Monika Kabasele: Αφροφουτουρισμός αλά ελληνικά

Πώς αποφάσισες να φύγεις για το Παρίσι; 
Έκανα πτυχιακές σπουδές στην φιλολογία, στο ΕΚΠΑ (Αθήνα) και έπειτα στο ίδιο πανεπιστήμιο συνέχισα με μεταπτυχιακές σπουδές στη μουσική, με ειδίκευση στην Τζαζ και Νέες Τεχνολογίες. Το μεταπτυχιακό αυτό πρόγραμμα, το οποίο διηύθυνε η Αναστασία Γεωργάκη, μου έδωσε την δυνανότητα να πάω στο Παρίσι με ανταλλαγή erasmus. Βέβαια πήγαιναν κάποια χρόνια από τότε που είχα ξεκινήσει να ασκώ το επάγγελμα της μουσικού και τραγουδίστριας, αφού συνεργαζόμουν με ελληνικά τζαζ σχήματα όπως αυτά του Σεραφείμ Μπέλλου (ντράμερ), του Γεωργίου Αναματερού (πιανίστας και συνθέτης), του Δημήτρη Καλαντζή (πιανίστας και ενορχηστρωτής) και του Δημήτρη Βασιλάκη (σαξοφωνίστας και συνθέτης). Οι σπουδές μου στην Αθήνα, αλλά και οι μουσικοί με τους οποίους συνεργάστηκα μού έδωσαν μεγάλο άνοιγμα στη μουσική και μου έμαθαν πολλά σχετικά με την ενορχήστρωση, το ρεπερτόριο, αλλά και το τί σημαίνει να είσαι μουσικός στη σημερινή εποχή. Τους είμαι ιδιαίτερα ευγνώμων γι’ αυτό. Ωστόσο, ένιωθα μια ανάγκη να πάω παραπέρα, να δω κι άλλα πράγματα, να ανοίξω τους μουσικούς μου ορίζοντες και να συνθέσω τα δικά μου τραγούδια. Αυτό είναι κάτι που αν δεν είχα φύγει στο Παρίσι, σίγουρα δεν θα το είχα πραγματοποιήσει με τον ίδιο τρόπο. Όχι γιατί στην Ελλάδα δεν γίνεται, απλώς γιατί στην δική μου προσωπική πορεία και στην συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Το Παρίσι το χρειαζόμουν!

Πώς είναι η ζωή σου εκεί;
Αυτή η πόλη συνδυάζει απίστευτα πολλές κουλτούρες οι οποίες αναμειγνύονται μεταξύ τους, εφόσον στο Παρίσι μένουν άνθρωποι από όλες τις χώρες του κόσμου. Το γεγονός αυτό δίνει μια μεγάλη πολιτισμική και πολιτιστική ποικιλία, σε ό,τι αφορά τη μουσική, αλλά και γενικότερα την τέχνη. Ήθελα να βρίσκομαι σε ένα περιβάλλον όπου να θαυμάζω και να ‘ζηλεύω’ άλλους τραγουδιστές, κι έτσι να μαθαίνω από αυτούς.

Κι εγώ, θεωρώντας πως ανήκω σε μια τύπου "διασπορά" ως μιγάδα καλλιτέχνιδα, θέλησα να εκφράσω τη δική μου κονγκολέζικη και ελληνική ταυτότητα μέσω της τζαζ μουσικής και του αυτοσχεδιασμού.

Μόλις μετακόμισα στο Παρίσι, έδωσα εξετάσεις για να περάσω στο ωδείο του Παρισιού, όπου και έγινα δεκτή και παρακολούθησα μαθήματα τραγουδιού, ενορχήστρωσης, σύνθεσης, κά. Είχα την ευκαιρία να σπουδάσω τραγούδι με την Sara Lazarus και τον David Linx, τραγουδιστές τους οποίους θαυμάζω. Ταυτόχρονα σπουδάζω παιδαγωγικά της μουσικής και διδάσκω μοντέρνο τραγούδι στο ωδείο της πόλης Malakoff. Φυσικά, βασική μου δραστηριότητα παραμένουν οι συναυλίες που είναι και αυτό που αγαπώ περισσότερο. Κάνω συναυλίες με το σχήμα μου Grecofuturisme αλλά και με διάφορα άλλα μουσικά projects.

