Η δεύτερη καραντίνα μας βρίσκει να μετράμε τις μέρες που θα επιστρέψουμε σε γνώριμα πρόσωπα και χώρους, αλλά τα βιβλία θα κάνουν και πάλι την κρίσιμη διαφορά. Κάνουμε μια πρώτη επιλογή για όλα τα γούστα από βιβλία που διαβάσαμε και συνιστούμε ανεπιφύλακτα. Στις σελίδες τους βρίσκουμε φιλοσοφικές διαδρομές για τη συγκατοίκησή μας με τα πράγματα, έναν ύμνο στη δύναμη της φιλίας, μια συλλογή πεζώνόπου η σκέψη επισκέπτεται το παρελθόν με τους δικούς της όρους, καθώς και ένα παραμύθι που κινείται μεταξύ της ιστορικής αλήθειας και του μεταφυσικού.
«Ο Πολτός των Πραγμάτων» του Αριστείδη Αντωνά
Ο πολτός των πραγμάτων είναι μια υλική μάζα που κρατάει το νου και το βλέμμα όμηρο της απαίτησής της για ερμηνεία, αντλεί την υπόστασή της από τη συνεχή και εξουθενωτική εγρήγορση του βλέμματος και της διάνοιας. Πράγματα και γεγονότα οφείλουν την ύπαρξή τους στις δικές μας δυνατότητες συγκρότησής τους. Μέσα σε αυτόν τον συσχετισμό δεν υπάρχει ανάπαυλα από παροντικά και «κληρονομημένα» πράγματα (ο κεντρικός αφηγητής, ο Τάρκεν φλερτάρει στιγμιαία με την ιδέα ότι μπορεί να δραπετεύσει στο ταβάνι, «σίγουρα πιο ήσυχο από το πάτωμα»), ούτε απαλλαγή από ένα σύμπαν που εκτείνεται προς κάθε κατεύθυνση ως αναρίθμητες συνδυαστικές δυνατότητες πραγμάτων και τρόπων θέασης: ο «αγώνας κατά των πραγμάτων» είναι διαρκής και ανελέητος. Δεν έχουμε εμείς πράγματα, τα πράγματα έχουν εμάς .Όσα δεν συμπαρασύρουν το βλέμμα και τη σκέψη, κρατούν σε ομηρία τη μνήμη: «Επειδή ψάχνω ένα μέρος χωρίς πράγματα και τέτοιο μέρος δεν υπάρχει. Τα πράγματα με πιέζουν εκ των έσω γιατί έχουν τη δύναμη να κρατάνε τη μνήμη και τίποτε δεν είναι πιο αποτρόπαιο από τη μνήμη». Ο Τάρκεν καθηλώνεται από την πρόκληση της εμπρόθετης πράξης και από την αιτιακή αλυσίδα καταστάσεων που κάθε πράξη αναπότρεπτα προκαλεί. Ένα αποτρόπαιο γεγονός,το οποίο παραδόξως θα λειτουργήσει ως προσωρινό ξέφωτο από τις πολλαπλές καθηλωτικές ερμηνείες,θα δημιουργήσει το δικό του βαρυτικό πεδίο κατευθύνοντας τους διαλόγους και τον εσωτερικό μονόλογό του Τάρκενπρος μια φιλοσοφική προσέγγιση της συμβίωσής μας με την πραγματικότητα.
Εκδ. Αντίποδες | Τιμή: €10,00
«Το Κήτος» της Ούρσουλας Φωσκόλου
Τα μικρά πεζά της συλλογής «Το Κήτος» διαδέχονται το ένα το άλλο σαν μουσική σύνθεση: από σύντομες αφηγήσεις μεγάλης περιεκτικότητας που περικλείει η καθεμία ένα αυθύπαρκτο σύμπαν, σε μια φαινομενικά πιο γραμμική εξιστόρηση, σαν κάτι σχεδόν να καταλαγιάζει ή να εξορκίζεται. Οι αναπαραστάσεις που ανασύρονται από τα βάθη της μνήμης εκτρέπουν τη ροή της αφήγησης προς εικόνες και πρόσωπα που βρίσκονται πάντα σε απόσταση αναπνοής από το παρόν. Η αλήθεια των περιστάσεων και των προσώπων που δεν πρόλαβαν να μιλήσουν, ή μίλησαν σε μια δική τους ιδιωτική γλώσσα, αποκαλύπτεται όταν η σκέψη αποδεσμευτεί από το χρέος να κατανοήσει συμπερασματικά ή να προσπαθεί μανιωδώς να κατασταλάξει στο οριστικό. Τότε μόνο άνθρωποι και πράγματα θα μπουν «στη θέση» τους. Σε άλλο σημείο της συλλογής, το παιδικό βλέμμα στρέφεται προς συναισθήματα που υπερβαίνουν τις αντοχές του: «πολλές φορές μάλιστα τη φιλούσε στο στόμα, με μια τρυφεράδα που μ’έκανε να αποστρέφω το βλέμμα» λέει η αφηγήτρια του «Σινεμασκόπ» όταν ανακαλεί από το παρελθόν στιγμές του έρωτα του Θανάση για τη Ρένα. Σε ένα άλλο από τα πεζά της συλλογής, ένα μουσικό κομμάτι διαγράφει τον κύκλο του για να συντονιστεί, καθώς κλείνει, με τις βουβές παραστάσεις στην απέναντι πλευρά του δρόμου, δημιουργώντας ένα τυχαίο σημείο συνάντησης, ίσως για πρώτη και τελευταία φορά.
