Δύο χρόνια μετά την ανάληψη του τίτλου της Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2021, η Ελευσίνα 21 γιορτάζει αλλά και προβληματίζεται, διοργανώνοντας από τις 8 ως τις 11 Νοεμβρίου την πρώτη συνάντηση «Πολιτισμός 2030» ανάμεσα σε τοπικούς και διεθνείς θεσμικούς φορείς και πολιτιστικούς παραγωγούς, καλλιτέχνες και επιστήμονες.
Παράλληλα, από τις 8 Νοεμβρίου και ως τα μέσα Δεκέμβρη οργανώνονται διάφορες πολιτιστικές δράσεις για το κοινό που παρουσιάζουν τα αποτελέσματα ενός residency, όπου ξένοι και Έλληνες καλλιτέχνες δούλεψαν με την τοπική κοινωνία, μια συμμετοχική χορευτική πομπή και έκθεση που διερευνά την ιστορία του εργατικού κινήματος στην περιοχή, βιωματικές διαδρομές γνωριμίας με την πόλη και διάφορα άλλα, πάντα με έντονη τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας.
Η εντύπωση που αποκομίσαμε από τη σχετική συνέντευξη Τύπου που διοργανώθηκε την Τρίτη 30 Οκτωβρίου στην παραλία της Ελευσίνας είναι ότι η διοργάνωση αλλά και οι φορείς που τη στηρίζουν (το Υπουργείο Πολιτισμού, η Περιφέρεια Αττικής και ο Δήμος Ελευσίνας) μοιάζουν να έχουν αντιληφθεί το πραγματικό στοίχημα που καλείται να διαχειριστεί, το οποίο δεν είναι μόνο μια ευκαιρία να δημιουργηθεί ένα φεστιβάλ διεθνούς εμβέλειας και να ανακαινιστούν μια σειρά κτίρια της πόλης, τα οποία θα μετατραπούν σε χώρους πολιτισμού. Αλλά περισσότερο το πώς η Ελευσίνα, αλλά και γενικότερα η χώρα, θα αξιοποιήσει το όχημα της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας όχι για να δημιουργήσει ένα πολιτιστικό πυροτέχνημα αλλά για να χαράξει πολιτιστική πολιτική και να διερευνήσει εργαλεία σύνδεσης του πολιτισμού με την ανάπτυξη.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η Υπουργός Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά που έχει δουλέψει για την οργάνωση της συνάντησης «Πολιτισμός 2030» εδώ και ένα χρόνο, πριν αναλάβει τη σημερινή της θέση, η Ελευσίνα μας προκαλεί να αναρωτηθούμε όχι μονάχα για εκείνη την χρονιά αλλά για ολόκληρη την επόμενη δεκαετία πώς η Περιφέρεια, κάθε Περιφέρεια μπορεί να αποτελέσει μοχλό πολιτισμικής ανάπτυξης και κοινωνικο-πολιτισμικής συνοχής».
Στην Ελευσίνα φαίνεται να έχει ήδη ξεκινήσει μια αθόρυβη δουλειά σε αυτήν τη κατεύθυνση με έμφαση στην συμμετοχική και συμπεριληπτική πολιτισμική πολιτική που φέρνει σε διάλογο τους καλλιτέχνες με τους κατοίκους και που δίνει ιδιαίτερη βάση στα παιδιά και τους νέους και την ιστορία της πόλης ως συγκροτητικό στοιχείο του πολιτισμικού της πλαισιού. Ζητούμενο, όπως σημείωσε και η Υπουργός, παραμένει η εξασφάλιση της βιωσιμότητας του νέου χάρτη πολιτισμικής πολιτικής, με έμφαση στις περιφέρειες και στους φορείς πολιτισμικής δημιουργίας και η αξιοποίηση των πόρων προς όφελος της ευρύτερης ανάπτυξης των περιφερειακών πόλεων.
Μπορεί τα έργα υποδομών ως προς το κτιριακό απόθεμα της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας να έχουν καθυστερήσει, αν και τόσο ο Δήμαρχος Γιώργος Τσουκαλάς όσο και η νέα πρόεδρος του ΔΣ της Ελευσίνα 21 Σοφία Αυγερινού-Κολώνια μας διαβεβαίωσαν ότι όχι μόνο θα είναι on time, αλλά γίνονται ενέργειες και για την απόκτηση επιπλέον κτιρίων, η δουλειά όμως που γίνεται για τη δημιουργία συγκεκριμένων θεσμών είναι εξίσου σημαντική για να αφήσει η διοργάνωση το απαιτούμενο αποτύπωμα. Οι υποδομές φυσικά και είναι σημαντικές, προτεραιότητα όμως αποτελεί η χάραξη πολιτιστικής πολιτικής με διάρκεια και συνέχεια και η ιδιαιτερότητα του φακέλου της Ελευσίνας που είχε συντονιστεί από την αρχή με τους διεθνείς στόχους στην κατεύθυνση της ανθεκτικότητας και της βιώσιμης ανάπτυξης των πόλεων είναι η δύναμή της.
