Η έκθεση, την οποία διοργανώνει η Σχολή Καλών και Παραστατικών Τεχνών Frances Rich του Deree – The American College of Greece σε επιμέλεια της Δάφνης Δραγώνα, αποτελεί μέρος του Arts Festival και θέτει ερωτήματα όπως το πώς και γιατί κάποιοι κόσμοι τελειώνουν ενώ άλλοι αναδύονται; Πώς περιπλέκονται το τέλος και η αρχή και ποιες μεταβάσεις και μεταμορφώσεις συμβαίνουν ενδιαμέσως; Ποιοι κόσμοι που τώρα χάνονται αξίζει να μείνουν στη μνήμη μας, και ποιοι που μόλις διαμορφώνονται είναι άξιοι φροντίδας; Η έκθεση αναφέρεται στην ανάγκη επανεφεύρεσης ουσιωδών τρόπων συνύπαρξης σε περιβαλλοντικό, κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο. Μέσα από τα έργα που φιλοξενεί, η έκθεση αμφισβητεί την ιδέα της ύπαρξης ενός και μόνο κόσμου και αναγνωρίζει την ύπαρξη και αλληλεξάρτηση διαφορετικών πραγματικοτήτων, αναγκών και δυνατοτήτων.
Ένας χάρτης από κλωστές καταγράφει τις διαδρομές που έκαναν οι Αθηναίοι κατά τη διάρκεια του λοκντάουν, μία βίντεο εγκατάσταση επιχειρεί να σπάσει τις πατριαρχικές γλωσσικές συμβάσεις, μια σειρά έργων ζωγραφικής επιχειρεί να αποτυπώσει τις αλλαγές που φέρνει ο ψηφιακός κόσμος στην ανθρώπινη συνείδηση, ένα δυαδικό ημερολόγιο που καταγράφει τις καλές και τις κακές μέρες της καλλιτέχνιδας και στη συνέχεια προβαίνει σε μια διαδικασία εξαφνισμού, ένα πολύχρωμο υφαντό παραβάν που κρύβεται και συγχρόνως εκτίθεται στη ματιά του επισκέπτη παραβαίνοντας τις συνηθισμένες πρακτικές του αργαλειού, όλα αυτά και άλλα εναλλακτικά έργα βρίσκονται στο "Weaving Worlds".
Οι κόσμοι που παρουσιάζονται είναι μυθοπλαστικοί και πραγματικοί, ανθρώπινοι και μη ανθρώπινοι, πολιτισμικοί και φυσικοί, πορώδεις και υπό συνεχή εξέλιξη. Κάποιοι από αυτούς ισορροπούν μεταξύ θυμήσεων και ονείρων –προσωπικών ή συλλογικών– και άλλοι φανερώνουν τον ρόλο της τεχνολογίας στη διαμόρφωση ή την αποδόμηση κόσμων. Με τα έργα τους, οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες αμφισβητούν συμβάσεις, κατασκευές και περιορισμούς, και δίνουν ιδιαίτερη σημασία σε στιγμές συνάντησης, μετάβασης και μετάλλαξης μεταξύ παλαιού και νέου με αναφορές τόσο στην παράδοση, όσο και στην ψηφιακή κουλτούρα. Βίντεο και ηχητικές εγκαταστάσεις, αντικείμενα και υφαντά, σχέδια και πίνακες δημιουργούν ένα ετερογενές πολυσύμπαν, όπου συνυφαίνονται αφηγήσεις, μέσα και πρακτικές από διαφορετικές γενιές καλλιτεχνών.
Από το 2012 λαμβάνει χώρα το ετήσιο Arts Festival του "Frances Rich School of Fine and Performing Arts" - το οποίο έχει πάρει το όνομά του από τη Frances Rich, τη γνωστή Αμερικανίδα γλύπτρια, η οποία είχε πραγματοποιήσει γενναιόδωρες δωρεές στο Κολλέγιο. Μεταξύ 2014 και 2016 οι εκθέσεις είχαν επιμεληθεί από τον Σωτήρη Μπαχτσετζή (2014, 2015) και τη Γαλήνη Νόττι (2016) -που εργάζονταν στο Κολλέγιο- με τη συμμετοχή έργων και καλλιτεχνών πέρα από αυτών της Συλλογής. Πρώτη εξωτερική επιμελήτρια ήταν η Εβίτα Τσοκάντα το 2017, ενώ ακολούθησαν τις επόμενες χρονιές ο Poka-Yio, η Ελπίδα Καραμπά, ο Χριστόφορος Μαρίνος και η Νάντια Αργυροπούλου στην πρώτη διαδικτυακή έκθεση του Κολλεγίου το 2021.
