευξη τύπου, αποκαλύπτει σημαντικότατες ανακρίβειες στην κατάθεση του μάρτυρα, και εγείρει αμφιβολίες για την αξιοπιστία των πειστηρίων που οδήγησαν στην καταδίκη των νεαρών αιτούντων άσυλο.

Η έρευνα συγκειμενοθετεί την καταστροφική φωτιά ως την τελευταία σε μια σειρά 247 πυρκαγιών στον καταυλισμό της Μόριας, απόρροια των επισφαλών και επικίνδυνων συνθηκών διαβίωσης στην εκτός πλαισίου πυκνοκατοικημένη προσφυγική δομή, καταδεικνύοντας, έτσι, πως αποτέλεσε ένα κατ’ ουσίαν αναμενόμενο γεγονός.

Στη συνέντευξη τύπου έγινε λεπτομερή παρουσίαση της μελέτης από τους/τις ερευνητές/ριες των FA/Forensis, καθώς και πληροφορίες για τη δίκη από τους/τις δικηγόρους, ενώ δόθηκαν επιπλέον πληροφορίες για το "Moria Trial Watch", ένα νεοσυσταθέν παρατηρητήριο που θα συμβάλει στην κάλυψη της δίκης, μια πρωτοβουλία του Solomon και του omniatv με την υποστήριξη του ελληνικού παραρτήματος του ιδρύματος Rosa Luxemburg και του State of Concept Athens.

Συμμετέχουν: Έφη Δούση, Βίκυ Αγγελίδου, Νατάσα Νταϊλιάνη, Βασίλης Ψώμος, συνήγοροι υπεράσπισης Δήμητρα Ανδρίτσου, Στέφανος Λεβίδης, Forensic Architecture/Forensis Σταύρος Μαλιχούδης, Solomon

Περισσότερες πληροφορίες για την έρευνα μπορείτε να διαβάσετε στην ιστοσελίδα του State of Concept Athens.