Με αφορμή την πρεμιέρα του "Asteroid City" που φέρει την υπογραφή του ιδιοσυγκρασιακού Γουές Άντερσον φτιάχνουμε μια λίστα με την καλύτερη ταινία του στην κορυφή.
Οι ταινίες του Γουές Άντερσον στη σωστή σειρά:
11. "Ταξίδι στο Darjeeling" (2007)
Περνώντας για τέταρτη φορά πίσω από την κάμερα, ο Άντερσον από τη μία παθιάζεται με τον κόσμο της Ινδίας, τον οποίο βέβαια απεικονίζει εξωραϊσμένα όσο και εξωτικά, και από την άλλη δείχνει τα πρώτα σημάδια κόπωσης στη σκηνοθεσία του. Οι Τζέισον Σουόρτζμαν, Όουεν Γουίλσον και Έιντριεν Μπρόντι φυσικά προσαρμόζονται τέλεια στον πολύχρωμο κόσμο της ταινίας, χάρη στην εμφανώς αβίαστη χημεία τους, καθώς ενσαρκώνουν τρία αποξενωμένα αδέρφια τα οποία, μετά το θάνατο του πατέρα τους, διασχίζουν με τρένο την Ινδία για να εντοπίσουν τη μητέρα τους. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, ένα αναπάντεχο ατύχημα θα βγάλει στην επιφάνεια τις μεταξύ τους κόντρες και αντιζηλίες, συνθήκη στην οποία υπό άλλες συνθήκες ο Άντερσον θα επιδείκνυε τη μαεστρία του. Εδώ, όμως, επιδιώκει μια εμβάθυνση στις πληγές των τριών αδερφών χωρίς την έμπνευση ή το σφρίγος των προηγούμενων φιλμ του, αφήνοντας να κυριαρχήσει η καρτποσταλική ομορφιά των ινδικών τοπίων. Σινεφιλική συμβουλή: Παρακολουθήστε το "Ταξίδι στο Darjeeling" παρέα με την απολαυστική μικρού μήκους "Hotel Chevalier". Πρόκειται για τον άτυπο πρόλογο της μεγάλου μήκους, στον οποίο ο χαρακτήρας του Σουόρτζμαν βρίσκεται σε ένα παριζιάνικο ξενοδοχείο ώστε να συναντήσει τη σύντροφό του, την οποία υποδύεται η Νάταλι Πόρτμαν.
10. "Υδάτινες Ιστορίες" (2004)
Καλόκαρδη παρωδία του θαλάσσιου εξερευνητή Ζακ Κουστό, οι "Υδάτινες Ιστορίες" αφηγούνται την ιστορία του ωκεανολόγου Στιβ Ζίσου, ο οποίος μαζί με το ετερόκλητο πλήρωμα του πλοίου "Μπελαφόντε" αναζητά έναν μυθικό καρχαρία. Ωστόσο τα προβλήματα αυξάνονται ραγδαία, όταν ο Ζίσου αρχίζει να υποφέρει από κρίση μέσης ηλικίας σε συνδυασμό με την ανακάλυψη ότι έχει ένα παιδί 30 ετών (ή μήπως δεν είναι δικό του;). Ο Μπιλ Μάρεϊ κόβει και ράβει στον πρωταγωνιστικό ρόλο, σε βαθμό που η ερμηνεία του βοηθά να καλυφθούν οι σκόρπιες σεναριακές αδυναμίες. Προσθέστε στο μιξ το καταπληκτικό σάουντρακ, με χαρακτηριστικότερες τις υπέροχες διασκευές του Σέου Ζορζ σε κομμάτια του Ντέιβιντ Μπόουι, και έχετε στο φινάλε μια άνιση αλλά εν πολλοίς άκακη και διασκεδαστική γουεσαντερσονική στιγμή.
