Ο καλλιτέχνης που «δάμασε τον μαγνητισμό», όπως τον χαρακτήριζε η Independent σ’ ένα αφιέρωμα μετά το θάνατό του το 2019, δεν θα μπορούσε παρά να υμνεί τον μεγαλύτερο μαγνήτη της ύπαρξής μας, τον Ήλιο. Στην ώριμη φάση της ζωής του, αφού είχε πλέον φτιάξει τον δικό του «παράδεισο» στους πρόποδες της Πάρνηθας –ένα χώρο-προέκταση του έργου του (το Κ.Ε.Τ.Ε.) σ’ έναν λόφο με ιδιαίτερη, όπως έλεγε, μαγνητική ηρεμία–, ο Takis αφιέρωνε καθημερινά χρόνο έξω στη φύση, με το σώμα του στραμμένο προς το ηλιακό φάσμα, την αναπνοή του σταθερά αργή και την κοιλιά του εκτεθειμένη στο φως.
Ήταν η περίοδος που είχε εισάγει –και επισήμως, μέσω ενός εκτενούς κειμένου– την Ηλιακή Γιόγκα, μια μέθοδο διαλογισμού με εύκολα βήματα για την απορρόφηση της ηλιακής ενέργειας. Μελετώντας τον πολιτισμό της Αιγύπτου και συγκεκριμένα τον Φαραώ Ακενατόν, ο οποίος «συνιστούσε στο λαό του να είναι γυρισμένοι προς το θεό Ρα, να ατενίζουν το Θεό και να παίρνουν βαθιές εισπνοές και εκπνοές», ο πρωτοπόρος εικαστικός μιλούσε για τη ζωτική αξία της ηλιακής ενέργειας, της τροφής που δίνεται απλόχερα στο σώμα μας από το σύμπαν.
Στο πλαίσιο των δράσεων με ελεύθερη είσοδο που διοργανώνονται για την έκθεση-αφιέρωμα «Takis: Κόσμος σε Κίνηση», οι Μίμα Ραζέλου και Ελισάβετ Δεληκούρα, δύο μαθήτριες του ίδιου του εικαστικού, αναλαμβάνουν ως εισηγήτριες σε sessions ηλιακής γιόγκα. Την Τετάρτη 8 Σεπτεμβρίου είναι η επόμενη και τελευταία συναντήσεις στο Ξέφωτο. Γυαλιά ηλίου, ένα στρωματάκι και ανάσες «Ankh»…
«Η Ηλιακή Γιόγκα γίνεται με τη συλλογή ηλιακής ενέργειας», γράφει ο Takis στο εγχειρίδιό του. Ποια η διαφορά σε σχέση με άλλες μορφές γιόγκα, που επίσης υμνούν τον ήλιο και την ενέργειά του;
Η SolarYoga By Takis αποτελεί επινόηση του γλύπτη Takis, την οποία εμπνεύστηκε από την Αρχαία Αίγυπτο. Μία άσκηση που ο Takis την εφάρμοζε στην καθημερινότητα του. Δεν αποτελεί ινδική Υoga με τον παραδοσιακό τρόπο. Ο Takis δανείστηκε τον όρο γιόγκα επειδή πρόκειται για άσκηση αναπνοής. Ένα σύστημα φυσικής, νοητικής και ψυχικής άσκησης με διαλογιστικό και πνευματικό πυρήνα.
Όπως και ο ίδιος ο όρος “yug” σημαίνει «ένωση» ή “συνένωση», μία μέθοδος πειθαρχίας που περιγράφει την ένωση μεταξύ ατομικού και υπερβατικού εαυτού, μέσω της χρήσης του σώματος και του διαλογισμού. Σύμφωνα με τον Takis η ηλιακή γιόγκα έχει τις ρίζες της στην Αρχαία Αίγυπτο και στο αρχαίο αιγυπτιακό σύμβολο Ankh, σύμβολο ζωής και αναπνοής, σύμβολο του σύμπαντος και της ένωσης των δυο αναπαραγωγικών δυνάμεων, του ουρανού και της γης.