Η Ελευσίνα άλλωστε έχει ήδη ξεχωριστούς πολιτιστικούς χώρους και αποτελεί πόλο έλξης με επίκεντρο τα Αισχύλεια, το θέμα είναι να αξιοποιήσει τη μεγάλη ευκαιρία που της δίνεται για να μπορέσει να αποτελέσει, τηρουμένων των αναλογιών, ένα case study ανάπτυξης μέσω του πολιτισμού σε διάλογο με τις διεθνείς καλές πρακτικές.
Τι θα δούμε αυτό το φθινόπωρο στην Ελευσίνα
Performance / έκθεση «Αποθέματα: Inventory»
Το έργο «Αποθέματα: Inventory» είναι μια συνεργασία της χορογράφου Τζένης Αργυρίου και του εικαστικού Βασίλη Γεροδήμου που επιχειρεί ένα διαφορετικό οδοιπορικό στις εργατικές κινητοποιήσεις στην Ελευσίνα από τις αρχές του 20ου αιώνα – στα 100 χρόνια από την ίδρυσή της Γ.Σ.Ε.Ε.– που βασίζεται σε επιτόπια συμμετοχική αρχειακή έρευνα και εργαστήρια στην περιοχή, και καταλήγει σε μια δημόσια, ψηφιακή και παραστατική πομπή στις 11 Νοεμβρίου, και σε μια εικαστική εγκατάσταση (11-18/11).
Συμμετοχή στην πομπή: Η πομπή θα πραγματοποιηθεί στις 11 Νοεμβρίου και θα ξεκινήσει από την κεντρική πλατεία της Ελευσίνας (Πλ.Ηρώων) στις 18:30. Μπορούν να συμμετάσχουν όλοι, ανεξαρτήτως ηλικίας, κάτοικοι Ελευσίνας ή μη. | Δηλώσεις συμμετοχής: https://www.surveymonkey.com/r/apothemata και στο reservations@eleusis2021.eu | Επίσκεψη εγκατάστασης: Η εγκατάσταση θα είναι ανοιχτή από 11 έως 18 Νοεμβρίου: Δευτέρα– Παρασκευή 18:00– 21:00 Σάββατο – Κυριακή 17:00 – 22:00. Διεύθυνση: Κανελλοπούλου, Παραλία Ελευσίνας, στο σημείο γνωστό ως «Φονιάς». Google maps: https://www.google.gr/maps/@38.0368188,23.5367957,19z
Πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτεχνών και έκθεση Initiator
To πρώτο διεθνές πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτεχνών γύρω από την εικαστική εγκατάσταση Initiator δίνει την ευκαιρία σε ανερχόμενους καλλιτέχνες, απόφοιτους σχολών Καλών Τεχνών από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με τη συνοδεία έμπειρων καλλιτεχνών και επιμελητών, να συλλάβουν ένα έργο και να πειραματιστούν σε εγκαταστάσεις μικρής κλίμακας. Πρόκειται για ένα νέο θεσμό που εισάγει η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης και ο οποίος θα συνεχίσει και τα επόμενα χρόνια. Το πρόγραμμα ξεκίνησε στις 8 Οκτωβρίου στην Κεντρική και Κάτω Ελευσίνα και κορυφώνεται με την έκθεση των έργων στις 8 Νοεμβρίου σε διάφορα σημεία της πόλης.
Με βάση τη δομή μιας αρχαίας τελετουργίας, αυτή των Ελευσινίων Μυστηρίων επιχειρούν να δημιουργήσουν νέα τελετουργικά, σύγχρονες μυήσεις σε σύγχρονα μυστικά. Η “μύηση” πραγματοποιείται με διεθνείς συνεργασίες, που για τη φετινή έκδοση είναι το κέντρο σύγχρονης τέχνης 40m cube, (Ρεν, Γαλλία) και συγκεκριμένα η επιμελήτρια Anne Langlois και το καλλιτεχνικό εργαστήριο Mosquito Coast Factory (Νάντη, Γαλλία), με την παρουσία του ιδρυτή του και καλλιτέχνη Benoît- Marie Moriceau.
