Γιάννη Αγγελάκη, ποια είναι η "Φωνή των Βακχών";

Που φτάνει η ανθρώπινη φωνή; Ο συνθέτης Γιάννης Αγγελάκης, που υπογράφει το νέο έργο μουσικού θεάτρου "Η Φωνή των Βακχών", επιχειρεί να αναδείξει την αέναη σύγκρουση στη βάση της ανθρώπινης ψυχής μέσα από έναν νέο κώδικα ακαθόριστων φωνημάτων και πειραματικών ήχων. Ο Γιώργος Κουτλής σκηνοθετεί τον τενόρο Χρήστο Κεχρή και το ειδικευμένο στη σύγχρονη μουσική σύνολο Ergon Εnsemble στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ για δύο παραστάσεις, στις 18 και 19 Μαΐου.

Ο Γιάννης Αγγελάκης γράφει στο "α” για τη σύλληψη του νέου έργου του, την έμπνευση για το μουσικό σύμπαν της "Φωνής των Βακχών, τη σκηνοθεσία του Γιώργου  Κουτλή και τη συνεργασία με το Ergon Εnsemble.

"Πώς θα αντιλαμβανόμασταν τον ήχο αν η γλώσσα δεν τον είχε εγκλωβίσει με τη βία σε νοήματα προς χάριν της επικοινωνίας;"

"Η "Φωνή των Βακχών" είναι μια επινοημένη παράσταση μουσικού θεάτρου. Ωστόσο, δεν πρόκειται να ακούσουμε μια προγραμματική μουσική που αφηγείται την τραγωδία του Ευριπίδη. Δεν υπάρχουν θεατρικοί χαρακτήρες, ούτε αναπαραστάσεις της πλοκής επί σκηνής και η θεατρική δράση, αποτελούμενη κυρίως από σκηνικές μετατοπίσεις των μουσικών, στοχεύει να αναδείξει εικαστικά τη δράση του ήχου. Με άλλα λόγια, πρόκειται για ένα μουσικό δράμα, το οποίο διαφέρει από αυτό που ιστορικά γνωρίζουμε ως μουσικό θέατρο ή όπερα, τον συνδυασμό, δηλαδή, μιας θεατρικής και μιας μουσικής αναπαράστασης, όπου η μουσική υπηρετεί την ανάδειξη της θεατρικής δραματουργίας. Αντίθετα, "Η Φωνή των Βακχών" προτείνει μια ανανεωτική προσέγγιση στην έννοια του μουσικού δράματος: δεν είναι πλέον ο ήχος που υπηρετεί και αναδεικνύει τη σκηνική δράση, αλλά η σκηνική δράση καλείται να υπηρετήσει την ανάδειξη ενός ηχητικού κόσμου. Πρόκειται για ένα ηχητικό δράμα στο οποίο μόνος πρωταγωνιστής είναι ο ήχος, ενώ η τραγωδία του Ευριπίδη λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος σε ένα συμβολικό επίπεδο.

"Η προσέγγιση της αρχαίας τραγωδίας με γλωσσικούς όρους αποτελεί τη βασική πηγή έμπνευσης της παράστασης. Η σύγκρουση, δηλαδή, μεταξύ Πενθέα και Διόνυσου μπορεί να ερμηνευτεί ως εξής: από τη μια πλευρά, η βία της εξουσίας που πασχίζει να διατηρήσει το status quo αναπαρίσταται από τη βία της γλώσσας που πασχίζει να χωρέσει τον κόσμο μέσα σε προκαθορισμένες έννοιες και κατηγορίες, ενώ η αναρχία της φερόμενης αλλαγής εστιάζει στην ανάγκη για αισθητικές, βιωματικές εμπειρίες, οι οποίες παραμένουν πολύπλοκες, ακαθόριστες, και ανείπωτες. Εμπειρίες που υπονομεύονται όταν περιγράφονται από τα δοσμένα εκφραστικά μέσα της γλώσσας. "Η Φωνή των Βακχών" επιστρέφει σε ένα προ-γλωσσικό στάδιο όπου οι λέξεις δεν έχουν προλάβει να ταυτιστούν στο μυαλό μας με κάτι συγκεκριμένο και θέτει το ερώτημα: Πώς θα αντιλαμβανόμασταν τον ήχο αν η γλώσσα δεν τον είχε εγκλωβίσει με τη βία σε νοήματα προς χάριν της επικοινωνίας; ".

Η σκηνοθετική ματιά του Γιώργου Κουτλή

"Ακριβώς πάνω σε αυτό το ερώτημα δομήθηκε η σκηνοθεσία του Γιώργου Κουτλή, ο οποίος αναδεικνύει τέσσερις υπάρξεις επί σκηνής, τρεις πνευστούς και έναν τραγουδιστή, ο καθένας με το όργανό του, να εκπνέουν αέρα, να παράγουν ήχο και να πολεμούν για να οργανωθούν σε ένα σύνολο. Σαν μια γονιδιακά εγγεγραμμένη ανάγκη των ανθρώπων για τη δημιουργία κάποιου "χορού". Τα αναλόγια είναι τα σημεία αναφοράς τους, οι παρτιτούρες είναι οι δομές τους και ο ήχος το μόνο μέσο τους. Η παράσταση είναι μια προσπάθεια να επανεφεύρουμε τη σχέση μας με πράγματα που σήμερα φαντάζουν αυτονόητα".

Ο ρόλος του Ergon Ensemble

"Οι μουσικοί του Ergon Ensemble  (Κώστας Τζέκος, Σπύρος Λασκαρίδης, Ανδρέας-Ρολάνδος Θεοδώρου και ο τενόρος Χρήστος Κεχρής έχουν κάνει καταπληκτική δουλειά. Υπερβαίνοντας τις συνήθεις πρακτικές των συναυλιών σύγχρονης μουσικής, επαναπροσδιορίζοντας τον ρόλο και τις δυνατότητες των μουσικών εκτελεστών και θέτοντας τον πήχη για τη σύγχρονη μουσική πολύ ψηλά, ερμηνεύουν εξαιρετικά πολύπλοκες πάρτες με εξειδικευμένους ήχους και για πολύ μεγάλες διάρκειες ενώ ταυτόχρονα καλούνται να φέρουν εις πέρας τις υποκριτικές και σκηνικές απαιτήσεις της παράστασης. Είμαι πολύ χαρούμενος που είχα την τύχη να δουλέψω μέσα σε μια ομάδα με τόσο ταλαντούχους και αφοσιωμένους μουσικούς και συντελεστές".