Κρατώντας τις αναφορές από το μεσοπολεμικό κτίριο που υπήρχε παλιότερα στον μικρό πεζόδρομο της Γκούρα στην Πλάκα, ο νέος μη κερδοσκοπικός χώρος τέχνης «Arch» αξιοποιεί με σύγχρονα αρχιτεκτονικά εργαλεία την κληρονομιά του. Πριν ακόμη μπεις στο χώρο παίρνεις μια γεύση από την έκθεση που φιλοξενείται στο ισόγειο της γκαλερί από την μεγάλη τζαμαρία στην είσοδο. Το μπαλκόνι στην μπροστά όψη του κτιρίου είναι το μόνο που έχει κρατηθεί από την παλιά του αρχιτεκτονική (το κτίριο τα τελευταία χρόνια φιλοξενούσε μια αποθήκη σπιρτοποιίας και είχε σαπίσει) και λειτούργησε σαν σημείο αναφοράς για τον υπόλοιπο σχεδιασμό. Οι αρχιτέκτονες Κατερίνα Βορδώνη και Φάνια Σινανιώτου θέλησαν να ακολουθήσουν τις λιτές γραμμές του ’30, με αναφορές στο ευρωπαϊκό art deco, ενώ και εσωτερικά έχουν χρησιμοποιηθεί κάποια στοιχεία αρκετά αθηναϊκά σε μια σύγχρονη, πιο καθαρή εκδοχή τους, όπως τα μάρμαρα σε μοτίβο ψαροκόκαλο στην έξοδο του ασανσέρ.
Η ιδιοκτήτρια του «Arch» Αταλάντη Μαρτίνου που μας υποδέχεται στο χώρο είχε από μικρή το μικρόβιο της τέχνης, σπούδασε ιστορία της τέχνης και αφότου δούλεψε στη Νέα Υόρκη σε γκαλερί και τον οίκο δημοπρασιών Sotheby’s, αποφάσισε να μεταμορφώσει το παλιό οικογενειακό κτίσμα σε ένα χώρο για να στεγάσει το όραμα της που έγκειται κυρίως στο να ανοίξει διάλογο με τους καλλιτέχνες και να δουλέψει μαζί τους ελεύθερα σε όλη τη διαδικασία της δημιουργίας μιας έκθεσης. Μια τέτοια συνομιλία άνοιξε με την Καλιφορνέζα εικαστικό Kelly Akashi, που φιλοξενήθηκε στο «Arch», δούλεψε στην Αθήνα με ντόπιους τεχνίτες και παρουσιάζει τα γλυπτά της στη γκαλερί του ισογείου, στην εναρκτήρια έκθεση του χώρου με τίτλο «a thing among things».
Ανεβαίνοντας στον πρώτο όροφο, μπαίνουμε σε ένα χώρο φωτεινό και διακοσμημένο με προσεκτικά διαλεγμένα έπιπλα και αντικείμενα. Όπως μας λέει η Αταλάντη, η ίδια αγαπά το interior design και συμμετείχε ενεργά στη διακόσμησή του ψειρίζοντας μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια. Εδώ βρίσκεται η βιβλιοθήκη της γκαλερί, την οποία θα ήθελαν πολύ να δουν να μπαίνει στις συνήθειες της πόλης και ο χώρος πραγματικά προσφέρεται για μελέτη. «Είναι για οποιονδήποτε τον ενδιαφέρει η σύγχρονη τέχνη, δεν είναι δανειστική, αλλά είναι ανοιχτή για όποιον θέλει να έρθει να καθίσει να διαβάσει, να μελετήσει, να σημειώσει», λέει η ίδια. Η βιβλιοθήκη διαθέτει μια μεγάλη ποικιλία σύγχρονων εκδόσεων τέχνης, γύρω στα 1300 βιβλία, όπως μονογραφίες, καταλόγους εκθέσεων, βιβλία θεωρίας της τέχνης και περιοδικά, με έμφαση στην εικαστική παραγωγή των τελευταίων χρόνων.
Έναν όροφο πιο πάνω υπάρχει και το ειδικά διαμορφωμένο διαμέρισμα, πλήρως εξοπλισμένο και με στούντιο, που μπορεί να φιλοξενήσει τον προσκεκλημένο καλλιτέχνη, αφού το «Arch» έχει τη λογική του residency που ολοκληρώνεται με την κάθε έκθεση.
