«Στου Αττίκ τη “Μάντρα” κι αν φωνάξω, δε θ’ ακούν» λέει ο Φοίβος Δεληβοριάς στον «Μπάσταρδο γιο». Θα τον ακούσουμε ωστόσο εμείς στη δική του «Μάντρα», στην «Ταράτσα του Φοίβου», στον πολυχώρο της Ιεράς Οδού 13-15. Εκεί πάνω, με θέα όλη την Αθήνα, θα παρουσιάζει από την Τετάρτη 7 Ιουνίου (και κάθε Τετάρτη και Πέμπτη) ένα πολυθέαμα με καλεσμένους από το χώρο της μουσικής, του stand-up comedy και του θεάτρου, με τη συμμετοχή του Σπύρου Γραμμένου (αλλά και μάγου και του μουσικο-χορευτικού ντουέτου Στενός Κορσές!). Σε μια ζουμερή, όπως πάντα, συζήτηση μαζί του, μαθαίνουμε όλες τις λεπτομέρειες, τον ρωτάμε για τα αγαπημένα του σημεία στην Αθήνα, την ΑΕΠΙ, το «Twin Peaks» και το «Survivor» και του ζητάμε να μας προτείνει βιβλία και σειρές για το καλοκαίρι. (φωτογραφίες: Δημήτρης Τσίτσος)
Πώς την ανακάλυψες αυτή την ταράτσα;
Όταν είπα πέρσι την ιδέα μου στην Κατερίνα Σταματάκη, την παραγωγό των συναυλιών μου, μου λέει «υπάρχει το μέρος που ονειρεύεσαι». Κι ένα ωραίο φθινοπωρινό βράδυ πήγαμε και βρήκαμε στην ταράτσα της Ιεράς Οδού στο νούμερο 13-15 τους επιχειρηματίες Ηλία Μαροσούλη και Άγγελο Κοταρίδη. Από εκεί είδαμε τον ήλιο να δύει πάνω απ’ την Ακρόπολη, τον Λυκαβηττό, το Αστεροσκοπείο. Έξαφνα, η παράσταση «Η Ταράτσα του Φοίβου», το νέο μου καλοκαιρινό στέκι, ήταν ήδη έτοιμο. Έμενε απλώς αυτό το project να φύγει απ’ το μυαλό και τη φαντασία μου και σιγά σιγά να εμφανιστεί στην πραγματικότητα της πόλης.
Τι βλέπεις από εκεί πάνω;
Πέρα απ’ όσα σου είπα, βλέπεις και το αρχαίο νεκροταφείο του Κεραμεικού, παλιά αμαξοστάσια με κοιμισμένα λεωφορεία, στα δεξιά σου τη θάλασσα κι από πίσω όλα τα δυτικά προάστια και τους ανθρώπους τους. Είμαστε απόλυτα εκτεθειμένοι, όπως καταλαβαίνεις!
Χωρίς να μας χαλάσεις τις εκπλήξεις, πώς τη διαμορφώνετε με την Έλλη Παπαγεωργακοπούλου;
Ένα παλαιού τύπου μπαρ, της δεκαετίας του ’50, μια τσαρουχική σκηνή με ξύλινο πατάρι, τραπεζάκια με καρέκλες παλιού σινεμά, πάτωμα με «πλακάκια» συνοικιακού σπιτιού, έναν ολόκληρο αληθινό κήπο με ζαρντινιέρες και δέντρα, λεμονιές, πορτοκαλιές, αγιόκλημα, γεράνια, αλλά και άλλα πραγματάκια που θα τα φέρει η έμπνευσή της της τελευταίας εβδομάδας και θα τα ανακαλύψουμε όλοι μαζί στην πρεμιέρα.
Ποια δομή θα έχει το θέαμα;
Θα είναι κάτι ανάμεσα στη «Μάντρα», το «Μάπετ Σόου» και το «Saturday Night Live». Θα περιέχει τραγούδια, μάγους, ωραίες νέες τραγουδίστριες, μπουρλέσκ χορούς, στριπτίζ, επιθεωρησιακά νούμερα, κάφρους stand up comedians, κωμικές και τρυφερές στιγμές με διάσημους καλεσμένους από το τραγούδι και το θέατρο.
