Έλεν Κούρας, πώς ήταν να σκηνοθετείτε την οσκαρική Κέιτ Γουίνσλετ στο "Lee";

Μια από τις σημαντικότερες διευθύντριες φωτογραφίας της γενιάς της, η οποία μετρά μια πολυετή καριέρα περιλαμβάνει συνεργασίες με ονόματα όπως οι Τζιμ Τζάρμους ("Καφές και Τσιγάρα") και Μισέλ Γκοντρί ("Η Αιώνια Λιακάδα Ενός Καθαρού Μυαλού", "Γύρνα του Μόνος Σου"), η Έλεν Κούρας αυτήν τη φορά κάθεται στην καρέκλα του σκηνοθέτη για τις ανάγκες του "Lee", της βιογραφίας ενός απίστευτου ανθρώπου. Πρόκειται για τη θρυλική φωτογράφο Λι Μίλερ, μια γυναίκα που παράτησε τη δουλειά του μοντέλου για να απαθανατίσει τη φρίκη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, την οποία ενσαρκώνει η οσκαρική Κέιτ Γουίνσλετ. "Συναντήσαμε" διαδικτυακά την Κούρας, για να μάθουμε περισσότερα για την ταινία της.

Πρόκειται σαφώς περί σύμπτωσης, αλλά παρακολουθώντας το "Lee" θυμήθηκα πως πολύ πρόσφατα κυκλοφόρησε ο "Εμφύλιος Πόλεμος", μια υφολογικά διαφορετική ταινία, η οποία όμως αφορά επίσης μια πολεμική ανταποκρίτρια. Τι πιστεύετε ότι μας ελκύει σε αυτό το επάγγελμα; Και τι σας κινητοποίησε να γυρίσετε τη συγκεκριμένη βιογραφία;
Το ενδιαφέρον μου για τη Λι Μίλερ ξεκίνησε πριν από πολλά χρόνια, προτού καν ασχοληθώ με τον κινηματογράφο. Τότε μελετούσα την τέχνη της φωτογραφίας σπουδάζοντας στη Γαλλία. Εκεί έπιασα δουλειά σε μια γκαλερί φωτογραφίας, η οποία ήταν αρκετά κουλ είναι η αλήθεια – περνούσαν διάφορες θρυλικές μορφές από το χώρο απλώς για να πιούν το ποτό τους. Κάπως έτσι έμαθα την ιστορία της Λι, δεδομένου ότι άρχισε την καριέρα της ως μοντέλο για σπουδαίους φωτογράφους της εποχής της. Με γοήτευσε το γεγονός πως θέλησε να έχει τον έλεγχο της εικόνας γι’ αυτό και έμαθε να φωτογραφίζει, δεν συμβιβάστηκε με έναν παθητικό ρόλο. Έπειτα, η συνύπαρξή της με τους σουρεαλιστές, καλλιτέχνες που και εμένα έχουν επηρεάσει βαθιά, βοήθησε στο να εφεύρει έναν ιδιότυπο τρόπο φωτογράφισης, ο οποίος αναδεικνύει τους περίπλοκους τρόπους με τους οποίους λειτουργεί το ανθρώπινο μυαλό. Ας μην ξεχνάμε, επίσης, πως είχε ταχθεί στην αναζήτηση της αλήθειας μέχρι τέλους, κάτι που επέφερε διαδοχικά πλήγματα στην προσωπική ζωή της.

