Το ΛΑΛΑ δεν είναι από τους χώρους που ξεχωρίζουν από μακριά και σε τραβάνε να τους επισκεφθείς, πρέπει να ψάξεις προσεκτικά για να το εντοπίσεις. Δεν κρύβεται τυχαία σε μια πολυκατοικία στη γειτονιά της Βικτώριας, οι δημιουργοί του είναι απολύτως συνειδητοποιημένοι ως προς τους στόχους τους. Περισσότερο από ένας χώρος τέχνης είναι ένας χώρος συνδιαλλαγής, πειραματισμού και έκφρασης της δημιουργικότητας, όπως μας το περιγράφουν οι εμπνευστές του, που επιθυμεί να ρίξει φως στην ιστορία της Avant-garde, κουήρ και πιο underground τέχνης, αλλά και να δώσει φωνή στις πιο περιθωριοποιημένες ομάδες.
Όσο για την προέλευση του ονόματος, στην ομάδα το ΛΑΛΑ ηχεί σαν μια πιο camp εκδοχή της λέξης νταντά. "Επίσης, εκτός από το τραγουδιστό του πράγματος (λα-λα-λα), είναι και μια λέξη που συναντάται συχνά στην καλιαρντή διάλεκτο, σημαίνοντας διάφορα πράγματα: τη βόλτα, την τρέλα, την πιάτσα και πολλά άλλα" μας εξηγούν.
Γιατί όμως σπίτι; Η ιδέα ήταν να δημιουργηθεί ένας χώρος όπου θα μπορεί να διατηρηθεί ένα χαμηλό προφίλ και τα άτομα θα αισθάνονται ασφάλεια να εκφραστούν ελεύθερα, ειδικά η κουήρ κοινότητα. Το διαμέρισμα στην οδό Δεριγνύ 39, που αρχικά άνηκε στη drag queen Veronique Tromokratisch, επανασυστήθηκε ως το DIY αυτοργανωμένο εγχείρημα ΛΑΛΑ στα μέσα του ’22, όταν 6 καλλιτέχνες και ακτιβιστές ένιωσαν την επιθυμία να αντιτεθούν στις συνήθειες που υιοθέτησε ο κόσμος μετά την καραντίνα: "Δε θέλαμε να παραδοθούμε στους θεσμούς και να μπούμε σε μεγάλους πολιτιστικούς οργανισμούς, γιατί τώρα όλα τα μικρά πράγματα έχουν παραγκωνιστεί και αισθανόμασταν ότι λείπει το κομμάτι της διαπροσωπικής επαφής".
Παράλληλα, οι καλλιτέχνες μάς λένε ότι ήθελαν "να είναι σπίτι και συγκεκριμένα να βρίσκεται σε όροφο γιατί πλέον στη γειτονιά είναι ορατό το φαινόμενο του αστικού εξευγενισμού (gentrification). Δε θέλαμε να φαινόμαστε πολύ ή να καταλαμβάνουμε μεγάλο χώρο γιατί θεωρούμε ότι είναι μια περιοχή που πρέπει να παραμείνει μεταναστευτική, να μη χάσει αυτό το στοιχείο της ταυτότητάς της. Η ιδέα ενός σπιτιού που συντηρούμε εμείς οι ίδιοι βοηθάει να το διατηρήσουμε αυτό και να μη μεταφερθούμε σε κάποιο μεγαλύτερο χώρο".
Αν και δεν έχει κλείσει ούτε ένα χρόνο από τότε που ξεκίνησε τις δράσεις του, το ΛΑΛΑ ήδη έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον του κοινού, σε σημείο που καμιά φορά είναι δύσκολο να χωρέσουν οι επισκέπτες μέσα σε έναν τόσο μικρό χώρο. Ωστόσο οι ιδρυτές του δε θα ήθελαν σε καμία περίπτωση να μεταφερθούν για πολλούς λόγους: "Αφενός οι διάφορες δράσης που γίνονται στα ισόγεια ανεβάζουν τα ενοίκια επιβαρύνοντας την περιοχή, αφετέρου γνωρίζουμε ότι οι καλλιτέχνες δοκιμάζουν πιο "επικίνδυνα" και πειραματικά πρότζεκτ όταν βρίσκονται μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον. Επίσης έτσι δεν χρειάζεται να μπούμε στην αγχωτική διαδικασία διοργάνωσης ενός μεγαλύτερου event που έχει και περισσότερες απαιτήσεις".
