Μέσα από μια 20χρονη δημιουργική πορεία, ο Μίνως Μάτσας έχει ένα ιδιαίτερο και αξιόλογο έργο τόσο στην εφαρμοσμένη (για τον κινηματογράφο, το θέατρο, την τηλεόραση) μουσική όσο και στην τραγουδοποιία. Το έργο αυτό –τα σάουντρακ και τα τραγούδια, σε αναλογία 70-30% όπως την καθορίζει ο ίδιος– χαρακτηρίζεται από ευκρινή δημιουργική και καλλιτεχνική ταυτότητα και τον τοποθετεί στις ισχυρές δρώσες δυνάμεις της σύγχρονης μουσικής μας σκηνής. Η μουσική του σφραγίζει κυριολεκτικά ταινίες όπως «Ευτυχία», «Φαντασία», «Καζαντζάκης», «Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι», «Η αγάπη είναι ελέφαντας», ενώ ιδιαίτερη είναι η συμβολή του στο τραγούδι με την Ελεωνόρα Ζουγανέλη («Μ’ αγαπούσες κι άνθιζε»), τη Φωτεινή Βελεσιώτου («Είδα του τρελού τα κλάματα»), τη Σωτηρία Λεονάρδου («ΜΙS»)...
Τις πιο αγαπημένες στιγμές αυτής της πορείας, με 30 τραγούδια από τους 17 δίσκους του συνθέτη, θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε στη Ρωμαϊκή Αγορά (10/9) από την Ελεωνόρα Ζουγανέλη, τον Κώστα Τριανταφυλλίδη και μια ομάδα σπουδαίων μουσικών. Μάλιστα, οι διοργανωτές έχουν λάβει ειδικά μέτρα ώστε το κοινό να είναι ασφαλές. Για το σκοπό αυτό θα υπάρξει τήρηση των αποστάσεων ασφαλείας κατά την προσέλευση, θερμομέτρηση, με ακρίβεια υπολογισμένος αριθμός καλεσμένων σύμφωνα με τις επίσημες οδηγίες, διάταξη των καθισμάτων στις αποστάσεις που επιβάλλει το πρωτόκολλο, υποχρεωτική χρήση μη ιατρικής μάσκας κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης και προσφορά αντισηπτικών. Τα έσοδα της συναυλίας είναι για το φιλανθρωπικό έργο της HOPEgenesis που έχει ως αποστολή την καταπολέμηση της υπογεννητικότητας στη χώρα μας.
Ακούγοντας τα σάουντρακ που έχεις γράψει –από το «Diary of a lost girl» μέχρι την «Ευτυχία»– έχω πάντα την αίσθηση ενός ολοκληρωμένου καλλιτεχνικά έργου. Πράγμα που με κάνει να πιστεύω πως η εφαρμοσμένη μουσική είναι ο βασικός σου δρόμος και ότι μέσα από αυτόν απελευθερώνεσαι δημιουργικά και καλλιτεχνικά.
Ναι, ισχύει αυτό. Η μουσική για το σινεμά, το θέατρο κλπ. είναι ο κύριος στόχος μου, και όταν το γήπεδο είναι ορισμένο από κάποιον άλλο καλλιτέχνη (έναν σκηνοθέτη φερειπείν), μπορείς και να οριοθετήσεις το παιχνίδι και να έχεις την ελευθερία που θέλεις. Μου λύνονται τα χέρια μ’ αυτό τον τρόπο. Όταν δεν υπάρχουν περιορισμοί, το παιχνίδι γίνεται πιο δύσκολο. Μέσω του κινηματογράφου και του θεάτρου κατά βάση, έχω μπει σε καταστάσεις που δεν θα έμπαινα – ή που θα έμπαινα με διαφορετικό τρόπο. Αλλά, ουσιαστικά, η οριοθέτηση με απελευθερώνει.
Στο θέατρο, η εκκίνηση και η διαδικασία του να γράψεις μουσική είναι διαφορετική. Ως συνθέτης είσαι μέρος ενός ζωντανού οργανισμού που κάθε εβδομάδα μεταλλάσσεται και εξελίσσεται και έτσι η μουσική αναπνέει μαζί με τους ηθοποιούς και την παράσταση.
