Ο θεωρητικός και επιμελητής γράφει για την Αυτόνομη Ακαδημία στο άλσος της Ακαδημίας Πλάτωνος που μόλις ξεκίνησε και διαρκεί ως τις 3/7 υποστηρίζοντας ότι η τέχνη είναι από τις ελάχιστες πλέον δυνατότητες κοινωνικού στοχασμού και πολιτικής παιδείας.
Την Παρασκευή 5 Ιουνίου 2015, την ώρα που ίσως το μεγαλύτερο αριθμητικά κοινό της Αθήνας έτρεχε στις θύρες της Art Athina, κάποιοι λιγότεροι προτίμησαν να παρακολουθήσουν την πρώτη συνάντηση της Αυτόνομης Ακαδημίας στο άλσος της Ακαδημίας Πλάτωνος.
Το εγχείρημα είναι πρωτοβουλία της Joulia Strauss, η οποία κάλεσε καλλιτέχνες, επιστήμονες και πολιτικούς ακτιβιστές που εργάζονται σε πόλεις όπως η Αθήνα, το Βερολίνο και η Αγ. Πετρούπολη, να υλοποιήσουν σεμινάρια, ομιλίες, συγκεντρώσεις, προβολές ταινιών και δράσεις.
Στόχος των προγραμματισμένων συναντήσεων, οι οποίες θα διαρκέσουν όλον τον Ιούνιο και είναι ανοιχτές στον καθένα, είναι να λειτουργήσουν ως πρόταση για τη δημιουργία ενός προσιτού σε όλους παν-επιστημίου στην Αθήνα.
Η «πανεπιστήμη» στην οποία αναφέρεται το πρόγραμμα της Αυτόνομης Ακαδημίας προσπαθεί να αντιδράσει δημιουργικά σε ένα μείζον πρόβλημα των καιρών μας: την δημιουργία πτυχιούχων χωρίς παιδεία λόγω της κατακερμάτισης της επιστημονικής γνώσης και την μετατροπή της παιδείας σε εμπορεύσιμη παροχή δεξιοτήτων με μόνο στόχο την επαγγελματική αποκατάσταση, μια εξέλιξη η οποία με τον μεταρρυθμιστικό ζήλο της Μπολόνια μετατρέπει με αυξανόμενη ταχύτητα τα πανεπιστήμια σε επιχειρήσεις.
Η συζήτηση αυτή έχει γίνει με άλλους όρους και στο παρελθόν: η αντιμαχία του Σωκράτη ενάντια στην γνώση του ειδικού (ο επί πληρωμή σοφιστής), οι συζητήσεις των Γάλλων διαφωτιστών στο Café Procope ενάντια στην ιδεοληπτική τελμάτωση των Ακαδημιών της εποχής τους, οι αυτοοργανωμένες συζητήσεις εργατών και διανοούμενων του 19ου αιώνα και οι πλείστοι πειραματισμοί του 20ου αιώνα να εντάξει της παιδεία στη ζωή.
Το εγχείρημα λοιπόν θα πρέπει να ιδωθεί στο πλαίσιο αυτών των μεταρρυθμιστικών πρωτοβουλιών και να ερμηνευθεί ως έκφραση της ανάγκης για μια ολιστική κατανόηση του πολύπλοκου κόσμου μας και ως προσπάθεια να χτιστεί ο πολιτισμός του μέλλοντος.
Η Αυτόνομη Ακαδημία αποτελεί όμως ταυτόχρονα και προσπάθεια να ξαναβρεί η τέχνη την ικανότητα της να επεμβαίνει στο κοινωνικό γίγνεσθαι και να μην είναι απλά διακοσμητικό στοιχείο στην υπηρεσία αυτών που την εξ-αγοράζουν υποβιβάζοντας την σ’ αυτό που με αφοπλιστική ευγλωττία ονομάζεται στα αγγλικά art business, δηλαδή ένα πεδίο επιχειρηματικότητας όπως όλα τα άλλα.