Ο Takis, λάτρης του αρχαίου αιγυπτιακού πολιτισμού, εστίασε ειδικότερα στην εποχή του μεγάλου μεταρρυθμιστή Φαραώ Ακενατόν, ο οποίος εισήγαγε και δίδαξε στον λαό του ένα σύστημα απορρόφησης την ηλιακής ενέργειας και διοχέτευσής του στο ανθρώπινο σώμα. Ο Ακενατόν αποκάλυψε ότι ήλιος ο προσφέρει στον άνθρωπο ηλιακή τροφή, ως σύνδεση του σώματος του ανθρώπου με τον ήλιο και την ενέργεια του. Η αγνή τροφή που έδινε ο ήλιος μπορούσε να κρατήσει σε ισορροπία τη λειτουργία ολόκληρου του σώματος.
Επομένως ο Takis μελετώντας και εισχωρώντας σε αυτή την αρχαία διδασκαλία, πίστευε πέρα από την οικεία ιστορική βιβλιογραφία, ότι ο ίδιος ο Ακενατόν εφάρμοζε την SolarYoga για το ευ ζην το δικό του και του λαού του.Ο Takis θέλησε να το βιώσει, να εκτελέσει ο ίδιος την άσκηση αυτή στο σήμερα και να την μεταδώσει σε άλλους. Για τον Takis η αρχή των πάντων είναι ο ήλιος, που είναι φωτιά. Η υφήλιος περικλείεται από το φάσμα του ήλιου και όντως χωρίς αυτόν η υφήλιος θα ήταν νεκρή. Εμείς λοιπόν, παίρνουμε αυτό το φάσμα του ήλιου που είναι η φωτιά και δείχνουμε πώς δίνει ζωή εσωτερικά, καθώς επίσης μαζί με τα υπόλοιπα οφέλη που κάνει επιφανειακά στην επιδερμίδα μας.
Ποια είναι η επίδραση του ήλιου στο ανθρώπινο σώμα;
Ύστερα από μακρόχρονη μελέτη ο Takis προτείνει την Ηλιακή Yoga, η οποία κατά την γνώμη του έχει θετικά αποτελέσματα στην υγεία, ψυχική και σωματική. Πίστευε ότι οι άνθρωποι μπορούσαν στην Αρχαία Αίγυπτο με το σύστημα της αναπνοής να τρέφονται από ηλιακή ενέργεια απευθείας μέσα στο σώμα τους. Η αγνή τροφή που δίνει ο ήλιος κρατάει σε μια ισορροπία τη λειτουργία ολόκληρου του σώματος.
Κατά τον Takis, o ήλιος παρέχει ελεύθερα τις βιταμίνες A και D, καθώς και πολλή ενέργεια μέσω της αναπνοής και αυτό έχει ευεργετικά αποτελέσματα. Η περισυλλογή ενέργειας είναι πολύ απλή. Γίνεται με εισπνοές. Αυτή η ενέργεια συμπληρώνει την ενέργεια που μας δίνει η τροφή. Το μέσο που λαμβάνει την ενέργεια είναι το ίδιο το σώμα. Το σώμα το «χρησιμοποιούσε» ο Takis ως τρόπο συσσώρευσης ενέργειας από τον ήλιο. Είναι ένα σύστημα διαλογισμού που οι ασκούμενοι λαμβάνουν συμπαντική ενέργεια. Η ηλιακή ενέργεια αποτελεί την καλύτερη μορφή ενέργειας που μπορεί να πάρει ένα άτομο.
Με αυτή την άσκηση μειώνεται σημαντικά η αίσθηση της πείνας, όχι όμως η όρεξη. Συγκεκριμένα ο ασκούμενος έχει όρεξη για φαγητό αλλά δεν έχει ανάγκη να καταναλώσει μεγάλη ποσότητα τροφής. Επίσης η άσκηση βελτιώνει την σωματική υγεία και ευεξία του ατόμου. Ξεπερνάει με αυτή την άσκηση σωματικούς πόνους που νιώθει, αν κατευθύνει την ενέργεια που έχει διοχετεύσει από τον ήλιο κυκλικά προς το σημείο που νιώθει πόνο, προλαμβάνει τις ασθένειες (σωματικές και ψυχικές). Εμένα προσωπικά με κάνει να σκέφτομαι πιο καθαρά, να έχω μια ευφορία και μια καλή διάθεση να συνεχίσω την ημέρα μου.