Τι σημαίνει "Grecofuturisme";
To άλμπουμ είναι μια ιδέα την οποία είχα στο μυαλό μου εδώ και τρία χρόνια. Η πρώτη μας συναυλία ήταν τον Ιανουάριο του 2020 στο Παρίσι και ο πρώτος πιανίστας με τον οποίο συνεργάστηκα ήταν ο Dexter Goldberg, με τον οποίο και συνεχίζω να συνεργάζομαι μέχρι σήμερα. Το σχήμα αυτό γεννήθηκε με αφορμή την διπλωματική μου εργασία στο μεταπτυχιακό ''Τζαζ και Νέες Τεχνολογίες'' του ΕΚΠΑ, την οποία παρουσίασα τον Σεπτέμβρη του 2020 στην Αθήνα. Το άλμπουμ ονομάζεται "Grecofuturisme", όρος που εμπνέεται από το καλλιτεχνικό κίνημα Afrofuturisme. Πρόκειται για ένα καλλιτεχνικό κίνημα που εκφράζει τους Αφρικανούς της διασποράς, αλλά και τους Αφροαμερικανούς καλλιτέχνες, οι οποίοι δεν μένουν προσκολλημένοι στο παρελθόν, αλλά εκφράζουν μέσω της τέχνης, της τεχνολογίας και της φαντασίας, το παρόν και το μέλλον τους. Έτσι κι εγώ, θεωρώντας πως ανήκω σε μια τύπου "διασπορά", ως μιγάδα καλλιτέχνιδα, θέλησα να εκφράσω τη δική μου κονγκολέζικη και ελληνική ταυτότητα μέσω της τζαζ μουσικής και του αυτοσχεδιασμού.

Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του Αφροφουτουρισμού είναι η κυκλικότητα του χρόνου, με βάση την οποία παρελθόν, παρόν και μέλλον βρίσκονται σε διαρκή συνομιλία και ενισχύουν το ένα το άλλο.

Το άλμπουμ περιλαμβάνει προσωπικές μου συνθέσεις στα ελληνικά, γαλλικά, αγγλικά και tshiluba, καθώς και ενορχηστρώσεις παραδοσιακών ελληνικών ή κονγκολέζικων τραγουδιών που μου μετέδωσε η οικογένειά μου. Για παράδειγμα, ένα από τα τραγούδια του δίσκου με το οποίο είμαι ιδιαίτερα συνδεδεμένη - γι' αυτό μάλιστα και το έβαλα δύο φορές στον δίσκο - είναι το παραδοσιακό "Το Μαργούδι κι ο Αλεξανδρής", θρακιώτικο παραδοσιακό σε instrumental ενορχήστρωση του Stéphane Tsapis, αλλά και σε δική μου φωνητική ενορχήστρωση (εμπνευσμένη από την Μαρίνα Σάττι), στην οποία συμμετέχουν οι εξαιρετικές τραγουδίστριες και συνεργάτιδες Camille Bertault και Lynn Adib. Τέλος, εκτός από τα κομμάτια που συνδέονται με την παράδοση, στον δίσκο υπάρχουν και κάποια jazz standards, όπως το "Skylark" (Hoagy Carmichael) ή το "Afro blue" (Mongo Santamaria). Το πρώτο ερμηνεύουμε με μια αφρικανική χροιά και ενορχήστρωση εμπνευσμένη από την προηγούμενη συνεργασία μου με τον Νιγηριανό κιθαρίστα Adedeji Adetayo, ενώ το δεύτερο ερμηνεύω με την βοήθεια ενός looper. Έτσι, δημιουργείται ένας κύκλος φωνών και μια ενορχήστρωση που στηρίζεται στην επανάληψη και επικάλυψη της φωνής μου. Ας μην ξεχνάμε ότι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του Αφροφουτουρισμού είναι η κυκλικότητα του χρόνου, με βάση την οποία παρελθόν, παρόν και μέλλον βρίσκονται σε διαρκή συνομιλία και ενισχύουν το ένα το άλλο.