Με ποιο κριτήριο διάλεξες τους καλεσμένους σου και τι «διαφορετικό απ’ όσα τους έχουμε συνηθίσει» θα κάνουν;
Θα έρθουν άνθρωποι που έχουν μελετήσει και κάνει «θέαμα», από τον Σαββόπουλο και την Τσανακλίδου ως τους Imam Baildi και την Μποφίλιου. Κι από τον Φασουλή ως τη Λένα Κιτσοπούλου, τον Ζουγανέλη, τους AbOvo. Δεν σας τους λέω όλους, έχω ανακοινώσει μόνο τους καλεσμένους του Ιουνίου, αλλά τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο θα υπάρχουν μεγάλες εκπλήξεις. Δεν θέλω οι τραγουδιστές να πουν τα σουξέ τους, θέλω να βρούμε μαζί τραγούδια απ’ όλο το φάσμα και να τα ξανα-ανακαλύψουμε. Και οι ηθοποιοί να βρουν το ταπεινό και αιώνιο σημάδι του αθηναϊκού ελαφρού, «παρακμιακού» θεάματος. Και να δώσουν και να πάρουν φως και σκιά.
Γιατί έχεις προσκαλέσει στην «Ταράτσα» πολλούς stand up κωμικούς;
Νιώθω πολύ κοντά τους. Αντιμετωπίζω από τα είκοσί μου το κοινό εξομολογούμενος και αυτοσαρκαζόμενος. Και καλώ ακριβώς τη σύγχρονη γενιά, που με κόπο κατάφερε να κάνει το stand up comedy λαϊκό ελληνικό ψυχαγωγικό είδος.
Στον «Μπάσταρδο γιο» μιλούσες για τους αθηναϊκούς θρύλους που δεν έχεις ζήσει. Με την «Ταράτσα» φτιάχνεις τη δική σου «Μάντρα», ένα νέου τύπου αναψυκτήριο. Είναι η «Ταράτσα» ένας τρόπος για να συνδεθείς με ένα παρελθόν που γνωρίζεις μόνο από αφηγήσεις;
Πολλές φορές σκέφτομαι πως ίσως είμαι τυχερός που δεν πρόλαβα πολλούς από τους θρύλους που με σημάδεψαν μέσα από βιβλία, ταινίες και δίσκους. Γιατί είχα τη δυνατότητα να τους ονειρευτώ με τον απόλυτα δικό μου τρόπο. Ε, λοιπόν, η «Ταράτσα» είναι όλα όσα δεν προλάβαμε ο Άγγελος Τριανταφύλλου που σκηνοθετεί, η Έλλη και εγώ, αλλά για κάποιο λόγο μας ερεθίζουν και δεν μας αφήνουν να κοιμηθούμε τα βράδια. Έχουμε την πολυτέλεια μέσα απ’ αυτήν τη δουλειά να επισκεφτούμε και να δράσουμε μέσα στο «Μετροπόλιταν», το «Γκριν Παρκ», το «Άκρον» του Μπουρνέλη, τη «Μάντρα», τα «Δειλινά» του Ζαμπέτα, όχι όπως ήταν, αλλά όπως τα φανταζόμαστε.
Ακούστε τον πιο πρόσφατο δίσκο του Φοίβου Δεληβοριά, την «Καλλιθέα», όπου περιέχεται το τραγούδι «Ο μπάσταρδος γιος»:
Η «Καλλιθέα», μεγάλο μέρος της δισκογραφίας σου και η ίδια η «Ταράτσα» είναι μια ωδή στην Αθήνα. Ποια έχει υπάρξει η σχέση σου με την Αθήνα μέσα στα χρόνια;
Μου αρέσει και ο μύθος της και η ακατάστατη πραγματικότητά της. Κυρίως μου αρέσει η χύμα ελευθερία που διατηρεί και που έχει εξαφανιστεί δυστυχώς από τις ευρωπαϊκές πόλεις. Είναι η απόλυτη πόλη του ξενύχτη. Κι εγώ είμαι τέτοιος από τα δεκατέσσερα.