9. "Asteroid City" (2023)
Κάθε ταινία του Γουές Άντερσον είναι ένα παστίς κινηματογραφικών αναφορών, κι αυτή η τελευταία επιστρέφει στα b-movies επιστημονικής φαντασίας του ’50, θυμίζοντας όμως πάντα ότι ζούμε στην εποχή του Instagram. Έτσι, πλάνα παστέλ πανδαισίας και υποδειγματικής συμμετρικής σύνθεσης μας μεταφέρουν στην όχι και τόσο ανέμελη Αμερική του 1955, όπου ένα συνέδριο Νεαρών Αστροπαρατηρητών(;) στη μέση της ερήμου διακόπτεται από μια απρόσμενη επίσκεψη εξ ουρανού. Ο στρατός παρατάει τις πυρηνικές δοκιμές και αποκλείει την περιοχή, αλλά οι ανήλικες ιδιοφυΐες του συνεδρίου έχουν άλλα σχέδια. Το ίδιο και ο πάντα super cool Άντερσον, ο οποίος διασκεδάζει με το όλο κομφούζιο, διανθίζοντας αυτό το κομψό, παιγνιώδες και déjà vu σινε-ανέκδοτο με απανωτά μετα-σχόλια για την κοινωνία του θεάματος. Διαβάστε την αναλυτική κριτική του "α" για την ταινία εδώ.
8. "Γαλλική Αποστολή" (2021)
Σε μια φανταστική μικρή γαλλική πόλη, ο αρχισυντάκτης μιας αγγλόφωνης τοπικής εφημερίδας πεθαίνει απροσδόκητα. Τότε οι αρθρογράφοι συγκεντρώνονται για να αποφασίσουν πώς θα αποτίσουν φόρο τιμής, την ώρα που στην οθόνη "ζωντανεύουν" οι ιστορίες των κειμένων του τελευταίου φύλλου της έκδοσης. Μια οπτικά ακαταμάχητη αποθέωση του μαγευτικού κόσμου της δημοσιογραφίας, στην οποία ο σε εικαστικό οίστρο Άντερσον τα κάνει όλα σωστά, παραλείποντας ωστόσο να προσθέσει γερές δόσεις του κύριου συστατικού που κάνει τις ταινίες του ακαταμάχητες: τα δυνατά συναισθήματα. Διαβάστε την αναλυτική κριτική του "α" για την ταινία εδώ.
7. "Ξενοδοχείο Grand Budapest" (2014)
Είκοσι χρόνια μετά το μικρού μήκους ξεκίνημά του, ο Άντερσον φτάνει στην πρώτη μέινστριμ στιγμή του, αντλώντας χαλαρή έμπνευση από το λογοτεχνικό σύμπαν του Στέφαν Τσβάιχ. Η δράση ξεκινά όταν ο αινιγματικός κ. Μουσταφά αφηγείται σε έναν νεαρό συγγραφέα την ιστορία του και το πώς ξεκίνησε να δουλεύει ως bell boy την περίοδο του Μεσοπολέμου στο πολυτελές αλπικό ξενοδοχείο "Grand Budapest", του οποίου είναι τώρα ιδιοκτήτης. Οι περιπέτειες που ακολουθούν βοηθούν στο να αναβιώσει η ευρωπαϊκή ιστορία του πρώτου μισού του 20ού αιώνα μέσα από μια ντελικάτη, παραμυθένια σάτιρα με σουρεαλιστική διάθεση, ένα ύφος που μιμείται δημιουργικά τις κομψές προπολεμικές κομεντί του κλασικού Χόλιγουντ, αποφέροντας πολλαπλούς καρπούς. Συγκεκριμένα, περισσότερα από 170 εκατομμύρια δολάρια στο παγκόσμιο box office, τέσσερα βραβεία Όσκαρ και μία Χρυσή Σφαίρα. Όχι κι άσχημα για τον Γουές, ο οποίος καθιερώθηκε έτσι για τα καλά στην ποπ κουλτούρα, προσφέροντας στο ενδιάμεσο την ευκαιρία στον Ρέιφ Φάινς να παραδώσει ακόμα μία φανταστική ερμηνεία στο ρόλο του θυρωρού κυρίου Γκιστάβ. Διαβάστε την αναλυτική κριτική του "α" για την ταινία εδώ.
