Το ιστορικό εστιατόριο γεμίζει τα μεσημέρια μας με κλασική ελληνική νοστιμιά, αρχοντιά και νοσταλγία. Παραμένει διακριτικό και χαμηλόφωνο και αξίζει να το μάθουν και οι νεότεροι Αθηναίοι.
Τη σάλα του τη φαντάζομαι ως ιδανικό setting για ταινία του Λάνθιμου ή και του Κιούμπρικ αν ήταν ακόμη μαζί μας. Περίεργο στόρι, φακός ευρυγώνιος κι αυτός ο ασυνήθιστος χώρος, με την πατίνα και την αύρα της δεκαετίας του ’70 στις σαλονάτες ξύλινες καρέκλες, το ζωγραφισμένο ταβάνι και τις τοιχογραφίες με θέματα φλοράλ, που μου φέρνουν στο μυαλό τη διακόσμηση του αρχοντικού του Σβαρτς στα Αμπελάκια ή τον οντά του αρχοντικού Νεράντζη Αϊβάζη στην Καστοριά. Είναι από αυτά τα σκηνικά που ψάχνεις στον ουρανό και τα βρίσκεις στη γη. Περίεργη διακοσμητική συνύπαρξη, που σε αφήνει να τη θαυμάζεις για τη δύναμή της και να αναρωτιέσαι πώς προέκυψε…
Είναι δύο το μεσημέρι, ένα γλυκό φως μπαίνει από τις μεγάλες τζαμαρίες και φωτίζει τα πρόσωπα των ανθρώπων σαν τον καλύτερο φωτιστή. Πάνω στο τραπέζι αναμμένα ρομαντικά πορτατίφ. Αρχή της εβδομάδας και οι πελάτες λίγοι. Μια παρέα καλοβαλμένων συνταξιούχων, παλιοί αστοί από αυτούς που μένουν χρόνια στο Παγκράτι, σε ένα τραπέζι και σε ένα άλλο δύο νέα κορίτσια που παίζουν με τα κινητά τους, χασκογελάνε και στέλνουν μηνύματα. Ένας κύριος, στέλεχος μεγάλης εταιρείας μοιάζει, Έλληνας κι ας φαίνεται για ξένος, ανοίγει το ντοσιέ του. μοναχικό γεύμα εργασίας σε γοητευτικό ήσυχο περιβάλλον.
Ο Κώστας Φάτσιος, ο εγγονός του ιδρυτή του εστιατορίου, με σκούρο μπλε γιλέκο και παπιγιόν, υποδέχεται και περιποιείται τους πελάτες του οδηγώντας τους στα τραπέζια με μια φυσική ευγένεια και συστολή, που γεμίζει την ατμόσφαιρα με εκείνο το νακ των παλιών ιστορικών εστιατορίων.
Το «Fatsio» άνοιξε το 1948 στην πανέμορφη Πρίγκηπο, στη Θάλασσα του Μαρμαρά. ο παππούς Κωνσταντίνος Φάτσιος μετέτρεψε το ουζερί του πατέρα του Γεωργίου σε ένα πρωτοποριακό για την εποχή πολυτελές εστιατόριο. Δούλεψε με μεγάλη επιτυχία μέχρι το 1955, οπότε καταστράφηκε στα επεισόδια των δραματικών «Σεπτεμβριανών». Ο Κωνσταντίνος Φάτσιος μετέφερε τότε το εστιατόριό του μέσα στην Κωνσταντινούπολη, κοντά στο σημερινό «Hilton Bosphorus», όπου διέπρεψε μέχρι το 1964 και τις γνωστές απελάσεις των Ελλήνων της Πόλης. Το 1967 άνοιξε στην Αθήνα ο ιστορικός «Γεροφοίνικας», καλλιτεχνικό και κοσμικό στέκι της εποχής, την κουζίνα του οποίου ανέλαβε ο Κωνσταντίνος. Όταν η συνεργασία λύθηκε το 1969, η οικογένεια αποφάσισε να ανοίξει το δικό της εστιατόριο στην Ευφρονίου και στη δουλειά μπήκε ως μάγειρας ο γιος Γεώργιος.