Από τη βιβλιοθήκη και τα μεγάλα της παράθυρα, βλέπουμε στο ισόγειο την αυλή της γκαλερί. Ένα παγκάκι από ζωγραφισμένα πλακάκια, δύο πολύ ξεχωριστά καθίσματα- γλάστρες από ανακυκλωμένο πλαστικό από τους καλλιτέχνες Τhe new raw, κάκτοι και ένα γλυπτό της φιλοξενούμενης καλλιτέχνιδος με το χαρακτηριστικό της μοτίβο του χεριού, συνθέτουν το τοπίο του ακάλυπτου του κτιρίου. Η αυλή, όπως και η βιβλιοθήκη, είναι ανοιχτή τις ώρες λειτουργίας της έκθεσης και προσφέρεται για κουβέντα και αναστοχασμό γύρω από την τέχνη.
Καταλήγοντας στο χώρο της έκθεσης, είναι ορατό ότι η Akashi έζησε για κάποιο διάστημα στην Αθήνα και δούλεψε στο στούντιο της γκαλερί, αντλώντας έμπνευση από την Ελλάδα και παραδοσιακά υλικά της χώρας, όπως η πέτρα και ο πηλός, για να δημιουργήσει τα έργα της. Η καλλιτέχνης δούλεψε με ντόπιους τεχνίτες για την δημιουργία των έργων με το μωσαϊκό που ανοίγουν διάλογο με αυτό του πατώματος θέλοντας όπως λέει η ίδια «να αντικατοπτρίζουν το χώρο που βρίσκονται αλλά ταυτόχρονα να φέρουν και ένα κομμάτι του χώρου μαζί τους για πάντα».
Συνεργάστηκε με τους δύο τελευταίους τεχνίτες φυσητού γυαλιού που έχουν μείνει στην πόλη και το Μουσείο Μπενάκη - Κλωστοϋφαντουργία Μέντης, όπου έφτιαξαν τους καρυδόκομπους για τις κλωστές που κρέμονται από την οροφή της γκαλερί, ειδικά γι αυτούς.
Ο χρόνος και η μνήμη είναι κεντρικά σημεία του έργου της, ενώ την ενδιαφέρει να "σπρώξει" παραπέρα την χειροτεχνία. Το γυαλί, για παράδειγμα, έχει ξεχωριστή μνήμη, αφού ό,τι και να συμβεί στην διαδικασία του φυσήματος είναι άμεσο και παραμένει για πάντα. Το μωσαϊκό αποτελεί κομμάτι της αρχιτεκτονικής περασμένων δεκαετιών και σου μεταφέρει μνήμες τις παιδικής σου ηλικίας. Ενώ το κερί αποτελεί από μόνο του ένα χρονοδιάγραμμα. Όταν βλέπεις ένα μισοκαμμένο κερί, λέει η Akashi, καταλαβαίνεις ότι έχουν συμβεί πράγματα πριν και πως πρόκειται να συμβούν πράγματα αργότερα.
Το «Arch» θα φιλοξενεί 3-4 εκθέσεις το χρόνο. Τον Νοέμβριο τη σκυτάλη του χώρου παραλαμβάνει η Αθηνά Ιωάννου, η οποία τα τελευταία χρόνια ζει στη Γερμανία και είχε παρουσιάσει παλιότερα τη δουλειά της στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης. Τελευταία δουλεύει με πανιά, που τα βουτάει σε λάδι λιναρόσπορου δίνοντας τους μια φωτεινότητα και τα τοποθετεί στον χώρο δημιουργώντας ιδιαίτερες παρεμβάσεις.
Την άνοιξη η χορεύτρια και performer Madeline Hollander, η οποία συμμετείχε στην πρόσφατη Whitney Biennial, θα είναι η επόμενη καλεσμένη του Arch. «Έχει σπουδές κλασικής μπαλαρίνας αλλά έχει βρει δικό της τρόπο για να εκφράζεται μέσα από τη σύνδεση της σύγχρονης τέχνης και του χορού, χορογραφώντας τα κομμάτια της και χορεύοντας συνήθως και η ίδια. Στην περίπτωση της Αθήνας θα θέλαμε να δουλέψει και με χορευτές που ζουν εδώ, αλλά δεν ξέρω ακόμη τι θα σκαρφιστεί για να μας παρουσιάσει», μας λέει η Αταλάντη.
Arch Athens | Γκούρα 5, Αθήνα | Τρίτη-Σάββατο: 11:00-18:00 ή με ραντεβού | Είσοδος Ελεύθερη