6. "Bottle Rocket" (1996)
Σε ηλικία 27 ετών, ο Άντερσον μάς συστήνεται κινηματογραφικά παρέα με τους επίσης πρωτοεμφανιζόμενους φίλους του και πρωταγωνιστές Όουεν και Λουκ Γουίλσον. Το "Bottle Rocket", ένα καθαρόαιμο buddy movie όσο και ένα caper για τρεις χαρακτηριστικά αδέξιους ληστές, συγκεντρώνει στην πρωτόλεια μορφή τους τα στοιχεία για τα οποία θα γινόταν αργότερα διάσημος ο σκηνοθέτης. Οι ήρωές του μοχθούν για να επιζήσουν σε έναν κόσμο στον οποίο προφανώς δεν ανήκουν, έχουν μια ροπή προς το σχεδιασμό ριψοκίνδυνων περιπετειών, ενώ κρύβουν τη διάχυτη μελαγχολία τους πίσω από το ανέκφραστο χιούμορ. Σχεδόν δύο δεκαετίες αργότερα, το φιλμ μπορεί να μην έχει γεράσει τόσο καλά ώστε να κρύψει τα επιμέρους ψεγάδια του, παραμένει ωστόσο μία από τις πιο αστείρευτα ενεργητικές στην καριέρα του Άντερσον. Στην εποχή της κατάφερε να εντυπωσιάσει τον Μάρτιν Σκορσέζε. Τι άλλο να ζητήσει κανείς;
5. "Ο Έρωτας του Φεγγαριού" (2012)
Μετά τις συμπαθητικές "Υδάτινες Ιστορίες" και το επιτυχημένο πέρασμα του animation "Απίθανου Κυρίου Φοξ", ο Άντερσον επιστρέφει σε πιο γνώριμα νερά, υφαίνοντας έναν ακομπλεξάριστα ρομαντικό μύθο. Το ημερολόγιο γράφει 1965, είναι καλοκαίρι και σε ένα νησάκι δύο 12χρονα δραπετεύουν για να ζήσουν σύμφωνα με τους δικούς τους κανόνες. Ακαταμάχητα γλυκιά ταινία, φόρος τιμής στη νουβέλ βαγκ. Της χρωστάμε επιπλέον ότι ανανέωσε τη δημοφιλία της Γαλλίδας ποπ σταρ Φρανσουάζ Αρντί, η οποία ακούγεται στο σάουντρακ να τραγουδά το "Le temps de l’amour", ένα από τα διαχρονικά σουξέ της.
4. "Το Νησί των Σκύλων" (2018)
Κάτι παθαίνει με τα κινούμενα σχέδια ο Άντερσον, γιατί δεν εξηγείται εύκολα πώς κάθε φορά που ασχολείται με το συγκεκριμένο είδος καταφέρνει να σκαρφίζεται απαστράπτοντα σινε-διαμάντια. Εν προκειμένω, όλα ξεκινούν όταν ο διεφθαρμένος δήμαρχος του Μεγκασάκι αποφασίζει, με το πρόσχημα της διάδοσης ασθενειών, να εξορίσει όλα τα σκυλιά της πόλης στο Νησί των Σκουπιδιών, σπρώχνοντας τον 12χρονο Ατάρι σε μια περιπετειώδη αναζήτηση του αγαπημένου του τετράποδου Σποτς. Τότε παίρνει σάρκα και οστά μια φαινομενικά απλή, αλλά αληθινά ψυχαγωγική οδύσσεια με δυστοπική αύρα, η οποία επιδρά σαν μια ευρηματικότατη πολιτικοκοινωνική παραβολή για τον αυταρχισμό, τις ταξικές διαφορές και την αδιαφορία απέναντι στο περιβάλλον. Με τον Άντερσον να αποτίνει συγκινητικό φόρο τιμής σε όλες τις πτυχές της ιαπωνικής κουλτούρας, από τα χαϊκού, την παραδοσιακή ζωγραφική και τα anime μέχρι (αναπόφευκτα) τον Ακίρα Κουροσάβα και τον Γιασουχίρο Όζου. Πρόκειται για την πιο ιδιοσυγκρασιακή ταινία του Αμερικανού auteur, η οποία έως σήμερα δεν έχει όμοιά της στη φιλμογραφία του. Κερασάκι στην κινηματογραφική τούρτα, το βραβείο σκηνοθεσίας που απέσπασε η ταινία στο Φεστιβάλ Βερολίνου, αλλά και οι δύο υποψηφιότητες Όσκαρ (καλύτερου animation, πρωτότυπης μουσικής). Διαβάστε την αναλυτική κριτική της ταινίας εδώ.
