Η ιστορία του Βρετανού ιδιόρρυθμου μαθηματικού Άλαν Τούρινγκ, ο οποίος έσπασε το γερμανικό κώδικα επικοινωνιών κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, γίνεται η αφορμή για ένα σφιχτοδεμένο ιστορικό θρίλερ και μια πολυεπίπεδη κοινωνική μελέτη πάνω στις έννοιες της απόκρυψης και της μίμησης. Καλοστημένο, καλογραμμένο, χολιγουντιανά «στρογγυλεμένο» και υποψήφιο για πέντε Χρυσές Σφαίρες, αποτελεί το φετινό μεγάλο οσκαρικό φαβορί.
Κορυφαίος επιστήμονας και μυθιστορηματική προσωπικότητα, ο Βρετανός μαθηματικός Άλαν Τούρινγκ είναι ο τέλειος ήρωας μιας τυπικής κινηματογραφικής βιογραφίας, προσφέροντας με τη ζωή και το έργο του υλικό για ένα πλούσιο ψυχολογικό πορτρέτο γεμάτο ιστορικές και κοινωνικές αναφορές. Ακριβώς αυτό επιχειρεί και η βασισμένη στο βιβλίο του Άλαν Χότζες «Άλαν Τούρινγκ, το αίνιγμα» ταινία του Νορβηγού Μόρτεν Τίλντουμ («Κυνηγοί Κεφαλών»), η οποία πιάνει το νήμα της αφήγησης από ένα αστυνομικό τμήμα του Μάντσεστερ το 1952, όπου ο Τούρινγκ προσάγεται για ανάκριση, για να επιστρέψει στο 1939 στο πάρκο Μπλέτσλι του Μπάκιγχαμ, όπου ο νεαρός μαθηματικός περνάει από συνέντευξη για μια άκρως απαιτητική δουλειά της αντικατασκοπίας.
Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος έχει ήδη κηρυχτεί και οι Βρετανοί επανδρώνουν μια επίλεκτη ομάδα, η οποία θα προσπαθήσει με άκρα μυστικότητα να σπάσει τον περίπλοκο γερμανικό κώδικα επικοινωνιών «Enigma». Αν και στην αρχή θα ενοχλήσει με τον κυνισμό και την αλαζονεία του τον επικεφαλής πλωτάρχη Ντένιστον, ο Τούρινγκ θα γίνει άμεσα μέλος και πολύ γρήγορα ο ηγέτης της ομάδας. Πηγαίνοντας μπρος πίσω στο χρόνο, το σενάριο του πρωτοεμφανιζόμενου Γκράχαμ Μουρ εστιάζει στα χρόνια του πολέμου και στην επίπονη προσπάθεια αποκρυπτογράφησης του «Enigma».
Η έρευνα ενός αστυνομικού το 1952 για το παρελθόν του Τούρινγκ και την πιθανότητα να είναι σοβιετικός κατάσκοπος εξελίσσεται παράλληλα, ενώ λίγες σκηνές από το 1927 μας αποκαλύπτουν πώς ο μοναχικός 15χρονος Άλαν γνωρίζει κι ερωτεύεται έναν συμμαθητή του ο οποίος τον εισάγει στο μαγικό κόσμο της κρυπτογραφίας. Έτσι, ενώ στο διηγηματικό πυρήνα του το φιλμ δομείται σαν ένα ιστορικο-πολεμικό θρίλερ, οι Μουρ και Τίλντουμ δουλεύουν αριστοτεχνικά στο «βάθος πεδίου» τις πολλαπλές έννοιες της απόκρυψης, της μίμησης και της αποκρυπτογράφησης. Οι ιδέες της μηχανής η οποία μιμείται τις ανθρώπινες λειτουργίες (η «μηχανή Τούρινγκ» θεωρείται πρόδρομος των ηλεκτρονικών υπολογιστών), της «απρεπούς» σεξουαλικής ζωής που πρέπει να αποκρυφτεί (από τον Τούρινγκ μέχρι την ανύπαντρη Τζόαν Κλαρκ, ύστερο μέλος της ομάδας), του διπρόσωπου κατασκόπου, του ματωμένου τιμήματος να κρατηθεί το τελικό σπάσιμο του κώδικα μυστικό (για να μην τον αλλάξουν άμεσα οι Γερμανοί), όλα διαπλέκονται σαν ένα περίτεχνο όσο κι επώδυνο παιχνίδι ανάμεσα στο φαίνεσθαι και το είναι.
Αυτό αποδεικνύεται και το πραγματικό κινηματογραφικό κατόρθωμα της ταινίας, η οποία για να εξασφαλίσει μια εμπορικά επιτυχημένη καριέρα υποκύπτει γλυκά στον πειρασμό μερικών εύκολων, χολιγουντιανής κοπής μελοδραματικών λύσεων, όπως η περίπτωση του αδερφού ενός συναδέλφου που πρέπει να «θυσιαστεί» ή η τελευταία επίσκεψη της Τζόαν στον ψυχολογικά διαταραγμένο Τούρινγκ. Αμπαλαρισμένη επιπλέον σε μια προσεγμένη παραγωγή, επαγγελματικά σκηνοθετημένη και υποδειγματικά ερμηνευμένη, αποτελεί την ιδανική, υποψήφια για πέντε Χρυσές Σφαίρες οσκαρική βιογραφία.
Μ. Βρετανία, ΗΠΑ. 2014. Διάρκεια: 114΄. Διανομή: ΣΠΕΝΤΖΟΣ FILM, SEVEN FILMS.
Περισσότερες πληροφορίες
Το Παιχνίδι της Μίμησης
Με την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ο καθηγητής μαθηματικών Άλαν Τούρινγκ γίνεται μέλος μιας ομάδας Βρετανών επιστημόνων οι οποίοι προσπαθούν με άκρα μυστικότητα να σπάσουν το γερμανικό κώδικα επικοινωνιών. Αλαζόνας, εσωστρεφής κι εμμονοληπτικός, ο Τούρινγκ θέλει να δουλέψει με το δικό του τρόπο και όταν ο Τσόρτσιλ τον θέτει επικεφαλής της ομάδας, οι υπόλοιποι συνεργάζονται μαζί του απρόθυμα. Πιεσμένος από παντού, πρέπει να δείξει γρήγορα αποτελέσματα, τα οποία μοιάζουν να αργούν απελπιστικά…
