«Το να μοιράζεσαι είναι η λύση», συμφωνούν και οι είκοσι δύο φορείς που βρίσκονται στον κορμό του Athens Art Core, του νεοσύστατου καλλιτεχνικού δικτύου της Αθήνας που βάζει κάτω απ’ την ομπρέλα του ανεξάρτητους χώρους τέχνης, προκειμένου να δώσει λύσεις μέσω της αλληλοϋποστήριξης. Ειδικά μετά την ηχηρή άφιξη της documenta 14 το 2017, αλλά και νωρίτερα θα λέγαμε, απ’ όταν η κρίση ώθησε για νέες πρακτικές, τα artist-run spaces αναδύθηκαν ως γενικότερο μοντέλο: καλλιτεχνικοί χώροι μικρής κλίμακας, τους οποίους όπως εξηγεί το όνομά τους– συν-διαχειρίζονται και λειτουργούν οι ίδιοι οι εικαστικοί ανάλογα με τις ανάγκες τους – εκεί εκθέτουν, παράγουν, παρουσιάζουν περφόρμανς ή και διαμένουν αν χρειαστεί.
To Death in Athens είναι το πρώτο φεστιβάλ από το δίκτυο Athens Art Core: από τις 13 έως τις 16 Μαρτίου όλα τα artist-run spaces της Αθήνας ανοίγουν τις πόρτες τους.
Ακριβή στοιχεία δεν υπάρχουν για τα artist run της Αθήνας, μια και η ρευστότητα που χαρακτηρίζει αυτούς τους χώρους, καθώς μέλη προστίθενται ή αφαιρούνται, φεστιβαλικές εκθέσεις διαδέχονται μεγάλες παύσεις παρουσιάσεων κ.ο.κ., κάνει αδύνατη την καταμέτρησή τους. Η Μάικα Στούτερχαϊμ υπολογίζει ογδόντα με εκατό ρίχνοντας μια γρήγορη ματιά στη λίστα της. Η Ολλανδή καλλιτέχνιδα, μέλος του αυτοδιαχειριζόμενου πρότζεκτ communitism στο Μεταξουργείο, είχε την αρχική ιδέα για το ArtCore πριν από ενάμιση χρόνο, ενώ βρισκόταν μεταξύ Αθήνας και Άμστερνταμ. «Σκέφτηκα πως είναι κρίμα να δουλεύουμε όλοι απομονωμένοι όταν οι ανάγκες είναι κοινές», μου λέει με ένταση, «μπορούμε να υποστηρίξουμε ο ένας τον άλλον, να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο ώστε όταν χρειαζόμαστε κάτι, φώτα για μια έκθεση, έναν φωτογράφο, πληροφορίες για την προώθηση ή ακόμη και χώρους, να βρίσκουμε τη λύση συλλογικά».
Η Μάικα προτού μετακομίσει μόνιμα στην Αθήνα έτρεχε για χρόνια ένα ανεξάρτητο project space στο OT301 του Άμστερνταμ, το Artists With Attitude, όπου ίσχυε αντίστοιχης φιλοσοφίας καλλιτεχνική επανακατοίκιση και αυτοοργάνωση. «Ποτέ δεν με ενδιέφερε να τρέχω ένα καλλιτεχνικό χώρο με τη λογική μιας γκαλερί που κάνει εγκαίνια μια φορά το μήνα και τον υπόλοιπο περιμένει εναγωνίως τρία άτομα να περάσουν την πόρτα της, είναι πολύ απογοητευτικό», εξηγεί, «είναι διαφορετικά όταν οι καλλιτέχνες είναι παρόντες στο χώρο τους, κάτι συμβαίνει συνεχώς, οπότε αξίζει ο επισκέπτης να έρθει ξανά και ξανά».