«Την Solar Yoga την εφαρμόζαμε πολλές φορές μαζί με τον Takis. Εκείνος με καθοδηγούσε για να μάθω σωστά την άσκηση. Υπήρχαν φορές που ώρα 06.00 το πρωί έπρεπε να εκτελέσουμε την άσκηση ή να τραβήξω φωτογραφίες και να δούμε τις ιδιότητες και την επίδραση του ήλιου στο σώμα. Ήταν υπέροχη εμπειρία!»
Ωστόσο, όπως αναφέρει ο Takis, η επαφή του ασκούμενου με τις ακτίνες του ήλιου είναι μεν θεμιτή αλλά όχι απαραίτητη. Απαραίτητη είναι η επαφή με το ηλιακό φάσμα. Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα σε αυτά τα δύο;
Ο Ακενατόν αποκάλυψε τον τρόπο με τον οποίο ο αιγυπτιακός λαός, θα έπαιρνε καθημερινά την ηλιακή ενέργεια. Σε ένα ιερογλυφικό διακρίνουμε καθαρά, τον Ακενατόν και την γυναίκα του Νεφερτίτη να εισπνέουν την ηλιακή ενέργεια, ταυτόχρονα κρατώντας στα χέρια τους τις κόρες τους, που τους εμφυσούν την ενέργεια και τα παιδιά λαμβάνουν άμεσα την ηλιακή ενέργεια στο σώμα τους. Απεικονίζονται οι καθοδικές ακτίνες του ήλιου που καταλήγουν σε ανθρώπινα χέρια τα οποία κρατούσαν το ιερό σύμβολο Αnkh προς την μύτη τους. Το σύμβολο ζωής δείχνει την σύλληψη της ενέργειας από τον ήλιο. Ιδανικά η εισπνοή της ηλιακής ενέργειας γίνεται όταν ο ασκούμενος είναι στραμμένος και ευθυγραμμίζεται με τις ακτίνες του ήλιου.
Έτσι ο ασκούμενος κοιτάζει προς τη κατεύθυνση του ήλιου και το κεφάλι πρέπει να έχει ανοδική κλίση, ώστε οι ακτίνες του ήλιου να μπαίνουν απευθείας στη μύτη. Αν δεν μπορεί να υπάρξει απευθείας επαφή με τον ήλιο, τότε ο ασκούμενος θα πρέπει να στραφεί προς την κατεύθυνση που πιστεύει ότι είναι ο ήλιος. Στην περίπτωση δηλαδή, που κάποιο κτίριο κρύβει τη θέα του ηλίου και δημιουργείται σκιά μπροστά του, ο ασκούμενος κάνει την άσκηση σκεπτόμενος τον ήλιο που κρύβεται πίσω από το κτίριο.
Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση συννεφιάς και βροχής. Ο ασκούμενος μπορεί να πάρει την ηλιακή ενέργεια όταν ο ήλιος κρύβεται πίσω από τα βουνά και τα σύννεφα. Μπορεί επίσης να πάρει ενέργεια μια ώρα πριν ανατείλει ο ήλιος και μια ώρα μετά την δύση του ηλίου. Η ενέργεια του ήλιου διαπερνάει τα πάντα, δεν σημαίνει μόνο ότι τα διαπερνάει μόνο με τις ακτίνες του. Η ατμόσφαιρα είναι γεμάτη ηλιακή ενέργεια όπως και κοσμική ενέργεια.
.
Ιδιαίτερη έμφαση έδινε ο Takis στην γυμνή κοιλιακή χώρα του ασκούμενου. Ποια είναι η ροή της ενέργειας στην solar yoga και πώς ρυθμίζεται η αναπνοή σ’ αυτή τη διαδικασία;
O Ακενατόν αποκάλυψε τον τρόπο με τον οποίο ο Αιγυπτιακός λαός θα έπαιρνε καθημερινά την ενέργεια του ήλιου και την εισήγαγε μέσα στο σώμα του. Ο ασκούμενος με εισπνοές γεμίζει τον κοιλιακό χώρο με ενέργεια σφαιρικά, έχοντας στο μυαλό του ότι μέσα στην κοιλιά του υπάρχει μια σφαίρα. Μελετώντας την απεικόνιση ενός αγάλματος του Ακενατόν που βρίσκεται στο μουσείο του Καίρου φαίνεται η αναπαράσταση του ήλιου στην κοιλιά του αγάλματος, πάνω από τον αφαλό.
