Το τι γινόταν –και τι θα γινόταν– στον "Βοτανικό" φάνηκε από τους πέριξ δρόμους, αφού γύρω στις 20.30 η ουρά του κόσμου που περίμενε να μπει στον χώρο ξεκινούσε από τη γωνία της Ιερά Οδού με τη Σπύρου Πάτση, στρίβοντας στην Κασσάνδρας, όπου και βρισκόταν η είσοδος. Η διοργάνωση, ωστόσο, αντέδρασε αποτελεσματικά και μέσα σε μικρό διάστημα είχαν μπει όλοι, δίχως ταλαιπωρίες.
Δεν βγαίνει εύκολα sold out ο "Βοτανικός", να το πούμε σαφώς αυτό. Για όσους δεν παρακολουθούν τα εγχώρια χιπ χοπ πράγματα και χρειάζονται ένα μέτρο σύγκρισης, ας επισημάνουμε ότι είναι χώρος που σε πρόσφατα χρόνια είδαμε τη Νατάσσα Μποφίλιου να τον γεμίζει, έχοντας βέβαια τραπέζια με καθήμενους στην πλατεία, που τώρα ήταν πλημμυρισμένη από ορθίους. Όπως γεμάτοι ήταν βέβαια και οι εξώστες: οι αργοπορημένοι ή εκείνοι που δεν ήθελαν να ζουληχτούν, προτίμησαν να σταθούν στις σκάλες, ώστε να βλέπουν κάτι τουλάχιστον από τη σκηνή.
Προς το τέλος της βραδιάς, μάλιστα, ο ιδρώτας και η αδιάκοπη πώρωση θα δημιουργούσαν θερμοκρασίες που έφεραν κάποιους σε δύσκολη θέση, με τον Novel 729 να προβαίνει και σε μικροδιακοπή, προτρέποντας από το μικρόφωνο όποιον δεν αισθανόταν καλά να βγει προς τα έξω για λίγο αέρα. Σε κάθε περίπτωση η διοργάνωση ήταν και πάλι εκεί, με τους ειδικευμένους ανθρώπους της να μεταφέρουν άμεσα όποιον έδειχνε να χάνει αισθήσεις, ακόμα κι αν βρισκόταν στις πρώτες γραμμές του πλήθους. Μπορεί λοιπόν να παραζεσταινόσουν στα τελευταία 30-40 λεπτά από τις περίπου 2,5 ώρες της διάρκειας, πάντως δεν ένιωθες ανασφάλεια.
Σε αυτή την εντυπωσιακή λαοθάλασσα, τώρα, οι περισσότερες ηλικίες κυμαίνονταν από 16 έως 30· σπάνια έβλεπες κάποιο μικρότερο αγόρι ή κορίτσι, σπάνια αντίκριζες μεγαλύτερους. Και ήταν εντυπωσιακό πόσο κουρδισμένοι έδειχναν όλοι, ήδη πριν ξεκινήσει η ζωντανή δράση –είτε φωνάζοντας ρυθμικά "εφτά, δύο, εννιά", είτε στεκόμενοι γύρω από τα ευμεγέθη μαύρα πανό που κρέμονταν από τους εξώστες αναγράφοντας στίχους του αγαπημένου τους ράπερ: "μη φοβάσαι όταν πέφτω", "πολεμάνε την τέχνη οι αναίσθητοι", "αν σωθούμε θα φταίνε οι ευαίσθητοι".
Το τι έγινε, λοιπόν, όταν λίγο μετά τις 21.00 πρόβαλλε ο Novel 729, δεν περιγράφεται εύκολα. Ο "Βοτανικός" έμοιαζε άξαφνα με εξέδρα σε γήπεδο και όλοι συνόδευσαν διονυσιασμένοι τον πρωταγωνιστή της βραδιάς στο εναρκτήριο "Είναι Άλλο", τραγουδώντας δυνατά, σαν με στόμα ένα, "άλλο είναι να το θέλεις, άλλο να το αγαπάς". Μια παραγωγή του Eversor, ας σημειώσουν οι παλιοί του ελληνικού χιπ χοπ. Γιατί μπορεί οι ηλικίες στο κοινό να αλλάζουν, όμως καλλιτεχνικά υπάρχουν γέφυρες μεταξύ των νεότερων και των προγενέστερων.
