© Getty Images Ideal Image
Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει συνήθως, η Eurovision 2024 είδε τα φώτα των μεγάλων ειδησεογραφικών μέσων της άλλης πλευράς του Ατλαντικού να στρέφονται, για λίγο, πάνω της. Και αιτία γι' αυτό ήταν οι Abba. Θα έβλεπε, άραγε, η υφήλιος το θρυλικό σουηδικό γκρουπ ξανά στη σκηνή –για πρώτη φορά μετά το 1982– με την αφορμή της συμπλήρωσης 50 ετών από την εμβληματική τους νίκη στον διαγωνισμό του 1974, η οποία τους μετέτρεψε σε πλανητικούς σούπερ σταρ;
Οι οιωνοί έδειχναν καλοί και δεν ήταν λίγοι όσοι το πίστευαν ακράδαντα. Οι Abba, άλλωστε, επανασυνδέθηκαν το 2016, έβγαλαν και δίσκο το 2021, ενώ η φετινή Eurovision θα διεξαχθεί στο Μάλμε της πατρίδας τους, κάτι απίστευτα βολικό, αφού δεν θα χρειαζόταν να κάνουν αεροπορικό ταξίδι. Τελικά, όμως, η Μαρίνα Σάττι –η πιο ενδιαφέρουσα συμμετοχή για τη χώρα μας εδώ και (πάνω από) μια δεκαετία– έχασε την ιστορική ευκαιρία να συνυπάρξει μαζί τους στο ίδιο πλαίσιο: οι Abba αρνήθηκαν.
Παρ' όλα αυτά, τα πάντα γυρνάνε γύρω τους για ακόμα μία φορά, αφού η νίκη με το "Waterloo" θεωρείται καθοριστική όχι μόνο για τη δική τους απογείωση, αλλά και για την Eurovision: οι Abba ήταν εκείνοι, δηλαδή, που άλλαξαν άρδην το πρόσωπό της, κάνοντάς την κάτι παραπάνω από έναν ακόμα ευρωπαϊκό διαγωνισμό τραγουδιού (τύπου Σαν Ρέμο, λ.χ.). Περαιτέρω μετασχηματισμοί, φυσικά, σημειώθηκαν και στις επόμενες δεκαετίες. Όλοι, όμως, θεμελιώθηκαν στην τότε διασύνδεσή της με την ποπ κουλτούρα που εκπορευόταν από τα μεγάλα αγγλοσαξονικά κέντρα, έχοντας άμεσο αντίκτυπο στη διεθνή δισκογραφία. Από το 1974 και μετά, με λίγα λόγια, η Eurovision λογίζεται ως πλατφόρμα πιθανής ανάδειξης ποπ φαινομένων, ορμώμενων από χώρες εκτός Βρετανίας, Η.Π.Α., Αυστραλίας ή Καναδά.
Στον 21ο αιώνα, βέβαια, η ελπίδα αυτή στέκει αρκετά ξεθωριασμένη, ωστόσο παραμένει γεγονός ότι για τους νικητές της Eurovision ανοίγει, συχνά, μια δίοδος προς τα δύσκολα για την ευρωπαϊκή περιφέρεια charts της Γηραιάς Αλβιώνας: κερδίζοντας τον περσινό διαγωνισμό, ας πούμε, η Loreen από τη Σουηδία είδε το "Tatoo" της να οδεύει ταχέως για το νούμερο 1 της Βρετανίας (έμεινε τελικά στο #2). Κάτι τέτοιο, πάντως, δεν αποτελεί και κανόνα, όπως ξέρουν πολύ καλά η Έλενα Παπαρίζου και η Sertab Erener, για παράδειγμα, αφού οι θρίαμβοί τους με το "My Number One" (2005) και το "Everyway That I Can" (2003) δεν εξαργυρώθηκαν αναλόγως: το πρώτο αγνοήθηκε εντελώς, ενώ το δεύτερο κόλλησε απογοητευτικά στο #72.