Στόχος της φετινής έκθεσης "Weaving Worlds”, η οποία εγκαινιάστηκε την Παρασκευή 20 Μαΐου και διαρκείς έως τις 25 Ιουνίου, είναι όπως μας είπε η επιμελήτριά της Δάφνη Δραγώνα "η δημιουργία και η αναδημιουργία κόσμων", μια τρόπον τινά "κοσμοπλασία", την ιδέα την οποία εμπνεύστηκε διαβάζοντας κατά τη διάρκεια της πανδημίας για ανθρωπολόγους της Λατινικής Αμερικής. Στην έκθεση, η οποία αποτελείται από έργα σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών αλλά και ιστορικά έργα των συλλογών του κολεγίου και στην οποία συμμετέχουν και δύο τελειόφοιτοι φοιτητές του τμήματος, κάθε καλλιτέχνης δουλεύει με διαφορετικά μέσα και διαφορετικές πρακτικές, με κοινό στοιχείο τον συμπλησιασμό διαφορετικών κόσμων. Συνεκτικός κρίκος, επομένως, σε ένα κατά τα άλλα ετερογενές εκθεσιακό περιβάλλον είναι η πολυφωνία και η συλλογικότητα.
Ο χώρος της έκθεσης, ο οποίος είναι ενιαίος με άσπρους τοίχους, γεγονός που αποτέλεσε πρόκληση για την Δραγώνα καθώς έχει κατά κύριο λόγο μεγάλη εμπειρία σε εκθέσεις black room με ψηφιακά μέσα, καλεί τη ματιά του θεατή να περιηγηθεί τριγύρω πριν πρώτα εστιάσει σε κάποιο από τα έργα τέχνης. Από τα πρώτα έργα που αντικρίζεις, το οποίο ανήκει στη Συλλογή του Αμερικάνικου Κολλέγιου της Ελλάδας, είναι το "Mutation” του Δημήτρη Γαβαλά (1940 - 1998), ενός γλύπτη με καταγωγή από την Τήνο, ο οποίος τη δεκαετία του ‘60 ακολούθησε πρωτοποριακές πρακτικές χύτευσης για να εικονοποιήσει τις αέναες αλλαγές που συμβαίνουν γύρω από τους ανθρώπους αλλά και στους ίδιους καθώς προσπαθούν να πλοηγηθούν σε έναν κόσμο διαρκώς εξελισσόμενο. Ενσωματώνοντας το στοιχείο της τύχης δημιούργησε μια πρωτότυπη δουλειά η οποία δεν θα μπορούσε να αναπαραχθεί με το ίδιο καλούπι.
Βασικός άξονας πολλών από τα έργα στην έκθεση είναι η σχέση του ανθρώπου με τη φύση η οποία διαβρώνεται ολοένα και περισσότερο. Αυτή η απουσία αρμονικής συνύπαρξης και ειρηνικής συμβίωσης ανάμεσα στον ανθρώπινο και τον φυσικό πολιτισμό αντικατοπτρίζεται αρκετά καθαρά σε έργα όπως το "Δεσμοί και Δεσίματα" της Δήμητρας Σκανδάλη, η οποία χρησιμοποιεί ως κύριο υλικό της φύκια περιπλεγμένα με κομμάτια πλαστικού που βρήκε σε παραλίες του Αιγαίου Πελάγους αλλά και του Ειρηνικού Ωκεανού για να σχολιάσει την επιβλαβή ανθρώπινη δραστηριότητα του ανθρώπου στις θάλασσες. Συγχρόνως, ο Στέφανος Λεβίδης, με τη δική του δημιουργία το "Ghost Habitats", η οποία αγγίζει τα όρια ακαδημαϊκής εργασίας και καλλιτεχνικής σύνθεσης, αποτυπώνει μια ορεινή περιοχή στην Πρέσπα, στα σύνορα Ελλάδας, Αλβανίας και Βόρειας Μακεδονίας, μέρος διάβασης των μεταναστών, το οποίο έχει πλέον εγκαταλειφθεί από τους ανθρώπους. Αυτό το χωριό, του οποίου οι υποδομές αποσυντίθενται και η φυσική ροή των πραγμάτων επανέρχεται, ανασυνθέτοντας το οικοσύστημα της περιοχής, πλάθει φυσικά σύνορα, των οποίων η προσπέλαση είναι ιδιαιτέρως δύσκολη και αντίξοη.
