Στην πιο ενδιαφέρουσα μέχρι στιγμής παρουσίαση της δουλειάς του στην Αθήνα, στο πλαίσιο του βραβείου ΔΕΣΤΕ, ο γνωστός καλλιτέχνης μας μιλά για την εμπειρία της Aιώνιας Ιντερνετικής Αδελφότητας, το εξωτικό cool στέκι που λέγεται Αθήνα και την δυσλειτουργία των πόλεων και του ίντερνετ μες στον παγκόσμιο καπιταλισμό.
Πώς αποφάσισες να παρουσιάσεις το συγκεκριμένο έργο στο βραβείο; Γιατί επέλεξες το συγκεκριμένο στήσιμο;
Ήθελα να κάνω κάτι καινούργιο σε ένα περιβάλλον που θα "έβαζα" το κοινό ταυτόχρονα θεατή και συμμετέχοντα σε μία ζωντανή κατάσταση αλλά χωρίς να επαναλαμβάνω πρόσφατες παρουσιάσεις. Το βραβείο Δέστε δεν είναι ακριβώς μια επιμέλημενη έκθεση που υπάρχουν συγκεκριμένοι παράμετροι για την επιλογή του έργου οπότε υπάρχει μεγάλη ελευθερία στην επιλογή του το τι έργο θα παρουσιάσεις. Γενικά στις δουλειά μου με ενδιαφέρει η οργανική εξέλιξη όσον αφορά την φόρμα και το περιεχόμενο είτε το έργο είναι online ή offline ή και τα δύο. Λόγω τον impromptu ή των προγραμματισμένων συναντήσεων που θα γίνονται μέσα στην εγκατάσταση ευελπιστώ να δω συμβαίνει αυτό.
Πως προέκυψε η ιδέα για τα τρία projects της Aιώνιας Ιντερνετικής Αδελφότητας; Πόσο διαφορετικές εμπειρίες ήταν μεταξύ τους;
Η Aιώνια Ιντερνετική Αδελφότητα (1-3) προέκυψε τυχαία ως ένα φανταστικό προτζεκτ το οποίο παρουσιάστηκε με μία συνέντευξη στο περιοδικό Dazed and Confused. Όταν η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό άρχισε ένας καταιγισμός από μηνύματα και email από online φίλους κλπ. για το πως μπορούν να συμμετέχουν και έτσι αποφάσισα να το οργανώσω.
Η Aιώνια Ιντερνετική Αδελφότητα (1-3) έχει γίνει 3 φορές σε διαφορετικές τοποθεσίες με κυρίως διαφορετικούς καλεσμένους. Ήταν και οι 3 πολύ διαφορετικές εμπειρίες. Γενικά ο καταλυτικός παράγοντας είναι η τοποθεσία και το φυσικό περιβάλλον και έχει μεγάλη επιρροή στην συμπεριφορά των προσκεκλημένων άρα και στην εξέλιξη του project.
Ας πούμε στην 1η έπαιξε ρόλο η απρόβλεπτη κατάσταση ότι οι πιο πολλοί δεν γνωριζόμασταν μεταξύ μας και και ξαφνικά βρεθήκαμε να κάνουμε ελεύθερο camping σε μια ήρεμη παράλια και ένα γλυκό νησάκι χωρίς καν σήμα στο κινητό. Στην συνέχεια λόγω της επιτυχίας της πρώτης ήθελα κάτι πιο άπιαστο και βρεθήκαμε στο Μεξικό απομακρυσμένοι στην ζούγκλα σε ένα σχεδόν εγκαταλελειμμένο σουρεαλιστικό πάρκο όπου μαζί με την φύση ήταν όλα τόσο πανέμορφα αλλά και προκλητικά.
Αυτό "εξανάγκασε" τους συμμετέχοντες να κοινωνικοποιηθούμε άμεσα και δημιούργησε συνθήκες στοχασμού και δημιουργίας ίσως περισσότερο από όλες τις άλλες εκδοχές του πρότζεκτ. Μετά το Μεξικό σκέφτηκα σαν γενική ιδέα την θεραπευτική δυνατότητα για το μυαλό και σώμα μακριά από την τεχνολογία και επέλεξα την Νεκρά Θάλασσα ως τόπο συνάντησης.
