Η Microsoft ανακοίνωσε επίσημα χθες τα Windows 11 και ακόμη... συλλέγουμε όλων των ειδών τις πληροφορίες που δεν αναφέρθηκαν στην παρουσίασή της - από πολλές αναφορές ήδη, πάντως, ένα πράγμα γίνεται σαφές: ο διάδοχος των Windows 10 θα προσφερθεί μεν ως δωρεάν αναβάθμιση, μα αυτό δεν σημαίνει πως θα προσφερθεί σε όλους. Σημαντικό ποσοστό των σημερινών χρηστών Windows 10, όπως όλα δείχνουν, δεν θα έχει πρόσβαση στο νέο λειτουργικό σύστημα της εταιρείας.

Οι λόγοι σχετίζονται με τις απαιτήσεις συστήματος των Windows 11. Αν και δεν είναι ιδιαίτερα υψηλές για τα δεδομένα των σημερινών PC, περιλαμβάνουν κάποια προαπαιτούμενα που πρακτικά εμποδίζουν υπολογιστές "ηλικίας" 5 ή 6 ετών να φιλοξενήσουν τα Windows 11 (ακόμη κι αν αυτοί λειτουργούν άψογα τώρα με Windows 10). Υπενθυμίζουμε γοργά ποιές είναι αυτές οι απαιτήσεις συστήματος: κεντρικός επεξεργαστής 64-bit, δύο πυρήνων και ταχύτητας 1 GHz το λιγότερο, 4 GB μνήμης λειτουργίας, 64 GB αποθηκευτικού χώρου, κάρτα γραφικών συμβατή με DirectX 12, μητρική κάρτα με UEFI BIOS που υποστηρίζει την λειτουργία Secure Boot και συμβατότητα με το πρότυπο Trusted Platform Module έκδοσης 2.0.

Τα δύο τελευταία αυτά στοιχεία, η λειτουργία Secure Boot και η συμβατότητα με το πρότυπο TPM 2.0, είναι με μία πρώτη ματιά τα μεγαλύτερα προβλήματα. Και τα δύο καθιερώθηκαν στην ουσία πριν από 6 χρόνια περίπου, πράγμα που σημαίνει πως Η/Υ που κατασκευάστηκαν π.χ. πριν από το 2014 είναι πολύ πιθανό να μην υποστηρίζονται από την αναβάθμιση σε Windows 11. Αξίζει να σημειωθεί πως πολλά PC διαθέτουν αυτά τα στοιχεία, αλλά θα πρέπει να ενεργοποιηθούν από τις αντίστοιχες ρυθμίσεις στο BIOS - οπότε οι χρήστες που θα καταφύγουν στο εργαλείο ελέγχου συμβατότητας της Microsoft, το PC Health Check, αν λάβουν σχετικό μήνυμα από αυτό μπορούν να επισκεφθούν τα μενού επιλογών του BIOS για πιθανή λύση στο θέμα αυτό.

Ακόμη, πάντως, κι αν τα Secure Boot και TPM είναι παρόντα και ενεργοποιημένα σε ένα PC, αυτό μπορεί και πάλι να μην μπορεί να αναβαθμιστεί σε Windows 11 αν ο κεντρικός επεξεργαστής του δεν περιλαμβάνεται στην σχετική λίστα συμβατότητας της Microsoft. Η συμβατότητα αυτή είναι κάπως... δύσκολο να περιγραφεί με λίγα λόγια - ο κολοσσός του Redmond έχει ξεχωριστές λίστες για επεξεργαστές Intel, AMD και Qualcomm ακριβώς επειδή είναι πολλοί και διαφορετικοί τέτοιοι - αλλά, σε αδρές γραμμές, ισχύουν τα παρακάτω. Οι επεξεργαστές AMD θα πρέπει να είναι Ryzen δεύτερης γενιάς ή νεότεροι, οι επεξεργαστές της Intel CoreiX όγδοης γενιάς ή νεότεροι κι οι επεξεργαστές της Qualcomm έβδομης γενιάς ή νεότεροι. Υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις (όπως κάποιοι π.χ. Athlon ή Celeron) μα, γενικά μιλώντας, αν ένας επεξεργαστής είναι ηλικίας άνω των 5 ετών, πιθανότατα δεν υποστηρίζεται στα Windows 11.