3. "Rushmore – Ο Αρχάριος" (1998)
Όταν μιλάμε για ονειρικά υποκριτικά ντεμπούτα στη μεγάλη οθόνη, στη συζήτηση οφείλει να μπαίνει και η πρώτη συνεργασία του Τζέισον Σουόρτζμαν με τον αγαπημένο του σκηνοθέτη. Σε συνέντευξή του ο ηθοποιός, ο οποίος τότε ήταν μόλις 17 ετών, δεν είχε καμία ιδιαίτερη επιθυμία να παίξει στο σινεμά, αλλά η τυχαία συνάντηση με μια υπεύθυνη κάστινγκ τον οδήγησε στις οντισιόν του "Rushmore", όπου έφτασε φορώντας ένα ρούχο που σχεδίασε ο ίδιος. Εκεί, το "κλικ" με τον Άντερσον ήταν ακαριαίο, χάρη στις φιλοφρονήσεις που αντάλλαξαν για το στιλ των… παπουτσιών τους. Και τα υπόλοιπα, όπως λένε, είναι ιστορία, αφού ο Σουόρτζμαν έμελλε να υποδυθεί άψογα έναν σικ, πλην περιθωριακό σπασίκλα, ο οποίος κινεί μάταια γη και ουρανό για να είναι μαζί με τη δασκάλα που έχει ερωτευτεί. Στον ανένδοτο αγώνα του για να περάσει βιαστικά το κατώφλι της ενηλικίωσης, όσο μάταιο κι αν είναι, έχει την πολύτιμη βοήθεια ενός βιομήχανου –ο πρώτος αντερσονικός ρόλος του Μπιλ Μάρεϊ–, ο οποίος χρηματοδοτεί την "επανάσταση" του εφήβου. Ο χαρακτήρας του Σουόρτζμαν μπορεί να μην τα καταφέρνει ακριβώς, αλλά ήταν τότε που οι περισσότεροι γοητεύτηκαν από το πρωτότυπο σκηνοθετικό ύφος του Άντερσον. Και, παρεμπιπτόντως, όσοι παρακολουθείτε "Succession" ετοιμαστείτε για ένα μικρό σοκ όταν δείτε το χαρακτήρα που υποδύεται ο Μπράιαν Κοξ…
2. "Ο Απίθανος Κύριος Φοξ" (2009)
Καθόλου τυπικό εγχείρημα για τον Άντερσον να αναλαμβάνει τη μεταφορά ένος διάσημου παιδικού βιβλίου, το οποίο μάλιστα υπογράφει ένας συγγραφέας γνωστός για τις λογοτεχνικές ιδιοτροπίες του (Ρόαλντ Νταλ), σε είδος με το οποίο δεν έχει ασχοληθεί ποτέ ξανά στο παρελθόν (stop motion animation). Κι όμως, ο "πρωτάρης" τα κατάφερε εξαιρετικά, αποδεικνύοντας ότι μάλλον βρίσκεται στο στοιχείο του. Η ιστορία αφορά την οικογένεια μιας αλεπούς, του κυρίου Φοξ, η οποία ζει ευτυχισμένα στο εσωτερικού ενός κορμού δέντρου, ώσπου τρεις αγρότες τη βάζουν στο στόχαστρό τους επειδή τους κλέβει τις κότες. Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα φιλμ του Άντερσον, εδώ οι απειλές έχουν αληθινές επιπτώσεις, ενώ η ισορροπημένα ρομαντική και αφελής ατμόσφαιρα απουσιάζει. Ως προς αυτό, καθοριστική ήταν η συνδρομή του πιο προσγειωμένου Νόα Μπάουμπακ ("Frances Ha"), ο οποίος συνυπογράφει το σενάριο. Περισσότερο απ’ όλα, εκείνη που εντυπωσιάζει είναι η αισθητική του φιλμ, καθώς ναι μεν υπηρετεί τους συνήθεις κανόνες των κινουμένων σχεδίων, αλλά ανατρέπει πολλές από τις συμβάσεις του είδους. Όπως για παράδειγμα, η επιλογή να μην ηχογραφηθούν οι φωνές των ηθοποιών σε στούντιο αλλά στη φύση, ώστε να ενισχυθεί ο ρεαλισμός της ταινίας. Ειδική μνεία στη δουλειά του Τζορτζ Κλούνεϊ, ο οποίος χαρίζει τη φωνή του στον κύριο Φοξ και κλέβει την παράσταση.
1. "Οικογένεια Τένενμπαουμ" (2001)
Πολύ απλά, η απόλυτη "αντερσονική" ταινία. Κάθε αγαπημένο μοτίβο του σκηνοθέτη είναι εδώ: το αρχετυπικό σχήμα της οικογένειας, το καταθλιπτικό αίσθημα της ήττας, τα ανεπούλωτα τραύματα, η τάση για αυτοχειρία, το δράμα μασκαρεμένο ως κωμωδία. Από κοντά επίσης, το ακαταμάχητο στιλιζάρισμα, που όμως δεν εμποδίζει το συναίσθημα να αναβλύσει. Με το πρώτο σπουδαίο ensemble cast σε φιλμ του Άντερσον (Τζιν Χάκμαν, Γκουίνεθ Πάλτροου, Λουκ Γουίλσον, Αντζέλικα Χιούστον, Μπεν Στίλερ, Ντάνι Γκλόβερ) να ενσαρκώνει μια φαμίλια που απαρτίζεται από διάνοιες, παιδιά γεμάτα νοημοσύνη αλλά άδεια από συναισθήματα, που ψάχνουν τρόπους να συμφιλιώσουν τις αντιφάσεις τους. Πώς; Προσπαθώντας να έρθουν ξανά κοντά, όταν ο ηλικιωμένος πατριάρχης τούς ανακοινώνει ότι του μένουν μερικές εβδομάδες ζωής. Το δηλητήριο, που αναπόφευκτα εκκρίνεται στο αρχικό πλησίασμά τους, αφήνει να αναπτυχθεί δειλά μια αγάπη με αγκάθια· και αυτό που, εντέλει, είναι το κρισιμότερο στις ιστορίες του Άντερσον: η αποδοχή, η οποία έρχεται με το τρυφερό ψέμα στο φινάλε της ταινίας, για την απώλεια του ελαττωματικού μπαμπά Τένενμπαουμ: "Πέθανε τραγικά, προσπαθώντας να σώσει την οικογένειά του από τα συντρίμμια ενός κατεστραμμένου, βυθισμένου πολεμικού πλοίου". As Wes Anderson as it gets…
Περισσότερες πληροφορίες
Asteroid City
Ένα σαββατοκύριακο του 1955, επισκέπτες καταφθάνουν σε ένα απομονωμένο χωριό της αμερικανικής ερήμου, όπου διοργανώνεται συνέδριο Νεαρών Αστροπαρατηρητών. Οι εργασίες του, όμως, θα διαταραχθούν από έναν απρόσμενο εξωγήινο επισκέπτη και ο στρατός θα αποκλείσει την περιοχή.