Ποιες είναι οι βασικές επιρροές του δίσκου σου;
Ο δίσκος φυσικά επηρεάζεται από τα ακούσματά μου, τα οποία ποικίλλουν. Αν ξεκινήσουμε ήδη από τα παιδικά ακούσματα, από τη μια θα συναντήσουμε τα ρεμπέτικα τραγούδια (Σωτηρία Μπέλλου, Βίκυ Μοσχολιού, Βασίλης Τσιτσάνης κτλ) ή την κονγκολέζικη rumba (Franco Luambo Makiadi, Tshala Muana) ενώ, από την άλλη, θα ακούσουμε gospel και jazz (Louis Armstrong, Mahalia Jackson, Miles Davis κά. Μεγαλώνοντας ξεκίνησα να ακούω περισσότερο τζαζ αλλά και ποπ μουσική. Κάποιοι από τους καλλιτέχνες που πιστεύω ότι επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό το στυλ του δίσκου, είναι η Jazzmeia Horn (έμπνευση για την ενορχήστρωση στο "Ανάθεμα τον αίτιο"), την οποία θαυμάζω όταν τραγουδάει modal jazz, αλλά και όταν αυτοσχεδιάζει με ελεύθερο τρόπο ή όταν απαγγέλει κείμενα πάνω στην μουσική. Για το "Afro Blue" για παράδειγμα επηρεάστηκα από τα solo videos του τραγουδιστή και μπασίστα από το Καμερούν, Richard Bona, που δημιουργεί ολόκληρους κόσμους μόνος του στην σκηνή.

Πώς νιώθεις που θα το παρουσιάσεις στην Αθήνα για πρώτη φορά;
Νιώθω ευγνώμων για την περιοδεία που ξεκίνησε μόλις! Έχω την εντύπωση πως ο καιρός περνάει πολύ γρήγορα. Πάνε τρεις μήνες που οργανώνω αυτή την περιοδεία και ανυπομονώ τόσο πολύ. Είναι επίσης η πρώτη φορά που θα παίξω στο "Half Note" με τη δική μου μπάντα και μάλιστα με τους μουσικούς που έρχονται από την Γαλλία. Ανυπομονώ να μοιραστώ μαζί τους την εμπειρία της Ελλάδας με τις μουσικές σκηνές της, τους ανθρώπους της, που είναι τόσο γενναιόδωροι και ευγενικοί, πρόθυμοι πάντα να σε βοηθήσουν. Θα μου πείτε πως αυτά είναι γενικότητες και συμφωνώ. Αλλά όταν ζεις σε μια άλλη χώρα, την στιγμή που επιστρέφεις για λίγο στην Ελλάδα βλέπεις αμέσως την διαφορά. Στην Γαλλία υπάρχουν πολλά καλά, αλλά σε κάθε περίπτωση νιώθω πως όλα είναι λίγο πιο δύσκολα και χρειάζονται περισσότερη προσπάθεια: από τη γραφειοκρατία μέχρι την εύρεση σπιτιού ή απλώς την καθημερινή συνομιλία με τους ανθρώπους. Βέβαια, το Παρίσι είναι πρωτεύουσα, οπότε ο κόσμος είναι αγχωμένος και τρέχει πολύ περισσότερο από ότι στις μικρότερες πόλεις.

Θα σκεφτόσουν να επιστρέψεις εδώ;

Οι συναυλίες στην Ελλάδα πραγματοποιούνται εν μέρει χάρη σε μια οικονομική βοήθεια που το γαλλικό κράτος μας δίνει ως μουσικό σχήμα για να περιοδεύουμε στο εξωτερικό.

Δημιουργώ εδώ και τέσσερα χρόνια μία σταθερή βάση εκεί, κάτι που πήρε χρόνο και κόπο και δεν είμαι πρόθυμη να εγκαταλείψω σύντομα. Για παράδειγμα, οι συναυλίες στην Ελλάδα πραγματοποιούνται εν μέρει χάρη σε μια οικονομική βοήθεια που το γαλλικό κράτος μας δίνει ως μουσικό σχήμα για να περιοδεύουμε στο εξωτερικό. Αλλά πέρα από το οικονομικό κομμάτι, που προβλέπει πιο στέρεες υποδομές για τους καλλιτέχνες, είναι και το πολιτιστικό κομμάτι που με γοητεύει στο Παρίσι. Βλέπω εκθέσεις συχνά, πάω σινεμά κάθε εβδομάδα, βλέπω συναυλίες καλλιτεχνών που έρχονται από όλο τον κόσμο κλ.π. Πράγματα τα οποία μπορεί κάνεις να κάνει και στην Αθήνα, αλλά η αλήθεια είναι πως στο Παρίσι μπορείς να ακούσεις όλες τις μουσικές του κόσμου και αυτό δεν το αλλάζω εύκολα.

