Μια ξερολιθιά, φαγωμένα κούτσουρα απ’ το χρόνο, ένα σκαρί έξω απ’ τα νερά του, πηγάδια, μαύρες τρύπες κι άλλα ταπεινά αντικείμενα, τα οποία ξεδιαλέχτηκαν από το φυσικό τους χώρο για να πρωταγωνιστήσουν ως απομονωμένες εικόνες σε σχέδια σπάνιας καθαρότητας και λιτής χρωματικής παλέτας, αποτελούν τα βήματα στο δρόμο που χαράσσει ο Σωτήρης Σόρογκας γι πάνω από πενήντα χρόνια στη ζωγραφική, έχοντας αποτελέσει πυλώνα της μεταπολεμικής τέχνης.
Το Μουσείο του Ιδρύματος Β&Ε Γουλανδρή στην Αθήνα, ανατρέχοντας στην πλούσια συλλογή του ιδρυτικού του ζεύγους για να αποκαλύψει στο κοινό κομμάτια που δεν έχουν εκτεθεί ξανά, παρουσιάζει την περιοδική έκθεση "Σωτήρης Σόρογκας: Ο χρόνος της μνήμης στον εικαστικό λόγο" με είκοσι μεγάλων διαστάσεων πίνακες, οι οποίοι λόγω του ότι χρονολογούνται από το 1970 έως το 2010 και καλύπτουν ενδεικτικά αναγνωρίσιμες ενότητες του σπουδαίου εικαστικού, όπως τα ατίθασα "Άλογα", οι "Πέτρες" και τα "Ανοίγματα", προσδίδουν στην έκθεση τη διάσταση μιας μίνι αναδρομής, για να γνωρίσουμε ή να ξαναθυμηθούμε το "λεπτοκεντημένο", ποιητικό αποτύπωμα του Σόρογκα.
"Προσεγγίζοντας τα έργα του Σωτήρη Σόρογκα, μου γινόταν πρόδηλο ότι η ζωγραφική του αναδύεται ως φλόγα ψυχής και ότι ο εικαστικός λόγος του είναι απόρροια ενός ανθεκτικού, πιστεύω, στοιχείου, το οποίο αρδεύεται από τις αρχές της μεγάλης ζωγραφικής – αρχές που έχουν τις ρίζες τους στη στερεή διαχρονική μας παράδοση", σημειώνει στο συνοδευτικό κείμενο της έκθεσης που εγκαινιάστηκε μόλις ο επιμελητής και διευθυντής του μουσείου, Κυριάκος Κουτσομάλλης. "Την ώρα που το άσημο και ευτελές φαίνεται να φτάνει στο χείλος του αφανισμού, αντιτάσσει σθεναρά ρήτρες ανθεκτικότητας προκειμένου να διατηρήσει εν ζωή την απουσία. Εξωραΐζοντας τη φθορά, ελαχιστοποιεί την απώλεια".
Όπως έχει παραδεχτεί και ο ίδιος ο εικαστικός παλαιότερα, το θέμα της φθοράς ενυπάρχει σχεδόν εμμονικά στα έργα του. Μόνο που η φθορά της ύλης δεν προτάσσεται για να υπογραμμίσει το τέλος των πραγμάτων που έτσι κι αλλιώς είναι αναπόφευκτο, αλλά για να απομονώσει το "τσαλακωμένο" και να το φωτίσει απαλά ως κάτι το ιερατικό. Με τον τρόπο αυτό, οι εικόνες περνάνε στην αιωνιότητα, αποπνέοντας ελπίδα, δύναμη και λυρισμό. "Σε καιρούς που έννοιες συναφείς προς τις παραδοσιακές αξίες και αναφορές απαξιώνονται και αποϊεροποιούνται ως παράταιρες ή παράκαιρες, ο Σωτήρης Σόρογκας εκλαμβάνει αυτές τις αξίες ως κεφάλαια εθνικού χρέους και, πράος αλλά νουνεχής, ζωγραφίζει μέσα στη σιγή του στοχαστικού βάθους, εκεί δηλαδή όπου ευδοκιμεί το δημιουργικό πάθος και κεντρίζεται ο οίστρος της φαντασίας", σημειώνει στη συνέχεια ο Κυριάκος Κουτσομάλλης.
Όλα αυτά εκφράζονται σε μια λιτή αλλά τόσο μεστή σχεδιαστική γλώσσα, που κάνει τα θέματα να εξαϋλώνονται στο λευκό φόντο. Και αυτή η αίσθηση είναι η πρώτη που εντυπώνεται στον επισκέπτη εμπρός στους καμβάδες του, προτού περάσει σε δεύτερες και τρίτες σκέψεις, στο παιχνίδι μεταξύ φθοράς και τελειότητας, στην πνευματική αξία του καθημερινού, αλλά και τις συσχετίσεις των έργων με την παρακαταθήκη λόγιων και ποιητών, όπως του Σεφέρη, με τον οποίον ο Σόρογκας έχει πολλές συγγένειες στο στοχασμό.
Η έκθεση "Σωτήρης Σόρογκας: Ο χρόνος της μνήμης στον εικαστικό λόγο" συνεχίζεται έως αρχές Απριλίου.
