Ανδρέας Λόλης: Μυστήριο 77_Πίσω από το Θέατρο
Η σπονδυλωτή in situ εγκατάσταση του Ανδρέα Λόλη στο χωράφι πίσω απ’ το θέατρο της Ελευσίνας έχει από καιρό παραδοθεί στη φύση. Τα χόρτα έχουν ψηλώσει κι έχουν ανεπιτήδευτα αγκαλιάσει τα γλυπτά, δίνοντας την αίσθηση ότι ήταν πάντοτε εκεί – ένα δραματικό σκηνικό μιας αρχαιολογικής ανασκαφής που έμεινε στη μέση, με την υπόμνηση ότι κάποτε θα συνεχιστεί. Αυτή ήταν η γενική ιδέα που διαμορφώθηκε στον διάσημο Έλληνα γλύπτη, όταν του ανατέθηκε η παραγωγή στο πλαίσιο της Ελευσίνας 2023 – Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης: μια άχρονη ανασκαφή, όπου τα ευρήματα μυστηριωδώς απουσιάζουν.
Το αφήγημα της εγκατάστασης «Μυστήριο 77_Πίσω από το Θέατρο» προκύπτει μέσω μιας διαδρομής, αντίστοιχης μορφολογίας με εκείνη που διαμορφώνουν οι αρχαιολόγοι στις ανασκαφές τους. Τη διαδρομή αυτή καλείται να ακολουθήσει ο επισκέπτης, μπαίνοντας μέσα στο έργο και βιώνοντας μια μικρή αποκάλυψη σε κάθε ένα από τα διαδοχικά επεισόδια-σκηνές. Τα πεταμένα γάντια των αρχαιολόγων πάνω στο μουσαμά, ένα σεντόνι που καλύπτει οριζόντια μια γούβα στο έδαφος (άραγε, τι να κρύβεται από κάτω;), ένα πρόχειρο υπόστεγο κι οι παλέτες που περιφράσσουν την κεντρική ανασκαφή είναι μερικά απ' τα σημεία αυτής της «σκηνής». Ωστόσο, όσο πειστικά κι αν παίζουν το «ρόλο» τους, τίποτα δεν προδίδει την πραγματική τους υπόσταση – όλα, μα όλα, είναι φτιαγμένα από μάρμαρο.
Ο Ανδρέας Λόλης, έχοντας μακρά εμπειρία στη διαχείριση του μαρμάρου, αποτελεί μια μοναδική περίπτωση καλλιτέχνη που χειρίζεται την ψευδαίσθηση. Είναι όμως μιας μορφής ψευδαίσθηση, που –όπως επισημαίνει ο ίδιος– «προκύπτει μέσα απ' την αλήθεια: δεν υπάρχει κάποια επιτηδευμένη κίνηση, είναι γλυπτική με τα κλασικά μέσα που μέσω της εξάσκησης έφτασε στο σημείο της παραπλάνησης». Για την εγκατάσταση στην Ελευσίνα δούλεψε μαζί με τον αρχιτέκτονα Διονύση Σοτοβίκη και τον επιμελητή Χριστόφορο Μαρίνο, ο οποίος επισημαίνει ότι «η γλυπτική του Λόλη αποπνέει τέτοια οικειότητα που μετατρέπει τον κλειστό χώρο σε ανοιχτό αλλά και το ανάποδο, όπως συμβαίνει στο χώρο της Ελευσίνας».
Παλαιό Ελαιουργείο, Ελευσίνα | Έως 23/10 | Τρ.-Σάβ.: 5-9 μ.μ., Κυρ.: 11 π.μ.-1 μ.μ. & 5-9 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
ΓAK-ART: «Αφηγήσεις & Αναγνώσεις»
Τα διακόσια χρόνια που συμπληρώνονται απ’ την ελληνική επανάσταση συνεχίζουν να γεννούν εικαστικές εκθέσεις, οι οποίες κυοφορούνταν κατά το διάστημα του λοκντάουν, με πιο πρόσφατο παράδειγμα την έκθεση στην Ελληνοαμερικανική Ένωση με τη σύμπραξη ανάμεσα στην ίδια, το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού και τα Γενικά Αρχεία του Κράτους: είκοσι εννιά καλλιτέχνες του σήμερα (ανάμεσά τους οι Γιάννης Ψυχοπαίδης, Τάσος Μαντζαβίνος, κ.ά.) παρουσιάζουν νέες παραγωγής, με έμπνευση τα τεκμήρια απ’ τις μεγάλες στιγμές και τους ήρωες του 1821. Από 18/10. Επιμέλεια: Λουΐζα Καραπιδάκη.
