@papadakispress
Το πρωί της Κυριακής (17/12), λίγες εβδομάδες πριν την κυκλοφορία του πολυαναμενόμενου "Poor Things" στους ελληνικούς κινηματογράφους (1/1/2024), ο Γιώργος Λάνθιμος βρέθηκε στην Αθήνα και συγκεκριμένα στο ξενοδοχείο "Μεγάλη Βρεταννία" για να συνομιλήσει με τους δημοσιογράφους σχετικά με το νέο εγχείρημά του. Τη συζήτηση συντόνισε ο κριτικός κινηματογράφου Γιώργος Κρασσακόπουλος. Το φιλμ έχει γράψει ήδη ιστορία καθώς απέσπασε το Χρυσό Λέοντα στη Βενετία με το Λάνθιμο να γίνεται ο πρώτος Έλληνας σκηνοθέτης που κατορθώνει κάτι τέτοιο, ενώ διεκδικεί επτά Χρυσές Σφαίρες.
Το "Poor Things" αποτελεί μεταφορά του ομώνυμου βιβλίου του Άλισντερ Γκρέι και θέλει την υπόθεση να τοποθετείται στη βικτοριανή εποχή, όπου η έγκυος Μπέλα αυτοκτονεί για να γλυτώσει από τη συζυγική κακοποίηση. Θα την επαναφέρει όμως στη ζωή ένας ιδιοφυής επιστήμονας, ο οποίος φιλοδοξεί να δημιουργήσει την ιδανική σύντροφο, γι' αυτό και θα της μεταμοσχεύσει... το μυαλό ενός μωρού. Εμπόδιο στα σχέδιά του θα μπει ένας αντίζηλος επιστήμονας, τη στιγμή κατά την οποία η Μπέλα θέλει να έχει αυτή τον τελευταίο λόγο.
Στην ταινία πρωταγωνιστεί η οσκαρική Έμα Στόουν, η οποία συνεργάζεται για τέταρτη φορά με τον Λάνθιμο ("Η Ευνοούμενη", "Βληχή", "Poor Things", "Kinds of Kindness"), ενώ στο καστ βρίσκουμε ακόμα τους Μαρκ Ράφαλο, Γουίλεμ Νταφόε και Μάργκαρετ Κουόλεϊ. Ο ανταποκριτής του "α" στη Βενετία, Χρήστος Μήτσης, παρακολούθησε σε παγκόσμια πρεμιέρα το "Poor Things" και εδώ μπορείτε να διαβάσετε τις εντυπώσεις του.
Υπενθυμίζουμε στην Ελλάδα το "Poor Things" κυκλοφορεί πρώτα σε επιλεγμένες προβολές στις 26 & 27/12, προτού διανεμηθεί ευρέως από 1/1/2024.
Ακολουθούν όσα ειπώθηκαν στη συνέντευξη τύπου του Γιώργου Λάνθιμου:
Για τη σχέση δημιουργού - δημιουργήματος που θίγει η ταινία και το πώς ένα φιλμ φεύγει από τα χέρια του σκηνοθέτη και γίνεται "κτήμα" του κοινού.
Αυτός είναι ο σκοπός που κάνω ταινίες. Προσπαθώ να τις φτιάχνω όσο πιο προσβάσιμες γίνεται, ώστε οι άνθρωποι διαφορετικών καταβολών και εμπειριών που έρχονται να τις παρακολουθήσουν να αποκτήσουν μια προσωπική σχέση μαζί τους. Είναι αυτό που ευελπιστώ τουλάχιστον, δηλαδή η θέαση μιας ταινίας να μην είναι μονοδιάστατη, αλλά να εμπίπτει σε εναλλακτικές αναγνώσεις και ερμηνείες. Για παράδειγμα, η σχέση δημιουργού - δημιουργήματος, δεν είναι η πρώτη θεματική που έρχεται στο νου μου όταν σκέφτομαι το "Poor Things". Αλλά πάλι, δε μπαίνω συχνά στη διαδικασία να αναλύσω διεξοδικά τι σημαίνει μια ταινία. Μάλιστα, κάτι που κάνω και συχνά παρεξηγείται είναι ότι προσπαθώ να μη δίνω δικές μου σκέψεις ή ερμηνείες για όσα γυρίζω, γιατί νιώθω πως περιορίζω σημαντικά το πώς ένας άλλος μπορεί να τα παρακολουθήσει. Το πιο ενδιαφέρον όλων, ωστόσο, είναι τι είδους εμπειρία ζει ο κόσμος.
