Ο Γερμανός εικαστικός που εγκαταστάθηκε στη Λέσβο με σκοπό να φτιάξει ένα εξοχικό ως έργο τέχνης μοιράζεται μαζί μας μεθόδους απόδρασης από τη ρουτίνα.
Αναπόσπαστα δεμένο με την προσωπική του ζωή, το έργο του Andreas Sell ακολουθεί τη διαδρομή του. Στο παρελθόν έχει αποσυνδέσει και έχει ανασυνθέσει τα αντικείμενα του διαμερίσματός του («German Evangelical Gay», 2012) κι έχει εκκενώσει το σπίτι της μητέρας του τακτοποιώντας και επαναξιολογώντας πρώτα όλα τα υπάρχοντα («Panic Attack Antidepressant Household Clearance», 2013). Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έχει ζήσει πολύ στη Λέσβο με σκοπό να χτίσει ένα σπίτι, βασισμένο στις αρχές που κατανόησε γύρω από ένα ισορροπημένο τρόπο ζωής.
Μια σειρά έργα που προέκυψαν από την εκεί παραμονή του και τη διαδικασία δημιουργίας της προσωρινής αυτής κατοικίας έχουν παρουσιαστεί, μεταξύ άλλων, στην έκθεση «Στο στόμα του λύκου, Να πεθάνει, να πεθάνει!» σε επιμέλεια της Χρυσάνθης Κουμιανάκη και του Κοσμά Νικολάου στο Σπίτι της Κύπρου και στην «Work» σε επιμέλεια της Ειρήνης Μπαχλιτζανάκη στη γκαλερί Elika. Συνδυάζοντας το ενδιαφέρον για τη χειροτεχνία αλλά και την εννοιολογική τέχνη, με το χιούμορ, τον αυτοσαρκασμό και ένα έμμεσο σχόλιο για την εποχή μας, μας κίνησαν το ενδιαφέρον και του ζητήσαμε να μας μιλήσει για τη δουλειά του.
Τι σου έμαθε το “Panic Attack Antidepressant Household Clearance”; (Αντικαταθλιπτική Κάθαρση Σπιτιού μετά από Κρίση Πανικού, σε ελεύθερη μετάφραση)
Το πώς δομείται η λύση ενός προβλήματος. Το σπίτι της μητέρας μου ήταν σε μια κατάσταση χάους – είχαμε χάσει κάθε ισορροπία ως προς το τι συλλέγαμε και τι χαρίζαμε. Πολλά πράγματα στο σπίτι δεν χρησιμοποιούνταν, παρέμεναν ξεχασμένα για χρόνια. Η κατάσταση στο σπίτι την πίεζε. Προκειμένου να αντιδράσει αποφάσισε να αφήσει το νοικοκυριό και να μπει σε μια κοινότητα, όπου θα μπορούσε να αρχίσει να εξασκεί και πάλι το παλιό της επάγγελμα. Μπορούσε να πάρει μαζί της μόνο όσα πράγματα χωρούσαν σε ένα δωμάτιο 20 τ.μ. Έπρεπε να αποσυνδεθούμε από τα πράγματα του παρελθόντος μας. Κατά τη διάρκεια του ξεδιαλέγματος έπρεπε να σταματήσουν να σκεφτόμαστε και να θυμόμαστε, αλλιώς δεν θα ήμασταν σε θέση να δώσουμε πράγματα.
Όλα τα δωμάτια ήταν γεμάτα. Μόνο ένα στο υπόγειο ήταν κάπως λιγότερο γεμάτο. Εκεί άρχισαν να τοποθετώ τα αντικείμενα από το διπλανό δωμάτιο. Έτσι ξεκίνησε η διαδικασία της κάθαρσης.
Στη μια πλευρά του άδειου δωματίου τοποθέτησα τα πράγματα που ήταν σε καλή κατάσταση, που ήταν χρήσιμα, όπως συσκευές κουζίνας, μαρμελάδα, εργαλεία, μπογιές κλπ. Στην άλλη πλευρά, χαρτιά, παλιά πλαστικά φιλμ, σκίαστρα, σπασμένα στολίδια, κλπ που έπρεπε να πεταχτούν.
