
Τα τελευταία χρόνια, οι συγκοινωνίες στην Αθήνα -τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς δηλαδή- έχουν εξελιχθεί σε έναν από τους μεγαλύτερους πονοκεφάλους για τους κατοίκους της πόλης. Καθημερινές καθυστερήσεις, ακυρώσεις δρομολογίων, και απρόβλεπτα προβλήματα έχουν αφήσει τους Αθηναίους και τους επισκέπτες της πρωτεύουσας κάπου μεταξύ ταλαιπωρίας και απόγνωσης. Αν το πρόβλημα ήταν παροδικό, ίσως να μπορούσαμε να το παραβλέψουμε, αλλά πλέον έχει εξελιχθεί σε μία μόνιμη κατάσταση.
Ο Προαστιακός: Στοίχημα με την τύχη
Ζώντας και δουλεύοντας στην Αθήνα, η μετακίνηση με τα μέσα μαζικής μεταφοράς έχει καταντήσει καθημερινό στοίχημα με τον χρόνο και την υπομονή. Χρησιμοποιώ τον Προαστιακό καθημερινά για να πάω στη δουλειά μου - τουλάχιστον αυτό προσπαθώ να κάνω. Το τρένο περνάει κάθε μία ώρα, και αν για κάποιο λόγο το χάσεις, τότε απλώς περιμένεις. Μία ώρα. Στο σταθμό. Αυτό κάνει τη χρήση του προαστιακού εξαιρετικά απογοητευτική για τους επιβάτες, οι οποίοι δεν γνωρίζουν ποτέ αν θα φτάσουν στον προορισμό τους στην ώρα τους.

Λεωφορεία: Η ψευδαίσθηση της συνέπειας
Και δεν είναι μόνο ο Προαστιακός. Τα λεωφορεία είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία. Ενώ θεωρητικά περνούν κάθε 10 λεπτά, πολλές φορές η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Στάσεις που φαίνονται εγκαταλειμμένες, καθυστερήσεις που φτάνουν τα 30 λεπτά και απρόβλεπτες ακυρώσεις δημιουργούν ένα σύστημα που μοιάζει να λειτουργεί με το ζόρι.
Η εφαρμογή του ΟΑΣΑ, η οποία υπόσχεται την ακριβή ώρα άφιξης του λεωφορείου, συχνά αποδεικνύεται αναξιόπιστη, καθώς το λεωφορείο είτε δεν έρχεται καθόλου είτε εμφανίζεται και εξαφανίζεται από την οθόνη χωρίς καμία εξήγηση. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που προτιμούν να πάνε με τα πόδια ή να πάρουν μηχανάκι, απλώς για να αποφύγουν την απελπισία που προσφέρει η αναμονή στη στάση. Και ακόμα κι αν φτάσει το λεωφορείο, δεν είναι βέβαιο ότι θα καταφέρεις να μπεις.
Ασφάλεια: Ένα ζήτημα που παραμένει στο περιθώριο
Το πρόσφατο περιστατικό με τη φωτιά σε λεωφορείο στα Κάτω Πατήσια, το οποίο επεκτάθηκε και σε διπλανό πάρκο και στάση, αλλά και αυτό τον περασμένο Μάρτιο όπου λεωφορείο τυλίχθηκε στις φλόγες με επιβάτες στην Πεντέλη, αποτελούν μόνο δύο από τα πολλά σοβαρά προβλήματα που ταλαιπωρούν τους επιβάτες των δημόσιων συγκοινωνιών στην Αθήνα. Η έλλειψη συντήρησης, οι παλιές υποδομές και η ανεπαρκής αντιμετώπιση των κρίσεων δημιουργούν καταστάσεις επικίνδυνες για την ασφάλεια των πολιτών.

Μετρό: Το πιο σταθερό, αλλά όχι χωρίς προβλήματα
Το μετρό θεωρητικά είναι το πιο αξιόπιστο μέσο. Πράγματι, σε σχέση με τα υπόλοιπα, είναι πιο σταθερό. Όταν λέει σε 1 λεπτό το εννοεί. Αλλά κι εκεί δεν λείπουν τα προβλήματα. Καθυστερήσεις λόγω "τεχνικών δυσκολιών", ασανσέρ που δεν λειτουργούν ποτέ. Και φυσικά, τις ώρες αιχμής νιώθεις σαν σαρδέλα, στριμωγμένος ανάμεσα σε δεκάδες άλλους επιβάτες. Και άντε το τελευταίο να το δεχτώ γιατί είτε μπεις στο μετρό της Αθήνας, είτε της Βιέννης, είτε της Βαρκελώνης τις ώρες μεγάλης προσέλευσης δεν το γλυτώνεις το στριμωξίδι.
Αλλά τα επανειλημμένα προβλήματα με μπλακ άουτ και άλλες βλάβες που προκαλούν μαζική ταλαιπωρία στους επιβάτες, είναι δικό μας πρόβλημα. Όπως στις 30 Δεκεμβρίου 2024, όταν συρμός της Γραμμής 1 του μετρό της Αθήνας έβγαζε καπνούς στον σταθμό του Μοσχάτου. 'Ή ακόμα "καλύτερα" όταν την 1η Ιανουαρίου 2025 - κακός τρόπος να ξεκινήσει η χρονιά - στην ίδια γραμμή άνοιξαν εν κινήσει όλες οι πόρτες συρμού μεταξύ των σταθμών Άνω Πατησίων και Περισσού, δημιουργώντας ακόμα περισσότερη αναστάτωση στους επιβάτες.