Άλλοτε λιγότερο, άλλοτε περισσότερο, η εικόνα αυτή έμεινε παγιωμένη στο άτυπο πρώτο μισό της βραδιάς, μέχρι δηλαδή να φτάσουμε στο διάλειμμα. Σαν τρενάκι λούνα παρκ σε διαρκή επιτάχυνση, δηλαδή, ο κόσμος ανταποκρινόταν εκστατικά σε ό,τι κομμάτι έριχνε ο ράπερ ή έστηνε κερκίδα κάθε που του απευθυνόταν, πότε για να μας πει πως πρόσφατα έγινε 30 χρονών, πότε εκφράζοντας τα συναισθήματά του για όσα έβλεπε να συμβαίνουν –επιβεβαιώνοντας από μικροφώνου ότι αυτή ήταν η μεγαλύτερη συναυλία της μέχρι τώρα πορείας του– πότε για να παρουσιάσει τον Sativa στα decks και τον NS Sonic που τον συνόδευε στα φωνητικά, λέγοντας και την ιστορία για το πώς γνωρίστηκαν, γενόμενοι αδελφικοί φίλοι.
Σε καθαρά μουσικό επίπεδο, η φωτιά του εναρκτήριου χαμού διατηρήθηκε με τα "Δωμάτιο Σκοτεινό", "Ένα Μέλλον Για Εμάς" και "Το Θυμάσαι", με τον κόσμο να συνεχίζει να τραγουδά τους στίχους με ακάθεκτο πάθος, δείχνοντας τη σχέση που έχει σφυρηλατήσει με αυτά τα κομμάτια. Στο "Για Πάντα Εδώ", κατόπιν, ο Novel 729 καλωσόρισε στη σκηνή τον Lobo Amarillo, φιγούρα που τον συνοδεύει τακτικά στις ζωντανές εμφανίσεις, βοηθώντας στα ραπ και στις ρίμες, αλλά και στα πέρα/δώθε πάνω στο συναυλιακό σανίδι.
Μια προτροπή να πούνε την "Επίσκεψη" οδήγησε σε καινούριες ιαχές, με τον ενθουσιασμό να ξεσπά εκ νέου στο "Όλα Είναι Εδώ" –από τα σόλο του Lobo αυτό– και στο "Ετοιμάζομαι", με τις ωραίες αναφορές στον Δημήτρη Μητροπάνο και στον Νίκο Παπάζογλου. Όπου κάμποσα αγόρια και κορίτσια, σκαρφαλωμένα στους ώμους των φίλων τους, έμοιαζαν με τις κορυφές αφρισμένων κυμάτων καθώς τραγουδούσαν με πάθος "Βάζω κουκούλα και ανεβαίνω στη θέα/Πείτε στον φόβο πως τα λέμε μετά".
Κάπου εκεί, ωστόσο, ο Novel 729 άρχισε να ζορίζεται. Ο Lobo κι ένας ακόμα καλεσμένος –ο K 287 (Παναγιώτης Μάλαμας)– κράτησαν μεν τα μπόσικα στο κοινό τους κομμάτι "Απέναντι", ωστόσο για τον πρωταγωνιστή είχε φτάσει η ώρα για ένα διάλειμμα. Στα 10 με 15 λεπτά που χρειάστηκε για να ξαναβρεί τις ανάσες του, ο K 287 το προσπάθησε φιλότιμα, όμως ήταν φανερό ότι δεν διέθετε ούτε την ίδια δυναμική, ούτε το ίδιο εκτόπισμα στους παρευρισκόμενους, αν και ορισμένοι ανάμεσα στις πρώτες κυρίως σειρές του χάρισαν χειροκροτήματα.