Το μαγαζί το φτιάχνουν οι Βολιώτες αδερφοί Καψαμπέλη –ο ένας αναλαμβάνει τις μαραγκοδουλειές και ο άλλος τη ζωγραφική–, πράγμα που ίσως εξηγεί το ροκοκό στιλ και τις αναφορές στα αρχοντικά της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας. Πρωτοποριακή απόφαση για το 1970, που δικαιώνεται από την επιτυχία, αν λάβεις υπόψη ότι στα τραπέζια του σύχναζαν Σεφέρης και Χατζιδάκις.
Στο επίκεντρό του η βιτρίνα με τα μαγειρευτά για τα οποία είναι διάσημο το «Fatsio». Μοιραζόμαστε μια βελούδινη ψαρόσουπα στην αρχή, που μοσχοβολάει θάλασσα και άρωμα σπιτικού φαγητού αστικής Αθήνας. Λογική συνέχεια η δυσεύρετη πια αθηναϊκή με φρέσκια σφυρίδα και homemade μαγιονέζα, που έχει ωραίο άρωμα εποχής. Σειρά έχουν τα λαδερά: σπανακόρυζο με ζωντανό το άρωμα των υλικών του κι εξαιρετικά γεμιστά, όπου η γλυκόξινη γεύση της ντομάτας και η σπιρτάδα της πιπεριάς αποτυπώνονται στο χυλωμένο γκλασέ ρύζι με το κουκουνάρι – ιδανική έκφραση μιας αστικής κωνσταντινουπολίτικης μαγειρικής που ξέρει να χαϊδεύει την καρδιά με αναμνήσεις και νοσταλγία. Οι σαν σουφλέ ταλιατέλες με ζαμπόν, μπέικον και κρούστα τυριού είναι νόστιμη απόδοση της σπεσιαλιτέ των ’70s.
Προχωρώντας στα κρεατικά, πέφτουμε πάνω σε ανιθάτα κόκκινα γιουβαρλάκια, που σερβίρονται με πατάτες με ωραίο μελωμένο «δάγκωμα». Ανάμεσα στο ελαφρά σκορδάτο αρνάκι με πατάτες στο φούρνο και το περίφημο μοσχαράκι μελιτζάνα, το δεύτερο κερδίζει με διαφορά στα σημεία. Η καραμελωμένη μελιτζάνα, που τυλίγει το τρυφερό κρέας, το ποτίζει με πολύ δυνατή γεύση και άρωμα τέτοιο που μένει ανεξίτηλο στη μνήμη ως ένα από τα καλύτερα παραδοσιακά μαγειρέματα που μπορείς να χαρείς στην Αθήνα. Η βιτρίνα με τα γλυκά έχει αύρα παλιού ζαχαροπλαστείου. Στο ρυζόγαλο φούρνου η σοφιστικέ πικράδα της κρούστας του περνάει στο γλύκισμα. Το μεστό κανταΐφι με καρύδι έχει κλασικό πολίτικο σιρόπιασμα και το προφιτερόλ το old fashioned στιλ του διάσημου ζαχαροπλαστείου Inci της Ιστικλάλ.
Το «Fatsio» είναι ανοιχτό μόνο το μεσημέρι, ακολουθώντας τη δική του παράδοση. Άνοιξε για μερικά χρόνια και βράδυ και τα πήγε πολύ καλά, αλλά οι υποχρεώσεις αποδείχτηκαν πολλές για ένα τόσο οικογενειακό μαγαζί. Είμαι σίγουρος όμως ότι αν το τολμήσει ξανά, θα μπει πιο δυνατά στην αθηναϊκή σκηνή όπως του αξίζει. Σημειώστε, πάντως, ότι η Κυριακή με τη μεγάλη ποικιλία μαγειρευτών είναι η πιο δυνατή του ημέρα.
Η επίσκεψη του κριτικού στο εστιατόριο έγινε στις 13/11.
FATSIO Ευφρονίου 5, Παγκράτι, 2107217421, 2107250028. Ωράριο λειτουργίας: Καθημερινά, 11 π.μ.-6 μ.μ. Τιμή: € 15-25 (το άτομο χωρίς ποτά και κουβέρ). Πρόσβαση ΑμεΑ: Όχι. Πάρκινγκ: Στους γύρω δρόμους.