Το ελληνικό σινεμά σού παρέχει το απαραίτητο δημιουργικό πεδίο για να αναπτύξεις τη δική σου συνθετική ιδιαιτερότητα;
Φέτος έκανα τη μουσική για δύο ταινίες, την «Ευτυχία» του Άγγελου Φραντζή και τη «Φαντασία» του Αλέξη Καρδαρά – και την «Πράσινη θάλασσα» της Αγγελικής Αντωνίου που δεν έχει βγει ακόμα. Το ελληνικό σινεμά έχει μια «επόμενη» γενιά σκηνοθετών που έχει βγει έξω –και δεν εννοώ τον Λάνθιμο– και έχει πιο ανοιχτούς ορίζοντες. Είναι άνθρωποι που κατανοούν τη μουσική και που θα ήθελα να συνεργαστώ μαζί τους. Το ελληνικό σινεμά έχει μέλλον – συνεπώς και το πεδίο στο οποίο «ειδικεύομαι» εγώ. Με τον Γιάννη Σακαρίδη, που είναι μια σημαντική νέα φωνή, κάναμε την «Πλατεία Αμερικής». Επίσης, κάνω πολλές παραστάσεις στο θέατρο. Έχω έξι-επτά Επιδαύρους, με τελευταία τον «Οιδίποδα» σε σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη που ήταν πολύ ωραία εμπειρία.
Διαφέρει πολύ το να γράφεις για το θέατρο απ’ ό,τι για το σινεμά;
Συνθετικά, όχι. Στο θέατρο όμως η εκκίνηση και η διαδικασία είναι διαφορετική. Ως συνθέτης μουσικής είσαι μέρος ενός ζωντανού οργανισμού που κάθε εβδομάδα μεταλλάσσεται και εξελίσσεται και έτσι η μουσική αναπνέει μαζί με τους ηθοποιούς και την παράσταση. Πολύ καλή εμπειρία να γράφεις για το θέατρο – έρχεσαι σε επαφή με ωραία κείμενα και πολύ ενδιαφέροντες ανθρώπους.
Από πολύ νωρίς άρχισα να ψάχνω τα ρεμπέτικα, που μου ακούγονταν μαγικά! Μου ασκούσαν τεράστια έλξη οι αδρές γραμμές αυτών των τραγουδιών – και οι φωνές που άκουγα. Είναι ένας μουσικός κόσμος πολύ ενδιαφέρων, που μπορεί να βρει μια θέση στη μοντέρνα εξέλιξη.
Έχω παρατηρήσει ότι οι ερμηνεύτριες των τραγουδιών σου (Σωτηρία Λεονάρδου παλιά, Φωτεινή Βελεσιώτου και Ελεωνόρα Ζουγανέλη τώρα) διαθέτουν μια ιδιαίτερα ισχυρή λαϊκή βάση.
Θα έλεγα ότι έχουν κυρίως μία ιδιαιτερότητα και πολύ ισχυρή προσωπικότητα ως φωνές. Όμως και οι τραγουδιστές έχουν ξεχωριστή θέση στα τραγούδια μου. Ο Νταλάρας, για παράδειγμα, ή ο Κώστας Τριανταφυλλίδης με τον οποίο συνεργάζομαι τώρα και έχει μια ευγένεια και μια καθαρότητα ως λαϊκή φωνή.
Έχεις μεγαλώσει σε ένα πλούσιο μουσικό περιβάλλον το οποίο σίγουρα παίζει ρόλο στη μουσική που γράφεις.
Στο αίμα μου έχει περάσει η κληρονομιά της Minos! Ήμουν παρών μέσα σ’ όλη αυτήν τη μουσική παράδοση και φυσικά οι προσλαμβάνουσες, οι εικόνες και οι ήχοι, με έχουν διαμορφώσει ως ένα βαθμό. Ανακάλυψα την κλασική μουσική στην πορεία των σπουδών μου και αυτό με οδήγησε στη μουσική για τον κινηματογράφο, όπου μπορούσα να συνδυάσω τη μεγάλη φόρμα με το τραγούδι. Τα πρώτα τραγούδια μου τα είδε ο Άκος Δασκαλόπουλος και μου είπε πως δημιουργούν εικόνες. Έτσι, οδηγήθηκα στον κινηματογράφο ως τρόπο έκφρασης. Επίσης, από πολύ νωρίς άρχισα να ψάχνω τα ρεμπέτικα, που μου ακούγονταν μαγικά! Μου ασκούσαν τεράστια έλξη οι αδρές γραμμές αυτών των τραγουδιών – και οι φωνές που άκουγα. Είναι ένας μουσικός κόσμος πολύ ενδιαφέρων, που μπορεί να βρει μια θέση στη μοντέρνα εξέλιξη.
Περισσότερες πληροφορίες
Μίνως Μάτσας
«Ο κόσμος μόνο όταν τον μοιράζεσαι υπάρχει». Με μουσικές για τον κινηματογράφο και το θέατρο από την 20χρονη πορεία του και τραγούδια του με την Ελεωνόρα Ζουγανέλη και τον Κώστα Τριανταφυλλίδη.