«Στο εμπορικό σύστημα της τέχνης το όνομά σου δεν μετράει από μόνο του, χρειάζεσαι έναν επιμελητή ή ένα γνωστό όνομα στο χώρο για να σε προωθήσει», συνεχίζει η Γρηγορία Βρυττιά, εικαστικός και μέλος του νέου δικτύου, «με τα artist-run ισχύει το ακριβώς αντίθετο: έχεις μια πλατφόρμα για πειραματισμό που όλα είναι ανοιχτά, κι αφού η πιθανότητα του να βγάλεις μεγάλα κέρδη πουλώντας έργα είναι μηδαμινή σήμερα, τουλάχιστον ας κάνουμε κάτι που το απολαμβάνουμε». Έτσι γεννήθηκε το Δωμάτιο που διαχειρίζεται η ίδια αλλά και δεκάδες ακόμη πρωτοβουλίες της εγχώριας σκηνής. Σε αυτές πρέπει να προσθέσεις τους –πιθανότατα ακόμη περισσότερους– χώρους που άνοιξαν ξένοι καλλιτέχνες από Ευρώπη και Αμερική, μόλις μετακόμισαν στην πρωτεύουσα του ευρωπαϊκού νότου αναζητώντας το «Νέο Βερολίνο».
Αποτέλεσμα; Ένα ευρύτατο αλλά σχετικά αφανές πεδίο ζύμωσης και καλλιτεχνικής παραγωγής από τα κάτω, ενάντια στις «άκαμπτες και κλειστές γκαλερί», όπως τις χαρακτήρισε ο Άγγελος Τορτικώλης από το PS: του communitism, οι οποίες σταδιακά παραπαίουν. Για να έρθει αυτό το πεδίο στην επιφάνεια συστάθηκε το ArtCore. «Θέλω να ξεκαθαρίσω πως όλοι, μα όλοι οι artist run χώροι είναι ευπρόσδεκτοι σε αυτό το δίκτυο», τονίζει η Μάικα. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν είκοσι δύο εγγεγραμμένοι χώροι που ανταποκρίθηκαν στο αρχικό κάλεσμα, ανάμεσα στα οποία συναντάμε δραστήρια artist-run όπως το Οχτώ, το Fokianou Art Space και το A – Dash, αλλά και άλλα δυναμικά ανεξάρτητα εγχειρήματα όπως το State of Concept και το Snehta.
Πρακτικά, η ιδέα είναι να δημιουργηθεί μια λίστα αρχικά με ό,τι αντικείμενα-εξοπλισμούς-υπηρεσίες μπορεί να διαθέσει ο καθένας τους εάν χρειαστεί, ενώ στόχος είναι μια φορά το μήνα να συναντιούνται όλοι διά ζώσης. «Σε δεύτερο χρόνο, αν οργανωθούμε, μπορούμε ίσως να θίξουμε και περισσότερο σημαντικά θέματα που μας αφορούν, όπως το παράλογο της φορολόγησης στους καλλιτεχνικούς χώρους», συνεχίζει η Μάικα.
«Είναι καιρός να μας γνωρίσει ο κόσμος αλλά και να γνωριστούμε μεταξύ μας», συμφωνεί η Μάικα, ο Άγγελος και η Γρηγορία, οπότε τι καλύτερο από ένα τριήμερο φεστιβάλ με διάσπαρτες δράσεις σε όλη την πόλη για να ακουστεί το όνομα του Athens ArtCore; Η αρχή γίνεται με το «Death in Athens»: από την Παρασκευή 13 έως την Κυριακή 15 Μαρτίου, κάθε συμμετέχουσα πλατφόρμα πρόκειται να παρουσιάσει ελεύθερα δράσεις κι εκθέσεις υπό τη γενικότερη θεματική που παραπέμπει στο κλασική νουβέλα «Θάνατος στην Βενετία» του Τόμας Μαν.
Πολλές και διαφορετικού είδους περφόρμανς, προβολές, παρουσιάσεις κι εκθέσεις κάθε είδους αναμένονται, ενώ το Athens Death Tour του Σαββάτου (2 μ.μ., έναρξη: ηλεκτρικός Νέας Ιωνίας) πρόκειται να συνδέσει αρκετούς από τους ανεξάρτητους χώρους σε μια περιπατητική ξενάγηση από την Γρηγορία. Συμβουλή: επισκεφθείτε όσους περισσότερους χώρους του φεστιβάλ γίνεται συγκεντρώνοντας τα αντίστοιχα κουπόνια και στο closing party του φεστιβάλ σας περιμένουν εξαιρετικά δωράκια.
Death in Athens | 13-15/3 | Είσοδος ελεύθερη | Περισσότερες πληροφορίες για το φεστιβάλ εδώ | Περισσότερες πληροφορίες για το δίκτυο Athens ArtCore εδώ