Εξάλλου, έχοντας πειραματιστεί με διαφόρων ειδών καλλιτεχνικών πρότζεκτ σε διοργανώσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό, οι καλλιτέχνες δε νιώθουν την ανάγκη να ασχοληθούν ξανά με ανάλογες δράσεις, ειδικά όταν βλέπουν πως το κουήρ στοιχείο έχει εμπορευματοποιηθεί και οι θεσμοί το οικειοποιούνται περισσότερο για διαφήμιση, χωρίς να το υποστηρίζουν πραγματικά ή με την απαραίτητη γνώση. Ακόμα και τα drag shows που έχουν αγαπηθεί πολύ την τελευταία περίοδο από το κοινό, κυμαίνονται περισσότερο στα όρια της ψυχαγωγίας και δε δίνουν στον κόσμο τη δυνατότητα να γνωρίσει καλύτερα ένα κομμάτι της ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητας.
Ακριβώς επειδή οι οργανισμοί προσεγγίζουν το κουήρ με έναν πιο επιφανειακό τρόπο και δεν υπάρχει ένας σοβαρός θεσμός να αναλάβει τη συγκέντρωση υλικού που αφορά τη ΛΟΑΤΚΙΑ+ ιστορία της Ελλάδας ή την πιο πειραματική και κουήρ ελληνική τέχνη, το ΛΑΛΑ αποφάσισε να επιχειρήσει από μόνο του μια γενική αρχειοθέτηση. Στη μικρή βιβλιοθήκη που υπάρχει στον χώρο μπορεί κανείς να βρει σχετικά αναγνώσματα, καθώς και θεωρητικά και καλλιτεχνικά βιβλία, περιοδικά και zines.
Τι συναντά κανείς μέσα σε ένα κουηρόσπιτο;
Ήδη από την είσοδο, με τον πολύχρωμο φωτισμό που θυμίζει ντισκοτέκ και τις αυτοσχέδιες κατασκευές, αντιλαμβανόμαστε το παιχνιδιάρικο ύφος του εγχειρήματος και αυτό που θέλει να μοιραστεί με το κοινό. Αναμφίβολα η σουρεαλιστική ατμόσφαιρα βοήθησε να στηθεί ένας πιο φιλόξενος χώρος για τους επισκέπτες και να αναπτύσσεται ένας πιο προσωπικός διάλογος στις συναντήσεις.
Ο χώρος διαρκώς εμπλουτίζεται με έργα, μερικά από αυτά φιλοτεχνημένα από διεθνείς καλλιτέχνες και ακτιβιστές που εργάστηκαν στον χώρο για residencies του κουηρόσπιτου, και άλλα που έφτιαξε η ομάδα του ΛΑΛΑ. Απέναντι από το δωμάτιο των residencies υπάρχει ένα στούντιο για nail art όπου διοργανώνονται παράλληλα εργαστήρια για την τέχνη του drag υπό την καθοδήγηση της Kangela Tromokratisch, καθώς και άλλες δράσεις. Βέβαια οι περισσότερες εκδηλώσεις γίνονται στο κυρίως δωμάτιο του διαμερίσματος, το οποίο χρησιμεύει ως αίθουσα προβολών, χώρος συζητήσεων αλλά και διοργάνωσης dinners. Εκεί λειτουργεί και η Κινηματογραφική Λέσχη Ανωμαλίας με μηνιαίες προβολές πειραματικών, κουήρ και underground ταινιών και video art (όλα με ελεύθερη είσοδο), σε μια προσπάθεια να γνωρίσει το ευρύτερο κοινό την πολυσύνθετη ιστορία του πειραματικού σινεμά.
