Νωρίς την Κυριακή... με τον Χρήστο Νινιό και τον Πάνο Παπαϊωάννου

Ο Χρήστος Νινιός με ένα «Γράμμα στο θεό» και ο Πάνος Παπαϊωάννου (δίδυμο αχώριστο με τον Χρυσόστομο Καραντωνίου) με «Τα μεροκάματα» (και τα δύο από τους δίσκους που κυκλοφορούν στη Feelgood), έχουν δώσει το στίγμα τους και έχουν μπει στην ομάδα των νέων καλλιτεχνών από τους οποίους περιμένουμε να ξεπηδήσουν τα επόμενα μεγάλα ονόματα. Από την πρώτη τους συνάντηση υπήρξε μουσική ταύτιση και το αποτέλεσμα θα το δούμε από την Κυριακή 8/11 στο «Club» του «Σταυρού του Νότου». Μιλήσαμε με τον Νινιό και τον Παπαϊωάννου και δώσαμε ραντεβού μία από τις επόμενες τέσσερις Κυριακές από νωρίς...

Χρήστος Νινιός: «Με τρέφει καλλιτεχνικά η ανισορροπία των πραγμάτων»

Πόσο άγχος προκαλεί το να σημειώνει μεγάλη επιτυχία ένα τραγούδι, όπως το «Γράμμα στο θεό»;
Δεν μου δημιουργεί άγχος, γιατί το τραγούδι δεν γράφτηκε με την προοπτική της «επιτυχίας». Και για να είμαι ειλικρινής ούτε περίμενα ότι θα γίνει κάτι τέτοιο. Το «Γράμμα στο θεό» γράφτηκε όπως είναι στη σημερινή του μορφή πριν 5 χρόνια και μάλιστα δεν θα έμπαινε καν στο δίσκο αν δεν επέμενε ο Ευριπίδης Ζεμενίδης. Συνεπώς, το γεγονός ότι αγαπιέται από τον κόσμο μου δημιουργεί κυρίως χαρά και με γεμίζει με δημιουργικότητα και αυτοπεποίθηση για το μέλλον.

Είναι ανοιχτός ο κόσμος στο να υποδεχτεί νέους καλλιτέχνες ή είναι διστακτικός και αρκείται σε γνωστά ονόματα;
Πιστεύω πως μόνο διστακτικός δεν είναι. Από προσωπική εμπειρία αλλά και από συζητήσεις με συναδέλφους και φίλους, βλέπω ότι ο κόσμος αναζητά νέους καλλιτέχνες και νέο υλικό, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι τα πράγματα για ένα νέο καλλιτέχνη είναι εύκολα. Η όποια διστακτικότητα υπάρχει θεωρώ ότι οφείλεται πιο πολύ στην οικονομική κρίση, που δεν επιτρέπει στον κόσμο να παρακολουθεί με την ίδια συχνότητα όπως παλιά τα δρώμενα στην ελληνική μουσική σκηνή και κατά συνέπεια και τους νέους καλλιτέχνες.

Γενικότερα, υπάρχει μια στροφή του κοινού στα μουσικά του γούστα λόγω κοινωνικών-οικονομικών συνθηκών;
Στο μεγαλύτερο ποσοστό του κοινού δεν θεωρώ ότι υπάρχει μουσική στροφή. Απλώς, λόγω της κατάστασης, το κοινό γίνεται πιο επιλεκτικό στο πού θα διαθέσει τα χρήματά του, για την μία ανά εβδομάδα πλέον έξοδό του, για τον δίσκο που θα αγοράσει κ.ο.κ.

Τι σας φοβίζει αλλά και τι σας δίνει ελπίδα ως νέο άνθρωπο και νέο καλλιτέχνη;
Αυτό που με φοβίζει είναι κι αυτό που με τρέφει καλλιτεχνικά, δηλαδή η αβεβαιότητα για το αύριο και η ανισορροπία των πραγμάτων. Ελπίδα μου δίνουν οι συνάνθρωποί μας, που μέσα σε όλη αυτήν τη δύσκολη κοινωνικο-οικονομική κατάταση που βιώνουμε στέκονται όρθιοι και με αξιοπρέπεια.