H κοιλιά του Φαραώ είναι εκτεθειμένη και φουσκωμένη. Το πρόσωπο του μοιάζει ανανεωμένο. Φαίνεται καθαρά πως το άγαλμα είναι μια διδαχή του Ακενατόν για τον λαό, καθώς προσδιορίζει ότι η ενέργεια του ήλιου πρέπει να κατευθύνεται στην κοιλιά του ατόμου. Παράλληλα την εποχή του Ακενατόν στην αρχαία Αίγυπτο οι φιγούρες στα ιερογλυφικά και τα φρέσκο, απεικονίζονται με έξω την κοιλιά τους φορώντας λευκά και άνετα ρούχα για να δέχονται και να εισχωρεί καλύτερα η ενέργεια του ήλιου που λαμβάνουν από τις ακτίνες του και το σύμβολο Ankh. Έτσι περιγράφεται η διοχέτευση της ενέργειας στην φουσκωμένη κοιλιά τους.
Ο ασκούμενος πρέπει να φέρνει με την σκέψη του τον ήλιο πάνω στην κοιλιά του να στέλνει την ενέργεια του εκεί και να δίνει κίνηση με την εισπνοή και την εκπνοή. Η αναπνοή δίνει ώθηση στην ενεργειακή σφαίρα, την περιστρέφει και την ενεργοποιεί στέλνοντάς την σε διάφορα ενεργειακά σημεία του σώματος, τα τσάκρα. Έχοντας εκτεθειμένη την κοιλιά στον ήλιο την ώρα της εκτέλεσης της Yoga, η ενέργεια εισχωρεί καλύτερα όπως και επιδερμικά. Η καινούρια ενέργεια με αυτόν τον τρόπο πάει παντού στο σώμα και δημιουργεί έναν νέο ανανεωμένο καινούριο άνθρωπο.
Ποιο είναι το ιδανικό πρόγραμμα για να βάλουμε την solar yoga στη ζωή μας;
Η περισυλλογή της ηλιακής ενέργειας γίνεται με πολύ απλό τρόπο, με την εισπνοή και την ώθηση με την σκέψη στο σώμα. Την ενέργεια ο ασκούμενος την λαμβάνει από τον ήλιο με τη σκέψη του “everythingismind”. Ο άνθρωπος που δεν είναι μυημένος στην ηλιακή yoga μπορεί πάλι εύκολα να πάρει την ηλιακή ενέργεια. Δηλαδή κάποιος μπορεί απλά να ατενίζει τον ήλιο φορώντας καπέλο και να μην κοιτάει ποτέ κατάματα ποτέ τον ήλιο, αλλά να τον εντοπίζει. Με την απλή αναπνοή και την όσφρηση μυρίζει τον ήλιο και την μυρωδιά θεωρητικά την κατεβάζει στην κοιλιά.
Η άσκηση αυτή πρέπει το λιγότερο να κρατήσει τέσσερα λεπτά και το περισσότερο δεκαπέντε λεπτά. Πρέπει ο χρόνος να είναι σταδιακός. Ο Takis μου έλεγε συχνά «Μα τι είναι; μόνο δέκα λεπτά από τον χρόνο σου και μετά είσαι immortal».
Οι απαραίτητες οδηγίες είναι: Ο ασκούμενος θα πρέπει να φοράει γυαλιά ηλίου και καπέλο, όταν ατενίζει τον ήλιο. Το ιδανικό είναι η κοιλιά του να είναι εκτεθειμένη στον ήλιο κατά τη διάρκεια της άσκησης και να μην φοράει σκουρόχρωμα ρούχα. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να βρίσκεται σε συνεχή επαφή με το φάσμα του ήλιου. Δεν υπάρχει περιορισμός στη στάση του σώματος που έχει πάρει ο ασκούμενος, μπορεί να είναι είτε όρθιος είτε καθιστός. Καλό είναι η άσκηση να γίνεται στην ύπαιθρο, αλλά μπορεί να γίνει και στο μπαλκόνι ή ακόμα και μέσα στο δωμάτιο –αρκεί να είναι καθαρή η ατμόσφαιρα–, ατενίζοντας πάντα το φάσμα του ήλιου. Το κεφάλι πρέπει να έχει κλίση, ώστε οι ακτίνες του ήλιου να μπαίνουν απευθείας στη μύτη.
