«Περάσανε ήδη δέκα χρόνια από τον Ιούλιο του 2009 και το μουσείο θέλει να θυμηθεί όσα έγιναν αυτή την περίοδο με έναν απλό και φιλικό τρόπο», είπε ο πάντα απλός και φιλικός, πλην χαλκέντερος πρόεδρος του Μουσείου Ακρόπολης, Δημήτρης Πατερμαλής, καλωσορίζοντας τους εκπροσώπους του Τύπου την περασμένη Τετάρτη (5/6) εν όψει της επικείμενης επετείου: στις 20 Ιουνίου το εμβληματικό μουσείο απέναντι από τον Ιερό Λόφο της Ακρόπολης, που παραδοσιακά είναι το νούμερο ένα σε επισκεψιμότητα για τουρίστες και κατοίκους της πόλης (πάνω από 1.800.000 ετησίως), κλείνει την πρώτη του δεκαετία και, πέρα από την αναγκαία ανασκόπηση της πολιτικής του και τις επετειακές δωρεάν εκδηλώσεις που ετοιμάζει, κατ’ ουσίαν ολοκληρώνει την ταυτότητά του.
Η ιδέα που είχε ακουστεί έντονα το ’14 για την ανασκαφή κάτω από το κτίριο του μουσείου, ύστερα από μερικά εμπόδια και αναβολές, γίνεται πραγματικότητα, καθώς τα ευρήματα του αρχαίου οικισμού από τη νότια πλευρά της Ακρόπολης –μια καθ’ όλα γειτονίστικη περιοχή της αρχαίας πόλης– ενσωματώνεται στους εκθεσιακούς χώρους του μουσείου, λίγους ορόφους κάτω από τα επιβλητικά, μνημειώδη αγάλματα. Έτσι, το μεγαλειώδες συναντά το καθημερινό, τονίζοντας την οπτική του μουσείο απέναντι στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και στο πώς θα τον αναδείξει. Πέρα από το αμύθητα έργα που φυλάσσει σαν κόρη οφθαλμού στους χώρους του, κάτι που ξεχωρίζει το Μουσείο Ακρόπολης σε όλα τα χρόνια της πορείας του είναι η ζωντάνια που προσδίδει στο παρελθόν, χωρίς να το εξαϋλώνει ωραιοποιώντας το.
Ποιες ήταν οι βασικές γραμμές που ακολούθησε το μουσείο για να φτάσουμε στο σήμερα; «Βλέποντας πως στο ευρύ, διεθνές κοινό δεν είναι σαφές ότι στην πραγματικότητα υπάρχουν δύο πλήρεις Ακροπόλεις –μία της αρχαϊκής και μία της κλασικής εποχής–, επικεντρωθήκαμε στο να προβάλουμε ιδιαιτέρα τον πρώτο Παρθενώνα», ανέφερε ο Πατερμαλής. Για πολλούς μελετητές, όπως και για τον ίδιο, αν δεν υπήρχε ο λεγόμενος «Εκατόμπεδος» ή «Εκατόμπεδον» δεν θα γεννηθεί η Ακρόπολη που όλοι ξέρουμε. Έτσι, το μουσείο φρόντισε να εμπλουτίσει την αρχαϊκή αίθουσα με νέες προσθήκες, δημιουργίες αναπαραστάσεων με βάση τη ψηφιακή τεχνολογία, ανάδειξη της τότε πολυχρωμίας κα.
Επίσης, βάρος δόθηκε στη μεγάλη υπόθεση των γλυπτών του Παρθενώνα, τόσο μέσα από την «έρευνα των μικρών ιστοριών που κρύβει το κάθε άγαλμα ή θραύσμα ξεχωριστά» προκειμένου να γίνει αντιληπτό πόσο αναγκαία είναι η επανένωση τους με τα γλυπτά που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, όσο και μέσα από τις προσπάθειες να γίνει πιο βιωματική η επαφή των επισκεπτών μαζί τους. «Είμαστε πεπεισμένοι ότι δεν αρκεί να λες πως είναι αριστουργήματα τα γλυπτά του Παρθενώνα, το ζήτημα είναι το κατανοεί ο επισκέπτης, και το να παραθέτεις ατελείωτα κείμενα που πλέκουν εγκώμια είναι σήμερα σχεδόν αποκρουστικό».
Με τη νέα προσθήκη του επιπέδου -1, η βιωματική σύνδεση του επισκέπτη εκτοξεύεται. «Η καινοτομία είναι ότι εμείς αντιλαμβανόμαστε την ανασκαφή ως ένα έκθεμα και ως ένα όροφο του μουσείου· έχει δηλαδή ενταχθεί στην αρχιτεκτονική του μουσείου», τόνισε ο πρόεδρος του μουσείου. Κατεβαίνοντας στη βάση του μουσείου, μεταφέρεσαι στην αθηναϊκή γειτονιά που βρισκόταν στα νότια της Ακρόπολης. Λουσμένη με φυσικό φως και αέρα, η ανεσκαμμένη έκταση των 4.000 τ.μ. περιλαμβάνει σπίτια, εργαστήρια, λουτρά και δρόμους που χρονολογούνται από τα κλασικά μέχρι τα βυζαντινά χρόνια – ένα παλίμψηστο της καθημερινότητας των αρχαίων, δηλαδή, που περιμένει να το περπατήσεις. Σε δεύτερο χρόνο, πρόκειται να τοποθετηθεί μια μεγάλη προθήκη μήκους 35 μέτρων όπου θα εκτίθενται τα κινητά ευρήματα (πάνω από 1.000), καθώς και ένας εκθεσιακός χώρος με γλυπτά και σημαντικά εκθέματα που βρέθηκαν κατά την ανασκαφή.
Τα θυρανοίξια της ανασκαφής δρομολογούνται στην καρδιά της επετείου, στις 21 του μηνός, ενώ το πρόγραμμα των εκδηλώσεων για τον εορτασμό των δέκα χρόνων δρομολογεί κι άλλες δράσεις που ξεκινούν από 11 Ιουνίου. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η περιοδική φωτογραφική έκθεση «Σμίλη και Μνήμη» με τεκμήρια από την αναστήλωση του Ιερού Βράχου. Ο μόχθος και η επιμονή των μελετητών/ τεχνιτών συμπυκνώνονται στα περίπου εκατό κάδρα που επιλέχθηκαν από το αρχείο της Επιτροπής Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΕΣΜΑ) και της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΥΣΜΑ). Επίσης, η διάλεξη του καθηγητή Τζοβάνι Βέρι θα αποκαλύψει νέα δεδομένα για την πολυχρωμία των γλυπτών του Παρθενώνα (13/6), ενώ όμορφες μουσικές βραδιές μας καλούν να επισκεφθούμε ξανά τον εμβληματικό μουσειακό χώρο – όλα με ελεύθερη είσοδο.