Ακολούθησα την ίδια διαδικασία για το επόμενο δωμάτιο. Έβαλα σωρούς σκουπίδια και πράγματα που έπρεπε να επαναξιολογήσουμε στο άδειο δωμάτιο. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο έγινε μια πρώτη επιλογή, πρώτα στο υπόγειο και στη συνέχεια, σε όλο το σπίτι.
Πώς έχει επηρεάσει τη δουλειά σου η παραμονή σου στην Ελλάδα, στη Λέσβο;
Έχω ζήσει τον τελευταίο ενάμισι χρόνο κυρίως στη Λέσβο. Πήγα εκεί για να χτίσω ένα εξοχικό ως καλλιτεχνικό έργο. Σε αντίθεση με πριν, που καθάρισα το σπίτι της μητέρας μου και το δικό μου, σκόπευα να κατασκευάσω ένα σπίτι αντί να το καταστρέψω. Οπότε οι στόχοι μου ήταν στην αντίθετη κατεύθυνση. Αυτό συνιστά και τη βασική αλλαγή στη δουλειά μου.
Στη Λέσβο έψαχνα για ένα σημείο, όπου να μπορείς να μαζέψεις πράγματα για ένα νοικοκυριό. Μια συλλογή για οικιακή χρήση σε ένα αγροτικό περιβάλλον. Αυτή η κοινωνική γλυπτική χαρακτηρίζεται από τη θέση και τη χρονικότητά της. Η γνώση της ύπαρξής της με χαλαρώνει κι επηρεάζει την ψυχική μου κατάσταση όπου κι αν βρίσκομαι.
Σε ενδιαφέρει να σχολιάσεις τις συμβάσεις της καπιταλιστικής κοινωνίας και της σχέσης μας με την ιδιοκτησία;
Δεν έχω την πρόθεση να επικρίνω. Κάνω συχνά διαλείμματα από το κοινωνικό περιβάλλον. Έτσι βιώνω τις βασικές ανθρώπινες ανάγκες, όπως την επικοινωνία ή τη δομή.
Δεν έχω δικό μου νοικοκυριό, οπότε δεν έχω να με απασχολεί αυτό ή τα στοιχεία του. Αλλά έχω να οργανώσω μέρη όπου θα μπορούσα να μείνω για λίγο. Τα τελευταία χρόνια, έχω δημιουργήσει ένα δίκτυο ανθρώπων που μπορώ να μείνω μαζί τους. Μοιραζόμαστε την ιδιωτικότητά μας.
Πόσο σημαντική είναι για σένα η χειροτεχνία;
Πολύ.
Με ποιόν τρόπο η δουλειά σου σχολιάζει την αρχιτεκτονική των εξοχικών;
Περνάω το χρόνο μου σκεπτόμενος ζωντανά στιλ. Αυτό το εξοχικό συνδέεται με την επιθυμία της απόδρασης από την κοινωνία και την καθημερινή ρουτίνα. Ένας χώρο για να είμαι μόνος, χωρίς μια συγκεκριμένη δομή. Δεν σχεδιάζω ένα μέρος σαν το Walden του Henry Thoreau, ο οποίος αφοσιώθηκε σε μια αυτάρκη ζωή. Σχεδιάζω ένα μέρος στην εξοχή που να είναι επισκέψιμο αλλά να μην χρειάζεται να το επισκεφτεί κανείς. Βασικά, αυτό που αποκαλείται εξοχικό αλλά με μια διαφορά, ότι είναι σχεδιασμένο για ένα πρόσωπο.
Ποια είναι η άποψή σου για την ελληνική σκηνή;
Μου αρέσει.
Πώς βλέπεις την επιθυμία της επόμενης documenta να μάθει από την Αθήνα;
Δεν έχω αρκετά στοιχεία για να μιλήσω γι αυτό. Αλλά με ενδιαφέρει να δω, αν η documenta θα μάθει από την Αθήνα και τι θα είναι αυτό.