Ποιον ξένο καλλιτέχνη και ποιον Έλληνα θα αναφέρατε ως βασική επιρροή;
Σίγουρα είναι πολύ περισσότεροι από ένας οι καλλιτέχνες που έχουν παίξει βασικό ρόλο στη μουσική μου ωρίμανση. Οι δύο μεγάλες μου αδυναμίες είναι οι Doors και ο Αλκίνοος Ιωαννίδης. Οι Doors για την ποιητικότητα των στίχων τους, για τη λυρικότητα του Jim Morrison και τις μοναδικές συνθέσεις-παιξίματα των Manzarek, Densmore και Krieger. Κι ο Ιωαννίδης γιατί είναι από τους πιο ολοκληρωμένους καλλιτέχνες, με μία ουσιαστική εξέλιξη σε κάθε του νέο δίσκο, στίχο και μουσική σε πλήρη αρμονία. Ένα παράδειγμα προς μίμηση.

Ποιο live και ποιος δίσκος σας «άλλαξαν τη ζωή»;
Το ’98 στο ΟΑΚΑ το «Bridges to Babylon» των Rolling Stones και το ’94 ο δίσκος «Alchemy Live» των Dire Straits, ο οποίος ήταν και ο λόγος να μάθω κιθάρα.

Από πού έρχεται η έμπνευσή σας; Υπάρχουν συγκεκριμένες ιστορίες πίσω από κάποια τραγούδια σας;
Το μεγαλύτερο μέρος των τραγουδιών μου είναι βιωματικό, ενώ τα υπόλοιπα είναι τραγούδια από δανεικές ιστορίες φίλων και μη. Αν και νοιώθω λίγο άβολα να μοιράζομαι τις ιστορίες πίσω από τα τραγούδια που γράφω, θα μοιραστώ την ιστορία που υπάρχει πίσω από το «Γράμμα στο θεό».

Στην Α΄ Δημοτικού ήμουν ερωτευμένος με ένα κοριτσάκι το οποίο στα μισά του Δημοτικού –τελείως ανεξήγητα για εμένα τότε– έφυγε τόσο από το σχολείο όσο και από την πόλη. Για όλα τα χρόνια του Δημοτικού δεν τον ξεπέρασα αυτό τον έρωτα, αργότερα μεγάλωσα, ξαναερωτεύτηκα, αλλά πάντοτε αναρωτιόμουν τι απέγινε αυτό το κορίτσι. Μια πρωτοχρονιά 23 χρόνια αργότερα, εντελώς τυχαία, ξανασυνάντησα αυτό το κορίτσι στο μαγαζί ενός νέου για εμένα φίλου και παλιού για εκείνη.Το κορίτσι αυτό είναι η Μαριεύη Μήτρου, που υπογράφει τους στίχους στο «Γράμμα στο θεό».

Ζείτε εδώ και λίγα χρόνια στην Αθήνα. Σας αρέσει αυτή η πόλη; Ποια είναι τα αγαπημένα σας σημεία σ’ αυτήν;
Αρχικά μου ήταν αρκετά δύσκολο να προσαρμοστώ, μιας και έχω μεγαλώσει σε μιά ήσυχη επαρχιακή πόλη, στο Λουτράκι, με εντελώς διαφορετικούς ρυθμούς. Πλέον μπορώ να πω ότι η ζωή εδώ μου αρέσει περισσότερο απ’ όσο περίμενα, κυρίως επειδή μπορώ να παρακολουθώ τα καλλιτεχνικά δρώμενα, αλλά και γιατί έχω κάνει πλέον πολύ καλούς φίλους.

Βέβαια, κάποια στιγμή, θέλω να επιστρέψω μόνιμα στο Λουτράκι, καθώς οι ρυθμοί του μου ταιριάζουν περισσότερο. Αγαπημένα σημεία στην Αθήνα είναι η γειτονιά μου στα Εξάρχεια και οι βόλτες στο Θησείο.

Στην πρώτη σας συνάντηση με τον Πάνο Παπαϊωάννου και τον Χρυσόστομο Καραντωνίου υπήρχε ταύτιση απόψεων γύρω από τη μουσική. Σε ποια σημεία;
Το κυριότερο σημείο ταύτισης μας είναι τα κοινά ακούσματα, η αγάπη και η εκτίμηση ίδιων συνθετών-ερμηνευτών, πράγμα που κάνει τη συνεργασία μας να κυλά ομαλά και δημιουργικά.

