Τον Σεπτέμβριο στο "Κατράκειο" ολοκληρώθηκε μια περιοδεία με ιδιαίτερη σημασία και για εσένα, μα και για το κοινό που σε ακολουθεί. Τι ξεκίνησε τώρα στο "Vox";
Η επανένωση της μπάντας υπήρξε σημαντική για εμάς, όχι μόνο για λόγους συναισθηματικούς, αλλά, κυρίως, για καλλιτεχνικούς. Αυτό ήταν και το ζητούμενο. Το επίπεδο και το ταλέντο των συγκεκριμένων μουσικών δεν άφηνε βέβαια πολλά περιθώρια ανησυχίας. Ούτε και η αγάπη που τρέφουμε ο ένας για τον άλλον. Από την πρώτη μας πρόβα το περασμένο καλοκαίρι και μέχρι σήμερα, υπάρχει μόνο χαρά! Χαρά για τη συνάντησή μας και για τη μοιρασιά με το κοινό. Για την ώρα, ο νέος κύκλος είναι αυτή η γιορτή μέσα στη μαυρίλα των τελευταίων χρόνων. Η αμεσότητα της έκφρασης σε μια εποχή που σωπαίνουμε. Ένας κύκλος αναγκαίος και λυτρωτικός, που αναφέρεται στο παρελθόν μόνο για να φέρει το καινούργιο.
Οι εμφανίσεις στο "Vox" συμπίπτουν εντωμεταξύ με έναν χειμώνα που προβληματίζει, λόγω και των όσων συμβαίνουν στην Ουκρανία, μα και των όσων ακούγονται. Συμμερίζεσαι αυτή την ανησυχία;
Δεν ζούμε εύκολα, χρόνια τώρα. Βλέποντας σήμερα τα όσα τραγικά συμβαίνουν στον κόσμο, αλλά και την πιθανότητα να γίνουν οι ζωές μας ακόμα πιο δύσκολες, είναι φυσικό να ανησυχούμε όλοι, ακόμα και οι πιο αισιόδοξοι. Το τραγούδι, όμως, υπήρξε πάντα μια παρηγοριά ανεκτίμητη, μια υπενθύμιση του ουσιαστικού, μια διαφυγή απρόσμενη, μια άυλη θαλπωρή στην παγωνιά του χειροπιαστού κόσμου. Αισθάνομαι τυχερός που ζω μαζί του. Και πάντα ανεβαίνω στη σκηνή να το συναντήσω, ανεξαρτήτως συνθηκών. Όταν χαίρομαι, όταν πενθώ, όταν καταθλίβομαι, όταν γιορτάζω, όταν έχω το παιδί άρρωστο, όταν όλα γκρεμίζονται, όταν όλα ανθίζουν. Δεν υπάρχει κακή εποχή για να τραγουδάει κανείς.
Στις παραστάσεις σου εντοπίζω πάντα νεολαία ανάμεσα στο κοινό, αλλά διαβάζοντας τον εγχώριο Τύπο λαμβάνει κανείς την εντύπωση ότι οι νέοι ακούνε μόνο trap ή/και χιπ χοπ. Είναι άγχος των δημοσιογράφων του εναλλακτικού lifestyle αυτό, μη και μείνουν εκτός εποχής; Ή υφίσταται και ως καλλιτεχνικό άγχος; Πώς το βλέπεις εσύ, μιας κι έκανες κάποιες κοινές συναυλίες με τον Bloody Hawk πρόσφατα;
Τα τελευταία χρόνια ασχολούμαι αρκετά με την ηλεκτρονική μουσική και μαζί της, αναπόφευκτα, προσπαθώ να καταλάβω και το χιπ χοπ, αν και δεν μου είναι εύκολο. Έχει μεγάλο ενδιαφέρον αυτή η απόλυτη υποβάθμιση της μελωδίας για χάρη του στίχου και του ρυθμού, όπως και η θεματολογία του. Βέβαια, όταν ένα τραγούδι έχει πέντε σελίδες στίχους, είναι αδύνατον ο κάθε ένας από αυτούς να είναι αξιόλογος. Το κάθε είδος έχει τις δικές του αξίες και θέτει τις δικές του προτεραιότητες. Το ζητούμενο, όμως, είναι πάντα ίδιο: να εκφράσει κανείς τον κόσμο όπως μοναδικά τον ζει και να τον μοιραστεί με τον κόσμο των συνανθρώπων του. Και αυτό, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, το χιπ χοπ το πετυχαίνει. Ο κόσμος της trap, αν υπάρχει, δεν με ενδιαφέρει.
Στο "Vox" μιλάς για τον Παύλο Φύσσα, για τον στιγματισμό του σεξουαλικού προσανατολισμού, για τις κακοποιημένες γυναίκες, ενώ το καλοκαίρι στη Νάουσα έμαθα ότι αναφέρθηκες στις ανεμογεννήτριες στο Βέρμιο –προξενώντας και κάποιες αντιδράσεις. Κοστίζει περισσότερο από όσο παλιότερα η δημόσια άποψη του καλλιτέχνη, τώρα που ρίχνεται τόσο εύκολα στον μύλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης;
Ναι, βέβαια. Τώρα μπορείς να χάσεις το μισό σου κοινό σε μισή ώρα. Το κάνω συνέχεια! Μοιάζει συχνά σαν λαϊκισμός όλο αυτό, δεν είναι όμως. Γιατί κανείς δεν ακούει τα τραγούδια σου μόνο και μόνο γιατί του είσαι συμπαθής. Τα ακούει γιατί του αρέσουν. Αν όμως του αρέσουν και καταφέρεις να του γίνεις αντιπαθής, σταματά να σε ακούει. Καθόλου δεν με πειράζει. Ποτέ δεν αντιμετώπισα τους ακροατές σαν πελάτες, ώστε να φοβάμαι μην τους χάσω. Το να θες να πεις κάτι και να σιωπάς από συμφέρον κοστίζει περισσότερο.