Για το γεγονός πως το "Poor Things" αποτελεί, άτυπα, μια ταινία της Disney, από τη στιγμή που στην παραγωγή βρίσκεται η Searchlight που ανήκει στο στούντιο - κολοσσό.
Με τη Searchlight έχουμε συνεργαστεί και στην "Ευνοούμενη", όπως επίσης στην επόμενη ταινία μας το "Kinds of Kindness" που βρίσκεται στη διαδικασία του μοντάζ. Επομένως η μεταξύ μας επαφή είχε καθιερωθεί προ πολλού, έτσι οι συνθήκες της δουλειάς μας έμειναν ανεπηρέαστες. Όπως πάντα είχα το final cut (σ.σ.: το δικαίωμα του σκηνοθέτη να επιλέξει εκείνος το τελικό μοντάζ της ταινίας και όχι οι παραγωγοί) και την ελευθερία να διαχειριστικό το δημιουργικό κομμάτι όπως πιστεύω.
Για την έμπνευση πίσω από τη θεαματική απεικόνιση των διαφορετικών συμπάντων του "Poor Things".
Μία από τις βασικές διαφορές σε σχέση με το βιβλίο, είναι πως στην ταινία η ιστορία της Μπέλα Μπάξτερ εξελίσσεται μέσα από τη δική της οπτική γωνία. Εκείνο που με ενδιέφερε πρωτίστως ήταν να βάλω αυτήν την ηρωίδα στο επίκεντρο και να εμβαθύνουμε στο βίωμά της. Αυτό από μόνο του με οδήγησε στο να μην ακολουθήσω τη ρεαλιστική απεικόνιση της βικτωριανής εποχής, όπως συμβαίνει στο μυθιστόρημα, αλλά στο να κατασκευαστεί ένας κόσμος ο οποίος να αντικατοπτρίζει το πώς βλέπει η Μπέλα τα πράγματα. Για να καταστεί εφικτό οδηγηθήκαμε στην επιλογή των στούντιο, όπου χτίστηκαν από την αρχή τόσο το σπίτι της όσο και οι πόλεις, το πλοίο κ.ο.κ., χρησιμοποιώντας ευρύτερα παραδοσιακές κινηματογραφικές τεχνικές, με τα ψηφιακά εφέ να συμπληρώνουν το χειροποίητο έργο.
Για τη δουλειά στο ενδυματολογικό κομμάτι της Χόλι Γουάντιγκντον και την πρωτότυπη μουσική του Τζέρσκιν Φέντριξ.