Ένα από τα οποία ήταν και η αποσιώπηση του έργου της για πάρα πολλά χρόνια. Η ταινία σας, μάλιστα, έρχεται σε μια συγκυρία όπου επανεκτιμούμε όλο και συχνότερα τις καλλιτεχνικές διαδρομές γυναικών σε όλο το φάσμα της τέχνης.
Για εμένα είναι πολύ σημαντικό να χρησιμοποιούμε το παρελθόν ως ένα φακό για να παρατηρούμε τη σύγχρονη πραγματικότητα. Πιστεύω πως η ταινία μου λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο, γιατί μας διευκολύνει να κάνουμε μια σειρά από παραλληλισμούς. Για παράδειγμα, όταν βλέπουμε τη Μίλερ να κάνει παρέα με τους σουρεαλιστές φίλους της, διαπιστώνουμε πως τότε η ζωή ήταν ανάλαφρη και το σεξ απενοχοποιημένο σε σημαντικό βαθμό. Την ίδια ώρα, ο κόσμος ούτε που σκεφτόταν τον πόλεμο, δεν υποψιαζόταν καν πως θα έφτανε στην τρομακτική κλίμακα που έλαβε αργότερα. Οπότε, ως σκηνοθέτρια με ενδιέφερε να φανεί η έντονη αντίθεση με το πού και πώς βρίσκουμε αυτούς τους ήρωες στη συνέχεια, διότι η διαφορά είναι ακραία. Κατά τα άλλα, ένα από τα πράγματα που με έκαναν να ταυτιστώ με τη Μίλερ είναι ότι άνοιξε το δρόμο ούτως ώστε και άλλες γυναίκες να ασχοληθούν επαγγελματικά με τη φωτογραφία. Όταν άρχισα να δουλεύω στο σινεμά τη δεκαετία του ’90, θυμάμαι πως ήμασταν ελάχιστες οι διευθύντριες φωτογραφίας στον κόσμο, μπορούσες να μας μετρήσεις στα δάχτυλα ενός χεριού.

Ένας από τους σκοπέλους που συνήθως καλείται να ξεπεράσει μια βιογραφία αφορά τους συγγενείς του προσώπου με το οποίο ασχολείται. Εσάς ποια ήταν η εμπειρία σας εν προκειμένω;
Αυτή η ταινία χρωστάει την ύπαρξή της στο γιο της Μίλερ, Άντονι Πένροουζ. Εκείνος ανακάλυψε τις δεκάδες κούτες με τη δουλειά της μητέρας του και αποφάσισε πως ήταν αναγκαίο να μοιραστεί την κληρονομιά της με τον κόσμο. Παράλληλα, έγραψε σειρά βιβλίων για τη μητέρα του εκ των οποίων το "Lee Miller’s War", το οποίο περιγράφει καθηλωτικά τη ζωή της. Επομένως, ο Άντονι υπήρξε πολύτιμος συνεργάτης της παραγωγής σε κάθε κομμάτι της.

Δεδομένου ότι είστε μια κορυφαία διευθύντρια φωτογραφίας, πόσο δύσκολο είναι να απέχετε από την ιδιότητά σας αυτή όταν σκηνοθετείτε;
Καθόλου είναι η αλήθεια! Μπορώ να το πω με σιγουριά έπειτα από πολλά χρόνια σκηνοθεσίας πια. Η πρώτη φορά που με θυμάμαι να νιώθω άνετα όντας αποκλειστικά σκηνοθέτρια ήταν στη σειρά "Ozark". Σε ένα γύρισμα άρχισα να σκέφτομαι όπως θα έκανα πάντα, δηλαδή πού θα στηθεί η κάμερα, ποιο είναι το ντεκουπάζ κ.λπ., ώσπου με σταμάτησα. Τότε είπα στον εαυτό μου να εμπιστευτεί το διευθυντή φωτογραφίας, γιατί θα κάνει αυτά που συζητήσαμε και ξέρει τη δουλειά, οπότε εγώ μπορούσα να αφοσιωθώ στις σκηνοθετικές ευθύνες μου.

Κλείνοντας, οφείλω να σας ρωτήσω πώς καταφέρατε να έχετε τόσο γνωστά ονόματα στο καστ.
Όλα αρχίζουν και τελειώνουν με την Κέιτ. Είμαστε φίλες χρόνια χάρη στα γυρίσματα της "Αιώνιας Λιακάδας…". Ήμουν η διευθύντρια φωτογραφίας εκεί, έτσι την πρόσεχα πολύ και φρόντιζα να νιώθει άνετα με τις λήψεις, και έκτοτε γίναμε φίλες. Τώρα, εκτός από ηθοποιός, είναι και παραγωγός στην ταινία. Οπότε ανέλαβε εκείνη όλα τα τηλεφωνήματα και τις επαφές, ώστε να μπορέσουμε να έχουμε αυτούς τους φανταστικούς ηθοποιούς.