Πώς στο καλό θα γίνει να ξαναγαπήσουμε αυτή την πόλη;
Μόνο αν αγαπήσουμε την αφασία μας. Αν δεν ξανακακοποιήσουμε τους νέους, βαμπιρίζοντας. Αν εμπιστευτούμε το DIY, κάτι που γίνεται με λίγα και από λίγους. Μια πόλη-κράτος του Νότου ήταν και θα παραμείνει η Αθήνα. Έτσι πρέπει να την αντιμετωπίζουμε και όχι ως αποτυχημένη στις εξετάσεις των μεγαλουπόλεων.
Ποιο είναι το ομορφότερο και ποιο το ασχημότερο σημείο της Αθήνας;
Το ομορφότερο είναι η Αρεοπαγίτου ή οι δρόμοι κοντά στο Αστεροσκοπείο. Ασχημότερα είναι κάτι μέρη που άνθησαν από το ’95 ως το ’09, κάτι ινστιτούτα, κάτι ΙΕΚ, κάτι μέρη γεμάτα διπλωματούχους.
Τον Οκτώβριο παρουσίασες ένα best of στον «Σταυρό», μετά έκανες τον λαϊκοδημοτικό «Διπλοπαντρεμένο» και τώρα την «Ταράτσα». Χρειάζεται μια ανανέωση στον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζεται το τραγούδι;
Θεωρώ ότι χρειάζεται να το ποτίσουμε περισότερο με τον εαυτό μας και όχι με την οποιαδήποτε κοινωνική ή θεαματική σύμβαση. Δεν ζούμε –αν και θα έπρεπε– μιαν εποχή ριζοσπαστισμού. Ανακυκλώνουμε ή αποδομούμε, αναμένοντας τις νέες μορφές τέχνης. Έχουμε όμως το παράλογο, ανεξήγητο πράγμα που είναι ο εαυτός του καθενός, που μπορεί με την αγάπη και την αμηχανία του να τα αλλάξει όλα.
Στην «Ταράτσα» υπάρχουν και αγώνες τραγουδιού. Στην εποχή του «Rising Star» και του «The X Factor» γιατί θέλησες να κάνεις αγώνες τραγουδιού;
Θέλησα να διαγωνιστούν τραγούδια και όχι φωνές. Έχουν βγει απίστευτες φωνές μέσα από την τηλεόραση. Είναι όμως καταδικασμένοι να γυροφέρνουν σαν τον Άμλετ, σε έναν κόσμο που ο δημιουργός έχει δολοφονηθεί. Πρέπει να εμφανιστούν επειγόντως νέοι δημιουργοί. Και να ενθαρρυνθούν.
Μπορείς να μου εξηγήσεις με λίγα λόγια τι έχει συμβεί με την ΑΕΠΙ, γιατί ενεπλάκης τόσο ενεργά και ποια είναι η στάση σου τώρα;
Η ΑΕΠΙ είναι ο εθνικός φορέας που ασχολείται με την είσπραξη του πνευματικού δικαιώματος. Ενώ παντού στον κόσμο οι οργανισμοί αυτοί ανήκουν στους δημιουργούς, εδώ ανήκει σε μια οικογένεια, η οποία αποδείχτηκε πως κακοδιαχειριζόταν προς ίδιον όφελος τα δικά μας προς το ζην. Θέλησα εξαρχής να είμαι μαζί με τους συναδέλφους μου στη μάχη προκειμένου αυτό το πράγμα να αλλάξει. Είναι πολύ δύσκολο, γιατί τα χρέη που άφησαν αυτοί οι άνθρωποι, αλλά και οι πολώσεις που προσπάθησαν να προκαλέσουν ανάμεσά μας και απέναντι στους χρήστες της μουσικής μας, έχουν δημιουργήσει τοπίο δηλητηριώδες. Αν είχαμε δράσει λίγο πιο ενωμένα πριν από 4-5 χρόνια, θα είχαμε γυρίσει σελίδα πολύ νωρίτερα. Τώρα, το κάνουμε στο χειρότερο δυνατό χρονικό σημείο. Ας μας βοηθήσει τουλάχιστον η Δικαιοσύνη και η Πολιτεία να πιεστούν αυτοί οι άνθρωποι, η οικογένεια των μετόχων δηλαδή, ώστε να αποχωρήσουν και να μας ξεχρεώσουν. Οι δημιουργοί, και ιδιαιτέρως οι στιχουργοί, βρίσκονται σε άθλια οικονομική κατάσταση.