Από τον τρόπο που έχει διαμορφωθεί το κάθε δωμάτιο και το εύρος των εκδηλώσεων που φιλοξενούνται, καταλαβαίνει κανείς γιατί το ΛΑΛΑ δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένας συνηθισμένος "χώρος τέχνης". Όπως προαναφέραμε, στόχος είναι η συνδιαλλαγή μέσα από τις διάφορες δράσεις που παρουσιάζονται, είτε μιλάμε για περφόρμανς και προβολές ταινιών ή για dinners και συζητήσεις γύρω από κοινωνικοπολιτικά και καλλιτεχνικά θέματα. Συχνά στο κάθε event υπάρχουν καλεσμένοι σκηνοθέτες/τριες, drag queens και γενικώς σύγχρονοι Έλληνες και ξένοι καλλιτέχνες, γεγονός που βοηθάει το κοινό να έρθει σε μια πιο άμεση επαφή και να συνομιλήσει με τους δημιουργούς, αντί να δει απλώς το έργο τους σε κάποια μεγαλύτερη διοργάνωση όπως ένα φεστιβάλ. Μέχρι τώρα έχουν παρουσιαστεί γύρω στις 30 εκδηλώσεις, χωρίς να υπάρχει πίεση για τη διοργάνωση υπερβολικά πολλών δράσεων. Αντιθέτως, φιλοξενούνται 3-4 events κάθε μήνα, αφού στόχος είναι να γίνει μια πιο ουσιαστική παρουσίαση του κάθε θέματος έτσι ώστε να γνωρίσει το κοινό ορισμένες πτυχές της Avant-garde καλλιτεχνικής δημιουργίας και όχι μόνο.
"Συνδυάζουμε την ταυτότητα με την πιο στριφνή και ιδιαίτερη δημιουργία" μας λέει η ομάδα. "Το κόνσεπτ είναι να κοιτάμε λεπτομερώς πώς να χωράμε εδώ μέσα πράγματα με τα οποία άλλοι χώροι δεν ασχολούνται τόσο. Το κοινό καμιά φορά μπερδεύεται με το γεγονός ότι πρόκειται για ένα σπιτάκι, αλλά η ερευνητική σκέψη για τα όσα παρουσιάζει, ελκύει το κοινό". Βέβαια επειδή σαν χώρος διαρκώς εξελίσσεται, το ΛΑΛΑ θεωρεί ότι αυτή η κατεύθυνση μπορεί να αλλάξει στο μέλλον και να υιοθετηθεί μια διαφορετική τακτική, ανάλογα και τις ανάγκες που προκύπτουν όσον αφορά το περιεχόμενο των πρότζεκτ που παρουσιάζονται. Για την ώρα το κουηρόσπιτο διατηρεί αυτή τη θεσμική χαλαρότητα και φιλόξενη διάθεση, πλασάροντάς τον εαυτό του ως ένα μέρος κοινωνικοποίησης, αντί έναν "ψυχρό" χώρο τέχνης.
Αν θέλετε να εξερευνήσετε το ΛΑΛΑ, την Κυριακή 19/2 θα βρίσκεται στον χώρο η ντοκιμαντερίστρια Εύα Στεφανή για να παρουσιάσει τις ταινίες της "Το Κουτί" (2004) και "Μέρες και Νύχτες της Δήμητρας Κ" (2021), ενώ την επόμενη εβδομάδα (26/2) θα πραγματοποιηθεί το δεύτερο μέρος των "\_W*o*я*d*S_/¯", μια μελέτη πάνω στις πολυμεσικές χρήσεις της ποιητικής γλώσσας. Αφετηρία της συζήτησης θα είναι το βιβλίο "Tender Buttons" της Gertrude Stein.