Η σύμπτωση είναι πως σε αυτήν εδώ την αίθουσα κάναμε τις πρώτες δοκιμές κοστουμιών με την Έμα και την Χόλι! Σα διαδικασία πήρε πολύ χρόνο, μια από τις αρχικές ιδέες ήθελε τα ρούχα των ηθοποιών να μοιάζουν όσο το δυνατόν περισσότερο με γλυπτά. Κάτι που όμως περιόριζε σημαντικά τις κινήσεις τους, οπότε το αφήσαμε. Έπειτα προσανατολιστήκαμε σε υφές και σχήματα που είχαν τις ρίζες τους στη βικτωριανή εποχή, τα συγκεκριμενοποιούσαμε και σιγά σιγά τα συνδέσαμε με στοιχεία της ταινίας. Εκεί η Χόλι απέδειξε πόσο δημιουργική είναι, ρίχνοντας φοβερές ιδέες. Όπως το ότι, για παράδειγμα, -spoiler alert- όταν η Μπέλα ξεκινά να εργάζεται σε πορνείο φορά ρούχα από λάτεξ που μοιάζουν με προφυλακτικό. Είναι ένα στοιχείο που προσδίδει χιούμορ, ομορφιά, αλλά και απευθύνεται σε βασικές θεματικές της αφήγησης. Επιπλέον, όσα φοράει εξελίσσονται σε συνάρτηση με το χαρακτήρα της. Όταν πια δεν έχει ανάγκη να την ντύνει κάποιος, ας πούμε, αρχίζει μεν να επιλέγει εκείνη τα ρούχα της, αλλά αυτά μπορεί και να είναι μονάχα ένα σακάκι κι ένα βρακί που μοιάζει με σορτσάκι. Γενικώς, σχεδόν πάντα μοιάζει κανονικά ντυμένη, χωρίς να είναι στην πραγματικότητα.
Όσον αφορά τη μουσική, αυτή είναι η πρώτη ταινία μου στην οποία χρησιμοποιώ πρωτότυπες συνθέσεις. Πάντα το προσπαθούσα, αλλά επειδή κάνω πάρα πολύ μεγάλη έρευνα μουσικής για να επιλέξω κομμάτια με βάση τα οποία μοντάρω, στη συνέχεια δημιουργείται μια πολύ συγκεκριμένη ισορροπία που είναι δύσκολο να αλλάξει. Αυτήν τη φορά έτυχε να έχω ακούσει το ντεμπούτο του Φέντριξ (σ.σ.: "Winterreise") το οποίο μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση, διότι ενώ πρόκειται για ένα ποπ άλμπουμ δεν είναι καθόλου συμβατικό. Για κάποιο λόγο ένιωσα ενστικτωδώς πώς θα μπορούσαν να ταιριάξουν οι τρόποι δουλειάς μας. Αφού γνωριστήκαμε, λοιπόν, αποφασίσαμε εκείνος να αρχίσει να γράφει μουσική πριν καν ξεκινήσουν τα γυρίσματα, έτσι ώστε όταν ερχόταν η ώρα του μοντάζ να υπήρχε έτοιμο υλικό. Προέκυψε οργανικά όλο αυτό, δε συζητήσαμε ιδιαίτερα πώς θα θέλαμε να ακούγεται η ταινία, επομένως άκουγα τα κομμάτια του και προχωρούσαμε με βάση τα σχόλιά μου. Στο τέλος δημιουργήθηκε μια ολόκληρη βιβλιοθήκη πρωτότυπων συνθέσεων, εξαιρετικής ποιότητας γιατί ο ίδιος έχει γνώσεις κλασικής μουσικής παιδείας και πάνω σε αυτήν στήθηκε ολόκληρο το μοντάζ. Ήταν άψογη η συνεργασία μας, για αυτό δουλέψαμε μαζί και στο "Kinds of Kindness".
Για τη δουλειά με τους ηθοποιούς και την "παράλειψη" της Αθήνας από τα ταξίδια της Μπέλα Μπάξτερ.