Εκδ. Κίχλη | Τιμή: €10,00
«Οι Ληστές της "Ανθολογίας του Μαύρου Χιούμορ"» της Ισμήνης Καρυωτάκη
Ο Λουκάς Σούρπης είναι ένα σχεδόν μυθικό πρόσωπο, ένας «μπίτνικ» του πυκνού δαιδάλου δρόμων της Αγ. Ισιδώρου, ενός μικρόκοσμου στους πρόποδες του Λυκαβηττού που «συναντώνται, ολημερίς και ολονυχτίς, οι παραμυθίες και τα παρατράγουδα των περαστικών». Ήδη ενήλικας από τα 5 του, ο Σούρπης έχει πολύ καλή αίσθηση του εαυτού του ως συνοικιακού Κορλεόνε αλλά και της βαθύτατης γοητείας που ασκεί στον φίλο του Μανώλο. Είναι κοφτός, μπαίνει στο ψητό κατευθείαν, δεν έχει την πολυτέλεια της αμφιβολίας ή του χρόνου για διεκδικήσεις και απαιτήσεις από τη ζωή – εκτός από μια, θεμελιώδη, που θα μετατραπεί σε μοτίβο της σχεδόν ενήλικης ζωής του. Στην πραγματικότητα ο Σούρπης ωριμάζει χωρίς ακριβώς να ενηλικιώνεται, αν το να ενηλικιώνεσαι σημαίνει να απομακρύνεσαι σταδιακά από προηγούμενες εκδοχές του εαυτού σου. Όταν θα εμφανιστεί στις πολιτικοποιημένες πλέον σχολικές φιλίες του κολλητού του Μανώλο, η παρέα θα τον αντιμετωπίσει ως αξιοθέατο. Οι ιδεολογικές ανησυχίες της παρέας του Μανώλο τον αφήνουν επιδεικτικά αδιάφορο, ενώ οι τελετουργίες των καταλήψεων δεν τον αφορούν στο ελάχιστο: ο ίδιος εγκατέλειψε το σχολείο νωρίς, περιφέρθηκε στους δρόμους, έφτιαξε τον κόσμο στα μέτρα του σε μικρά δωμάτια, πέρασε τα περισσότερα χρόνια του σε συνεχείς αποδράσεις. Περισσότερο αδέσποτος παρά ανέστιος, «αλωνίζει σένιος και ακράτητος στους δρόμους». Η Νιόβη, φίλη του Μανώλο, θα εμφανιστεί μια νύχτα που θα του «κατέβει» στο κεφάλι μια «ξεγυρισμένη ατάκα» που θα τον στοιχειώσει, θα τον μετατρέψει σε χαρακτήρα της «Ανθολογίας». «Ήθελα να ξέρω αν θα τολμούσες να’ρθεις μαζί μου για όπου μας βγάλει» θα πει κάποια στιγμή στη Νιόβη, όταν βρεθούν οι δυο τους στο κέντρο του κόσμου, πριν ο Μανώλο, μόνος πλέον, αρχίσει να ψάχνει τα ίχνη του φίλου στην πόλη.
Εκδ. Ποταμός | Τιμή: €14,00
«Το Παραμύθι με την Κοντέσα Αντρέα και τη γιαγιά της Τζουστινιάνα», του Μάριο Δελγάδο Απαραΐν (Μτφ. Α. Κυριακίδης)
Στο παραμύθι του Ουρουγουανού συγγραφέα Μάριο Δελγάδο Απαραΐν Γάλλοι πειρατές, Πορτογάλοι τυχοδιώκτες, σκλάβοι με νέες πατρίδες, ιθαγενείς ινδιάνοι και Ισπανοί συνωστίζονται σε αμπάρια που τα χτυπάει με λύσσα η θάλασσα, τσακώνονται για το μερίδιό τους σε πολύτιμα δέρματα, δημιουργούν εφήμερες φιλίες και αλλάζουν στρατόπεδα (αλλά παραμένουν αφοσιωμένοι σε όσους το αξίζουν), ψάχνουν για παράνομα εμπορεύματα και κρυμμένες λείες στις ζούγκλες της Νοτίου Αμερικής. Η ιστορία ξεκινά από ένα χειρόγραφο περί πειρατείας που ανακαλύπτεται το 1929 από το οποίο ξεπηδά ένας θρύλος και στη συνέχεια ένα παραμύθι που σε πολλά σημεία του αντλεί την πρώτη του ύλη από την ιστορική αλήθεια. Πρωταγωνιστές είναι η κοντέσα Αντρέα και η γιαγιά της, η οποία μετά από μια επίδειξη προφητικής και μεταφυσικής ισχύος στη μέση της φουρτουνιασμένης θάλασσας, αντιμετωπίζεται πλέον από τους σκληροτράχηλους απαγωγείς της με δέος και σεβασμό. Τα ποιήματά της για τα έντεκα μυστήρια της ζωής θα προφυλάξουν μόνον όποιον θέλει να τα ακούσει ή γνωρίζει ότι καλά θα κάνει να μην τα αγνοήσει. Γιαγιά και εγγονή θα διαγράψουν έναν κύκλο πολλών ετών για να επιστρέψουν και πάλι στην πατρίδα τους στην άλλη πλευρά του μεγάλου ωκεανού, όπου θα βρουν μια ανθρωπότητα που παραμένει έρμαιο των παθών της.
Εκδ. Opera | Τιμή: €7,42
