Ας ξεκινήσουμε με έναν απλό ορισμό. Ως mockumentary χαρακτηρίζονται οι ταινίες ή οι τηλεοπτικές σειρές οι οποίες υιοθετούν το ύφος του ντοκιμαντέρ για να αφηγούν μια ιστορία που αποτελεί προιόν μυθοπλασίας. Ένα χαρακτηριστικό κινηματογραφικό παράδειγμα είναι η ξεκαρδιστική μουσική κωμωδία "Spinal Tap", ενώ στην TV υπάρχει το εμβληματικό όσο και εθιστικό "The Office".
Γιατί, όμως, μας ενδιαφέρει αυτός ο όρος; Πρόσφατα, ο πρωτοεμφανιζόμενος Σπύρος Ιακωβίδης συστήθηκε στο κοινό με τη δραματική κωμωδία "Black Stone", η οποία υπηρετεί εύστοχα το είδος του mockumentary, για να αφηγηθεί την περιπέτεια μιας κλασικής Ελληνίδας μάνας η οποία αναζητά των εξαφανισμένο δημόσιο υπάλληλο γιο της. Παρότι το συγκεκριμένο κινηματογραφικό στιλ σπανίζει στο ελληνικό σινεμά, το φιλμ φαίνεται να έχει βρει θερμή ανταπόκριση από τους θεατές, εάν κρίνουμε από τα πάνω από 3.000 εισιτήρια που έκοψε κατά το πρώτο τετραήμερό του στις μαρκίζες.
Έτσι, λοιπόν, ζητήσαμε απο τον Ιακωβίδη να μοιραστεί μαζί μας τα 5 αγαπημένα του mockumentaries, έχοντας προφανώς εντρυφήσει βαθιά στο είδος. Ο λόγος σε εκείνον!
1. "Άνθρωπος Δαγκώνει Σκύλο" (Ρεμί Μπελβό, Αντρέ Μπονζέλ & Μπενουά Πελβούρ, 1992)
Το πρώτο mockumentary που είδα ποτέ και σίγουρα ένα από τα αγαπημένα μου, το αγόρασα σε VHS τότε (ναι είμαι τόσο μεγάλος ηλικιακά!). Έκανε σάλο στις Κάννες, ένα κινηματογραφικό συνεργείο ακολουθεί σε καθημερινή βάση έναν κατά συρροή δολοφόνο τον οποίο υποδύεται ο Μπενουά Πελβούρ σε μία από τις καλύτερες ανδρικές ερμηνείες που έχουμε δει ποτέ. Τεστάρει υπερβολικά τα όρια του κωμικού και του τραγικού και, όπως πολύ σωστά το έθεσε ένας φίλος, όσες φορές και να την ξαναδείς ακόμα δεν ξέρεις σε κάποιες σκηνές αν πρέπει να γελάσεις ή να φρικάρεις εντελώς. Μοναδική κινηματογραφική εμπειρία. Ο βασικός σκηνοθέτης της ταινίας, Ρεμί Μπελβό, αυτοκτόνησε το 2006 σε ηλικία 39 ετών.
2. "What We Do in the Shadows" (Τζεμέιν Κλέμεντ & Τάικα Γουαϊτίτι, 2014)
Από τον Τζεμέιν Κλέμεντ ("Flight of the Conchords") και τον Τάικα Γουαϊτίτι ("Τζότζο", "Thor: Ragnarok") έρχεται ένα ξεκαρδιστικό mockumentary για τη ζωή και την απλή καθημερινότητα μίας παρέας βρυκολάκων που ζουν στο σημερινό Γουέλινγκτον της Νέας Ζηλανδίας. Πανέξυπνο και με φανταστικό χιούμορ είναι για μένα ένα από τα καλύτερα στην κατηγορία των mockumentary φαρσοκωμωδιών.
3. "AFR" (Μόρτεν Χαρτζ Κάπλερς, 2007)
Ένα παράξενο και πολύ ενδιαφέρον mockumentary από την Δανία το οποίο, χρησιμοποιώντας το εύρημα της ψεύτικης δολοφονίας του τότε πρωθυπουργού της Δανίας Άντερς Φογκ Ράσμουσεν, σε συνδυασμό με συνεντεύξεις από δημοσιογράφους και δημόσια πρόσωπα, ξετυλίγει το κουβάρι ενός ψεύτικου εγκλήματος σχολιάζοντας παράλληλα, με πολύ έξυπνη σάτιρα, διάφορες πτυχές της τότε δανέζικης κοινωνίας.
4. Torrance Rises (Λανς Μπανκς & Σπάικ Τζόνζι, 1999)
Ένα φανταστικό μικρού μήκους mockumentary (34') από το σκηνοθέτη Σπάικ Τζόνζι ("Στο Μυαλό του Τζον Μάλκοβιτς", "Adaptation", "Δικός της"), στο οποίο πρωταγωνιστεί ο ίδιος ακολουθώντας την απίθανη πορεία μιας παντελώς άγνωστης και πολύ αστείας χορευτικής ομάδας από το Τόρανς, μίας μικρής επαρχιακής πόλης της Καλιφόρνια, η οποία καταλήγει εντελώς ανορθόδοξα να χορεύει το "Praise You" του Fat Boy Slim στα MTV Video Music Awards στην Νέα Υόρκη. Ένα μικρό κομψοτέχνημα το οποίο έγινε με αφορμή το αρχικό βίντεο κλιπ του "Praise You" από τον ίδιο τον Τζόνζι.
5. Mail Order Wife (Χακ Μπότκο & Άντριου Γκάρλαντ, 2004)
Ένα "μικρό" αμερικανικό ανεξάρτητο mockumentary, στο οποίο ένας ντοκιμαντερίστας χρηματοδοτεί την αγορά μιας νύφης από την Ασία για έναν μοναχικό και αντικοινωνικό εργένη στη Νέα Υόρκη, με αντάλλαγμα να κινηματογραφήσει την εμπειρία τους. Κωμικοτραγικό και με πολλές ανατροπές, το ενδιαφέρον αυτού του mockumentary έγκειται στην ιδιαίτερα ασυνήθιστη εμπλοκή του κινηματογραφιστή με το αντικείμενό του, δηλαδή την ιστορία του.
Περισσότερες πληροφορίες
Black Stone
Ένα κινηματογραφικό συνεργείο αποτυπώνει την καθημερινότητα της Χαρούλας, μιας υπερπροστατευτικής Ελληνίδας μάνας που αναζητά το γιο της, δημόσιο υπάλληλο, ο οποίος έχει εξαφανιστεί χωρίς να αφήσει ίχνη.