Ανεπάρκεια στη συχνότητα και την κάλυψη
Επιπλέον, η χρονοαπόσταση μεταξύ των δρομολογίων παραμένει μεγάλη, κάτι που καθιστά το μετρό αναποτελεσματικό σε ώρες αιχμής. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι και το γεγονός ότι μόνο δύο λεωφορεία εξυπηρετούν τη λεωφόρο Κηφισίας - μιλάμε για την περιοχή που φιλοξενεί τις μισές εταιρείες της Αθήνας.
Για το αεροδρόμιο δε, η συχνότητα των δρομολογίων του λεωφορείου είναι η μόνη αξιόπιστη, κάτι εντελώς αντίθετο με το Μετρό, όπου τα αντίστοιχα δρομολόγια είναι σχεδόν μία φορά την ώρα και με διαφορετικό timetable από εκείνο της Α4 κόλλας που παρατηρεί κανείς στα κλειστά εκδοτήρια. Γεγονός που προκαλεί σοβαρά προβλήματα στους επιβάτες που πρέπει να εξυπηρετηθούν ταχύτατα.
Βιώσιμη μετακίνηση (;)
Παρόλο που η πόλη καλλιεργεί μία "πράσινη" εικόνα και μιλάει για βιώσιμες μετακινήσεις και μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, η πραγματικότητα στα ΜΜΜ είναι εντελώς αποθαρρυντική.
Πώς να μιλήσεις για "πράσινη πόλη" όταν για να πας από το κέντρο στο Μαρούσι πρέπει να περάσεις από ένα γεμάτο, αγχωτικό και ενίοτε ανεπαρκές λεωφορείο ή τρένο; Όταν τα μέσα είναι αναξιόπιστα, η προτίμηση για την προσωπική μετακίνηση με αυτοκίνητο αυξάνεται, κάτι που αντιτίθεται στις επιδιώξεις για βιώσιμες πόλεις.

Επόμενη στάση: Βελτιώσεις ή αναμονή;
Για να υπάρξει πραγματική βελτίωση, απαιτούνται άμεσες και αποφασιστικές ενέργειες από την αρμόδια διοίκηση. Είναι απαραίτητη η ενίσχυση της χρηματοδότησης και η υιοθέτηση ενός μακροπρόθεσμου σχεδίου που θα στοχεύει στην αναβάθμιση των υποδομών, στη συστηματική συντήρηση των οχημάτων και στην ποιοτική εκπαίδευση του προσωπικού. Εξίσου σημαντικό είναι η καλύτερη διαχείριση της συχνότητας των δρομολογίων, ιδιαίτερα κατά τις ώρες αιχμής, ώστε να αποφευχθεί η υπερφόρτωση.
Ταυτόχρονα, η βελτίωση της προσβασιμότητας δεν μπορεί να αγνοηθεί: πολίτες με κινητικές δυσκολίες συνεχίζουν να αποκλείονται από ένα σύστημα που δεν έχει σχεδιαστεί με βάση τις ανάγκες τους. Αν δε λυθούν αυτά τα ζητήματα, η κατάσταση θα συνεχίσει να παραμένει στάσιμη και ενδεχομένως να χειροτερεύσει.

Η καθημερινή μετακίνηση δεν θα έπρεπε να είναι δοκιμασία. Τα μέσα μαζικής μεταφοράς είναι η ραχοκοκαλιά μιας ζωντανής, σύγχρονης πόλης. Αν θέλουμε μια Αθήνα που να κινείται μπροστά – καθαρή, ανθρώπινη και λειτουργική – πρέπει να επενδύσουμε σε ένα σύστημα συγκοινωνιών που δεν δοκιμάζει την υπομονή μας, αλλά κερδίζει την εμπιστοσύνη μας. Γιατί τελικά, η μόνη αποδεκτή επόμενη στάση είναι αυτή της εξέλιξης.
Ακολούθησε το Αθηνόραμα στο Facebook και το Instagram.