Με την έννοια του περάσματος και της διάβασης, ασχολείται και η Σοφία Ντώνα με το έργο της "Alternative Brennero", η οποία με τη χρήση των ψηφιακών μέσων, αποτυπώνει με βίντεο που έχουν πάρει μοτοσικλετιστές το εξαιρετικά δύσβατο περίφημο "Brenner Pass”, το ορεινό μονοπάτι ανάμεσα στην Ιταλία και στην Αυστρία , το οποίο πολλοί μετανάστες ρισκάρουν τη ζωή τους προσπαθώντας να περάσουν. Με αυτόν τον τρόπο κάνει ένα δικό της σχόλιο για τους τόσο διαφορετικούς κόσμους που "διασταυρώνονται" σε έναν κοινό τόπο.
Ένα από τα έργα που ξεχωρίζει στην έκθεση είναι το "Manyfesto” της καλλιτεχνικής ομάδας WordMord. Η ομάδα εξετάζει τη βία που χαρακτηρίζει συχνά τη γλώσσα και αποπειράται να επεκτείνει τα όριά της γλώσσας, προτείνοντας τη σωματικοποίηση της. Το έργο επιχειρεί τη ρήξη και την αποσταθεροποίηση των γλωσσικών συμβάσεων. Με αυτόν τον τρόπο απεκδύεται όποιων πατριαρχικών αντιλήψεων που είναι βαθιά ριζωμένες στον ιστό του γλωσσικού συστήματος.
Ένα ακόμη έργο που προσπαθεί να εγείρει ερωτήματα και προβληματίζει τον επισκέπτη για ζητήματα που ίσως δεν του είναι τόσο γνωστά, είναι το "wave tootsie” του Ανδρέα Ράγκναρ Κασάπη. "Ποια είναι η μικροδιαφορά στη μνήμη και πως επηρεάζει τις εικόνες του μέλλοντος;". Ο καλλιτέχνης μέσα από τους πίνακες ζωγραφικής του εξερευνά πως τα μέσα σε χρονολογική σειρά διαμορφώνουν τον τρόπο που θυμόμαστε, τα όνειρα, την πραγματικότητα και τον τρόπο αντίληψης μας. Μελετά λοιπόν το αποτύπωμα που αφήνει ο ψηφιακός τομέας στη συνείδηση.
Πολλά από τα έργα εκφράζουν εμπράγματα τη συλλογικότητα αλλά και τη συμπερίληψη, η οποία ήταν συστατικό κομμάτι στη διαδικασία δημιουργίας τους. Καλλιτέχνες όπως η Άννα Λάσκαρη και η καλλιτεχνική ομάδα MAENADS (Anne Duffau, Eλένη Ικονιάδου, Αφροδίτη Ψαρρά) ζήτησαν τη συμμετοχή του κόσμου στην έρευνά τους, συμπεριλαμβάνοντας στα έργα τους στοιχεία που μοιράστηκε μαζί τους, ανοίγοντας τη διαδικασία της τέχνης από το ατομικό επίπεδο στο κοινωνικό.
Εργα άλλοτε εμπνευσμένα κατά τη διάρκεια της καραντίνας, άλλοτε καρποί ετών, κάποτε με σχόλια κοινωνικά, άλλοτε ως περιβαλλοντολογικοί προβληματισμοί, έργα που χρησιμοποιούν τα απτά εργαλεία, όπως αυτά της χειροτεχνίας και της ύφανσης, ενώ άλλα εκφράζονται πλήρως μέσα από μια οθόνη, έργα με μουσική συνοδεία και άλλα εκκωφαντικά σιωπηλά. Η έκθεση αποτελεί ένα ανομοιογενές σύμπαν με τον πυρήνα όλων των έργων να είναι όμως ο ίδιος: η γέννηση και η αποσυναρμολόγηση κόσμων.
Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Μαργαρίτα Αθανασίου, Μαρία Βαρελά, Δημήτρης Γαβαλάς, Λίνα Θεοδώρου, Ανδρέας Ράγκναρ Κασάπης, Χρυσάνθη Κουμιανάκη, Άννα Λάσκαρη, Στέφανος Λεβίδης, Μιχάλης Λεκάκης, Σοφία Ντώνα, Δήμητρα Σκανδάλη, Πέτρος Τατσιόπουλος, Νόρι Τσουλουχά, Μάρω Φασουλή, Έφη Χαλυβοπούλου / Tim Ward / Νίκος Φάλαγγας, Ζωή Χατζηγιαννάκη / Κωνσταντίνος Χατζηνικολάου, Campus Novel, MAENADS (Anne Duffau / Ελένη Ικονιάδου / Αφροδίτη Ψαρρά), Charles Hustwick, WordMord (Ονλάνια πλοκάμι).
Διάρκεια έκθεσης: 21 Μαΐου - 25 Ιουνίου
*Το πρώτο έργο: Άννα Λάσκαρη, "Rattling Frames", 2020-2022, (https://rattlingframes.net/ RattlingFrames).
