Τα ελληνικά μουσικά ντοκιμαντέρ πάντα κυκλοφορούσαν με συνέπεια και σταθερότητα, ωστόσο, την τελευταία πενταετία δίνεται η αίσθηση πως προκύπτουν, αφενός, με μια αυξημένη συχνότητα, αλλά και αφετέρου, με εντονότερη την ενέργεια πως αφορούν κάτι που "συμβαίνει" αυτήν τη στιγμή. Δεν είναι τυχαίο πως το 2023 είδαμε στις αίθουσες το "Arte Povera - The Documentary" (Φώτης Γεωργιάδης) για τη δημιουργία του ομώνυμου δίσκου του Beats Pliz, πριν από λίγους μήνες το κινηματογραφικό πορτρέτο του Light ("No Cap: No Cap: 2 Years of Light", Ντένης Ηλιάδης) και τώρα το "Εμείς" - Μια Ταινία για τον Bloody Hawk (Ορέστης Πλακιάς & Στέλιος Κοτιώνης), στο οποίο επιχειρείται μια πλήρης προσωπογραφία ενός εκ των σημαντικότερων εν ενεργεία ράπερ στην Ελλάδα. Όλες οι παραπάνω ταινίες τεκμηρίωσης προσεγγίζουν καλλιτέχνες και μουσικά φαινόμενα που βρίσκονται ακόμη εν εξελίξει, πλην όμως έχουν ήδη πραγματοποιήσει τη δική τους τομή στην εγχώρια σκηνή. Στο ίδιο μήκος κύματος, αν και σε διαφορετικά μουσικά είδη, κινούνται τα πρόσφατα "Εδώ Μιλάνε για Λατρεία" (Βύρων Κριτζάς) για τους Κόρε. Ύδρο., "Τα Ντεσιμπέλ του Λευκού Πύργου" (Δήμος Βοσινάκης) για τις μουσικές της Θεσσαλόνικης και οι δουλειές του Νίκου Χαντζή για την εγχώρια darkwave και post-punk σκηνή ("Music For Ordinary Life Machines", "Return of the Creeps"), μεταξύ αρκετών άλλων. Ευκαιρία, λοιπόν, να ανατρέξουμε στα δικά μας αγαπημένα ελληνικά μουσικά ντοκιμαντέρ, τα οποία καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα τάσεων και εποχών.
Τα αγαπημένα μας ελληνικά μουσικά ντοκιμαντέρ:
"Lost Bodies" (2010)
Επικεντρωνόμαστε μεν σε ταινίες μεγάλου μήκους σε αυτήν τη λίστα, όμως, θα ήταν "έγκλημα" να μην αναφερθούμε στο μισάωρο φιλμ του Γιάννη Μισουρίδη. Όχι μόνο γιατί είναι απολαυστικό, αλλά γιατί αποτελεί το μοναδικό τεκμήριο της δουλειάς των Θάνου Κόη και Αντώνη Παπασπύρου, ήτοι των Lost Bodies: ένα από τα καλύτερα underground συγκροτήματα που βγήκαν ποτέ από αυτόν τον τόπο, πολιτικά και πανκ, όσο και ξεκαρδιστικά και παραμυθένια, το οποίο χαρακτηρίζεται από το εξής παράδοξο: ένας εκ των δύο ιδρυτικών μελών να μην έχει εμφανιστεί ποτέ ζωντανά με τους υπόλοιπους. Δεν ξέρω πόσο θα είχε εκτιμηθεί η δουλειά του Παπασπύρου δίχως αυτή τη μεσαίου μήκους, πάντως, οι Lost Bodies τη διαθέτουν οι ίδιοι μέσω YouTube στο κανάλι τους, επιβάλλοντας άμεσα την προβολή της σε όσους δεν τη γνώριζαν μέχρι τώρα.
"Ταξιδιάρα Ψυχή" (2010)
Σε ένα κομβικό μεταίχμιο της πορείας του Γιάννη Αγγελάκα, αφού είχε σμιλέψει το μετά τις Τρύπες προσωπικό ύφος του με ένα άλμπουμ - ορόσημο ("Από 'Δω Και Πάνω") και έχοντας συνυπογράψει δύο υπέροχους δίσκους με τον Νίκο Βελιώτη ("Οι Ανάσες Των Λύκων", "Πότε Θα Φτάσουμε Εδώ"), η Αγγελική Αριστομενοπούλου καταγράφει τον μουσικό καθώς μοιράζει τη ζωή του μεταξύ των περιοδειών και του ησυχαστηρίου του στην Κρήτη. Μεταξύ κατάμεστων συναυλιών και του Ψηλορείτη, συνθέτει ένα σπάνιο ψυχογράφημα του frontman που άφησε ένα ξεχωριστό αποτύπωμα στην ποπ κουλτούρα των τελευταίων δεκαετιών.