Ελληνοαμερικανική Ένωση | 18/10-18/12 | Δευτ.-Παρ.: 12-8 μ.μ., Σάβ.: 10 π.μ.-2 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
Βαλέριος Καλούτσης: Reconstitution
Τη δεκαετία του ’70, ο εικαστικός Βαλέριος Καλούτσης που απεβίωσε πριν από επτά χρόνια, ξεκίνησε να επεκτείνει τη μελέτη του επί της τοπιογραφίας, εντάσσοντας το κολλάζ και το σχέδιο στο μέσο της φωτογραφίας που ήδη χρησιμοποιούσε. Έτσι προέκυψε ένα πρωτοποριακό σώμα έργων για την εποχή της εγχώριας παραγωγής, στο οποίο Χριστόφορος Μαρίνος εντοπίζει συν τοις άλλοις την πρώτη εικαστική αναφορά στις «επιπτώσεις της Ανθρωποκαίνου». Η πραγματική φύση από τις παραλίες της Κρήτης αλλά και τα τοπία της Προβηγκίας μετατρέπεται μέσω διαδοχικής επεξεργασίας σε φανταστική φύση. Τα έργα παρουσιάζονται στη γκαλερί a.antonopoulou.art από 21 Οκτωβρίου.
a.antonopoulou.art | 21/10-27/11 | Τετ.-Παρ.: 2-8 μ.μ., Σάβ.: 12-4 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
Andrew Levitas: Minamata
Ένα πολύπλευρο πρότζεκτ με κέντρο το περιβάλλον ξετυλίγεται στο Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή. Ο διακεκριμένος σκηνοθέτης, ζωγράφος και γλύπτης Andrew Levitas, επηρεασμένος βαθύτατα απ’ τον πατέρα του φωτογραφικού δοκιμίου W. Eugene Smith που κατέγραψε με το φακό του τις τραγικές συνέπειες της ρύπανσης από το εργοστάσιο της εταιρείας Chisso Corporation στην πόλη Minamata της Ιαπωνίας, ανέπτυξε ένα σώμα έργων που συνταιριάζει κι επεκτείνει όλες τις καλλιτεχνικές του ιδιότητες: ο Levitas αποτύπωσε αρχικά τις σκέψεις του σε ποιήματα και ζωγραφικούς πίνακες, πριν τους δώσει μια πιο ολοκληρωμένη μορφή με τη δημιουργία της ταινίας του «Minamata» (με πρωταγωνιστή τον Johnny Depp) και στη συνέχεια με τα μεταλλικά γλυπτά του, για τα οποία φημίζεται. Η ταινία κάνει πρεμιέρα στο αμφιθέατρο του μουσείου την Τετάρτη 20 Οκτωβρίου, ενώ η έκθεση με τα μεταλλικά γλυπτά θα παρουσιαστεί από 21 Οκτωβρίου, ενώ έπεται ένας κύκλος masterclass για παραγωγή ταινιών.
Μουσείο Β&Ε Γουλανδρή | 21/10-28/11 | Τετ.Κυρ.: 10 π.μ.-6 μ.μ., Παρ.: 10 π.μ.-8 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
Η μελαγχολία του φύλου
Από τη μία η έννοια της αυτό-αντίληψης και η κατασκευή του εαυτού μέσα στα ασαφή όρια του φύλου, από την άλλη η φροϋδική θεωρία περί πένθους και μελαγχολίας, αποτελούν τους βασικούς άξονες πάνω στους οποίους πατάει η νέα ομαδική έκθεση στο The Project Gallery, σε επιμέλεια Φαίδρας Βασιλειάδου και Θάνου Μακρή. Μια και τα έργα είναι πρόσφατης παραγωγής, η συζήτηση επεκτείνεται συμπεριλαμβάνοντας τα δεδομένα που γέννησε η πανδημία, ο εγκλεισμός κι η αγωνιώδη αναζήτηση μιας νέας κανονικότητας. Εγκαίνια την Παρασκευή 22 Οκτωβρίου.
