Ένα από τα πιο αξιοπερίεργα εικαστικά πρότζεκτ της προηγούμενης χρονιάς, που πέρα από πρωτοτυπία έχει και πολύ ζουμί, ήρθε, σαν κερασάκι στην τούρτα, λίγο πριν το κλείσιμο του έτους, τον Νοέμβριο, όταν σε ένα παλιό οικογενειακό οίκημα στα Καμίνια του Πειραιά, όπου για πολλά χρόνια στεγάζεται επιχείρηση υδραυλικών, άνοιξε το καλλιτεχνικό εργαστήριό της η μικρότερη της οικογενείας, η εικαστικός Μαρίνα Παπαδάκη, και ξαφνικά πλάι στους οξυγονοκολλητές, τα ηλεκτρικά πριόνια και τα τραπέζια κοπής στήθηκαν έργα τέχνης, που χάζευαν οι επισκέπτες.
Μιλάμε για το «Hydroexpress Project», ένα πείραμα συνύπαρξης γενεών και επαγγελμάτων στον ίδιο χώρο. Τα πρωινά, αφού ο πατέρας και ο θείος της ξεπαρκάρουν τα μηχανάκια που φυλάσσουν εκεί, το μαγαζί μένει άδειο, ελεύθερο να χρησιμοποιηθεί από την εικαστικό, να σμιλέψει, να τροχίσει και να κόψει τα υλικά της με τα διάφορα εργαλεία, έως το βράδυ που οι υδραυλικοί επιστρέφουν, οργανώνονται για τις αυριανές δουλειές, κλειδώνουν ξανά τα οχήματα και ο χώρος γίνεται reset για την επόμενη ημέρα.
Πώς όμως θα μπορούσε να πετύχει αυτή η συνένωση, να συνυπάρξει ο τεχνίτης με τον καλλιτέχνη, οι βαριές εργασίες με την ανάλαφρη φύση της εικαστικής δημιουργίας, οι πελάτες του μαγαζιού με το φιλότεχνο κοινό της πόλης; «Στην αρχή είχα αρκετές αμφιβολίες για όλο αυτό», συνεχίζει η Μαρίνα, «σκεφτόμουν τη φασαρία, το μπες-βγες των γειτόνων, ακόμη και τους γονείς μου σε σχέση με την ιδιωτικότητα που χρειαζόμουν… άρχισα όμως να επεξεργάζομαι την ιδέα, έψαξα την ιστορία του χώρου, είδα πώς από τη γιαγιά μου πέρασε στη μητέρα μου και τώρα φτάνει σε εμένα, και κατάλαβα πως αυτή είναι η ταυτότητά μου, ή μάλλον η ταυτότητα μια ολόκληρης γενιάς που έχει διαμορφώσει το χαρακτήρα της μέσα από την επιστροφή στην οικογένεια».
Η επιστροφή στο πατρικό είναι φαινόμενο του σήμερα. Παρακολουθώντας τα διαγράμματα των στατιστικών, ειδικά από όταν έσκασε η οικονομική κρίση στην Ελλάδα, όλο και λιγότεροι νέοι τολμούν το βήμα της ανεξαρτησίας, με αποτέλεσμα δύο στους τρεις Έλληνες ηλικίας 18-34 ετών να μένουν πλέον με τους γονείς τους (η έρευνα της Eurostat για το 2017 έβγαλε την Ελλάδα στην 5η θέση), ενώ όπως είναι αναμενόμενο πολλοί από τους θαρραλέους αναγκάστηκαν να επιστρέψουν σε δεύτερο χρόνο. «Παρατηρούμε λοιπόν πως το καταφύγιο καταλήγει να είναι πάντα η οικογένεια», σχολιάζει η Μαρίνα, «έτσι, σκέφτηκα να κάνω αυτό το πρότζεκτ ως εργαλείο μελέτης και μέσω αυτού να μιλήσω για γενικότερες καταστάσεις, πλαίσια και δομές».
Έτσι, το «Hydroexpress Project» ξεπερνά τη φύση ενός απλού στούντιο εικαστικού. Είναι ένας χώρος που συνδέεται άρρηκτα με τις οικονομικές συνθήκες της οικογένειας, πρώτα ως φτηνό σπίτι στα εργατικά Καμίνια που έχτισαν οι παππούδες-πρόσφυγες από την Μικρά Ασία κι έπειτα ως επιχείρηση «Υδροεξπρές» που εξασφάλιζε τα προς το ζην στην οικογένεια, είναι επίσης ένα οίκημα-κληροδότημα που πέρασε από γενιά σε γενιά αλλά και ένα ενεργό εργαστήριο τεχνίτη. Αυτοί οι τρεις παράλληλοι άξονες διαμορφώνουν τις κατευθύνσεις που θα εξετάσει η Μαρίνα Παπαδάκη στο πρότζεκτ της: οικονομία, ελληνική οικογένεια, σχέση τεχνίτη-καλλιτέχνη. Ειδικά στο κομμάτι της οικογενείας, η σύνδεση που βρήκε η Παπαδάκη ανάμεσα στην παραδοσιακή νοοτροπία της στήριξης των παιδιών από τους γονείς με τη θεωρία των κοινών παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον.
Η αρχή έγινε με το «Foundation(s)», μια εισαγωγική έκθεση κυρίως γλυπτών-συνθέσεων τον περασμένο Νοέμβριο όπου ανοίχτηκε για πρώτη φορά ο υβριδικός χώρος στο κοινό και βρέθηκαν μαζί άνθρωποι της γειτονιάς και φιλότεχνοι επισκέπτες διαμορφώνοντας ένα πολύ ενδιαφέρον μάγμα μπροστά στα έργα τέχνης, ενώ η συνέχεια θα γίνει με δράσεις διάσπαρτες μέσα στα επόμενα χρόνια, όπως συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης ή προβολές, στις οποίες θα διασταυρώνονται καλλιτέχνες με κοινωνιολόγους, αρχιτέκτονες και πρόσωπα από άλλα ερευνητικά πεδία. Κάθε φορά θα ακολουθεί ένα σχετικό publication προκειμένου να διαμορφωθεί αρχείο στο τέλος του «Hydroexpress Project». Το επόμενο ραντεβού αναμένεται το φθινόπωρο του 2020.
«Hydroexpress Project» | Παξών 8, Πειραιάς | Instagram