Το μέρος είναι τόσο δυνατό ταυτόχρονα με πολύ δύσκολες συνθήκες που δεν μας άφησε και πολλά περιθώρια ανάπαυλας και στοχασμού. Πολλοί ντόπιοι εκεί μας είπαν ότι τα αιωρούμενα μέταλλα στον αέρα δημιουργούν νέα δεδομένα στην λειτουργία του σώματος και νου και είχαν σχέση με την κβαντική μηχανική.
Τελικά σκέφτομαι ότι στην Νεκρά Θάλασσα ήταν η πιο έντονη εμπειρία και από τις 3 όχι τόσο στο περιεχόμενο που δημιουργήθηκε αλλά από την κάθε μικρή στιγμιαία εμπειρία που πολλές φορές δεν μπορέσαμε καν να αρχειοθετήσουμε.
Τι είναι το πιο σημαντικό που έμαθες κατά τη διάρκεια τους;
Ότι η φύση τελικά είναι η πιο περίπλοκη τεχνολογική πλατφόρμα. Πάντα αινιγματική αλλά παράλληλα κομψή και ;aψογα σχεδιασμένη. Έχω γίνει πολύ τοπόφιλος με την Αδελφότητα.
Η συμμετοχικότητα και η συλλογικότητα είναι σημαντικό κομμάτι του project. Πως ανταποκρίθηκαν οι συμμετέχοντες και τι είδους δυναμικές προέκυψαν;
Η ανταπόκριση ήταν πάντα θετική και το να βρεθείς ξαφνικά στην άλλη μεριά του πλανήτη χωρίς να ξέρεις τι θα βρεις εκεί είναι με κατά κάποιο τρόπο τολμηρό - αν σκεφτείς ότι πολλοί από τους συμμέτεχοντες δεν είναι αυτό που λέμε πολύ του "έξω"..Το ίντερνετ έχει αλλάξει τις ανθρώπινες σχέσεις σε πολλές περιπτώσεις γίνονται "μακρινές", επιφανειακές και προωθεί πολύ ατομιστικές και ναρκισσιστικές συμπεριφορές παρόλο που από τις θεμελιώδεις αξίες του είναι να είναι μία δομή συμμετοχικότητας και συλλογικότητας. Νομίζω με την Αδελφότητα προσπαθούμε να "αναβιώσουμε" αρκετά αυτό που μας λείπει μερικές φορές.
Και νομίζω αυτό είναι ένα από τα κύρια θέματα συζήτησης για τον 21ο αιώνα, η σημασία των «κοινωνικο-τεχνολογιών» για τη σύγχρονη ζωή, ιδιαίτερα η ζωή στο Διαδίκτυο. Θέματα όπως η προστασία της ιδιωτικής ζωής, τι σημαίνει πια ο όρος "κοινότητα", αλλά και η ολοένα αυξανόμενη μοναξιά. Όπως κυβερνο-ψυχαναλυτρια Sherry Turkle λέει "σίγουρα περιμένουμε περισσότερα από την τεχνολογία, άλλα περιμένουμε λιγότερα από τον "άλλο;" Πάντως το αστείο είναι ότι η Αδελφότητα κατάφερε να ενώσει ανθρώπους κυριολεκτικά στην ζωή αφού δύο ζευγάρια από τους συμμετέχοντες "παντρεύτηκαν" εξαιτίας της.
Ορισμένα από τα προηγούμενα έργα σου είχαν μια, έστω και ψηφιακή, μνημειακότητα, ακόμη και με στόχο να την παρωδήσεις. Πόσο διαφέρουν από το συγκεκριμένο;
Με αυτό έργο διακωμωδώ λίγο την εμμονή μας με την τεχνολογία. Διάβαζα πρόσφατα μια δήλωση ενός τεχνοκράτη της Google και έλεγε ότι το διαδίκτυο είναι παντού τώρα και στην πραγματικότητα δεν είναι μια ξεχωριστή οντότητα. Δεν είναι ένα πράγμα από μόνο του, αποτελεί μέρος πια πολλών πραγμάτων.