Η επάνοδος του Novel 729 ξανάβαλε τη βραδιά σε ξέφρενες ράγες και ο "Βοτανικός" άρχισε να ξαναχοροπηδά πάνω-κάτω, βροντοφωνάζοντας τους στίχους του ολοκαίνουριου "Φλόγα" και του "Μη Φοβάσαι Όταν Πέφτω". Κάπου εκεί, μάλιστα, ο ράπερ έκανε και κίνηση-ματ, τιμώντας τη μνήμη του ΔΠΘ με μια απίθανη εκτέλεση στην "Απομόνωση", η οποία αγκαλιάστηκε με νέα τρέλα, αφού κάθε γωνιά τραγούδησε δυνατά για την απομόνωση, τη μπατσίλα και τα ναρκωτικά. Κατόπιν στη σκηνή ήρθε άλλος ένας καλεσμένος, που στάθηκε αρκετά καλά στο μικρόφωνο –ο Jaul– ενώ ένας ακόμα χαμός με το "Αυτοκόλλητο" με άφησε να απορώ για το εάν η συναυλία είχε φτάσει στα όρια των δυνατοτήτων της ή μπορούσε να έχει ακόμα μεγαλύτερη κλιμάκωση.
Συνέβη τελικά το δεύτερο, για να μην τα πολυλογώ, καθώς δεν είχα υπολογίσει ότι ο Novel 729 έκρυβε έναν ακόμα πανίσχυρο άσσο στο μανίκι. Όταν λοιπόν ζήτησε λίγο θόρυβο για τους τελευταίους καλεσμένους της βραδιάς, παρουσιάζοντας πρώτα το Κοράκι (Λάμπρος) και ύστερα το Ελεύθερο Πνεύμα (Θανάσης) από τους Λόγος Τιμής, ο "Βοτανικός" έδωσε την εντύπωση ότι μπορεί και να γκρεμιζόταν από τις κραυγές και το παραλήρημα. Τη δε φωτιά που άναψε στο πλήθος η "Αόρατη Σιωπή", με πλατεία και εξώστη να ξελαρυγγιάζονται στο "αυτό ποτέ δεν ήταν μόνο μουσική", είναι αλήθεια ότι δεν θα μπορούσαν πια να τη σβήσουν όλα τα αιρ κοντίσιον του κόσμου.
Εδώ, βέβαια, πρέπει να ειπωθεί και κάτι άβολο, όσο κι αν πηγαίνει κόντρα σε ένα τόσο χειμαρρώδες λαϊκό αίσθημα: ο Novel 729 θάμπωσε και η συναυλία μετατράπηκε σε εμφάνιση των Λόγος Τιμής, ιδιαίτερα σε στιγμιότυπα σαν την "Ανασφάλεια" και τη "Στιχοθεραπεία". Κι αυτό, από τη σκοπιά τη δική μου τουλάχιστον, δεν ήταν καλό. Όσο κι αν σέβομαι δηλαδή τα αλισβερίσια του ράπερ με εκείνους που προφανώς βλέπει ως προπάτορές του ή και ως συνοδοιπόρους, αδυνατώ να πάρω τους Λόγος Τιμής και την αισθητική τους πολύ στα σοβαρά. Αν εξαιρεθεί λοιπόν μία ακόμα ωραία ιστορία –για έναν καθηγητή του ανάμεσα στο πλήθος, που τον πίστεψε και του έδωσε ευκαιρίες ακόμα και όταν τα μυαλά του ήταν δοσμένα περισσότερο στο ραπ, παρά στην ψυχολογία– ο 729 θα έπαιρνε ουσιαστικά τη ρελάνς μόνο στο φινάλε, με μια καταπληκτική εκτέλεση στο "Πηγάδι".