Η συνύπαρξη σε μια σκηνή με άλλους καλλιτέχνες τι σας προσφέρει σε αντίθεση με μια σόλο εμφάνιση;
Η σκηνή είναι ένας πολύ ιδιαίτερος και προσωπικός χώρος για έναν καλλιτέχνη. Είναι ο χώρος όπου ανοίγεσαι και επικοινωνείς με το κοινό. Το να συνυπάρχεις με έναν άλλο άνθρωπο πάνω στην σκήνη, όπου από την πλευρά του μοιράζεται τις δικές του ιστορίες και σου δίνει τη δυνατότητα να γίνεις μέρος αυτού, είναι κάτι το ξεχωριστό και ιδιαιτέρως δημιουργικό.

©Yiannis Margetousakis Photography

Πάνος Παπαϊωάννου: «Ο κόσμος δεν θα αλλάξει. Είναι ήδη αλλιώς!»

Στην πρώτη σας συνέντευξη αναφέρατε για την άφιξή σας στην Αθήνα ότι «όλοι και όλα είναι ξένα». Έχετε εξοικειωθεί με την πόλη και τους ανθρώπους της; Ποια σημεία της αγαπάτε;
Είναι αλήθεια ότι το είχα πει έτσι ακριβώς, αν και τώρα που το σκέφτομαι μου φαίνεται αρκετά μελαγχολικός ο τρόπος που το είχα πει τότε. Έχουν περάσει 11 χρόνια, έχω μεγαλώσει κι εγώ… Πραγματικά όλα ξεκίνησαν από το μηδέν με το που κατέβηκα στην Αθήνα. Παρέα πάντα με τον Χρυσόστομο Καραντωνίου, συγκατοικήσαμε σε μια γκαρσονιέρα πίσω από το θέατρο Αμόρε στου Γκύζη. Τη μια στιγμή τα είχαμε όλα στη Θεσσαλονίκη, φίλους, στέκια, βόλτες και ξαφνικά μόνοι εδώ… Ήμασταν πιτσιρικάδες όμως και το είχαμε δει πολύ ρομαντικά όλο αυτό το ξένο που μας περιέβαλλε. Μετράει και η διάθεση.

Ασφαλώς όμως τα πράματα έχουν αλλάξει εντελώς έπειτα από 11 χρόνια. Η ζωή μας και τα κοινά μας ενδιαφέροντα είναι πλέον εδώ. Δεν τη βλέπω πια ξένη την Αθήνα ούτε νιώθω μόνος εδώ. Με στεναχωρεί βέβαια το σκληρό της πρόσωπο σε ορισμένα σημεία. Δεν έχω κάποιο σταθερό στέκι. Θα πάω παντού. Αυτό όμως που μου αρέσει είναι οι βραδινοί περίπατοι στο κέντρο. Και επειδή μένω μια ανάσα από το λόφο της Πνύκας, τις Κυριακές μου αρέσει να περπατάω μέσα στο πευκόδασος και να ξεκουράζω το νου μου στην ησυχία αυτού του τοπίου.

Πόσο άγχος σας προκαλεί η επιτυχία του τραγουδιού τα «Μεροκάματα» και οι προσδοκίες που δημιουργεί για τα επόμενα βήματα;
Δεν ένιωσα να μου δημιουργεί το παραμικρό άγχος. Αντιθέτως μου έδωσε να καταλάβω τη δύναμη που έχει αυτό το τραγούδι και με έκανε να σκεφτώ πώς θα αξιοποιήσω αυτή την ευκαιρία. Ασφαλώς και η χαρά ήταν πάνω από όλα, έτσι; Όταν αυτό που παλεύεις από τα 17 σου, ξαφνικά, από το πουθενά, βρίσκει ανταπόκριση και αγάπη, σου δίνει απίστευτη χαρά και δύναμη. Ίσως το ότι αυτό συνέβη στα 34 μου να μην μπορεί να μου προκαλέσει άγχος, αλλά να με κάνει να το διαχειριστώ ψύχραιμα και ακολουθώντας τα σωστά βήματα.

Αυτό που λίγο με ενόχλησε είναι πως, συγκριτικά, τα υπόλοιπα τραγούδια του δίσκου φάνηκαν σε ορισμένους «κατώτερα». Δεν σημαίνει όμως ότι δεν είναι καλά! Κι εμείς ακόμη δεν φανταζόμασταν ότι τα «Μεροκάματα» θα σημειώσουν τόση επιτυχία, καθώς η δουλειά που κάναμε στο στούντιο και γενικά στο δίσκο δεν έχει «εμπορική» πεπατημένη. Δεν κάνουμε τραγούδια για να κάνουμε σουξέ. Μας καθοδηγεί η κοινή αισθητική και αγάπη που έχουμε για τη μουσική εγώ, ο Καραντωνίου και ο Παπαχαραλάμπους.

