Το προηγούμενο Σάββατο πέρασα αρκετή ώρα ξαπλωμένη στο Φλάφι, τον χνουδωτό συμβιωτικό φανταστικό οργανισμό που έχει καταλάβει όλο το χώρο του πολιτιστικού οργανισμού ATOPOS CVC στο Μεταξουργείο. Η εικαστική εγκατάσταση - βιβλιοθήκη που έχει δημιουργήσει η καλλιτέχνις Αντιγόνη Τσαγκαροπούλου στο πλαίσιο του Αθήνα 2018, Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου (βασισμένο σε μια ιδέα - έρευνα του Βασίλη Ζηδιανάκη), μαζί με την φιλοξενούμενη για την ημέρα εκείνη ηχητική εγκατάσταση-performance της Αντριάνας Μίνου «Ονειρωρυχείο» (σε επιμέλεια του Φιλ Ιερόπουλου) σε μετέφερε σε έναν υβριδικό Κήπο των Απολαύσεων εστιάζοντας στην αναζήτηση της σεξουαλικότητας μέσω του παιχνιδιού και της ανακάλυψης. Παιδιά και (ετεροφυλόφιλοι) γονείς, ομοφυλόφιλα ζευγάρια, και γενικά επισκέπτες υπεράνω φύλου και σεξουαλικής ταυτότητας απολάμβαναν χαλαρά, δίπλα δίπλα, τον παραμυθένιο κόσμο, όπως οι «Καθημερινές Σεξουαλικές Διαστροφές» του Φρόιντ ακουμπούσαν τα παιδικά βιβλία με τέρατα στα ράφια της βιβλιοθήκης.
Επιστρέφοντας σπίτι είδα ότι το Gomenaki, το τραγούδι-βίντεο-κλιπ της εγχώριας γυναικείας μπάντας Someone Who Isn’t Me (SWIM) που έχει γίνει viral τις τελευταίες μέρες αποσύρθηκε για τρίτη φορά από το Youtube λόγο ηλικιακής ακαταλληλότητας ύστερα από καταγγελίες χρηστών. Το βίντεο σε σκηνοθεσία του Άλκη Παπασταθόπουλου ακολουθεί έναν έφηβο με ρευστό φύλο να ξεπερνά το bullying που δέχεται από το σχολικό και οικογενειακό του περιβάλλον και να κερδίζει την αγάπη της βασίλισσας του πάρτι. Σε μια εποχή που τα παιδιά μας βλέπουν ανενόχλητα ημίγυμνα ζευγάρια να κάνουν τζακούζι στα «love» realities ή ακούνε συμμαθητές τους να διαβάζουν σε εκθέσεις ότι όταν μεγαλώσουν θέλουν να γίνουν ποδοσφαιριστές και να έχουν δύο γκομενάκια δίπλα τους, το να απαγορεύσεις μια τόσο άρτια καλλιτεχνικά και προσεκτική ως προς τι δείχνει ταινία μικρού μήκους, μου φαίνεται τουλάχιστον υποκριτικό. Όπως και το να επιτρέπεις το διαφημιστικό του Athens Pride στην τηλεόραση να παίζει συγκεκριμένες ώρες για να προστατέψεις τους ανήλικους κάτω των 15 από τη σύγχυση και την απορία.
Δεν χρειάζεται να δεις τα ομοφοβικά σχόλια κάτω από το Gomenaki ή να θυμηθεί τις αντιδράσεις που είχε προκαλέσει η καθιέρωση θεματικής εβδομάδας για τις «έμφυλες ταυτότητες» από το Υπουργείο Παιδείας για να συνειδητοποιήσεις τη δουλειά που πρέπει να γίνει ως προς τον ελεύθερο (αυτο)προσδιορισμό των ατόμων και την ανοχή σε ότι αντιτίθεται στους κανονιστικούς εξουσιαστικούς λόγους για το φύλο και την σεξουαλικότητα.
Μπορεί τα καλλιτεχνικά έργα που ασχολούνται με έμφυλα ζητήματα να αγκαλιάζονται τελευταία από τους θεσμούς, την ίδια στιγμή όμως, η ρητορική του μίσους και η κοινωνική υποκρισία απέναντι στις προσπάθειες ενδυνάμωσης του λόγου των queer πρακτικών παραμένουν δυστυχώς ο κανόνας.
Όντως, τα καλλιτεχνικά έργα που ασχολούνται με έμφυλα ζητήματα αγκαλιάζονται τελευταία από τους θεσμούς, όπως π.χ. το Φεστιβάλ Αθηνών που φέτος συμμετέχει στο Athens Pride με την ακροβατική περφόρμανς της Κλοέ Μολιά και εντάσσει στο πρόγραμμά του το «Φεστιβάλ Αφροδίτη*: Οι ιστορίες της*, τα σώματά της*, οι πολιτικές της*, οι εικόνες της*» με στόχο την εξοικείωση με την νέα έννοια της επιτελεστικότητας του φύλου. Την ίδια στιγμή όμως, η ρητορική του μίσους απέναντι στις προσπάθειες ενδυνάμωσης του λόγου των queer πρακτικών ή η απαξίωσή τους ως απασχόληση μιας περίεργης καλλιτεχνίζουσας προοδευτικής κοινότητας σε αντίθεση με τα «σοβαρά» προβλήματα της εποχής και της παιδείας παραμένουν δυστυχώς ο κανόνας.