Encore και τέτοια δεν προβλεπόταν φυσικά σε μια τέτοια βραδιά. Ωστόσο, ανταποκρινόμενος στον παλμό του κόσμου, ο ράπερ έριξε συμβολικά και την "Έξοδο" πριν αποχωρήσει, μοιράζοντας ευχαριστίες και ανανεώνοντας το ραντεβού του με το αθηναϊκό κοινό για το Σάββατο 6 Μαΐου, όπου πάλι θα βρίσκεται στον "Βοτανικό", κλείνοντας οριστικά τον συναυλιακό κύκλο του δίσκου Καταφύγιο (Δεκέμβριος 2019), ώστε να μπει στο στούντιο για νέες περιπέτειες. Όλα δείχνουν, μάλιστα, καθώς γράφονται τούτες οι γραμμές, ότι θα κάνει ένα ακόμα sold out.
Πολλές από τις παραπάνω περιγραφές, φυσικά, μιλάνε κι από μόνες τους για το συναισθηματικό γκελ των τραγουδιών του σε μια νεολαία που φαίνεται να νιώθει κάθε τους λέξη, δείχνοντας ότι στο μουσικό σήμερα δεν κυριαρχεί μόνο η trap κουλτούρα. Ίσα-ίσα, ο Novel 729 εκπροσωπεί με επίκαιρο τρόπο ένα πνεύμα που έχει τις ρίζες του στο παλιότερο χιπ χοπ της χώρας μας, τηρώντας μεν έναν κώδικα λαϊκότητας και μιας λυρικής στιχουργικής αμεσότητας, μα δίχως να φοβάται και τις πιο ψαγμένες αναφορές.
Την ίδια στιγμή, πάντως, χωρίς να βαυκαλίζομαι ότι εκπροσωπώ όσους πυρπολήθηκαν στον "Βοτανικό" με τα τραγούδια του, οφείλω να επισημάνω ότι ο ράπερ έχει δρόμο ακόμα ώστε να παρουσιάσει ένα πρόσωπο τεχνικά πιο άρτιο: το flow είναι μεν σταθερώς δυναμικό, αποτυπώνεται όμως και μονοκόμματο. Τώρα δε που έφτασε να κάνει συναυλίες τέτοιου μεγέθους, θα πρέπει νομίζω να δουλέψει περισσότερο και το θέμα της άρθρωσής του, η οποία είναι μια χαρά όταν ραπάρει, όχι όμως και όταν απευθύνεται στο κοινό –χρειάζεται να ακούγεσαι καθαρά και στους πίσω και στους τριγύρω, οι οποίοι βρίσκονται, πλέον, πολλές σειρές μακριά από τους μπροστινούς.
Θα ήταν άδικο, όμως, να κλείσει έτσι η ανταπόκριση από τον "Βοτανικό". Ο Novel 729 μετρά μόλις 6 χρόνια πορείας κι έφτασε δικαίως σε ένα τέτοιο σημείο λαοφιλίας, καταθέτοντας κάποια τραγούδια με χιπ χοπ βαρύτητα και ποιότητα, που ευτύχησαν ήδη να αγαπηθούν πολύ σε ένα ηλικιακό φάσμα –για το οποίο, όπως ειπώθηκε και πιο πάνω, όλο αυτό "δεν είναι μόνο μουσική". Το λογικό, λοιπόν, είναι να συμπεράνουμε ότι ως εδώ ξεφυλλίσαμε απλά τις πρώτες σελίδες μιας ιστορίας που μέλλει να γραφτεί στην ολότητά της μέσα στα επόμενα χρόνια της παρούσας δεκαετίας. Μακάρι, μάλιστα, να εμφανιστεί συνάμα και κάποιο από εκείνα τα παιδιά που τόσο ίδρωσαν και κοπανήθηκαν στον "Βοτανικό" που να είναι σε θέση να τη διηγηθεί με κριτικές αξιώσεις, ώστε να μην τα γράφουμε μόνο εμείς οι παλαιοί.