Γιατί οι Abba, όμως; Τα αφιερώματα που κάνει ο ευρωπαϊκός Τύπος, μνημονεύοντας όσα έγιναν πριν μισό αιώνα, δεν παρέχουν καθαρές απαντήσεις, ίσως γιατί η Eurovision δεν αντιμετωπίζεται και πολύ σοβαρά. Αυτό που χάνεται, συνήθως, είναι το γεγονός ενός διαγωνισμού ο οποίος ήδη δρασκέλιζε ένα άβολο κατώφλι, αφού η ποπ πήρε διαφορετικό δρόμο μετά τη δεκαετία του 1960, ενώ εκείνος έμενε εγκλωβισμένος στο σύμπαν του ελαφρού ευρωπαϊκού τραγουδιού, παρά τις κατά καιρούς εκπλήξεις, π.χ. με τη Lulu (1969) ή με τη France Gall (1965). Μετέχοντας λ.χ. για πρώτη φορά στην Eurovision, η Ελλάδα έστειλε τη Μαρινέλλα –είναι και τα δικά μας 50 χρόνια, φέτος– με το ρουτινιάρικο ελαφρολαϊκό "Κρασί, Θάλασσα Και Τ' Αγόρι Μου". Αν δεν γινόταν κάτι ριζοσπαστικό, λοιπόν, θα παράκμαζε αργά μα σταθερά, ακολουθώντας τον παραγκωνισμό του γαλλικού σανσόν και του ιταλικού καντσόνε από το διεθνές προσκήνιο.
Οι Abba, τώρα, αν και πρέσβευαν το πιο μοντέρνο συνθετικό πνεύμα που εκπορευόταν από την ηλεκτρική Βρετανία –πίσω τους, άλλωστε, βρίσκονταν οι Hep Stars, οι επονομαζόμενοι και "Beatles της Σουηδίας"– δεν ήταν οι πρώτοι εκπρόσωποι μη αγγλόφωνης χώρας που μετείχαν στην Eurovision τραγουδώντας στα αγγλικά. Λάθος είναι, επίσης, η εστίαση ορισμένων σε ένα κουαρτέτο με ισότιμη συμμετοχή των φύλων (δύο αγόρια/δύο κορίτσια). Οι Family Four είχαν ήδη εκπροσωπήσει τη Σουηδία με ανάλογη σύσταση (1971 και 1972), ενώ το 1973 διαγωνίστηκε το δίδυμο των Nova, το οποίο κατέγραψε την πρώτη αγγλόφωνη παρουσία της σκανδιναβικής χώρας ("You're Summer"), λανσάροντας, παράλληλα, κι ένα πιο νεανικό ντύσιμο.
Εκείνο, λοιπόν, που κυρίως έκαναν οι Abba, ήταν να διαβάσουν σωστά τη μεταιχμιακή συγκυρία στην οποία βρισκόταν η Eurovision. Άλλωστε αισθάνονταν στα νερά τους με ένα κομμάτι σαν το "Waterloo", ήταν πανέτοιμοι να το πουν στα αγγλικά και ήταν, επίσης, πρόθυμοι να κάνουν εντύπωση και σε οπτικό επίπεδο, με τα "τρελούτσικα" κοστούμια τους και την απόφαση να ντύσουν τον μαέστρο Ναπολέοντα, ώστε να συνάδει χιουμοριστικά με το Βατερλώ του τραγουδιού. Αυτή η εμφάνιση, τώρα, άσκησε τεράστια επίδραση στην Eurovision, εξίσου σημαντική με τη μετατόπισή της προς μια πιο μοντέρνα ποπ –και εξακολουθεί να αποτελεί αιτία για την εξτραβαγκάνζα που βλέπουμε σήμερα: εξέπεμψαν ένα μήνυμα ελεύθερης έκφρασης, δηλαδή, το οποίο επιβραβεύτηκε με την πρωτιά τους, λαξεύοντας, έτσι, περιθώρια και για άλλους ανάλογα σκεπτόμενους. Δεν θα πέρναγε πολύς καιρός, από εκεί και πέρα, έως ότου το εκμεταλλεύτηκε η LGBTQ κοινότητα, σε χρόνια αληθώς πέτρινα για την ορατότητά της.
Τώρα, το γεγονός ότι πέτυχαν οι Abba και όχι οι Nova (βγήκαν πέμπτοι), οφείλεται, ασφαλώς, στο διαμαντένιο ποπ ταλέντο που υπήρχε στην περίπτωσή τους, το οποίο, σύντομα, θα έκανε παγκόσμια αίσθηση. Να πούμε, ωστόσο, και το μάλλον προφανές, κλείνοντας αυτό το αφιερωματικό κείμενο: ότι κέρδισαν τότε την Eurovision με το χειρότερο τραγούδι τους από εκείνα που θα γίνονταν τεράστιες διεθνείς επιτυχίες.
Διαβάστε Επίσης