«Η συγκεκριμένη άσκηση βελτιώνει την σωματική υγεία και ευεξία του ατόμου. Βοηθάει σε σωματικούς πόνους, αν ο ασκούμενος κατευθύνει την ενέργεια που έχει διοχετεύσει από τον ήλιο κυκλικά προς το σημείο όπου νιώθει πόνο, προλαμβάνει τις ασθένειες (σωματικές και ψυχικές). Εμένα προσωπικά με κάνει να σκέφτομαι πιο καθαρά, να έχω μια ευφορία και μια καλή διάθεση να συνεχίσω την ημέρα μου».
Ποια η εμπειρία σας ως instructor γιόγκα και ποια η σχέση σας με την ηλιακή γιόγκα;
Εργάστηκα αρκετά πάνω στο θέμα της Solar Yoga με τον ίδιο τον Takis και μπορώ να πω ότι έχω κατανοήσει το θέμα με μελέτη και σκέψη. Την Solar Yoga by Takis την εφαρμόζαμε πολλές φορές μαζί με τον Takis. Εκείνος με καθοδηγούσε για να μάθω σωστά την άσκηση. Υπήρχαν φορές που ώρα 06.00 το πρωί έπρεπε να εκτελέσουμε την άσκηση ή να τραβήξω φωτογραφίες και να δούμε τις ιδιότητες και την επίδραση του ήλιου στο σώμα. Ήταν υπέροχη εμπειρία!
Προσπαθώ να εφαρμόζω καθημερινά την άσκηση και νιώθω ευεξία και τυχερή που ήμουνα μαθήτρια του Takis και που μου άφησε αυτή τη γνώση. Παράλληλα όμως τον σκέφτομαι και τον νοσταλγώ. Η αίσθηση που νιώθω κάθε πρωί μετά την Solar Yoga by Takis είναι σαν να έχουν γεμίσει οι μπαταρίες μου και ξεκινάω ωραία την ημέρα με καθαρή σκέψη, γεμάτη ενέργεια. Όλο και περισσότερο συνειδητοποιώ την αξία του ήλιου και τον ευχαριστώ για αυτό. Ο Takis ήθελε να διαδώσει τη Solar Yoga για να κάνει καλό στην ανθρωπότητα. Νιώθω κι εγώ κομμάτι αυτού του έργου και αυτής της μετάδοσης ενέργειας.
Υπάρχει κοινό που ακολουθά σταθερά την πρακτική της solar yoga; Έχετε εικόνα;
Μέχρι στιγμής, οι φίλοι του Takis που τους είχε μάθει ο ίδιος την άσκηση. Ο Takis είχε δουλέψει πολύ στο αντικείμενο και ήθελε να μαθευτεί στο κοινό. Στο ΚΕΤΕ, το ίδρυμα του, άρχισαν να γίνονται κάποια μαθήματα.
Στα μαθήματα που γίνονται στο ΚΠΙΣΝ μια κυρία ήρθε για δεύτερη φορά και της άρεσε πολύ, έδειξε μεγάλη προσήλωση και εμπιστοσύνη στη διδαχή του μεγάλου γλύπτη Takis. Μετά το μάθημα, το κοινό μου κάνει πολύ εύστοχες ερωτήσεις με πολύ ενδιαφέρον.
Παρουσίαση, Σχεδιασμός-Υλοποίηση: Μίμα Ραζέλου, εικαστικός, Συμμετοχή: Ελισάβετ Δεληκούρα, καθηγήτρια Pilates | Σημείωση: Οι ασκούμενοι χρειάζεται να έχουν μαζί τους ένα στρώμα γυμναστικής, γυαλιά ηλίου, καπέλο και άνετα ρούχα. Επίσης, κατά την άφιξή τους, θα πρέπει να επιδεικνύουν αρνητικό αποτέλεσμα test COVID-19 (self test, rapid test ή PCR).