"Metal From Hellas" (2011)
Αν είσαι ή υπήρξες millennial μεταλάς, συγκεκριμένα χεβιμεταλάς - θρασάς, πέριξ των ‘10s, είναι πρακτικά αδύνατον να αγνοείς αυτό το έργο αγνής αγάπης και αποθέωσης του ορθόδοξου μεταλλικού ήχου (κι άμα το κάνεις, ντροπή σου). Εντελώς DIY δημιουργία των Παναγιώτη Σιμόπουλου και Νίκου Παπακώστα, των τεράστιων Convixion (βλ. τελευταίο κομμάτι στο ομώνυμο ντεμπούτο), το "Metal Over Hellas" σμίγει τον ειλικρινή ρομαντισμό με την "ασοβαρότητα", την αγνή πώρωση με την εμπεριστατωμένη καταγραφή της ιστορίας μιας σκηνής που συνεχίζει ακάθεκτη να συσπειρώνει κόσμο και να κρατά ζωντανό το πνεύμα του metal. Δεν είναι τυχαίο πως τόσο καιρό μετά η πλειοψηφία όσων απεικονίζεται στην ταινία βρίσκεται ακόμα εν δράση (Γκρεγκ της Eat Metal Records), όπως κι οι Convixion εξάλλου που έπαιξαν πέρσι στο Βουκουρέστι, αλλά περιμένουμε δίσκο τους από το 2016…
"In Situ" (2017)
Επί τόπου. Αυτό σημαίνει ο τίτλος του ντοκιμαντέρ του πολύπειρου σκηνοθετικού διδύμου των Χρύσα Τζελέπη και Άκη Κερσανίδη ("Επιστροφή στην Πατρίδα", "Το Χρονικό μιας Καταστροφής"), οι οποίοι εκκινώντας από την έδρα τους στη Θεσσαλονίκη και φτάνοντας μέχρι την Ιταλία και τη Γερμανία, σκιαγραφούν τις ρίζες και τα παρακλάδια αυτού που λέμε σύγχρονη αυτοσχεδιαστική μουσική. Σαφώς, η free jazz έχει τον πρώτο λόγο ως σημείο αναφοράς, με εμβληματικές προσωπικότητες να μιλούν στην κάμερα όπως ο Σάκης Παπαδημητρίου, ο αείμνηστος Χρήστος Γερμένογλου, αλλά και ο "δικός μας" Γιώργος Χαρωνίτης. Ταινία ειδικού ενδιαφέροντος, αλλά σπάνιας μελέτης ενός ήχου που νοηματοδοτεί ξανά και ξανά τους κανόνες που το διέπουν, αψηφώντας τους εύκολους ορισμούς.
"Τα 4 Επίπεδα της Ύπαρξης" (2019)
Η σκηνοθέτρια Ηλιάνα Δανέζη δανείζεται τον τίτλο της ταινίας από το ομώνυμο αθηναϊκό ψυχεδελικό ροκ συγκρότημα, το οποίο με μόλις ένα δίσκο στα τέλη των ‘70s κατάφερε να αφήσει εποχή και να γίνει σύντομα ανάρπαστος μεταξύ των συλλεκτών. Το ενδιαφέρον για την μπάντα αναθερμάνθηκε πριν από μερικά χρόνια, όταν ο Jay-Z χρησιμοποίησε sample ενός κομματιού τους στο τραγούδι "Run this Town". Η Δανέζη συνομιλεί με τα μέλη της μπάντας και μαζί αναπολούν μια εποχή που ήταν φυσιολογικό "να μιλάει κανείς στα λουλούδια", ολόκληρες γειτονιές να σχηματίζουν μπάντες και οι συναυλίες να γίνονται μεσημέρια Κυριακής με καφέ ή αναψυκτικό. Όμως το συναίσθημα της νοσταλγίας δεν κυριεύει την αφήγηση χάρη στην ικανότητα της σκηνοθέτιδας να αλλάζει θεματικές ενότητες μένοντας στην ουσία δίχως να μακρυγορεί. Έτσι καταφέρνουμε να μάθουμε όχι μόνο τα πάντα για ένα συγκρότημα που έζησε μια ετεροχρονισμένη και ασυνήθιστη επιτυχία, αλλά και να νιώσουμε την αύρα μιας περιόδου που το θράσος της νεότητας ήταν αρκετό για να πετύχει κανείς, σχεδόν, τα πάντα.
"Αεραλάνδη" (2022)
Περίπου 350 ώρες καταγεγραμμένου υλικού από το 2005 έως το 2012 και μία δεκαετία στο μοντάζ είναι ορισμένοι από τους αριθμούς γύρω από την ταινία του Χάρη Ραφτογιάννη ("Το Ποτάμι") για το συγκρότημα Αέρα Πατέρα. Το έχει φτιάξει έναν ολόκληρο μύθο γύρω από το όνομά του, περιτριγυρίζεται από φανατικούς οπαδούς, φημίζεται για διονυσιακές συναυλίες, ωστόσο, παραμένει σε μεγάλο βαθμό ένα μυστήριο. Ο σκηνοθέτης όντας ένας από τους θαυμαστές της μπάντας, ακολουθούσε για μήνες τα μέλη της και τον άτυπο αρχηγό Τζίμη Ευθυμίου θέλοντας ακριβώς να κατανοήσει πώς λειτουργεί και επιβιώνει ένα γκρουπ με μόνο κανόνα τη μη τήρηση των κανόνων. Εν τέλει, ο Ραφτογιάννης κατάφερε να συνθέσει ένα από τα καλύτερα μουσικά ντοκιμαντέρ που έχουμε δει τελευταία, ταυτόχρονα ψυχαγωγικό και διαβασμένο, αποφεύγοντας την αγιογραφία, αλλά χωρίς να αποστρέφεται το θαυμασμό, μια ισορροπία δύσκολο να υλοποιηθεί και ακόμα πιο σπάνια να συναντήσει κανείς στο σινεμά. Άξια, η "Αεραλάνδη" στο διάστημα που προβλήθηκε στον κινηματογράφο Άστορ γέμιζε συνεχώς την αίθουσα, δίχως να παραλείπονται μερικές ξεχωριστές ζωντανές εμφανίσεις των Αέρα Πατέρα.
Διαβάστε Επίσης
Περισσότερες πληροφορίες
«Εμείς» - Μια Ταινία για τον Bloody Hawk
Η ιστορία ανέλιξης του ράπερ Bloody Hawk, από τις γειτονιές της Ξάνθης μέχρι τα γεμάτα γήπεδα της Ελλάδας και την πανηγυρική επιστροφή στον τόπο όπου μεγάλωσε.