Project Gallery (Νορμανού 3, 1ος όροφος, Μοναστηράκι) | 22/10-19/11 | Είσοδος ελεύθερη
Time Out
Το περασμένο καλοκαίρι, η ζωγράφος που εδρεύει στο Παρίσι Laure Mary Couégnias ταξίδεψε στη Μύκονο για ένα σύντομο residency στα Δύο Χωριά, απ’ το οποίο τα έργα που παρήχθησαν μαζί με άλλες παραγωγές του 2021 παρουσιάζονται στο αδελφό τμήμα της γκαλερί στη Φιλοθέη. Η σειρά «Time Out», ενσωματώνοντας το βίωμα της πανδημίας, εδράζεται σε χώρους εσωτερικούς, όπου οι ένοικοι έφυγαν αλλά δεν νιώθεις μοναξιά, διότι τα έπιπλα και τα αντικείμενα φαίνεται να ανέλαβαν τη θέση τους: στο φανταχτερό, σουρεαλιστικό-αλά-Μαγκρίτ στιλ της εικαστικού, οι συναντήσεις κι οι σχέσεις προΐστανται με ειλικρίνεια, παρά την απουσία, έτσι που η ζωγραφική της αποπνέει μια αίσθηση ονείρου αλλά και φρεσκάδας.
Δύο Χωριά (Μαντζουράνη 16, 2106714827) | Έως 7/11 | Τρ.-Παρ.: 11 π.μ.-7 μ.μ., Σάβ.: 11 π.μ.-3 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
Hein Koh: Can’t help myself
Το πανδημικό σοκ για την εικαστικό με έδρα το Μπρούκλιν Hein Koh σήμανε την επιστροφή της απ’ τη γλυπτική στη ζωγραφική, δουλεύοντας πάνω στο σύμπαν μιας πρωταγωνίστριας που είχε γεννήσει το 2019: της γυναίκας-μπρόκολο. Στο παιχνιδιάρικο pop-art ύφος που τη χαρακτηρίζει (πρόσφατα ανέλαβε μια μεγάλη ανάθεση για το Bronx Children’s Museum), η αμερικανίδα εφηύρε μια μορφή που ειρωνεύεται με χιούμορ το αφήγημα της αυτοβελτίωσης, αφού η ίδια η πραγματικότητα είναι γεμάτη τοξίνες. Τα έργα παρουσιάζονται στη γκαλερί Allouche Benias.
Allouche Benias | Έως 11/11 | Τρ-Παρ.: 11 π.μ.-7 μ.μ., Σάβ.: 11 π.μ.-5 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
Ήχος του Σαρακίου
Μέσα σε ένα μεγάλο γυάλινο κλωβό κρέμονται δεκαοχτώ κορμοί-κούτσουρα για κάτι περισσότερο από τριάντα χρόνια, εγκλωβισμένα σε ένα μικροκλίμα κατάλληλο για να αναπτυχθεί ένας τεράστιος αθέατος πληθυσμός στο εσωτερικό τους. Εάν σκύψεις ευλαβικά, ακουμπώντας το αφτί σου στα ποτήρια που είναι κολλημένα, θα διαπιστώσεις ότι συμβαίνει ένα λουκούλλειο φαγοπότι. Ο «Ήχος του Σαρακίου» με το επίμαχο έργο της περιόδου 1999-2004 ως πρωταγωνιστή αποτελεί την τρέχουσα ατομική έκθεση του Γιώργου Τσακίρη στη Roma Gallery, έως 8/11. Ο εικαστικός (και καθηγητής στην ΑΣΚΤ Θεσσαλονίκης) ήταν από τους τολμηρούς των 80’s-90’s, καθώς ανήγαγε τους ζωντανούς οργανισμούς και τις διεργασίες της φύσης σε παραδοτέο έργο, όπως έκανε με τις σφηκοφωλιές ή τις κλωσσομηχανές, στοιχεία των οποίων υπάρχουν και στην έκθεση.
Roma Gallery | Έως 8/11 | Δευτ., Τετ., Σάβ.: 10 π.μ.-4 μ.μ., Τρ., Πέμ.-Παρ.: 10 π.μ.-8 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