Το είχε με κάποιο τρόπο προβλέψει έστω δυστοπικά ο Βιρίλιο. Επίσης πιστεύω ότι ένας όρος όπως το "ψηφιακό" είναι εντελώς ξεπερασμένος στην εποχής μας, καθώς τα πάντα είναι ψηφιακά τώρα. Για παράδειγμα το γεγονός ότι ακόμα μπορεί να θεωρούμαι «ψηφιακός» καλλιτέχνη, είναι σχεδόν παρόμοιο με να σε αποκαλεί κάποιος " καλλιτέχνης του χαρτιού" κλπ.
Πιστεύεις στον εκπαιδευτικό ρόλο της τέχνης και, αν ναι, με ποιον τρόπο;
Φυσικά η Τέχνη μπορεί να αφυπνίσει και με εκπαιδευτικές μορφές και με ενδιαφέρει πολύ. Έχω ασχοληθεί σε κάποια πρότζεκτς και ως αυτοδίδακτος καλλιτέχνης με ενδιαφέρει η μάθηση ακολουθώντας μη συμβατικά μοντέλα. Για παράδειγμα το τυχαίο, το αποσμασματικό και το αδόμητο είναι οι πυλώνες της γνώσης. Και νομίζω αυτό είναι πολύ σημαντικό στην εποχή μας, η επιμόρφωση, δηλαδή, ως μορφή Τέχνης και ο κόσμος ξαναγυρνά σε ένα αρχετυπικό μοντέλο γνώσης "αντι-διδακτικό" και κάπως «αυτο-θεραπευτικό».
Πως βλέπεις την εικαστική σκηνή της Αθήνας;
Γενικά υπάρχει ένας περίεργος κύκλος με momentum που κορυφώνεται αλλά και κάνει άμεση κοιλιά τα τελευταία 5-6 χρόνια. Κάποιοι έχουν κουραστεί κάποιοι συνεχίζουν ακάθεκτοι. Κάποιοι καλλιτέχνες -προσωπικά πιστεύω κακώς μετακόμισαν στο εξωτερικό. Ακούω συνέχεια από το εξωτερικό για το πόσο θέλουν να έρθουν όλοι ξαφνικά στην Αθήνα και ίσως περισσότερο από την στιγμή που ανακοινώθηκε ότι γίνεται η επόμενη Documenta.
Φυσικά αυτό είναι ότι πιο θετικό έχει γίνει για την καλλιτεχνική κοινότητα και νομίζω ότι θα ανταμειφθεί όλοι αυτή η προσπάθεια όλων αυτών των ετών... αλλά να προσέξουμε και λίγο το πολύ "cool" στέκι που λέγεται Αθήνα να μην γίνει μόνο εφήμερος εξωτικός πόλος έλξης για πλούσια hipsters και ορδές δήθεν φιλότεχνων τραπεζιτών αλλά επιτέλους να μείνει και κάτι εδώ που θα έχει συνέχεια και διεθνές κύρος.
Τι έχεις να πεις για όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα;
Kάπως δύσκολο να απαντήσω γιατί το χάος αυτής της εβδομάδας είναι αρκετά ακραίο για να το χαρακτηρίσεις. Αλλά αυτό που μπορώ να πω, είναι ότι αυτό που ζούμε αυτήν την εβδομάδα μου "αναβιώνει" πολύ την ιδέα ότι οι πόλεις μας είναι τόποι όπου οι καπιταλιστικοί νεοφιλελεύθεροι σχηματισμοί μεγεθύνουν τα προβλήματα.
Αρχίζω να δυσλειτουργώ στις πόλεις, ποιότητα της ζωής επιδεινώνεται όλο και περισσότερο. Με τον ίδιο τρόπο, βλέπω και το διαδίκτυο καμιά φορά να αποτελεί μια επιθετική επέκταση του συστήματος αυτού. Το μεγάλο ερώτημα είναι θα παραμείνει αιώνια αδελφός μας;
Περισσότερες πληροφορίες
Βραβείο ΔΕΣΤΕ 2015
Έργα των υποψήφιων για τη διάκριση καλλιτεχνών Ν. Γιαξή, Π. Μώρη, Γ. Παπαδόπουλου, Άγγ. Πλέσσα, Σ. Σωκράτους και Μ. Χασάπη