Ποιοι μουσικοί θα είναι μαζί σου στο "Half Note" την Πέμπτη (23/11);
Στο "Half Note" θα είναι φυσικά οι δύο σημαντικότεροι συνεργάτες μου, ο Dexter Goldberg στο πιάνο και ο Hugo Corbin στην κιθάρα, με τους οποίους και ξεκίνησα το πρότζεκτ. Ο Dexter είναι γιος του σαξοφωνίστα Michel Goldberg και έχει σπουδάσει πιάνο και κρουστά στο μεγαλύτερο ωδείο του Παρισιού. Αυτό που θαυμάζω σε εκείνον είναι η αίσθηση της μουσικής αρμονίας, τα solos του -θα δείτε ότι έχει μεγάλη ευελιξία-, αλλά και οι μουσικοί κόσμοι που θα δημιουργήσει όταν απλώς του ζητάς να κάνει μια εισαγωγή στο πιάνο. Ο Hugo Corbin δημιουργεί επίσης απίστευτους κόσμους με την κιθάρα και τα διάφορα πετάλια του, τα οποία έχουν πλέον γίνει αναπόσταστο κομμάτι της δουλειά μας. Επίσης, είναι ο συνθέτης του κομματιού "Lost Somewhere", στο οποίο έγραψα στίχους στα ελληνικά και γυρίσαμε βίντεο κλιπ στην Αθήνα με τον εξαιρετικό σκηνοθέτη Φώτη Φωτόπουλο. Στο κοντραμπάσο θα είναι ο Cyril Drapé, ένας νεαρός μουσικός και φίλος που παίζει με πολλά τζαζ και ροκ σχήματα στην Γαλλία αλλά και όλο τον κόσμο, όπως για παράδειγμα με τους Kids Return. Ο Cyril έχει μια φοβερή σταθερότητα στον τρόπο με τον οποίο παίζει μπάσο, ενώ θαυμάζω και χρειάζομαι συχνά την ειλικρίνειά του. Τέλος, στα ντραμς θα είναι ο Théo Moutou, ο οποίος είναι ο μοναδικός που δεν ηχογράφησε μαζί μας τον δίσκο, αλλά ήρθε στο σχήμα σε δεύτερο χρόνο και είμαστε πολύ χαρούμενοι γι' αυτή την προσθήκη. Θα ακούσετε πώς προσαρμόζεται γρήγορα και πόσο απαλό άγγιγμα έχει στα ντραμς, γιατί η αλήθεια είναι πως σαν τραγουδίστρια, πάντα είχα πρόβλημα με τους ντράμερ που παίζουν δυνατά.

Ποια είναι τα επόμενα πλάνα σου;
Θα ήθελα σιγά σιγά να αρχίσω να συνθέτω νέα κομμάτια για το σχήμα μου, γιατί έχουν περάσει δυο χρόνια από τότε που έγραψα το "Grecofuturisme". Θα προσπαθήσω να ελευθερώσω χρόνο για να γράψω μουσική μέσα στην χρονιά και να βγάλω ένα single μέσα στο 2024 και ένα νέο δίσκο το 2025 ή το 2026. Παράλληλα, συμμετέχω ως τραγουδίστρια και συνθέτης σε ένα σχήμα όπου είμαστε τρία άτομα και παίζουμε ελληνική μουσική την οποία επεξεργαζόμαστε ηλεκτρονικά. Αυτό το σχήμα είναι λιγότερο τζαζ από αυτά που έκανα ως τώρα, αλλά μου επιτρέπει να κινηθώ σε διαφορετικά πεδία και να ανοιχτώ σε άλλα είδη μουσικής. Το σχήμα ονομάζεται ELEKTRE, και συμμετέχουν η Maillys Mallet στο τραγούδι και στα κουτάλια (κρουστά) και ο Clément Buffière στην παραγωγή και στο μπουζούκι. Το πρώτο μας single, με τίτλο "Τα Ξημερώματα" θα κυκλοφορήσει τον Δεκέμβριο 2023.

Πώς φαντάζεσαι τον εαυτό σου χωρίς τη μουσική;
Δεν φαντάζομαι τον εαυτό μου χωρίς τη μουσική!