Αυτή είναι μία προσέγγιση κατά πολύ διαφορετική από αυτήν που η Microsoft ακολούθησε με τα Windows 10. Εκείνου του λειτουργικού συστήματος οι απαιτήσεις όχι μόνο ήταν χαμηλότερες, αλλά ήταν επαρκώς χαμηλές ώστε να τις πληρούν Η/Υ που κατασκευάστηκαν πολύ πριν από την εμφάνιση των Windows 7 το 2009. Είναι αλήθεια πως τόσο παλιά PC ποτέ δεν προσέφεραν την βέλτιστη ακριβώς εμπειρία χρήσης των Windows 10, όμως αν οι κάτοχοί τους είχαν την διάθεση να συμβιβαστούν με επιδόσεις απλώς αποδεκτές, είχαν επιλογή πρόσβασης στο νεότερο κι ασφαλέστερο λειτουργικό σύστημα της Microsoft. Τώρα καταναλωτές με πολύ ισχυρότερα συστήματα εκείνων της περιόδου 2007-2010 δεν θα έχουν επιλογή μετάβασης στα Windows 11, παρ' ότι αυτά είναι ολοφάνερα βασισμένα στα Windows 10.

To αν και κατά πόσο η απόφαση της Microsoft όσον αφορά σε αυτές τις απαιτήσεις συστήματος είναι η σωστή ή όχι εξαρτάται από την οπτική γωνία του καθενός. Από την μία πλευρά τα Secure Boot και TPM, καθώς και ορισμένες τεχνολογίες που ενσωματώνουν σύγχρονοι επεξεργαστές, εγγυώνται πως τα Windows 11 θα είναι όντως το ασφαλέστερο λειτουργικό σύστημα που προσέφερε ποτέ ο κολοσσός του Redmond στο καταναλωτικό κοινό. Αν λοιπόν η ασφάλεια ήταν όντως ανάμεσα στις προτεραιότητες της Microsoft όσον αφορά στα Windows 11, η επιλογή της είναι εύκολα υπερασπίσιμη. Από την άλλη πλευρά υπάρχει η αίσθηση πως οι αλλαγές και διαφορές ανάμεσα στα Windows 10 και Windows 11 δεν είναι τόσο μεγάλη ώστε να δικαιολογεί την "αποκοπή" εκατοντάδων εκατομμυρίων ενεργών PC από την σχετική αναβάθμιση.

Τα Windows 11 θα μπορούσαν πιθανότατα να προσφέρουν σε αυτούς τους καταναλωτές τα πιο πολλά από τα νέα στοιχεία που φέρνουν στο προσκήνιο και παράλληλα να είναι ικανότερα κι ασφαλέστερα για όσους έχουν στην διάθεσή τους νεότερα συστήματα. Αλλά... όχι πως κάθε νέα έκδοση των Windows ιστορικά συνδέεται και με αύξηση στις πωλήσεις νέων PC, σωστά; Αλοίμονο!

Ενημέρωση 27/06/2021: Η όλη κατάσταση με τις απαιτήσεις συστήματος των Windows 11 έχει προκαλέσει ήδη αρκετή σύγχυση έως θυμό σε πολλούς, πάρα πολλούς χρήστες Windows 10, σε βαθμό που ορισμένα στελέχη της Microsoft να κατραφεύγουν στο Twitter για επεξηγήσεις... χωρίς να βοηθούν ωστόσο την εταιρεία. Τελικά δείχνει να υπάρχει - σύμφωνα πάντοτε με την Microsoft - αυτό που λέμε... "soft floor" και "hard floor" όσον αφορά στις απαιτήσεις συστήματος, με την έννοια πως ίσως υπάρχει περιθώριο και "ελαστικότητα" ένα PC να μην πληρεί όλα ανεξαιρέτως τα προαπαιτούμενα στις προδιαγραφές αυτές αλλά να μπορεί εν τέλει να δεχθεί τα Windows 11. Πάντως τα Secure Boot και TPM 2.0 παραμένουν υποχρεωτικά, οπότε και οι λίστες με τους υποστηριζόμενους επεξεργαστές να διευρυνθούν, το θέμα με τις υποστηριζόμενες μητρικές κάρτες και chipset συνεχίζει να υφίσταται. Η Microsoft - όπως επισημαίνουν πολλά μέσα ενημέρωσης στο εξωτερικό - έχει ολοφάνερα αποτύχει να εξηγήσει με σαφήνεια τί ακριβώς συμβαίνει με τις απαιτήσεις συστήματος των Windows 11 και υπόσχεται να το κάνει σύντομα σε επίσημο post της στο blog των Windows. Εν αναμονή διευκρινίσεων, λοιπόν...