Βρισκόμαστε ξανά στο γκαζόν του Μεγάρου, που φιλοξενεί ακόμη ένα καλοκαίρι μια σειρά από συναυλίες, προβολές σπουδαίων φιλμ και πολλά ακόμη. Την Τετάρτη 10 Ιουλίου, ο Στάθης Άννινος επιστρέφει στο υπαίθριο μουσικό σινεμά μετά τις επιτυχημένες προβολές του "Lodger” με ένα νέο στοίχημα. Ο πολυσχιδής πιανίστας μαζί με τους Δημήτρη Κλωνή και Ραφαήλ Μελετέα συνοδεύει ζωντανά το αριστουργηματικό βωβό φιλμ "Το Εργαστήριο του Δρ. Καλιγκάρι" του Ρ. Βίνε μέσα από ατμοσφαιρικά ηχοτοπία, ήχους πιάνου, τσέμπαλου, ντραμς, μπάσου και αναλογικών synthesizers.
5 λόγοι που δεν θα χάσουμε αυτό το ιδιαίτερο ραντεβού από τον Στάθη Άννινο
-
Πρόκειται για ένα αριστούργημα του γερμανικού εξπρεσιονισμού και του παγκόσμιου κινηματογράφου, μία από τις πιο πολυσυζητημένες ταινίες όλων των εποχών. Εκατό και πλέον χρόνια μετά την πρεμιέρα της (Βερολίνο, 1920), παραμένει ένα ορόσημο του σινεμά και η πρώτη "καλλιτεχνική” ταινία του κινηματογράφου. Το Καλιγκάρι είναι η ταινία που βοήθησε το, νεοσύστατο τότε, μέσο να ληφθεί σοβαρά υπόψη ως μία νέα και ανερχόμενη μορφή τέχνης. Και έχω την ευκαιρία να το συνοδέψω με δύο αγαπημένους και χαρισματικούς μουσικούς της Τζαζ και αυτοσχεδιαστικής σκηνής, τον Δημήτρη Κλωνή και τον Ραφαήλ Μελετέα. Ζωντανά, στον Κήπο του Μεγάρου, με πιάνο, πλήκτρα, drums, κρουστά, κοντραμπάσο, synthesizers, και με μοναδικής ποιότητας audio και video εξοπλισμό. Καλός λόγος δεν είναι αυτός;
-
Θεωρώ ότι το οπτικό ύφος της ταινίας παραμένει σχεδόν αξεπέραστο. Ο Ρόμπερτ Βίνε δημιούργησε έναν chiaroscuro κόσμο, γεμάτο παραμορφωμένες γωνίες και αιχμηρές οδοντωτές άκρες. Τολμώ να πω πως είναι η πρώτη σκηνοθετική "ματιά" που ξέφυγε πλήρως από την πραγματικότητα. Σε αυτό, τεράστιο ρόλο έπαιξαν τα εξαιρετικά καινοτόμα και επιδραστικά εξπρεσιονιστικά σκηνικά. Μπορεί το "Καλιγκάρι” να μην είναι η πρώτη ταινία που χρησιμοποίησε τον εξπρεσιονισμό, αλλά σίγουρα είναι η πρώτη που τον χρησιμοποίησε με τόσο ολοκληρωμένο τρόπο.
-
Είναι μια εξαιρετικά επίκαιρη για την εποχή μας ταινία. Η άνοδος της ακροδεξιάς σε ολόκληρη την Ευρώπη αποτελεί γεγονός, ιδίως μετά τις πρόσφατες Ευρωκλογές. Το Καλιγκάρι αποτελεί μία αλληγορία για τον φασισμό. Πραγματεύεται την καταπιεστική και αυθαίρετη συμπεριφορά, την αυταρχικότητα, την ανεξέλεγκτη άσκηση εξουσίας. Παρατηρεί και "φωτίζει” πώς το γενικότερο κακό επιβάλλεται στον κόσμο. Και όλα αυτά στη Γερμανία του 1920, λίγα χρόνια πριν την έλευση του απόλυτου κακού.
-
Εδώ θα μου επιτρέψετε να μεροληπτήσω. Έχω προσωπική αδυναμία στις ποιοτικές ταινίες τρόμου. Βρίσκω την μουσική τους επένδυση ως μία υπέροχη πρόκληση: γεμάτη παγίδες και κλισέ αλλά και, ταυτόχρονα, απεριόριστες δυνατότητες. Και το "Εργαστήριο του Δρ. Καλλιγκάρι" είναι η πρώτη πραγματική ταινία τρόμου. Δεν το λέω εγώ, ο Rogert Ebert το είπε. Η ανησυχία και ο τρόμος που προκαλούν οι εικόνες του Καλιγκάρι επηρέασαν καθοριστικά τις μελλοντικές γενιές δημιουργών ταινιών τρόμου, όπως ο Wes Anderson, ο Tim Burton, o Dario Argento, ο David Cronenberg και τόσοι άλλοι. Και είναι αυτές οι εικόνες που προκάλεσαν και τους δικούς μας μουσικούς ορίζοντες.
-
Ο πέμπτος λόγος έχει να κάνει με τα πέντε χρόνια που συμπληρώνονται φέτος με αριστουργήματα του βωβού κινηματογράφου στον Κήπο του Μεγάρου. Είναι μία προσπάθεια που άρχισε με τον Μάνο Κιτσικόπουλο το 2020 και το Θωρηκτό Ποτέμκιν του Eisenstein. Ακολούθησε το Sunrise και το Nosferatu του F.W. Murnau. Και εγώ, το 2023, με το The Lodger του Alfred Hitchcock. Φέτος θα προσφέρουμε, για πρώτη φορά, μία συναυλιακή εμπειρία στο κοινό. Ένα κοινό που πέντε χρόνια τώρα δείχνει ολοένα και μεγαλύτερη ανταπόκριση και αγάπη για τα βωβά αριστουργήματα στον Κήπο του Μεγάρου!
Περισσότερες πληροφορίες
«Το Εργαστήριο του Δρ. Καλιγκάρι»
Ο Στάθης Άννινος, ένας από τους πιο πολυδιάστατους μουσικούς της γενιάς του, συνοδεύει ζωντανά με τους Δημήτρη Κλωνή και Ραφαήλ Μελετέα το αριστουργηματικό βωβό φιλμ του Ρόμπερτ Βίνε. Ο υπνωτιστής Δρ. Καλιγκάρι, ο υπνοβάτης Τσέζαρε, και μια σειρά μυστήριων νυχτερινών δολοφονιών «στοιχειώνουν» τον Κήπο του Μεγάρου μέσα από ατμοσφαιρικά ηχοτοπία, ποικίλες μουσικές προσμίξεις και τους ήχους πιάνου, τσέμπαλου, ντραμς, μπάσου, Fender Rhodes και αναλογικών synthesizers.