Έχετε δημιουργήσει με τον Χρυσόστομο Καραντωνίου ένα δημιουργικό δίδυμο.
Συναντηθήκαμε στο λύκειο, στις μεγάλες καταλήψεις του ’98. Δούλευα από τότε τραγουδιστής σε μαγαζιά της Θεσσαλονίκης και σε ένα από αυτά ήρθε, με βρήκε, τα είπαμε και φτιάξαμε το ντουέτο μας. Από τότε παίζουμε μαζί. Και από τότε έχουμε την επιθυμία αυτή, να κάνουμε δίσκους παρέα. Υπάρχει φιλία δυνατή και συνεργασία που δεν πρόκειται ποτέ να λήξει. Συγκατοικήσαμε, τον πάντρεψα και είμαι και νονός του παιδιού του. Εύχομαι να είναι πάντα τόσο δημιουργικός και ξεχωριστός.

Η συνεργασία σας με τον Καραντωνίου μου θυμίζει μια άλλη παρέα, της Μποφίλιου με τον Καραμουρατίδη και τον Ευαγγελάτο. Τι προσφέρει αυτό το στενό συνεργατικό μοντέλο στην καλλιτεχνική δημιουργία;
Αυτό που κατάλαβα όλο τον καιρό που ηχογραφούσαμε το δίσκο «Ο χορός των ημερών» είναι η σημαντικότητα της παρέας ειδικά σε τόσο δύσκολους καιρούς. Καμιά φορά η μοναχικότητα είναι εξίσου δημιουργική και ωφέλιμη, αλλά η μοιρασιά είναι άλλο πράμα. Δεν συγκρίνεται και δεν υπολογίζεται η αξία της. Έτσι νιώθω. Σε όλες τις όμορφες και δύσκολες ταυτόχρονα στιγμές καθ’ όλη τη διάρκεια των ηχογραφήσεων, είδα μια κοινή αγωνία για ένα κοινό στόχο.

Η τριάδα που αναφέρατε, με τους οποίους γνωριζόμαστε και τους εκτιμούμε βαθιά, αλλά και παλαιότερα άλλες «παρέες» έδωσαν προσωπικό στίγμα και ήχο με τη δουλειά τους. Και είναι απολύτως φυσιολογικό όταν υπάρχει σύμπνοια και κοινή αισθητική γραμμή να έχεις κι ένα ξεκάθαρο στίγμα καθώς περνούν τα χρόνια.

Από πού έρχεται η έμπνευσή σας όταν τραγουδάτε;
Οι στίχοι του Παπαχαραλάμπους με συγκινούν τόσο, που νιώθω κάθε του λέξη. Είναι αρκετά εσωτερικοί αλλά και άμεσοι ώστε έχω ταυτιστεί πια μαζί τους. Αν ο στίχος δεν έχει να πει κάτι σε σένα πρώτα, να σε κάνει να νιώσεις κάτι την στιγμή που το τραγουδάς, τότε δεν υπάρχει απολύτως κανένα νόημα.

Θεωρείτε ότι ο κόσμος είναι ανοιχτός στο να υποδεχτεί νέους καλλιτέχνες ή είναι διστακτικός και αρκείται σε γνωστά ονόματα;
Όχι, πιστεύω πως πάντα υπάρχει ενδιαφέρον να ακούσει κάτι καινούριο. Είναι πολύ δύσκολο βέβαια για έναν νέο καλλιτέχνη που ξεκινάει να χτίσει το δικό του κοινό, πόσω μάλλον όταν οι οικονομικές συνθήκες δεν επιτρέπουν στον ακροατή να ξανοιχτεί.

Βλέπω όμως νέους ανθρώπους που βγαίνουν και τους στηρίζει ο κόσμος. Η Μαρία Παπαγεωργίου, για παράδειγμα, που είναι και αγαπημένη φίλη. Τη γνωρίζω 7 χρόνια κι έχω δει το πώς και το πόσο πολύ έχει δουλέψει πάνω στη μουσική της. Και αυτό έρχεται η ώρα να στο αναγνωρίσει ο κόσμος. Όταν έχεις δουλέψει με συνέπεια και υπομονή για καιρό, έχεις χτίσει μια στέρεα βάση για ό,τι πρόκειται να έρθει.

Γενικότερα, παρατηρείτε να υπάρχει μια στροφή του κοινού στα μουσικά του γούστα λόγω κοινωνικών-οικονομικών συνθηκών;
Σίγουρα μας έχει επηρεάσει όλους αυτή η κατάσταση. Και ο κόσμος δυσκολεύεται πια να βρει τα χρήματα για να βγει να ακούσει αυτό που του αρέσει και από την άλλη εμείς δυσκολευόμαστε να βγάλουμε ένα μεροκάματο ως μουσικοί. Λυπάμαι να βλέπω προγράμματα και καλλιτέχνες που αγαπώ να έχουν μισογεμάτο (για να το πω με αισιοδοξία) μαγαζί ενώ την ίδια στιγμή τα μαγαζιά της υποκουλτούρας παραμένουν ασφυκτικά γεμάτα, έστω και χωρίς μεγάλη κατανάλωση. Δεν ξέρω τι να πω…

Ανήκω –και μουσικά ακόμα– σε μια μειοψηφία που θέλει να βλέπει τα πράματα ακόμα ρομαντικά και όμορφα. Τουλάχιστο θέλω να ελπίζω ότι δεν ενοχλώ και δεν προσβάλλω κανέναν, γι’ αυτό ας με αφήνουν στην ησυχία μου όταν τα λέω αυτά.

Τι σας φοβίζει αλλά και τι σας δίνει ελπίδα;
Με φοβίζει η αδιαφορία και η αχαριστία του σύγχρονου ανθρώπου. Η απάθεια αλλά και το απίστευτο μίσος που ξεβράζει από μέσα του. Με τρομάζει, για παράδειγμα, την στιγμή που ένας συνάνθρωπός μας πνίγεται μαζί με το παιδί του κάπου στη Μεσόγειο, εσύ να μου λες «Καλά να πάθει»! Με τρομάζεις, αλλά σε λυπάμαι κιόλας, γιατί δεν έχεις καταλάβει τίποτα απολύτως. Θα τελειώσει και η δική σου ζωή κάποτε και δεν θα έχεις μάθει ποτέ τι σημαίνει το θαύμα που έζησες!

Κάτι κάνουμε λάθος εδώ και δεκαετίες. Με φοβίζει και είμαι ενάντια σε οποιαδήποτε μορφή φανατισμού και βίας. Μου είναι αδύνατον να καταλάβω από πού πηγάζει τόσο μίσος… Κι εδώ πάλι θα πω ότι ανήκω σ’ αυτή την τάξη των ρομαντικών που θέλει να πιστεύει πως ο κόσμος δεν θα αλλάξει, αλλά είναι ήδη αλλιώς, απλώς εμείς κάτι έχουμε κάνει λάθος. Καλλιτεχνικά θα με τρόμαζε η στιγμή να μην μπορώ –βιολογικά– πια να τραγουδάω. Θα έρθει κάποτε κι αυτή η στιγμή αλλά μέχρι τότε απολαμβάνω κάθε φορά που βγαίνω να τραγουδήσω σαν να είναι και η τελευταία.

Πώς έγινε η συνάντηση με τον Χρήστο Νινιό; Πώς τα βρήκατε μεταξύ σας και τι θα μας παρουσιάσετε επί σκηνής;
Τον Χρήστο τον γνωρίζαμε από το «Γράμμα στο Θεό» και τον είχαμε δει live, ενώ κι αυτός είχε έρθει στη δική μας παρουσίαση που κάναμε πέρσι. Έτσι, φέτος το καλοκαίρι, η Αντιγόνη Γιαλουρίδου που έχει αναλάβει την παραγωγή των εμφανίσεών μας πρότεινε αυτή τη σύμπραξη. Ο Χρήστος είναι άνθρωπος της «παρέας» και συμπληρώνουμε ο ένας τον άλλον στις ζωντανές μας εμφανίσεις.

Σημαντικό για μια συνεργασία είναι να υπάρχει καλή διάθεση και αληθινό βλέμμα, συνεννόηση, αλλά και σεμνότητα. Και ο Χρήστος τα διαθέτει όλα. Είμαστε πολύ χαρούμενοι γι’ αυτήν τη συνεργασία και σίγουρα το καλοκαίρι θα μας βρει μαζί!