Παρακολουθείς αλήθεια και τα κυπριακά πράγματα; Τι απασχολεί την εκεί κοινωνία, ενόψει και των προεδρικών εκλογών που πλησιάζουν;
Αυτό που απασχολεί πρωτίστως τους Ελληνοκύπριους είναι η παράνομη κατοχή του μισού νησιού από τον τουρκικό στρατό, οι συνεχιζόμενες απειλές και η γενικότερη επιθετική πολιτική της Τουρκίας. Σε συνδυασμό με τη διαχρονική ασυναρτησία της Ελλάδας, τη μικροπολιτική της Κύπρου και τα εκάστοτε συμφέροντα των άλλων χωρών, δημιουργείται συχνά ένα επικίνδυνο πλαίσιο. Η διαφθορά είναι άλλο ένα θέμα που απασχολεί έντονα την κυπριακή κοινωνία, όπως και την ελληνική. Καμιά φορά αισθάνομαι πως, ακόμα και να λυθεί κάποτε το Κυπριακό, το θέμα της διαφθοράς θα συνεχίσει να μας απασχολεί για πάντα. Δεν συγκρίνω τα δύο προβλήματα, είναι όμως σημαντικά. Το ένα απειλεί τη ζωή σου, το άλλο την υποβαθμίζει.
Τον Μάιο που μας πέρασε έδωσες δύο ιδιαίτερες συναυλίες στο "Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης", παίζοντας σε πλήρες σκοτάδι. Πώς βίωσες αυτή την εμπειρία;
Το εγχείρημα επαναλήφθηκε στη Λευκωσία προ ημερών, με την ίδια συγκίνηση. Η "συμπερίληψη" λειτούργησε αυτές τις βραδιές από την ανάποδη. Δηλαδή, οι τυφλοί μου φίλοι με συμπεριέλαβαν, όπως και τους ακροατές, στον κόσμο τους. Η κάθε νότα, η κάθε λέξη, αποκτούν άλλη σημασία στο σκοτάδι. Η επαφή με το κοινό γίνεται ουσιαστικότερη, σαν να κοινωνούμε ταυτόχρονα ένα εσωτερικό φως, που με τα μάτια ανοιχτά αδυνατίζει και χάνεται. Μας φιλοξένησαν στη ζεστασιά τους και μας τίμησαν με την αγάπη τους, που μόνο φως κρύβει. Ανάμεσά τους και ο Θοδωρής Τσάτσος, λογοτέχνης, στιχουργός και τραγουδιστής, ο οποίος συμμετείχε στις συναυλίες. Η συνύπαρξη μαζί του μου έδωσε μεγάλη χαρά.
Τι μουσική ακούς, αυτόν τον καιρό; Πώς είναι σήμερα η σχέση σου με το ελληνικό τραγούδι, τόσο το παλιότερο, όσο και το τωρινό;
Ακούω κυρίως πειραματική ηλεκτρονική μουσική. Λιγότερη κλασική τελευταίως, εκτός από την τελείως σύγχρονη, που και αυτή δεν παρακολουθώ φανατικά. Τα ελληνικά μου ακούσματα ήταν πάντοτε περιορισμένα κυρίως στους έντεχνους δημιουργούς του ’70 και στα ρεμπέτικα. Από τα σύγχρονα ελληνικά ακούω ελάχιστα πράγματα και αποσπασματικά. Δεν μου αρέσουν οι δίσκοι των συναδέλφων μου, ούτε και οι δικοί μου. Περνώ μια ενδιαφέρουσα φάση όπου ακούω περισσότερο ήχους, παρά μουσική. Κουνάω κουμπιά στα συνθεσάιζερ ή στα πετάλια μου στο σπίτι και βυθίζομαι μαγεμένος στην αλλαγή της χροιάς, του τόνου, του χρώματος, σαν να μου μιλά η φωνή του σύμπαντος. Κι αυτό μου δίνει μια πληρότητα. Μοιάζει με διαλογισμό ή προσευχή.
Δισκογραφικά σε τι φάση βρίσκεσαι; Υπάρχουν σχέδια για κάποιο καινούριο άλμπουμ; Ή δεν είναι ακόμα ο καιρός του;
Έχω μπόλικο ηλεκτρονικό υλικό. Έχω βέβαια μαζί και μια υποψία πως κανείς δεν θέλει να το ακούσει. Συνεχίζω όμως να γράφω. Υπάρχουν και κάποια τραγούδια, μερικά παράξενα, άλλα πιο "φυσιολογικά". Θα τα συγκεντρώσω σύντομα και θα συγκεντρωθώ. Έχω 4-5 δισκογραφικά πρότζεκτ στη σειρά, για κάποιον λόγο όμως αδυνατώ να τα βάλω σε τάξη. Πάω από το ένα στο άλλο, σταματάω για καιρό, τα ξαναπιάνω. Αντί να ολοκληρώσω κάτι, πάω σε κάτι άλλο, τελείως καινούργιο. Χασομερώ για μήνες, ύστερα πλακώνομαι με τρέλα νυχθημερόν. Κάτι ψάχνω μέσα μου και μέσα στη μουσική. Είμαι σε καλό δρόμο, απλά τον περπατάω αργά.
Διαβάστε Επίσης