Τραγούδησες στο Cyprus Pride Days. Δεν σε απογοητεύει που ο σεξιστικός λόγος ακούγεται ελεύθερα, που ιερά λείψανα περιοδεύουν στις γειτονιές, που γυρνάμε ολοταχώς στο συντηρητισμό εντός και εκτός Ελλάδας;
Κι όμως, τώρα αυτός ο λόγος απομονώνεται, ζει σ’ ένα απελπισμένο, όξινο δωματιάκι. Παλιά ήταν όλη η πολυκατοικία έτσι. Η αγάπη για τις διαφορές ανάμεσά μας δεν ήταν ποτέ τόσο δυνατή όσο τώρα. Μόνο έτσι θα έχουμε ζωή στο μέλλον άλλωστε. Το ερπετό όμως που πεθαίνει κάνει πολύ τρομακτικό θόρυβο, αυτό είν’ όλο.
Πριν από λίγες μέρες είχαμε μία τρομοκρατική επίθεση σε μία συναυλία. Πώς αισθάνθηκες γι’ αυτό;
Δεν μου αρέσουν οι φόνοι αμάχων, πώς θα μπορούσα να συναινέσω ως ανθρώπινο ον σε κάτι τέτοιο; Στην Ανατολή συμβαίνουν όμως κάθε μέρα. Με ενεργή συμμετοχή της Δύσης. Δυο άθλιοι φονταμενταλισμοί, ένας θρησκευτικός κι ένας οικονομικός, παλεύουν για οριστική επικράτηση, με θύματα τους απλούς ανθρώπους.
Είδες τα πρώτα επεισόδια του «Twin Peaks»; Αν ναι, πώς σου φάνηκε; Σ’ αρέσει που αναβιώνουν σειρές από το παρελθόν;
Δεν πρόλαβα, δεν μου αρέσουν όμως να ξαναγυρίζουν τα παλιά trademarks. Είναι άλλο να εμπνέεσαι από το παρελθόν και να κάνεις κάτι δικό σου και άλλο να συνεχίζεις μια παλιά, συγκεκριμένη δημιουργία.
Πλησιάζει το καλοκαίρι και θα ήθελα να μου προτείνεις μερικά βιβλία και σειρές για τις διακοπές.
Δυο φίλες μου, η Μαριαλένα Σπυροπούλου και η Ροζίτα Σπινάσα, έγραψαν δυο πολύ ωραία βιβλία, το «Ρου» η πρώτη και το «στόμαστομαστό» η δεύτερη. Του Τζόναθαν Κόου το τελευταίο μ’ άρεσε πολύ. Από σειρές, έχω μέγα κόλλημα με τον Louis C.K. Αυτός έχει πιάσει την εποχή ανατριχιαστικά.
Αφού μιλάμε για τηλεόραση και η ελληνική τηλεόραση την περασμένη σεζόν ήταν μόνο το «Survivor», μήπως έχεις δει κάποιο επεισόδιο;
Τι να σου πω... Βλέπω ένα πεντάλεπτο και πλήττω. Μου φαίνεται πολύ παλιό και χιλιοϊδωμένο. Η ποπ κουλτούρα πέθανε, είμαι σίγουρος πια. Βλέπουμε είτε τύπους που μαγειρεύουν, είτε τύπους που κάνουν τα πάντα για ένα πιάτο. Σε λίγο θα μιλάμε μόνο για τον καιρό, τα γεύματα και τον ύπνο, σαν τις γιαγιάδες του παλιού καιρού.
Αυτοί θα είναι οι καλεσμένοι στην «Ταράτσα του Φοίβου» τον Ιούνιο:
7 και 8/6 Νατάσσα Μποφίλιου, Θανάσης Αλευράς, Λάμπρος Φισφής
14 και 15/6 Δήμητρα Γαλάνη, Άγγελος Παπαδημητρίου, Μιχάλης Μαθιουδάκης
21 και 22/6 Αργύρης Μπακιρτζής, Γιάννης Ζουγανέλης, Βύρων Θεοδωρόπουλος
28 και 29/6 Λάκης Παπαδόπουλος, Λευτέρης Ελευθερίου, Γιώργος Χατζηπαύλου
Το επίσημο τραγούδι της «Ταράτσας», ερμηνευμένο από τη βασική της ομάδα:
