Tζεφ Βάνγκερ, πώς είναι να συνθέτεις μουσική για βρέφη;

Μετά από μια σειρά sold-out παραστάσεων τον Οκτώβριο του 2022, το χοροθέατρο για βρέφη και γονείς "Underwater", που δημιούργησαν οι μητέρες και καλλιτέχνιδες Ξένια Αηδονοπούλου και Γεωργία Τέγου, επιστρέφει στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο ΚΠΙΣΝ. Το "Underwater "έρχεται ξανά να προσφέρει μια ονειρική απόδραση κάτω από τη θάλασσα για έναν τρίτο κύκλο sold out παραστάσεων που ολοκληρώνεται την 1η Οκτωβρίου. Τα ονειρικά ηχοτοπία της παράστασης υπογράφει ο Tζεφ Βάνγκερ. Ο βραβευμένος sound artist μιλάει στο "α" για τη συμμετοχή του στην επιτυχημένη παραγωγή και για την πρωτόγνωρη εμπειρία του να συνθέτει μουσική για μωρά.

Υπήρξε κάποια συγκεκριμένη στιγμή που αποφάσισες ότι ήθελες να ασχοληθείς με την πειραματική προσέγγιση του ήχου;
Οι ηχητικές τέχνες στην μορφή των εγκαταστάσεων και της πειραματικής προσέγγισης του ήχου, ήρθαν για πρώτη φορά στην ζωή μου γύρω στο 2015, στο πρώτο έτος των σπουδών μου στο Πανεπιστήμιο του Μπράιτον, όταν και ξεκίνησα να εξερευνώ τις δημιουργικές διαδικασίες ανθρώπων όπως ο Karlheinz Stockhausen, Γιάννης Ξενάκης, Jackson Pollock, Bernhard Leitner, Éliane Radigue. 

Ποιο ήταν το επίκεντρο της προσοχής σου όσο σπούδαζες στο Πανεπιστήμιο του Μπράιτον;
Αρχικά ένιωθα αρκετά χαμένος, μιας και το τμήμα που παρακολούθησα ήταν πολύ ανοιχτό και ευέλικτο σε όλα τα πεδία της Ψηφιακής Μουσικής και των Ηχητικών Τεχνών, γεγονός που έσπρωχνε τον/ην φοιτητή/τρια προς μία απολύτως αυτόνομη ερευνά και πρακτικό πειραματισμό. Κατά το 2ο όμως έτος χώρισα τον χρόνο μου σε δύο διαφορετικά μέρη πρακτικής: την ηλεκτρονική σύνθεση μουσικής για χορογραφικά έργα από την μία και την δημιουργία ηχητικών γλυπτών επηρεασμένα από το sound system culture των μεταναστών από την περιοχή της Καραϊβικής. Η πτυχιακή μου εργασία ήταν μία ηχητική εγκατάσταση με χειροποίητες κατασκευές ηχείων που εστίαζε στον ήχο των Foghorns (κόρνες που ηχούν πάνω στους φάρους περιοχών με πυκνή ομίχλη) και την αισθαντική πλευρά μιας ηχητικής εμπειρίας. 

Δεν είχε περάσει ποτέ από το μυαλό μου ότι θα μπορέσω να σκεφτώ μουσικά μέσω ενός πρίσματος με ευαισθησία στα νεογέννητα παιδιά και τους γονείς τους. Jeph Wagner 

Τι είδους συναισθήματα σου δημιουργεί το γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος του κοινού που θα παρακολουθήσει το "Underwater", τα βρέφη δηλαδή, βιώνουν μια πρωτόγνωρη – ίσως ακόμη και την πρώτη τους  - εμβυθιστική, καλλιτεχνική εμπειρία;
Ήταν μεγάλη μου χαρά, όταν η Γεωργία Τέγου και η Ξένια Αιδονοπούλου με κάλεσαν να συνθέσω την μουσική για το "Underwater", μιας και δεν είχε περάσει ποτέ από το μυαλό μου ότι θα μπορέσω να σκεφτώ μουσικά μέσω ενός πρίσματος με ευαισθησία στα νεογέννητα παιδιά και τους γονείς τους. Νιώθω πως εγχειρήματα σαν και αυτό, θα ήταν πολύ ωφέλιμο να πραγματώνονται συχνότερα μιας και πιστεύω πως συμβάλουν στην φαντασία και την διεύρυνση των αισθήσεων των νεογέννητών και πολύ μικρής ηλικίας παιδιών.

Πώς προσέγγισες το καλλιτεχνικό όραμα της Ξένιας Αιδονοπούλου και της Γεωργίας Τέγου;
Το καλλιτεχνικό όραμα της Ξένιας και της Γεωργίας ήταν καθαρό από την αρχή της διαδικασίας και επίσης δημιουργούσε πολύ διασκεδαστικά ερωτήματα όπως: 

• Ποιος είναι ο ήχος ενός ροζ Χταποδιού; 
• Πώς θα ακουγόταν ένα υποβρύχιο πάρτι με μόνους συμμετέχοντες ένα χταπόδι και ανθρώπους όχι μεγαλύτερους από 24 μηνών σε ηλικία; 
• Ποια είναι τα αποτελέσματα που φέρνει ο λευκός θόρυβος στα μωρά.

Επομένως προσέγγισα το όραμα αυτό με μεγάλη διασκέδαση και προσπάθησα έστω και φαντασιακά να βρεθώ και εγώ πίσω στον χρόνο, όταν και εγώ ήμουν 2 χρονών.

Ποια είναι τα κύρια συστατικά της σύνθεσης του "Underwater";
O κάθε ήχος και η κάθε μελωδία ήρθε μετά από έρευνα της δημιουργικής ομάδας του "Underwater" για το πώς η ηχητική πληροφορία επηρεάζει τα παιδιά. Νανουρίσματα παιγμένα σε συνθεσάιζερ, λευκός θόρυβος, και ήχοι επηρεασμένοι από την ανθρώπινη μήτρα αποτελούν τα κύρια συστατικά του soundtrack.  Η προσοχή στην ένταση του κάθε ηχητικού στοιχείου, ήταν επίσης πολύ σημαντικό κατά την δημιουργία της μουσικής, λόγω της ευαισθησίας των πολύ μικρών σε ηλικία παιδιών.

Η περσινή ανάθεση της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ ήταν τεράστια επιτυχία. Το ίδιο και οι φετινές παραστάσεις του "Underwater", που είναι επίσης sold out. Πως νιώθεις για την αποδοχή που συνάντηση η πρωτότυπη παραγωγή; 

Αισθάνομαι μεγάλη χαρά που το "Underwater" έφερε τα παιδιά και τους γονείς τους για 2 συνεχόμενα έτη σε έναν χώρο με ήχους, κίνηση και εικόνες, μακριά από τις οθόνες τηλεοράσεων και υπολογιστών. Αισθάνομαι επίσης τιμή για το γεγονός ότι η Ξένια και η Γεωργία μου έδωσαν την ευκαιρία να είμαι ένα κομμάτι της εμπειρίας αυτής και σίγουρα έμαθα πολλά μέσα από την διαδικασία. 

Σε τι άλλα πρότζεκτ εμπλέκεσαι αυτή την περίοδο;
Αυτήν την περίοδο προετοιμάζομαι για την σύνθεση μουσικής και ήχου για ένα νέο έργο της χορογράφου Ermira Goro το οποίο θα παρουσιαστεί στην Ρουμανία, όπως επίσης και για το νέο έργο του Άρη Μπινιάρη ‘Σαλό, 120 ημέρες στα Σόδομα’ στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στις αρχές του επόμενου έτους. Επιπλέον, συνεχίζουμε την περιοδεία με το έργο της αγαπημένης Χαράς Κότσαλη ‘to be possessed’ με επόμενη στάση την Λειψία της Γερμανίας. Την επόμενη χρονιά θα ξεκινήσουμε επίσης την προετοιμασία για το έργο με τίτλο ‘Καύσωνας’, σε σκηνοθεσία του Γιάννη Παναγόπουλου, με παρουσίαση στην Στέγη τον Μάρτιο του 2024. 

Ποια είναι τα σχέδια σου για το μέλλον;
Όσον αφορά τα καλλιτεχνικά σχέδια είναι η δημιουργία νέας ηχητικής εγκατάστασης μέσα στο 2024 και η κυκλοφορία δεύτερης προσωπικής δουλειάς μου μετά τον πρώτο μου δίσκο Cyclothymia που κυκλοφόρησε το 2022. Τέλος, ένα από τους στόχους για την επόμενη χρονιά είναι η ολοκλήρωση των μεταπτυχιακών μου σπουδών, μίας και δεν είχα την ευκαιρία να τις ολοκληρώσω, λόγω φόρτου εργασίας και προσωπικών αλλαγών. Το κυρίως πλάνο για το μέλλον είναι η δημιουργία πλαισίου ισορροπίας μεταξύ της επαγγελματικής και προσωπικής μου ζωής.

Θα ήθελες να γράψεις ξανά μουσική για μια παράσταση μουσικού θεάτρου που απευθύνεται σε μωρά; 
Θα ξεκινούσα και αύριο!

Tζεφ Βάνγκερ

Ο Tζεφ Βάνγκερ είναι βραβευμένος sound artist και συνθέτης, του οποίου τα έργα του συχνά συνδυάζουν πολυκάναλα ηχητικά συστήματα, αρθρωτά συνθεσάιζερ και χειροποίητες ηχητικές συσκευές, δίνοντας έμφαση στη φυσική παρουσία του ήχου που λειτουργεί ως κινούμενη οντότητα στον δεδομένο χώρο. Έχει εργαστεί στους χώρους του σύγχρονου χορού, του θεάτρου, του κινηματογράφου και των εικαστικών εγκαταστάσεων και πρόσφατα τιμήθηκε με το βραβείο Norman Cook Digital Music & Sound Arts Breakthrough κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο πεδίο του Sound Art στο Πανεπιστήμιο του Μπράιτον. Υποστηρίχθηκε από τη φιλανθρωπική οργάνωση Help Musicians του Ηνωμένου Βασιλείου στο πλαίσιο του προγράμματος Do It Differently για τη φιλοξενία του στο στούντιο EMS Στοκχόλμης στα τέλη του 2020. Ορισμένα από τα έργα και τις συνεργασίες του έχουν παρουσιαστεί σε ιδρύματα, θέατρα και οργανισμούς στην Κίνα, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιταλία και την Ελλάδα, όπως Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Tate Modern, Μουσείο Τέχνης του Σήμερα (Today Art Museum) Πεκίνου, Sadler’s Wells, Brighton Fringe, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Φεστιβάλ Σχεδίου Λονδίνου.

Δείτε όλες τις συναυλίες της εβδομάδας εδώ.