Επίσης, με την «εποπτεία» όσων κατέχουν ήδη τα μυστικά της πόλης, ειδικότερα το Γιώργο Σκιάνη, ιδρυτή και επί σειρά ετών υπεύθυνο των εικαστικών εγκαταστάσεων στο Ελαιουργείο, την Καλλιόπη Παπαγγελή, επί σειρά ετών υπεύθυνη του αρχαιολογικού χώρου και του μουσείου της Ελευσίνας και τον συλλέκτη Κώστα Λυκίδη. Τη γνωριμία με την πόλη ενίσχυσαν και οι ίδιοι οι κάτοικοι μέσα από τα «τυφλά ραντεβού» όπου ένας κάτοικος προτείνει σε ένα καλλιτέχνη ένα ιδιαίτερο περίπατο στην Κεντρική και Κάτω Ελευσίνα. Τέλος, σε συνεργασία με την καλλιτεχνική ομάδα της Ελευσίνας 2021 και ειδικότερα, την Καλλιτεχνική Διευθύντρια Κέλλυ Διαπούλη και την Διευθύντρια Σύγχρονης Τέχνης Ελένη Ρήγα, η οποία έχει την ευθύνη σχεδιασμού και συντονισμού του προγράμματος.
Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Sophie Innmann (Γερμανία), Εύη Καλογηροπούλου (Ελλάδα), Doruntina Kastrati (Κόσοβο), Hortense Le Calvez (Γαλλία), Πάνος Προφήτης και Δέσποινα Χαριτωνίδη (Ελλάδα). Η έκθεση εκτυλίσσεται σε διαφορετικά σημεία της πόλης σε εξωτερικούς χώρους που μπορείτε να επισκεφθείτε ανά πάσα στιγμή. Προμηθευτείτε το χάρτη σας και αναζητήστε πληροφορίες στο περίπτερο που βρίσκεται στον πεζόδρομο της Νικολαΐδου, απέναντι από το νούμερο 45.
Εγκαίνια με ξενάγηση στην έκθεση: 8 Νοεμβρίου στις 6.30 μ.μ. από το περίπτερο πληροφοριών | Διάρκεια έκθεσης: Από τις 9 Νοεμβρίου έως τις 16 Δεκεμβρίου 2018 | Ωράριο περιπτέρου πληροφοριών: Πέμπτη έως Κυριακή 12 με 8 μ.μ. | Ξεναγήσεις: 12 μ.μ., 4 μ.μ. και 6 μ.μ. από το περίπτερο πληροφοριών.
Πρόγραμμα φιλοξενίας και επιμόρφωσης καλλιτεχνών σε συνεργασία με την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας
Την ίδια περίοδο λαμβάνει χώρα το πρώτο πρόγραμμα φιλοξενίας και επιμόρφωσης καλλιτεχνών σε συνεργασία με το Η' Εργαστήριο της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας και τους καθηγητές Ζάφο Ξαγοράρη, Γιάννη Κονταράτο, Heike Schuppelius και Κώστα Χριστόπουλο.
Στο πλαίσιο του εργαστηρίου, από τον Οκτώβριο του 2017 οι φοιτητές εστιάζουν στην έννοια του χάρτη σε σχέση με το χώρο, το χρόνο, τις εθνικές ιδεολογίες, τις κοινωνικοπολιτικές προθέσεις, τις θρησκευτικές αντιλήψεις κτλ. Από το Φεβρουάριο του 2018, επισκέπτονται την Ελευσίνα, εμπνέονται από την πολυπλοκότητα των πολεοδομικών, κοινωνικών και πολιτικών στρωμάτων και δημιουργούν τους δικούς τους προσωπικούς χάρτες. Η εμπειρία τους ολοκληρώνεται με μια σειρά συναντήσεων και επισκέψεων στη γειτονιά του Συνοικισμού από τις 18 Οκτωβρίου έως τις 7 Νοεμβρίου 2018 και μία έκθεση στον ίδιο χώρο (7-16/12).
Διεύθυνση: Δαρδανελλίων 59 και 63, Ελευσίνα Εγκαίνια: 7 Νοεμβρίου 2018, 7-10 μ.μ.| Διάρκεια έκθεσης: Από τις 8 Νοεμβρίου έως τις 16 Δεκεμβρίου 2018 | Ωράριο έκθεσης: Τρίτη-Πέμπτη- Σάββατο- Κυριακή 12-8 μ.μ.
Πώς να πάτε στην Ελευσίνα με τα ΜΜΜ: • ΚΤΕΛ Μεγάρων (Αφετηρία: στην είσοδο του Σιδηροδρομικού Σταθμού «Θησείο») • Από σταθμό Μετρό «Αγία Μαρίνα»: Λεωφορείο 876 Ελευσίνα - Αγία Μαρίνα • Από Πειραιά: Λεωφορείο 845 Πειραιάς - Ελευσίνα μέσω Θηβών & 871 Πειραιάς -Ελευσίνα • Με τον Προαστιακό Σιδηρόδρομο (στάση Μαγούλα)
Περισσότερα για το Ελευσίνα 21 θα βρείτ εδώ.