Αντιλαμβάνομαι πως θα ακουστεί παράξενο, αλλά δε δίνω συγκεκριμένες οδηγίες στους ηθοποιούς. Ούτε αναλύουμε τους χαρακτήρες ή τις ερμηνείες της ταινίας. Αντίθετα, ο τρόπος που δουλεύουμε είναι πολύ πρακτικός και σωματικός. Όταν κρατάς στα χέρια σου ένα ολοκληρωμένο σενάριο, σου δίνεται μια πολύ σαφής καλλιτεχνική κατεύθυνση, την οποία την αντιλαμβάνονται εύκολα οι ηθοποιοί. Από εκεί και πέρα, αφενός κάνουμε μια σειρά θεατρικών ασκήσεων για να αποκτήσουν οικειότητα μεταξύ τους, αφετέρου κάνουμε πρόβες χωρίς να προσπαθούμε να αποκωδικοποιήσουμε το πώς θα προκύψει η ερμηνεία τους τη στιγμή της κινηματογράφησης. Με αυτόν τον τρόπο αποκτούν μια πάρα πολύ καλή γνώση του κειμένου, στο οποίο ύστερα αντιδρούν με μια μη ορθολογική συμπεριφορά. Τα λόγια έχουν μπει μέσα τους και κινητοποιούν δράσεις που διαφορετικά δε θα έκαναν εάν έμεναν πιστοί στο κείμενο. Άρα, σε ευρύτερο πλαίσιο, προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μνήμη μεταξύ των σωμάτων τους και ανάμεσα σε αυτούς και το σενάριο. Ο λόγος που συνειδητά επιλέγω να δίνουμε έμφαση εκεί και όχι στην ανάλυση, είναι γιατί έτσι δε γνωρίζω τι σκέφτονται οι ίδιοι για το ρόλο τους. Με αυτόν τον τρόπο είμαι σε θέση να κρίνω καλύτερα αυτό που φέρνουν σε μια ερμηνεία και μπορούμε να βοηθάμε ο ένας τον άλλο. Τώρα η Αθήνα, δεν ήταν ποτέ μεγάλο μέρος της ταινίας. Σε ένα διαφορετικό μοντάζ, εμφανιζόταν μονάχα άλλη μια φορά σε μια καρτ ποστάλ της Μπέλα όπου έγραφε "Γκοντ, ο Παρθενώνας είναι ακόμα χαλασμένος". (γέλια)
Για το αν θα μπορούσε το "Poor Things" να είχε γυριστεί στην Ελλάδα και εάν η επιλογή του εξωτερικού ήταν η καλύτερη για την καριέρα του.
Δε θα μπορούσε να γυριστεί εδώ, τόσο για χρηματικούς όσο και για υλικοτεχνικούς λόγους. Η επιλογή της Ελλάδας αποκλείστηκε από νωρίς διότι δεν υπάρχουν στούντιο… τελεία. (γέλια) Αλλά ούτε και η γνώση κατασκευής σκηνικών στο επίπεδο που χρειαζόμασταν. Τελικά οι ανάγκες μας καλύφθηκαν από τα στούντιο της Ουγγαρίας, χώρα με μεγάλη παράδοση στον κλάδο. Από την άλλη, το "Poor Things" δεν είναι κάτι εύκολο να γυριστεί έτσι κι αλλιώς. Πριν από περίπου δέκα χρόνια που είχα θελήσει αρχικά να το γυρίσω, δεν υπήρχε το ενδιαφέρον από τη βιομηχανία για μια τέτοια παράξενη ιστορία. Εκείνη την περίοδο τουλάχιστον, η αντιμετώπιση από τους παραγωγούς ήταν αρχικά θερμή, επευφημώντας τον "Κυνόδοντα" για παράδειγμα, όμως διάβαζαν πως ήθελα να γυρίσω κάτι σαν τον "Αστακό" και δίσταζαν. Ήταν δύσκολα, αλλά οι εποχές άλλαξαν και τα καταφέραμε. Φυσικά, βοήθησε και το γεγονός πως στο ενδιάμεσο έκανα κάποιες αγγλόφωνες ταινίες μεγαλύτερου προϋπολογισμού. Όπως και ότι είχα φύγει από την Ελλάδα για να μπορέσω να τις γυρίσω. Αλλά αυτήν τη στιγμή, θεωρώ πως δεν παίζει μεγάλο ρόλο για την καριέρα μου το πού ακριβώς βρίσκομαι.