Στόχος της Αυτόνομης Ακαδημίας είναι να συνδράμει στο να μπορέσει η τέχνη να αντισταθεί στην εκμετάλλευση που προκαλεί η εξάπλωση των δυνάμεων της παγκόσμιας αγοράς και να επανακτήσει το ρόλο της ως πυξίδας στην κοινωνία.
Ο στόχος λοιπόν είναι σημαντικός: να δημιουργηθεί μία ισχυρή συμμαχία της τέχνης (ή οποία δεν θα πρέπει να συγχέεται με το σύστημα δεξίωσης της) με την παιδεία (η οποία επίσης δεν θα πρέπει να συγχέεται με την εκπαίδευση).
Αν και ο στόχος είναι υψηλός, όλα αυτά που ζητά να πραγματοποιήσει η Αυτόνομη Ακαδημία δεν είναι ούτε μεγαλοεπίβολα ούτε ουτοπικά. Είναι άκρως ρεαλιστικά και συμβαίνουν αυτή την στιγμή: μπορούμε να αντισταθούμε έμπρακτα στην εκμετάλλευση της επιστήμης από τη στρατιωτική μηχανή, στην χρήση της τέχνης από τις δυνάμεις των παγκόσμιων αγορών, στον υποβιβασμό της φιλοσοφίας σε «ακίνδυνη» εξιστόρηση ρευμάτων σκέψης καθώς και στην χειραγώγηση της τεχνολογίας από πρακτικές βιοπολιτικού ελέγχου.
Και όλα αυτά μέσα από διάθεση επανασχεδιασμού της Ευρώπης, η οποία ως δημοκρατική και κοινωνική υπόσχεση αλληλεγγύης έχει μετατραπεί πλέον σε φάρσα. Η πολιτική χειραφέτηση είναι η χειραφέτηση του στοχασμού και το καλύτερο πεδίο εξάσκησης της είναι όντως η χειραφέτηση της αισθητικής κρίσης.
Η πρώτη παρουσίαση του Daniel Mützel αναφέρθηκε στο γιατί η μορφή του μετανάστη αποτελεί την κατεξοχήν εικόνα του πολιτικού υποκειμένου σήμερα, με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο ο βιομηχανικός εργάτης ήταν η εικόνα και σημείο αναφοράς όλων των κοινωνικών αγώνων του 19ου αιώνα.
Η συνδρομή στον αγώνα των μεταναστών δεν αποτελεί απλώς χόμπι αλλά την υπέρτατη πολιτική υποχρέωση όλων μας, εφόσον οι αγώνες αυτοί συνδέονται με όλους τους άλλους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες της εποχής μας.
Την Τρίτη 9 Ιουνίου στην διάλεξη με τίτλο «Σημειοεξουσία και Οικονομία» του γράφοντος θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στο ερώτημα γιατί η τέχνη είναι από τις ελάχιστες πλέον δυνατότητες κοινωνικού στοχασμού και πολιτικής παιδείας: όχι η τέχνη για την βιομηχανία της τέχνης, ούτε η τέχνη για την πολιτική προπαγάνδα του θεάματος (και τα δύο διαφορετικού τύπου εκφασισμοί της κοινωνίας), αλλά η τέχνη ως σκέψη του πολιτικού.
Όπως αναφέρει και το πρόγραμμα της Αυτόνομης Ακαδημίας θα μεταμορφωθούμε σε αυτοαναπτυσσόμενο κοινωνικο-κυβερνητικό γλυπτό, σε σκηνικό ταινίας και θα γίνουμε το πολιτικό μοντέλο διασύνδεσης και ποικιλομορφίας που έχει ανάγκη άμεσα η επανάστασή μας! Η συζήτηση έχει ήδη ξεκινήσει. Πληροφορίες στο: http://avtonomi-akadimia.net/
